Taal en Tongval. Jaargang 1

[p. 1]

Ter inleiding

Het is niet de eerste maal dat Noord- en Zuidnederlandse dialectologen een tijdschrift uitgeven, dat geheel aan de studie der streektalen gewijd is. In 1882 gaf de ondernemende Taco H. de Beer, de redacteur van Noord en Zuid, de eerste aflevering van het tijdschrift Onze Volkstaal uit, ‘gewijd aan de studie der Nederlandsche tongvallen’. Tot de op het titelblad genoemde medewerkers behoorde o.a. de Gentse hoogleraar Heremans, die echter te kort daarop overleden is, om zijn toegezegde steun en medewerking in daden te kunnen omzetten. Het tweede deel van dit tijdschrift opende met de bekende spraakleer van het Westvlaams van de jonge Vercoullie, het derde deel met een lijst van Westvlaamse woorden en vaktermen van Karel Deflou. Dit derde deel, dat in 1890 verscheen, was overigens het laatste en eindigt met de bittere klacht van de ontmoedigde redacteur over het gebrek aan belangstelling bij diegenen, ‘die wellicht bij verschillende gelegenheden mooie toasten hebben geslagen en klinkende redevoeringen gehouden, maar verder geen f 4 per jaar voor een abonnement, geen enkele gift tot steun over hadden’.

Er is, ruim een halve eeuw nadien, wel het een en ander veranderd, maar niet alles. De belangstelling voor de dialecten is er niet op achteruitgegaan en het onderzoek der streektalen heeft zich geleidelijk van liefhebberij tot wetenschap ontwikkeld. Zelfs de waardering van officiële zijde is op verheugende wijze toegenomen, zij het dan ook in die bescheiden mate waarmede de overheid deze waardering pleegt kenbaar te maken, waar het de zgn. niet-exacte wetenschappen betreft. Intussen vermeldt de redactie met dankbaarheid dat het verschijnen van dit tijdschrift mogelijk is geworden door een subsidie vanwege de Minister van Openbaar Onderwijs van België.

Was Onze Volkstaal een Noordnederlands tijdschrift, waaraan ook Vlamingen meewerkten, Taal en Tongval is het orgaan van Noord- en Zuidnederlanders beide, wat zowel uit de samenstelling van de redactie als uit de inhoud van deze eerste aflevering blijkt. De redactie hoopt dat dit tijdschrift het gemeenschappelijk podium zal worden waarop Nederland en Vlaanderen elkaar kunnen ontmoeten om de resultaten van het onderzoek, dat elk op eigen grond verrichtte, uit te wisselen. Zij wenst in deze periodiek bovendien tot uiting te brengen dat, meer nog dan tevoren al het geval was, Noord en Zuid ook op wetenschappelijk terrein dienen samen te werken.

De directe aanleiding tot de uitgave van Taal en Tongval was het feit,

[p. 2]

dat de redacties der filologische tijdschriften wegens plaatsgebrek herhaaldelijk bijdragen van dialectologische aard hebben moeten weigeren, of bij de schrijvers op bekorting hebben moeten aandringen. Daardoor kwam menige waardevolle bijdrage niet tot haar recht. Bovendien is het voor de onderzoeker gemakkelijk, in één tijdschrift een aantal opstellen te vinden, die tot dusver over verschillende periodieken verspreid werden. Weliswaar is het niet onze bedoeling, het monopolie van de publicatie van dialectologische bijdragen aan ons te trekken, maar toch hoopt de redactie dat in het bizonder artikelen van meer specialistische aard aan haar zullen worden toegezonden.

Taal en Tongval wil niet alleen een verzameling van wetenschappelijke en populair-wetenschappelijke bijdragen zijn, maar daarnaast ook een vraagbaak voor hen, die zich voor dialectstudie interesseren. Daartoe zal het in vaste rubrieken de aandacht vestigen op nieuwverschenen boeken, ook op tijdschriftartikelen, zowel uit buiten- als binnenland, die voor deze studie van belang zijn. Bovendien zal de redactie graag antwoord geven op de vragen naar inlichtingen, die haar uit de lezerskring worden gesteld. Harerzijds zal zij van tijd tot tijd een beroep op de medewerking van de lezers doen, zo dikwijls het materiaal, dat haar ter beschikking staat, haar in de steek laat. De redactie hoopt zich aldus een vaste kring van belangstellenden te verwerven die, ook al behoren zij niet rechtstreeks tot de medewerkers, ons tijdschrift toch ook als hún tijdschrift beschouwen.

Dit laatste houdt, om misverstand te voorkomen, niet in dat Taal en Tongval een populair blad wil worden in de trant van vele gewestelijke periodieken uit vroeger en later tijd, die in hoofdzaak gevuld werden en worden met dialectschetsen. Ons tijdschrift wil in alle opzichten wetenschappelijk zijn, maar de redactie zal haar uiterste best doen om de bijdragen ook voor belangstellende leken begrijpelijk en genietbaar te doen zijn - waarvoor ze bij deze alvast een beroep doet op de toekomstige medewerkers.

Of Taal en Tongval aan de verwachtingen van redactie en lezers zal voldoen en of er uit Nederland en Vlaanderen een zo grote belangstelling voor het tijdschrift zal zijn dat het zich niet alleen zal kunnen handhaven, maar zich ook zal kunnen uitbreiden - dit zijn vragen waarop we vooralsnog het antwoord schuldig moeten blijven. Harerzijds kan de redactie alleen maar beloven, dat zij haar uiterste best zal doen om van Taal en Tongval een tijdschrift te maken, dat te midden van de overige filologische periodieken van Noord en Zuid een eigen en een waardige plaats inneemt.

De Redactie