Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1913

(1912)– [tijdschrift] Surinaamsche Almanak– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Raadgever van den Surinaamschen Almanak.

(Nieuwe voorstellen uit den lezerkring worden gaarne opgenomen.)

Bloedzweren. (Carbunkel, Furunkel). Om eene zekere genezing te verkrijgen legt men driemaal 's daags een zalf van leem vermengd met Arnicawater op en verbindt die plaats. Na eene week ongeveer is de zweer genezen.

Brieven. Vermijding van alle onnoodige hoffelijkheidstermen, in adres, aansprekenigsvorm en onderschrift. In het schrijven zelve korte en duidelijke zinnen. Op den Omslag gebruik de volgende titels en praedicaten:

Koningin, Koningin-Moeder: Mevrouw, Hare Majesteit, Aan H.M. de Koningin, Aan H.M. de Koning-Moeder.

Prins of Prinses van den bloede: Aan Zijne of Hare Koninkl. Hoogheid.

Baron of Barones, Jonkheer, Jonkvrouw: Hoogwelgeboren Heer of Vrouwe.

Niet adelijke, aanzienlijke personen: Weledelgeboren Heer of Vrouwe.

Deftige burgerij: Weledele Heer. Mevrouw.

Kleine burgerij: Heer, Mevrouw.

Ministers, Minister van Staat, Gezanten, Gouverneur-Generaal. Admiraal, Vice-Admiraal, Luitenant-Generaal, Groot-Officieren van het Koninkl. Huis, Gouverneur: Excellentie, Aan Zijne Excellentie.

Leden van den Raad van State, van de Rekenkamer, van de Staten-Generaal, van de Gedeputeerde Staten, Oud-Minister, Hoofd-Ambtenaren tot den rang van Referendaris, Hoofd-Officieren t.d.r. van Kapitein-Luitenant ter zee en Majoor, Commisarissen der Koningin, Consul-Generaal: Hoogedelgestrenge.

Inspecteurs, Subalterne Officieren van Land- en Zeemacht, (leden v. Prov. Staten) Ingenieurs, van den Waterstaat, Consul, Vice-Consul, allen die den titel van Meester (Mr.) voeren: Weledelgestrenge Heer.

Burgemeesters van groote steden: Hoogedelachtbare of Weledel gestrenge Heer.

Katonrechters: Edelachtbare of Weledelgestrenge Heer.

Hoogleeraren: Weledelhooggeleerde. Hooggeleerde.

Wie den graad van Doctor (Dr.) heeft: WeledelZeergeleerde.

Artsen: Weledelgeleerde.

Opper-Rabbijns, predikanten met den Doctorstitel: Weleerwaarde Zeergeleerde.

Pastoors, Dekens: Zeereerwaarde.

Predikanten (zonder den Doctortitel), Kapelaans, Rabbijns, Hulppredikers, Zendelingen: Weleerwaarde.

Aartsbisschoppen. Bisschoppen: Monseigneur, Hoogeerw. Z. Doorl. Hoogw.

Cataract. Een zeer goed middel tegen beginnende verduistering der oogen is Honigwater.

Dysenterie. Beginnende Dysenterie kan men nog stoppen door Aluinwater. Los een erwtegroot stuk aluin in een likeurglaasje en drink het op eens uit. Na drievoudig gebruik is de ziekte waarschijnlijk genezen. Ook zwavel ijzeroxydwater wordt aanbevolen. Men late een stuk zwavel over een gloeiend gemaakt stuk ijzer in een kom met water druppelen. Van dit water drinkt men elk uur een eetlepel.

Drenkelingen. Eerste hulp voor. Den verongelukten legge men vlak op den grond, ontkléedt hem, hul hem in wollendeken in, haal modder enz. uit mond en hals (met den vinger), rol na een kussen onder de rug geplaatst te hebben meermalen naar de linkerzijde, om het water uit den mond te laten loopen. Daarna worden de huid en bijzonder ledematen geducht gewreven, tot de warmte terugkeert. Ook kan men bierflesschen met heet water dicht aan het lichaam leggen. Bij ontbreken van ademhaling wendt men kunstmatige ademhalling aan, die zelfs urenlang voortgezet kan worden; zoodra bewustzijn wederkeert, wordt lepelsgewijs heete thee of koffie ingegoten. Ten slotte in goed verwarmd bed brengen.

Glas. geoxydeerd te poetsen. Vermengd vet of olie met puinsteenpoeder en polijs daarmede het glas.

Gouvernementsbladen. Gewichtige voor het dagelijks leven.

Balata (gelden) G.B. 1905 No. 3, G.B. 1906 No. 16. - Delfstoffen G.B. 1905 No. 1 en 2. - Fietsen G.B. 1900 No. 23. - Herziene Strafverordening van 1874 G.B. 1863 No. 28. - Lucifers G.B. 1907 No. 53. - Opium G.B. 1908 No. 13. - Scheepvaart G.B. 1908 No. 63. - Tarief (Invoer) Gouv. bl. 1887 No. 25 en 1907 No. 50. - Verhoogd Gedistilleerd Gouv. bl. 1907 No. 50 en 51. - Zegel G.B. 1872 No. 23, gewijzigd 1904 No. 30. - Rij- en voertuigen G.B. 1910 No. 37.

Houtskool en wat men er mede doen kan. Houtskool op een brandwond gebracht, zal de pijn doen bedaren; gestrooid over in ontbinding overgaande onbereide huiden en over krengen, zal het alle stank voorkomen. Vuil water wordt er door gezuiverd Het maakt slechis lucht weêr goed, wanneer men het in platte bakken in vertrekken plaatst. Door zeer groote poreusheid kan

het zeer snel gassen absorbeeren. Een kubieke centimeter nieuwe houtskool zal ongeveer 100 kub. centimeter ammoniakdampen absorbeeren.

Houtskool is een uitstekende pap op wonden en zweren. Vooral als er ‘wild vleesch’ voorkomt werkt het zeer goed. Glazen en ander vaatwerk kan volkomen gereinigd worden door ze uit te wrijven met nat houtskoolpoeder. Wanneer men van houtskool gebruik maakt bij tandpoetsen en den mond spoelen zullen de tanden zeer wit en de adem zeer zuiver worden. De stank van vuil water wordt onmidelijk weggenomen. Voor, het desinfecteeren van geweven stoffen is het vooral zeer goed, omdat het de weefsels niet aantast en de kleuren niet verandert en dus een zeer gemakkelijk te gebruiken desinfecteermiddel is.

Tegen de cholera neemt men driemaal daags houtskoolpoeder vermengd in een glaasje brandewijn of water; ze doodt de cholerabacillen in het lichaam.

Kiespijn. Komt de pijn van een holle kies, zoo maak men de kies met warm water en een goed tandpoetsmiddel herhaald schoon en sluit dan de holte door een stuk was, dat in een 25 pCt. Kreosotoplossing gelegd was. Tevoren kan men het stuk was nog van Aluimpoeder voorzien. Men lette er op, dat men het stuk was niet te groot neemt en niet te diep in de holte drukt. Hoofdzaak is, dat de holte maar goed gesloten is.

Kippenvoer. Hoofdbestanddeel van het voedsel voor alle kippen, groot of klein, moet zijn groen voer. Kuikentjes worden afwisselend gevoerd met gestampte broodbeschuit, rijsverzemelen, havergort, gekookte rijst. Het voer moet hoofdzakelijk droog zijn: 's middags met afval van den middagdisch. (Het water kan met melk vermengd worden.] Tusschen door fijngehakte groen tebladeren (kool, salade, radijs, spinazie enz. of ook gras]. Groote kippen 's morgens en 's avonds een mengsel van rijstzemelen en kippenvoer (koren, gerst, enz.] maar met water vochtig gemaakt, 's middags alleen fijngehakt gras.

Klierkoorst [Boeboe]. Tegen de koorts zelve geve men een koorts werend middel. Op de ontstoken plaats is een verband van leempap met Azijn en Arnica zeer aan te bevelen, dat 3 maal per dag verwisseld wordt.

Lijm, uitstekend voor de Tropen. Men legt gewone schrijnwerkers lijm in water zoolang, totdat ze goed water opgezogen heeft. Daarna smelt men de lijm met wat water over zacht vuur en voeg eenige druppels gekookte lijmolie er bij.

Ontsteking [Klierkoorts enz.] De ontstoken plaatsen worden door samendrukken van de schil van de sinaasappel met de fijne olie

dat in de schil zit, herhaald bevoehtigd. Dit middel is wat pijnlijk, maar van goede uitwerking. Om het terugkeeren te verhinderen is Rhustoxicodendron 6D 3 maal per dag 3 korreltjes van goede werking.

Ratten. Veldelging van. Men neme een pakkist zonder deksel, en zet ze zoo op den grond, dat de opening op den grond zit. Op eene zijde maakt men een gat, waardoor de ratten gemakkelijk binnen kunnen. Men doe nu regelmatig voedsel voor de ratten onder de kist, totdat de ratten er aan gewend raken. Na eenigen tijd zet men achter het gat een zijdelings werkende ratteval, maar die goed in heet water gewasschen is De ratten loopen er nu in. Worden geen ratten gevangen, zoo verplaatse men de kist en handel als boven.

Roest, middel tegen. Om messen en vorken tegen roest te bewaren, smeert men ze met Vaseline in. Blanke Yzerdeelen aan Machine's wrijft men met eene oplossing van warm terpentijn en parafin of was in. Geweerloopen kan men, na ze goed van roest ontdaan te hebben, met eene warme oplossing van runderen vet en stearine inwrijven, binnen en buiten.

Schoenen. Waterdichte smeer voor. Na het leer goed met heet water van alle onzuiverheden ontdaan te hebben, smeert men het met eene warme oplossing, van 1 deel terpentijn, 1 deel was, 1 deel runderenvet en ⅛ deel zwarsel 4 maal in. Men kan door borstelen een zachten glans verkrijgen.

Schoenzool. Hardmaken van. Men wrijve herhaald de zolen met gekookte lijnolie in, en wel telkens nadat de olie opgedroogd is

Spijkers. Indrijven van. Wenscht men het hout, voornamelijk onze harde Surinaamsche houtsoorten, niet te splijten, zoo sla men den spijker aan de spits plat en breeder dan de spijker zelve en drijf dan de spijker dwars aan de vezels van het hout in.

Verf, Watervaste. Fijn gewreven Zinkoxyd wordt in lijmwater opgelost en daarmede het voorwerp gestreken. Na droog te zijn wordt nog eens gestreken maar nu met Chlorzinklijmwater.

Verkiezing. Er is een verkiezingsdag en een stemdag.

Willen eenige kiezers een of ander persoon gaarne tot lid der Koloniale Staten zien gekozen, dan kunnen ze op den dag der verkiezing den naam en de woonplaats van bedoelden persoon bij den Gouvernements-secretaris inleveren. Deze opgaaf moet oederteekend worden door minstens 30 kiezers. Gewoonlijk worden er meer dan één opgave ingeleverd. In veel belangrijke zaken toch denken de kiezers niet gelijk. De eene partij wil

gaarne dezen persoon, de andere partij wil weer iemand van geheel andere beginselen. Wanneer nu op een verkiezingsdag de namen van bijv. vier personen zijn opgegeven, dan wordt ieder kiezer een biljet toegezonden met de namen dier candidaten. (Oproepinskaart.)

De stemming wordt in het openbaar gehouden, begint 's morgen om 8 nur en duurt tot 's namiddags 1 uur. Aan de werklieden in fabrieken en werkplaatsen moet in die tijdruimte gedurende minstens 2 achteeeenvolgende uren gelegenheid worden gegeven aan de stemming deel te kunnen nemen.

De kiezer teekent nu den kandidaat zijner kueze aan door met potlood zwart te maken een wit stipje, geplaatst in een stemvak vóór den naam van den kandidaat en doet ze in de stembus.

Verzekering. Zich te verzekeren is een levenseisch, die betreffende Brand, Ziekte, Begrafenis enz., reeds vrij algemeen wordt begrepen; zich door een betrekkelijk kleine contributie te vrijwaren voor de kans op plotselingen geheelen ondergang door brand is zoo in het oog loopend voordeefig, dan dat niet elkeen daarvan zou gebruik maken en om bij ziekte niet van geneeskundige hulp verstoken te zijn of om bij overlijden niet zijn nabestaanden in ongelegenheden te brengen is de moeite te gering en de kosten te luttel, dan dat iemand er van zou behoeven af te zien er gebruik van te maken. Deze vormen van verzekering veronachtzamen is een onverantwoordelijk verzuim.

Maar men behoort verder te gaan; bij ziekte van kostwinner houden de inkomsten op; hierin voorziet de verzekering tot uitkeering bij ziekte, waartoe overvloedig gelegenheid wordt aangeboden. Maar de dood van degene van wiens arbeid een geheel gezin afhangt, dompelt dikwijls geheel onverwacht een aantal menschen in armoede; als vader sterft blijven moeder en kinderen soms geheel onverzorgd achter; de huisvader die zijn leven verzekert, zet zijn taak voort tot over het graf. Door eene geregelde bijdrage kan men zich verzekereren dat bij overlijden zijn nabestaanden, door hem zelf aan te wijzen, een kleiner of grooter kapitaal wordt uitgekeerd. Vele groote en soliedemaatschappijen geven hiertoe de gelegenheid, waarbij dan doorgaans de voorwaarde geldt, dat het bedrag waarvoor men zijn leven verzekert, na een vastgesteld aantal jaren nog in leven zijnde, dat bedrag foch uitgekeerd krijgt. Een groote Maatschappij in Nederland gevestigd, kondigt b.v. het volgende aan:

Iemand van 25 jaar wenscht na 25 jaren eene som van f 5600. - te ontvangen; onder voorwaarde, dat bij zijn vroeger overlijden deze som alsdan aan zijne erfgenamen zal worden uitgekeerd. Hij betaalt daarvoor eene maandelijksche premie van f 13,82, eene driemaandelijksche van f 41.06 of eene jaarlijksche van f 161.

Onderstaande tabel is een tarief, volgens hetwelk men zich na 10 of na 15 jaren een kapitaal van f 1000 kan doen uitkeeren, onder voorwaarde, dat bij eerder overlijden aan zelf aan te wijzen erfgenamen zonder verdere bijbetaling moet worden uitgekeerd.

Jaarlijksche en halfjaarlijksche premie voor een kapitaal van f 1000.

Ouderdom.	Uitkeering na 10 jaar.		Uitkeering na 15 jaar.
	Jaarl. premie.	Halfjaar lijksche premie.	Jaarl. premie.	Halfjaar lijksche premie.
21	90. -	45.45	56.90	28.73
22	90.10	45.50	56.90	28.73
23	90.10	45.50	57. -	28.79
24	90.10	45.60	57.10	28.84
25	90.30	45.80	57.20	28.89
26	90.30	45.60	57.30	28.94
27	90.40	45.65	57.50	29.04
28	90.50	45.70	57.60	29.09
29	90.70	45.80	57.80	29.19
30	90.80	45.85	58. -	29.29
31	91. -	45.96	58.20	29.39
32	91.20	46.06	58.50	29.54
33	91.50	46.21	58.70	29.64
34	91.70	46.31	59. -	29.80
35	91.90	46.41	59.30	29.95
36	92.10	46.51	59.60	30.10
37	92.40	46.66	59.90	30.25
38	92.70	46.81	60.20	30.40

Ouderdom.	Uitkeering na 10 jaar.		Uitkeering na 15 jaar.
	Jaarl. premie.	Halfjaar lijksche premie.	Jaarl. premie.	Halfjaar lijksche premie.
39	93. -	46.97	60.50	30.55
40	93.20	47.07	60.90	30.75
41	93.60	47.27	61.30	30.96
42	93.90	47.42	61.70	31.16
43	94.20	47.57	62.10	31.36
44	94.60	47.77	62.60	31.61
45	95. -	47.98	63.10	31.87
46	95.40	48.18	63.60	32.12
47	95.90	48.43	64.40	32.47
48	95.40	48.68	64.90	32.77
49	96.90	48.93	65.60	33.13
50	97.50	49.24	66.40	33.53
51	98.20	49.59	67.20	33.94
52	98.90	49.94	68.10	34.39
53	99.70	50.35	69.10	34.90
54	100.60	50.80	70.20	35.45
55	101.50	51.26	71.40	36.06
65	102.50	51.76

Een andere, zeer aanbevelenswaardige vorm van verzekering is neergelegd in het onderstaande voorbeeld, mede aan de tarieven eener grootere maatschappij ontleend:

‘Iemand wenscht zijn zoon, 3 jaar oud, op zijn 23ste jaar f 1000. - te verzekeren. Daarvoor wordt betaald: jaarlijksch f 37.30. driemaandelijks f 9,51 of per maand f 3.20. Overlijdt het kind vóór de uitkeering, dan worden de gestorte premiën, behalve die over het eerste jaar, teruggegeven.’

Het volgende is een voorbeeld van levensverzekering met voorschot:

Iemand van 30 jaar wenscht een voorschot van f 2000, - te ontvangen, te restitueeren over 10 jaren, wanneer hij alsdan nog in leven is of bij zijn eerder overlijden. Hij heeft daarvoor eene gemengde verzekering te sluiten van f 2500. - met een duur van 10 jaren, waarvan de halfJaarlijksche premie f 114.63 en de halfaarlijksche rente ad 5pCt van het voorschot f 50. - bedraagt; ieder halfjaar is dus door hem f 164.63 te voldoen.

Wanneer die personen na 10 jaren nog in leven is, wordt het verzekerde bedrag na aftrek van het voorschot, aldus f 500, - uitgekeerd; heeft zijn overlijden binnen 10 jaren plaats, wordt voornoemd bedrag van f 500. - aan zijne erfgenamen uitbetaald.

Water- en Regenbakken. Na een felle droogte moeten deze bakken worden onderzocht, zoo noodig gerepareerd, maar in ieder geval zorgvuldig schoon gemaakt worden, voor zij weer met water gevuld worden. Wordt dit niet gedaan, dan krijgt men ten laatste een groote verzameling vuil in de bakken. Epidemieën als diphtherites en typhus zijn er herhaaldelijk het gevolg van geweest, dat men dezen gezondheidsmaatregel verzuimd heeft na te komen.

Wonden. [kleine] Zuig de wond uit.