De Nieuwe Taalgids. Jaargang 3

[p. 159]

Uit de tijdschriften. (Maart - April).

De Gids. Maart. D.C. Hesseling schrijft een artikel over Kindertaal, naar aanleiding van de monografie: Die Kindersprache, eine psychologische und sprachtheoretische Untersuchung door Clara en William Stern (1907), uitvoeriger en meer methodies bewerkt dan Preyer: Die Seele des Kindes. Zij vertellen daarin de ‘Sprachgeschichte’ van hun drie kinderen. Uit dit werk doet de schr. ‘hier en daar een greep’, o.a. wat de studie van kindertaal oplevert ter bevestiging van de hypothese omtrent de ontwikkeling van het spreekvermogen. De stamelwoorden (Lallwörter) van kinderen zijn reflexbewegingen, die door medewerking van hun omgeving een betekenis krijgen. De ‘eigen vinding’ van kinderen wordt gewoonlik overschat, maar Stern gelooft niet (met Wundt en Paul) dat het eenjarige kind zijn taal geheel van zijn omgeving overneemt (Ammensprache). De ‘Einwortsätze’ van kinderen zijn navolgingen van zinnen uit de taal der omgeving. Namen, in de ware betekenis van het woord, ontstaan eerst later. Daarna komt het spelen met de taal en het etymologiseren.

Na een paar aardige bladzijden over zogenaamde ‘volksetymologie’ eindigt de schr. zijn artikel aldus: ‘Van Plato's tijd af dreigt de taalgeleerden telkens het gevaar om 't voorwerp van hun studie eenzijdig intellektualisties op te vatten. Het beschouwen van de wijs waarop kinderen, bij wie woord en gedachte zich met en door elkander ontwikkelen, leren spreken is een uitmuntende waarschuwing tegen dat gevaar. Daarom vooral verdient de kindertaal de belangstelling van alle beoefenaars der linguistiek.’

C. Scharten vervolgt zijn beschouwing van de Stand onzer hedendaagsche dichtkunst door het werk van Boutens (Beatrijs), Van Moerkerken, Jan Walch en Giza Ritschl te vergelijken, vier jongere dichters ‘die ons brengen in een spheer van middeleeuwen of mystiek.’

April. P. Leendertz Jr. behandelt in een opstel Over Middeleeuwsche tooneelvertooningen een belangrijk onderwerp, waarin nog veel duisters is. Uitgaande van G. Cohen's Histoire de la mise en scène dans le théâtre religieux français du moyen-âge (1906; aangevulde Duitse vertaling: 1907) waarschuwt hij voor generalisering op dit gebied. Tussen kerkelik en wereldlik toneel is b.v. geen scherpe grens te trekken.

[p. 160]

Men kan niet zeggen dat de M.-E. vertoning primitief was; dat hing af van plaatselike en financiële omstandigheden. Een ander misverstand is, dat het M.-E. drama zo weinig handeling zou vertonen. Interessant zijn ook de ‘stomme vertoningen’, waarvoor hier en daar bewijzen te vinden zijn (o.a. in Marieken van Nieumeghen). Verder geeft de schr. aardige opmerkingen omtrent realisme op het toneel, het toneeltoestel, de vertoners (ook vrouwen) en de toeschouwers.

P. Valkhoff schrijft over Vertaalkunst. De meerderheid van de artistieke boven de filologies-juiste vertaling maakt hij duidelik door de gedachtenwisseling van Van Hamel en Van Deyssel over de Akëdysséril-vertaling. De Balzac-vertaling van Scharten - Antink wordt als model geprezen. Vertaling van poëzie is eigenlik om-dichten. Dat blijkt uit Van Looy's vertaling van De Musset's La nuit de mai, maar vooral uit een vergelijking van verschillende psalmvertalingen, waarin het karakter van de vertalers zo duidelik uitkomt. Aardig is ook een parallel tussen gedichten van Potgieter en Beets, van Tollens en Beets, naar hetzelfde origineel vertaald. Het artikel eindigt met opmerkingen over vertalen bij het onderwijs, en over het ‘vertaalbargoens’, het ‘erbarmelike Hollands’ in Griekse themaboeken.

Een Aantekening van C(olenbrander) spreekt over een Taaltournooi in de Vlaamsche Academie, naar aanleiding van ‘Eenige beschouwingen over de uitspraak onzer taal’ door de kanunnik Muyldermans, die meent dat men zich in België niet te richten heeft naar ‘de beschaafde uitspraak’ van het Noorden. Deze opvatting werd bestreden door Lecoutere en De Vreese. De Gidsredakteur zegt: ‘De lezing van het verslag geeft den indruk dat de voorstanders der bestaande gemeen-Nederlandsche uitspraak den slag gewonnen hebben’. Hij noemt het ‘een belang van de eerste grootte’. ‘Knutselspel met een niet bestaande gemeen-Belgische taal is het invoeren van den hinkenden standaard.’ - Wij komen bij gelegenheid op deze belangrijke strijd terug.

C.d.V.

(Het vervolg van deze rubriek moet wegens plaatsgebrek tot de volgende aflevering bewaard blijven.)

Verbetering.

Op blz. 99 van de Maart-aflevering staat op regel 9 van onder aanw. Dit moet pers. zijn. Dat blijkt uit de verwijzing in de daarop volgende regel (zie N. Taalgids II, 247 reg. 2 v.o.) en uit 'tgeen nog verder volgt. Ph.J. Simons.