Taal en Letteren. Jaargang 12

[p. 558]

Kleine mededelingen over boekwerken.

P.J. Kloppers, ‘Alles sal rech kom’. Schetsen uit den strijd tusschen Boer en Brit. Met (12) illustratiën. - Den Haag, J.H. Voorhoeve. - f 1, -.

Inhoud: Excelsior. - De bloedprijs van Zuid-Afrika. - Bij Paardekraal. - Bij Elandslaagte. - Ikabod, de eer is weg! - Oorlogsnieuws. - Donkere dagen. - Een groot veldheer (L. Botha). - Oom Chrisjan (De Wet). - Mijn schilt en mijn betrouen. - ‘Ik geef mij over.’ - De Boer in den oorlog. - De vrouwen van Zuid-Afrika. - Het boerenkind. - De Bloedwreker. - ‘Ik schoot hem neer.’ - De Concentratiekampen. - ‘Alles sal rech kom.’

In dit boek spreekt een man van overtuiging, z'n tietel verdedigt hij in zijn Voorwoord, in zijn Vrouwen van Zuid-Afrika (blz. 104), in al de Schetsen. Hij tekende deze zelf in Afrika aan, of vernam ze van geloofwaardige getuigen.

Tekenend zijn Bij Paardekraal, Mijn schilt en mijn betrouen, ‘Ik geef mij over.’

't Is geen verhaal van de gehele oorlog, maar losse schetsen; en vormt een karakteristiek boek over de Zuid-Afrikaners.

U.

F.

Vlaanderen, Maandschrift voor Vlaamsche letterkunde, onder redactie van Stijn Streuvels, Herman Teirlinck, E. de Bom, A. Vermeylen, A. Hegenscheidt en P. van Langendonck, Uitgave van C.A.J. Dishoeck te Bussum.

Het is een genoegen dit nieuwe tijdschrift te mogen aankondigen. De

[p. 559]

verschijning er van is een gebeurtenis, een blijde. Een tijdschrift van jonge Vlamingen, voor Vlaanderen, een weder opbloei van ‘Van Nu en Straks’, dat een tiental jaren geleden het eerst verscheen en een geslacht opkweekte, zelfbewust in zang en gedachte. Zal de Vlaamse beweging, die niet enkel een strijd is voor het verkrijgen en handhaven van taalrechten, maar het ganse Vlaamse geestesleven wil omvatten, sukses hebben bij het eigen volk, dan moeten de schrijvers zich rechtstreeks richten tot dat volk, en niet door in Noordnederlandse periodieken te schrijven hun krachten versnipperen en over de hoofden van hun taalgenoten heen hun innigst Willen uitzeggen. Over de hoofden van hun taalgenoten heen. Want de Noordnederlandse tijdschriften worden door het Vlaamse volk niet gelezen. Het kent nòch Verwey nòch Van Looy.

‘De Vlaamse schrijvers moeten hun eigen akker bevruchten, tot grooter macht van 't gezamenlijke taalgebied’. Zo zegt Aug. Vermeylen in zijn ‘Iets over Ons’, een manifest, een mooi pleidooi, fier en zelfbewust, dat flinker klinkt dan het geleuter over ‘verbroedering van Noord en Zuid’ op de Taal- en Letterkundige kongressen.

Ook hij heeft de schone droom van een Groot-Nederland voor de geest. Maar eerst moet het Vlaamse volk zichzelf worden, geven wat het kan, geven uit eigen aard, uit eigen natuur:

‘Misschien mogen wij eens den droom van een Groot-Nederlandsche beschaving en een Groot-Nederlandsche literatuur in 't volle vaste daglicht begroeten. Maar niet vroeger, dan wanneer wij geheel ons eigen geworden zijn, wanneer dit volk zich opgewerkt zal hebben volgens eigen aard en eigen groeikracht.’

Noord en Zuid zijn zo anders. Het Noorden heeft een beschaving van drie eeuwen achter zich. De Vlamingen strijden nog tegen verfranste wetenschap en kunst. ‘Wij streven naar een eigenmachtige kultuur die ons allen vereenigen zal, ons geheel dragen, ons steviger stap zal geven en voller en zekerder zwier van gedachtebeweging: maar die kultuur hebben we nog niet.’ De verleiding is groot véél aan te halen uit 't kranige stuk van Vermeylen.

Noch deze mooie zin: De toekomst onzer literatuur is onafscheidelijk van de toekomst van ons volk. Wie onder u, Vlaamsche vrienden, zal de aandoening beelden die woelend in hem heldert, of het leven dat daarbuiten onder 't hemellicht aan 't leven is, wie onder u zal met die aandoening en dat leven in zich over zijn tafel gaan buigen, zonder dat de wedergeboorte van 't Vlaamsche volk, hij wete 't of niet, overeind achter hem staat?’

In dit eerste nummer vinden we proza van Stijn Streuvels, Teirlinck en Vermeylen, verzen van De Clercq, van de Woestijne, van Offel,

[p. 560]

Grijssels, Caesar Gezelle, van Langendonck. 't Is een rijke aflevering. Op de inhoud hopen we spoedig, mischien bij 't verschijnen van de tweede aflevering, meer uitvoerig terug te komen.

In de eerste afleveringen zullen o.m. de volgende bijdragen verschijnen:

L. Baekelmans, De man der Zuidwesters. - De Dokkenprofeet; E. de Bom, Een Moord; R. de Clercq, Herfstzangen; H. Coopman Thz., Het Sprookje van Franciscus' Duiven; C. Gezelle, Verzen; W. Gijssels, Regentij; A. Hegenscheidt, Kronieken; A. Herckenrath, Stille Festijnen; L. Lambrechts, Verzen; P. van Langendonck, Het Woud. - Litteraire Kronieken; J. Mennekens, Verzen; E. van Offel, Gedichten; R. Stijns, Arme Menschen; Stijn Streuvels, Joel. - Maagdekensminne. - Het Zomerlief. - Levensbedrijf. - De Wonnegaarde; Herman Teirlinck, Het Gesmoor. - De Hovenier. - De Dood van Ieperen. - Teunis en Rebecca; A. Vermeylen, Literaire Kronieken. - Over Middeleeuwsche Kunst. - De Wandelende Jood; K. van de Woestijne, Liefdezangen. - Romeo of de Minnaar der Liefde.

Verder werden bijdragen toegezegd van: R. Baseleer, C. Buysse, R. de Cneudt, A. Delen, A. Deswarte, L. Ducatillon, V. Fris, P. Hamelius, J. Mac Leod, V. de Meyere, Pol de Mont, V. de la Montagne, K. van den Oever, L. Ontrop, J. van Overloop, L van Riel, M. Sabbe, L. Scheltjens, N. de Tière, F. Toussaint, E. Verhees, G. Verriest, H. Verriest, J. Verschueren, en anderen

Een wens nog: Moge Vlaanderen héél veel lezers vinden ook in Noord-Nederland, héél veel abonnees, want hoe hechter financieel het Tijdschrift zal staan, des te eerder zal het schone doel van de geestdriftige jongere Vlaamse schrijver bereikt kunnen worden!

P.V.

Nieuwe Bibliotheek voor de Jeugd.

Serie 1903 zal geopend worden met een door Stamperius geschreven verhaal, getiteld: Drie jongens op een schip.

Welke drie jongens dit zijn, zullen de trouwe lezers der Bibliotheek, die zich den inhoud van: Drie Kwajongens, Een week vol avonturen, De oude Veldwachter, De ezel van den bakker, en Jongensleven herinneren, wel spoedig kunnen raden.

De heer Oost zal in deze Serie zijn verhalen uit den Zuid-Afrikaanschen vrijheidsoorlog met een deeltje vervolgen. Op: Gevonden (Serie

[p. 561]

XV) en Geroepen (Serie XVI) volgt nu in Serie XVII: Gestreden van denzelfden schrijver.

Nog wordt in deze Serie opgenomen: Eccart, Een historisch verhaal uit de 7e eeuw, door Eduard C. Houbolt.

De Nieuwe Bibliotheek voor de Jeugd, is nu 16 jaren oud en telt niet minder dan 73 deelen.

Uit het Prospectus.

Uren met schrijvers, Studiën en critieken door W.G. van Nouhuys. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf, 1902.

Deze ‘verzamelde werken’ bevatten: Kunst en Liefde, Louis Couperus, Frederik van Eeden, Marcellus Emants, Sensueel Platonisme, Iwan Gilkin, Floris en Blanchefloer, Herman Gorter, Mevr. Roland Holst, W.A. Paap, Stijn Streuvels. Jan Apol.

Ik cursiveerde wat mij 't meest instructief voorkwam. ‘Ik wacht op meer van deze schrijver’ (blz. 258).

U.

F.