Taal en Letteren. Jaargang 5

Vraag.

In een der Aanteekeningen op den zesden zang van O.Z. van Haren's Geuzen wordt vermeld, dat prins Maurits eens zijn ongenoegen te kennen gaf over het gebruik van woorden die niet ‘zuiver Nederduitsch’ waren. Men antwoordde dat de Prins ‘in de verhalen van zijne eigene verrichtingen niet zoude verstaan, wat hij belast of uitgevoerd had.’ Kort daarna vroeg Z.H.: wie hem nu eens ‘in zuiver Nederduitsch’ zou vertellen wat hij den vorigen dag had gedaan. Hij ontving daarop een koddig relaas, door van Haren meegedeeld.

Het is mij niet mogen gelukken dit dagverhaal weer over te zetten in 't oorspronkelijke. Sommige woorden en uitdrukkingen zijn duidelijk genoeg, van andere kan ik niets maken. Wie geeft mij een vertaling?

G.

J.v.S.

Antwoord.

Zijn Hoogheid op Saturnusdag, den vierden van Wiedemaand in de Klootslaandersbaan aan het voorhoofd van de Beheersching Hollandsche Bewaarders, gesteldheid gevat, en den Algemeenen van der Duin naast zich hebbende doen plaatsen, zag eerst de oefening, en gaf, na dezelve, geschiktheid aan eenen van deszelfs Hulpelingen Algemeen, om aan den Pilaarleider te zeggen, dat hij aan den Grooteren bevelen zoude, om het veldslagsgewijs ge-

Zijn Hoogheid op Zaterdag de vierde Juni in de Malibaan aan het front van het regiment hollandse gardes post gevat, en de generaal van der Duin naast zich hebbende doen plaatsen, zag eerst de exercitie, en gaf daarna order aan een van zijn adjudanten-generaal om aan de kolonel te zeggen, dat hij aan de majoor bevelen zoude, om de armee (de troepen) te doen maneu-

[p. 72]

regelde zeker getal gewapende geoefende krijgslieden te doen handwerken. De Grootere snelde terstond op eene groote evenredige huppeling van de twee voorste en achterste voeten van zijn paard naar den rechter vleugel, en liet door een' Lichaamlijke met zes, aan welke men stuivers geeft, erkennen een Losmaking Draken van 't Lijf-zeker getal ruiterij, zich in 't bosch vertoonende, en, wederbrenging ontfangen hebbende, dat de Draken vlugwaakzaam waren, deed hij die met levendigheid belasten door den Bediening hebbende van 't houten paaltjen met een kluwen IJzeren bal met buskruit gevulde werpers van die verdeeling, waar mede de werkingen begonnen en voortgingen, tot dat zij eindigden door eene algemeene ontlastiging; bij welke gelegenheid een Herwijzersch ô Heer lichtelijk wierd gekwetst door een uitvinding in Biscaaie,^1) welke hem op den voet viel. Vervolgens keerde Zijn Hoogheid te rug naar zijne zodanige huizinge als door Gezanten bewoond worden, in 't Voorhout; verzeld zijnde door den Vierendeelmeester Algemeen Burmania, den Stedehouder Bevelhebber, den Geloovigen Schrijver, eenen Engelschen Gelijken met den Hoosband, den Voorzitter van 't Amptgenootschap van Saamgezonden Raden, en eenen Zeeuwschen Bewindhebber van het Makkerschap van de Bouwstad van Issequebo.

vreren. De majoor snelde terstond in galop naar de rechter vleugel, en liet door een korporaal met zes soldaten verkennen een detachement dragonders, zich in 't bosch vertonende; en rapport ontvangen hebbende, dat de dragonders vigilant waren, deed hij die met levendigheid (vivaciteit) chargeren door de sergeant van 't piket met een peloton grenadiers van die partij, waarmede de maneuvers begonnen en voortgingen, totdat zij eindigden door eene algemene decharge; bij welke gelegenheid een remonstrants dominee lichtelijk wierd gekwetst door een ‘Biscaïer’ welke hem op de voet viel. Vervolgens keerde Zijn Hoogheid terug naar zijn hôtel in 't Voorhout; verzeld zijnde door de kwartiermeestergeneraal Burmania, de luitenantkommandant, de (?) griffier (?), een engelse pair met de Kouseband, de voorzitter van 't College van gecommitteerde Raden, en een zeeuwse bewindhebber van de compagnie van de kolonie van Essequebo.

R.A.K.

1) ‘Een uitvinding van een stad in Biscaye.’
Als het door van Haren meegedeelde stuk werkelijk uit de tijd van Maurits dateert, kan met die ‘uitvinding’ niet de bajonet bedoeld zijn, die eerst in 't midden van de 17^e eeuw in Frankrijk in gebruik kwam. Men zal dan misschien aan de ‘biscaïers’, een soort van kogels, moeten denken.