De Nieuwe Taalgids. Jaargang 23

[p. 316]

Boekbeoordelingen.

Johannes Koepp: Untersuchungen über das Antwerpener Liederbuch vom Jahre 1544. (Antwerpen - ‘De Sikkel’ - 1929). (Prijs 45 Belg. fr.).

De schrijver van dit proefschrift heeft zich ten doel gesteld, de betrekkingen tussen de liederen die ons in het bekende Antwerpse liedboek bewaard zijn en de Duitse volksliederen te onderzoeken. In enige inleidende hoofdstukjes vertelt hij - voornamelik voor Duitse lezers - een en ander over het zeldzame boekje, over de drukker en zijn publiek. De statistiese uitkomsten van het onderzoek worden vooraf medegedeeld (blz. 49-50): slechts 40 à 50 liederen blijken van Duitse afkomst, ongeveer 175 zijn Nederlands. In een uitvoerige tabel (blz. 53-59) wordt aangegeven of er in het Hoogduits, Nederduits of elders parallellen aan te wijzen zijn. Maar de ‘Einzeluntersuchingen’ werden in dit boek slechts gedeeltelik gepubliceerd, n.l. voorzover het balladen, romancen, historiese en geestelike liederen betreft, in het geheel 51, waarvan ook de teksten in hun geheel opgenomen zijn (blz. 211-332). Dit vermeerdert de waarde van dit boek voor degenen die de uitgave van Hoffmann von Fallersleben niet bezitten. De bewerking van de afzonderlike liederen getuigt van grote vlijt en belezenheid. Met de publicatie van het overige materiaal kan de schr. opnieuw zich verdienstelik maken voor de vergelijkende studie van het volkslied.

C.d.V.

Dr. Bruno Becker: Bronnen tot de kennis van het leven en de werken van D.V. Coornhert. (Rijks Geschiedkundige Publicatiën Kl. R., No. 25). ('s Gravenhage - Mart. Nijhoff - 1928). Prijs ƒ 6,50.

De Russiese oud-hoogleraar Bruno Becker heeft zich sinds 1913 verdiept in het leven en de werken van Dirck Volkertsz. Coornhert. De vruchten van zijn voorstudie zijn neergelegd in een omvangrijk boekdeel. Een beknopte inleiding (blz. XIII-XXXII) geeft een helder overzicht van Coornhert's levensloop en zijn denkbeelden; het boek zelf geeft ‘bouwstoffen’, in voetnoten krities toegelicht. De stof is in drie gedeelten gesplitst:

[p. 317]

1^o. chronologies gerangschikte archivalia, die voor de kennis van het leven gegevens verschaffen; 2^o. alle stukken die betrekking hebben op het proces van 1567 en 1568, door verschillende onderzoekers gebruikt, maar nooit volledig gepubliceerd; 3^o. een verzameling van nog ongepubliceerde brieven. Deze laatste afdeling is wel de belangrijkste. In het bekende Brievenboek zijn honderd brieven opgenomen. Men wist dat er meer bestaan hebben, maar waande ze verloren, totdat er een afschrift ontdekt werd, dat 57 brieven méér bevatte. Deze, helaas vaak bedorven afschriften vindt men in dit deel met grote zorg afgedrukt. Er zijn o.a. interessante brieven bij, aan H.L. Spieghel (No. 25-29), op grond van een nauwkeurig onderzoek, in hoofdzaak door Bruno Becker gedateerd (zie Bijlage II).

Toegerust met deze kennis omtrent Coornhert en zijn tijd, is deze Russiese geleerde, die zich het Nederlands voortreffelik eigen gemaakt heeft, de aangewezen man om ons een Coornhert-monografie te schenken, zoals deze merkwaardige zestiende-eeuwer ten volle verdient. De voorproefjes die reeds als tijdschriftartikels verschenen, doen ons het beste verwachten.

C.d.V.