Het lied van Geraert van Velsen.
Tien jaar voor den dood van Floris V, in het jaar 1286, werd een ander vorst insgelijks door zijn edelen omgebracht, en ook door deze moord werd kort daarna in volksliederen bezongen. De vorst heette Erik Glipping en was koning van Denemarken. En de liederen, die de daad berichten, groepeeren zich om één hoofdpersoon, den maarschalk des konings, ridder Stig, Marsk (= maarschalk) Stig, of in één woord Marsti.
Dat er tusschen het lied van Geraert van Velsen en de liederen, die Erik Glipping's dood behandelen, een historische samenhang bestaat, daaraan is het nauwelijks mogelijk twijfel te opperen. Dat bewijst hunne tot in kleinigheden afdalende overeenstemming.
In den tijd, toen graaf Floris en koning Erik vermoord werden, en toen de liederen ontstonden, die beider dood bezingen, was in het land, dat tusschen Denemarken en Holland ligt, een sage verbreid van een vorst, die zich den voortreffelijksten zijner vasallen tot vijand maakt, door in zijn afwezigheid de eer zijner huisvrouw aan te randen.
De Nederlandsche sage toont hier eene betrekkelijk groote zelfstandigheid. De trekken, waardoor zij zich onderscheidt, zijn de haar oorspronkelijk toekomende trekken; met name behoort de bedreiging van den vorst, dat van Velsen zijn versleten schoenen te dragen zal krijgen, of hij wil of niet, tot de Nederlandsche traditie. De bijzonderheden van de misdaad en de thuiskomst van Geraert van Velsen zijn aan het Nederduitsche Sibiche-lied ontleend.
De Deensche liederencyclus van Marsk Stig zich ontwikkeld onder invloeden, die van Nederland zijn uitgegaan, en na hetgeen hierover reeds gezegd is, kan men er niet aan twijfelen, dat de sage van Sibiche en Ermanarik het verbindende lid geweest is. Deze heeft, verrijkt met poëtische en historische motieven uit de overlevering van Floris V, den weg van de Nederlandsche naar de Duitsche grens aflegt. De Duitsche sage leende niet slechts aan de Nederlandsche trekken, maar nam er ook elementen uit op.
Deze studie, een licht te doen opgaan over een letterkundig product, dat mijn landgenooten uiteraard belangstelling inboezemt.
Het thema van het lied van Geraert van Velsen, door Dr. R.C. Boer, Gids, Mei '99.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd