Taal en Tongval. Jaargang 11

[p. t.o. 104]

Foto Roelant Meertens

[p. 105]

Dr. P.J. Meertens zestig jaar

Indien er een leeftijd bestaat om vriendschap te sluiten - geen oppervlakkige, voorbijgaande vriendschap, zonder diepgang, maar een innige, oprechte, stevige gehechtheid, een genegenheid die de jaren en de tegenslagen trotseert -, dan heb ik de indruk dat mijn kennismaking met Piet Meertens op het goede ogenblik is gekomen, want het is nu meer dan dertig jaar geleden dat ik hem leerde kennen en onze vriendschap heeft stand gehouden, hoe verschillend wij ook zijn van aard en temperament.

Berust onze vriendschap misschien ten dele op het feit dat wij bijna streekgenoten zijn, - ik helemaal uit het Noorden van West-Vlaanderen, hij uit het Zuiden van Zeeland, het zoete Walcheren, het eiland dat mij sinds mijn prille jeugd heeft bekoord en waar ik zoveel zonnige dagen heb doorgebracht -, toch vindt ze zeker voor het grootste gedeelte haar oorsprong in de goede kwaliteiten van zijn hart en van zijn geest.

Ik waardeer in hem zijn gevoeligheid voor onze Vlaamse volksaard en onze taal, zijn ruim begrip tegenover andersdenkenden, maar boven alles: zijn humor.

Het was te Utrecht, waar hij - na een paar leraarsopdrachten te Woerden (1925) en te Doetenchem (1926) - van 1926 tot 1930 aan de Universiteitsbiblioteek was verbonden, dat ik kennis met hem maakte. Onze vriendschap is echter pas begonnen toen hij, belast met de organisatie van het Amsterdamse Dialectenbureau einde 1930 (of begin 1931) naar Gent kwam om kennis te maken met het Gentse Seminarie voor Vlaamse Dialectologie. Hij landde aan op een zondag en dat is nu ook in Vlaanderen niet de prettigste dag van de week, vooral als het regent.

[p. 106]

Ik heb hem die namiddag plichtgetrouw de schoonheden van de Kuip van Gent doen bewonderen, maar daar het bleef doorregenen waren we wel af en toe verplicht een tijdelijke schuilplaats te zoeken in een van de vele typische cafe's uit die buurt, zodat hij reeds onmiddellijk zijn volkskundige kennis op het gebied van het Vlaamse bier kon verrijken.

Piet Meertens is ook een vriend geworden van den huize en mijn ouders, die hij af en toe bezocht in het verafgelegen Staakte, verheugden zich steeds over zijn komst.

Met mijn vader had hij het dan over gemeenschappelijke vrienden in Nederland en Vlaanderen, over de Vlaamse Beweging, maar ook over Multatuli en de noden van Oost-Indië.

Ik heb dikwijls horen zeggen dat wijlen professor De Vooys de schakel is geweest tussen Noord en Zuid. Professor De Vooys heeft ongetwijfeld veel gedaan om banden tussen beide landen te smeden, maar ik ben er vast van overtuigd dat Piet Meertens meer dan wie ook heeft bijgedragen tot een betere verstandhouding tussen Nederlanders en Vlamingen. En daarom zijn wij hem dank verschuldigd.

* * *

Over zijn aktiviteit als wetenschapsmens wens ik hier niet uit te weiden, omdat zulks, met het oog op de beschikbare ruimte, onbegonnen werk zou zijn, en vooral omdat we allen weten hoe veelzijdig die aktiviteit is.

De secretaris van de Dialectencommissie (sedert 1930), van de Volkskundecommissie (sedert 1934) en van de Naamkundecommissie (sedert 1948) van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, die tevens directeur is van haar Centraal Bureau voor Onderzoek van het Nederlandse Volkseigen, is o.m. medestichter van de Stichting voor het bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders en voorzitter van de sectie Taalkunde, Volkskunde en Fonetiek van de Stichting, van de Commissie van Bijstand van het Nederlandse Openluchtmuseum en van het Zuiderzeemuseum. Hij was redacteur van Eigen Volk (1929-1939), van Stemmen des Tijds (1938-1940) en tot 1956 ook van ons tijdschrift, waarin een aantal waardevolle bijdragen van zijn hand zijn verschenen. Hij is lid van de Commissie voor Taal- en Letterkunde bij de Maatschappij der Nederlandse

[p. 107]

Letterkunde (sedert 1947), redactie-secretaris van Volkskunde en sedert 1950 redacteur van de Mededelingen van de Vereniging voor Naamkunde te Leuven en de Commissie voor Naamkunde te Amsterdam. Hij is ook lid van de C.I.A.P. en van de daaronder ressorterende Commission de Cartographie, een bewijs dat zijn gezag als folklorist ook in het buitenland wordt erkend.

Van zijn talrijke en belangrijke publicaties verdienen vooral vermeld te worden: De Nederlandse Volkskarakters (met Anne de Vries), 1938; Dialectatlas van de Zeeuwse eilanden (met E. Blancquaert), 1940; De betekenis van de Nederlandse familienamen, 1941; Het eiland Urk (met L. Kaiser), 1942; De lof van den boer, 1942; zijn Utrechtse dissertatie over het Letterkundig leven in Zeeland in de 16e en de eerste helft van de 17e eeuw, 1943; Zeeuwse familienamen, 1947; Volkskunde-Atlas (met M. de Meyer), 1959.

De verscheidenheid van de in dit nummer opgenomen bijdragen is slechts een zeer fragmentarische weerspiegeling van de veelzijdige aktiviteit van de man die men ermee wil huldigen, want naast de dialektologie en de naamkunde is Dr. P.J. Meertens de laatste jaren vooral de volkskunde gaan beoefenen, een discipline die hem steeds nauw aan het hart heeft gelegen.

Ik meen de tolk te zijn van zijn talrijke vrienden uit Noord en Zuid wanneer ik de wens uitspreek dat het hem moge gegund worden nog lange jaren even aktief te blijven, de wetenschap, zijn volk en de verbroedering tussen Noord en Zuid ten bate.

Willem Pée