Taal en Letteren. Jaargang 16

[p. 157]

Kleine meedelingen.

Nog eens benard.

Het stukje van de heer W. van Schothorst over Benard (XV, 265) was eerst aan mijn aandacht ontsnapt, en zo kom ik wat laat met mijn bedenkingen er tegen.

De heer W.v.S. neemt mijn etymologie van benard niet aan en geeft een ander in de plaats.

Ik zal me niet beklagen over het feit dat hij, in plaats van objektief zijn bezwaren tegen mijne, en zijn gronden voor zijne etymologie op te geven, er nog beminnelikheidjes bijgedaan heeft als ‘een eigenaardig staaltje van etymologisch onderzoek’ of ‘wat trouwens iedereen wel weet’ of ‘Vercoullie's etymologie van benard is dus ook geen etymologie’. Sommige mensen kunnen niet zonder plichtplegingen.

Uit mijn boek ('90¹, '98²) leert men: Benard is verleden deelwoord van benarren; benarren is denom. van nar; nar is een bijvorm van naar uit de verbogen vormen van naar ontstaan gelijk nog bij andere adj. bijvormen uit de verbogen vormen ontstaan als b.v. baar nevens bar¹⁾.

Van hem leert men: ‘Benard is een assimilatie uit benarwd, verl. deelw. van (be)narwen, het op het oud-germ. teruggaande denom. van naar’.

Ik blijf geloven dat mijn etymologie zowel een etymologie is als de zijne, en daarbij dat ze alleen juist is. Het is

1) Uit mijn tekst moet men opmaken: als b.v. bar nevens baar. Doch dat dit een lapsus is, volgt uit het feit dat de heer W.v.S. hem heeft weten te rectificeren met hetgeen hij op naar en 5 baar in mijn boek gevonden heeft. Dat doet hij zeer omslachtig, maar het is, met de constatatie dat nar niet bestaat, het enige wat hij inbrengt.

[p. 158]

overigens ook die van Verdam '99 (op nare) en van Boekenoogen '97 (op nartel).

Hij werpt me tegen dat mijn vorm nar niet bestaat, en hij bouwt zelf op niet bestaande vormen, en hij veronderstelt een assimilatie die niet waarschijnlik is. Ik ken vier denom. van adj. -w-stammen en geen een van hun verleden deelwoorden vertoont lust om bedoelde assimilatie door te maken: gegerwd, vermurwd, geverfd en (Westvlaams) gegilfd (van geel). Zijn analogon erwt > ert gaat niet op, evenmin als zijn analoga aard, aars, baard enz. voor het te verwachten benaard, omdat de dentaal in benard flexivies is.

Daarentegen, indien mijn vorm nar niet bestond, zo ware hij waarschijnlik door gar nevens gaer: (z. Kiliaan, Verdam en Teuthonista). Maar hij bestaat: z. Opprel, Dialekt van Oud-Beierland (op nar) en Boekenoogen, Zaansche V. (op nartel).

Gent, Jan. '06.

J. VERCOULLIE.