Taal en Letteren. Jaargang 12

[p. 84]

Kleinigheden.
XX.
Het ruintje van stal halen.

In Bredero's Klucht van de Koe maakt de Gauwdief de Boer wijs dat de Huysman zijn geld niet wou betalen: ‘ick sey: jou kinckel, de nicker moet jou schennen; Missaack (loochen) gy 't, jou schelm, jou kneuckel, dat doet de droes! Ick liet Ruyntje van 't stal, want de kop was myn so kroes....’

In de volledige uitgave van Bredero's Werken (Gebr. Binger) wordt in de noot het gespatieerde verklaard als: ‘Ik liet aan mijne woorden den vrijen loop, want ik werd driftig....

't Vervolg had anders al op 't spoor kunnen brengen wat de regel betekende; even later leest men:

‘Hier Veen-Vos, sey ick, geeft geld of ick selt daer uyt (de huyd) snyen.’

De regel wordt duidelik als men vergelijkt Alewijn's Jan Los of den bedroogen Oostindies Vaer, waar blz. 23 staat:

Jan Los, zijn mes trekkende.
Sta vast dan.

Claas, mede het ruintje van stal haalende

'k Wijkje niet een haar.

[p. 85]

‘'t ruintje van stal halen’ is dus: zijn mes trekken.

Het komt vaker voor, o.a. ook bij Gysbert Japicx in Nijsgierrige Iolle

‘Lit ick de' hynst fenn' stal reyz liede...’¹⁾.

In de Aantekeningen door Junius aan de Bodleyan Library in Oxford vermaakt, staat daarbij: ‘Laet ick 't ruyntjen eens van stal springhen, of bestae ick eens 't mes te trecken.’ Halbertsma, Naoogst I, 289 voegt daar nog bij, ‘de bijzonderheid,.... dat de Friesche²⁾ zakmessen zijn met zware zilveren hechten, en dat op den top dier hechten het zinnebeeld des strijds, namelijk een springend oorlogspaard, steeds uitsteekt.’

Z.

B.H.

1) Zie de grappige verklaring in Wassenbergh's Taalk. Bijdr. II (1806) blz. 42/3.

2) Alleen de Friese?