Surinaamsche Almanak voor het Jaar 1913

[p. 252]

Jaaroverzicht.
Juli 1911 tot Juli 191

Juli 1911

1	Mr. C.I. Heylidy treedt af als president v.h.H.v.J. en de heer I. da Costr komt in zijne plaats
5	De heer E. van Drentz tijdelijk aangesteld als landbouwleeraar.
14	Een nieuw formatiestaat van de Landmacht in West-Indie vastgesteld. Mr. P. Hofstede Crull, Procureur-Generaal keert van verlof in de kolonie terug en aanvaardt het bestuur der kolonie, als ondervoorzitter van den Raad van Bestuur, als Gouverneur a.i., terwijl Mr. Rolin Couquerque als zoodanig aftreedt en zijne functien als Gouvernements Secretaris hervat.
20	De Koloniale Bibliotheek tijdelijk overgebracht in het huis aan de Heerenstraat Lr. A. No. 52. Verschenen een supplemt op het werk ‘de Balata industrie in Suruname’ door den heer Oudschans Dentz.
28	De heer C.C.M. Ligtenberg, hijpotheekbewaarder gaat met buitenl. verlof naar Nederland en wordt eervol ontheven als Koloniale Commissaris van de Surinaamsche Bank en de heer A.G. Wijers in zijne plaats benoemd

Augustus 1911.

1	Gepubliceerd Resolutie tot vaststelling van de regelen volgens welke en voorwaarden waarop aan jongelieden uit de kolonie Suriname beurzen kunnen worden toegekend om in Nederland tot koloniaal landbouwkundige te worden opgeleid (GB. No. 49). Nieuwe dienstregeling bij de Koloniale Spoorwegen ingevoerd.
4	Resolutie houdenee nadere regeling der vergoeding voor reis- en teerkosten, gelijk mede voor verhuizingskosten. (GB. 1911 No 50) Vergunning verleend aan de Continental Import en Export Association Linnited te Hamburg, agent alhier C.A. Buck om eene sene machine met dynamit op te zetten op het erf van Thalia tot het geven van Cinematografische voorstellingen in Thalie.

[p. 253]

	Goedgekeurd de Statuten en Reglemtaire bepalingen van ‘De Surinaamsche Volksbond’
15	Plublicatie houdende wijzigingen van het bij K.B. vastgestelde reglemt en het geneeskundig onderzoek voor den Kalonialen dienst. (GB 1911 No. 52)
18	Resolutie houdende andere vaststelling van de recognitie waartegen en de voorwaarden waaronder vergunningen worden verleend voor het gebruik van openbare wegen, enz. ten behoeve van bijzondere doeleinden (GB 1911 No. 54) De heer E.R.M.F. Ballinge benoemd tot onderdirecteur voor inrichting van menlaatschen ‘Groot Chattiollion’
21	De schoener ‘Nickerie wordt in het openbaar verkocht.
22	De heer Dr. H.J. van der schroeff, veeaarts met verl of in Nederland, neemt eervol ontslag uit 's landsdienst J.J. Halfhide arts verlaat de kolonie met buitenl. verlof en sterft kort na aankomst in Nederland.
25	Bekend gemaakt de door Suriname behaalde bekroningen op de Landbouwtentoonstelling te Brussel in 1910 gehouden
29	Bij K.B. benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau: Mr. Rollin Couquerque, E. Bueno de Mesquita, J.A. Polak en P. Chr. Flu; tot officier M. Nassy en R.A. Tammenga: de zilveren medaille toegekend aan W.E. Greeber, en M.W. Verschuur; de bronzen medaille aan J.C. Olmtak en mej. J.P. Krans.

September 1911.

19	Resolutie van 18 September No. 3 (G.B. Afd. 1) regelende de viering van de verjaardagen der leden van het Koninklijk Huis en de ontvangst of uitgeleide van den Gouverneur. De heer P.M.V. Bulo benoemt tot commies, chef de bureua te parkette van den Proc. Generaal.
25	Publicatie van het K.B. waarbij eene regeling is vastgesteld nopens de korting op de van landswege genoten wordende inkomsten van kolnniale landsdienaren ten behoeve van hunne echtgenoote of gescheiden echtgenoote en hunne kinderen. (GB 1911 No. 56) Dr. E.A. Koch, arts, Chef v.h. Milit. hosp. Inspecteur v.d. Geneesk. dienst verlaat de kolonie. Dr. F. Riddenqnis, arts wordt in zijne plaats benoemd.
29	Verordening betreffende eene vergoeding bij het aangaan van contracten met arbeiders, zoo voor onderzoek naar - als voor de exploitatie van delfstoffen, balata en andere boschproducten (GB. 1911 No. 57).

[p. 254]

October 1911.

10	Verordening tot het geven van waarborgen aan buiten huwelijk geboren kinderen, opdat hun het noodige voor hun onderhoud hunne opvoeding niet worde onthouden. GB 1911 No 72)
17	Gouverneur W.D.H. Baron van Asbeck komt in de kolonie en aanvaardt het bestuur der kolonie. Mr. Hofstede Crull hervat zijne betrekking van Proc. Gen. en M. Carst als lid van het Hof van Justitie.
24	De Portugeesche Repubiiek door Nederland erkend.
26	Uitgesloten de uigegeven series voor geldleening P.W.
30	Opengesteld voor het publiek de telefoontoestellen op de verschillende politiestations in de stad.
31	Afgekondigd en goedgekeurd ‘Reglementaire Bepalingen der Christel, Vereeniging ‘De Goede Strijd’

November 1911.

3	Voortaan zal geen verlof tot het kappen van geelhart worden verleend.
4	Goedgekeurd en gepubliceerd de Statuten van het ‘Algemeen Hernhutter Fonds’
15	De droogte duurt voort.
18	Mr. Rollin Couquerque wordt eervol ontslagen als Gouvernements-Secretaria en vertrekt enkele dagen daarna naar Nederl. In zijne plaats wordt de pas in de kolonie aange komen heer Mr. L.J. Rietberg benoemd.
21	Resolutie houdende machtiging aan den Gouvernemts-Secretaris tot teekenen names den Gouverneur (GB 1911 No 67.)
27	De hoofdagent B.W. Lo-A-Njoe wordt bevorderd tot tituliare Adj. inspecteur van politie wegens het ontdekken van een zeer geheimzinnigen moord.

December 1911.

1	Het Commissariaat van Beneden Para en Beneden Suriname tijdelijk overgebracht in het huis aan de Oranjestraat Lr. A. No. 106.
5	Verordening tot uitvoering van art. 65 der Octrooiwet (GB 1911 No 68).

[p. 255]

	De Agent-Generaal keert van zijn verlof naar Amerika terug en hervat zijn functien, zoodat de heer M. Nassy weer optreed als Distr. Commis., waarin hij vervangen was door den Distr. Secretaris A. Fernsndes. De bronzen medaille van de Orde van Oranje Nassau toegekend aan Mejuffr. J. Chr. Fairchild. Het rapport der Suriname Commissie ontvangen en uitverkocht.
15	Resolutie van 13 Dec. No 1, waarbij verboden wordt aan vrouwen militairen beneden den rang van korporaal, alcohoudende dranken te schenken, toe te dienen of te verkoopen.
22	Een deel der begraafplaats ‘Willem Jacobusrust’ wordt afgescheiden en gesloten verklaard (GB. 1911 No 71).
28	De schooltijden der Emmaschool worden bepaald 's m. 8-10½ en 's nm. 2½-4½.
30	Verordening tot nadere wijziging van de verordening [GB 1903 No 44] tot oprichting van eene Koloniale Postspaarbank in Suriname (GB 1911 No 74). Wegens beeindiging van dienstverband eervol ontslag verleend aan den heer F.P. Pietermaat als directeur der Koloniale Spoorwegen. De heer J.F. Schönfeld aangesteld als Chef van het Bouwdapartement, van de Koloniale Spoorwegen.
31	In 1911 zijn te Parmaribo geboren 1076 kinderen gestorven 1135 personen; in de districten 1634 kinderen geboorte tegen 1007 sterfgevallen, verkregen 580988½ Gr. goud.

Januari 1912.

1

Het baanvak Paramaribo - Dam in exploitatie genomen door de Kolon. Spoorw. en een gewijzigd tarief ingevoerd Benoemd eene permanente landbouwtentoonstelling te Deventer, bestaande uit de heeren: Dr. P.J.S. Cramer, lid en voorz. W. Arntz. J.A. van Beek, E. Brunings, H. Geerling, J.A. Liems, E. Zeiler, allen beheerders en gezagvoerders van plantages; S. Beck, E. van Drent, landb. leeraar, J.W. Gongrijp, houtvester; A. van hoogerhuys, industrieel; Dr. J. Kuiper, plantkundige, W.R. Menkman, Agent K.W.I.M.; Dr. J. Sack, Gouv. scheikundig, Weytingh, distr. Comm. Geboren in 1911 2710 personen. Gestorven in 1911 2142 personen dus 568 meer geboren dan gestoren.

[p. 256]

5	De Statuten van Egchtihar auws Hak, d.i. ‘Vrijheid en Recht,’ Surinaamsche Br. Ind. Bond, worden gepubliceerd na door den Gouverneur te zijn goed gekeurd.
9	De Keizerlijst Verschenen met 633 namen van kiezer.
12	Met ingang van 15 Januari een curcus voor sljöd opgericht onder leiding van den onderwijzer H.J. Jacobs, toeganlijk voor onderwijzer en onderwijzeressen, die de Normaalschool bezoeken. Het leergeld is f 2 en f 3.
16	Resolutie houdende nadere regeling der vergoeding voor reis- en teerkosten (GB. 1912 No 6) Ideren houdende wijziging van de huishoudendelijke bepalingen en instruictien betrekkelijk armenpraktijk te Paramaribo (G.B. 1912 No. 9)
18	De Koloniale Bibliotheek tijdelijk gesloten voor het publiek.
23	Verordening waarbij nader worden geregeld de geneeskundige behandeling en verpleging op de plantages en gronden (G.B. 1912 No. 12)
26	Bepaald dat wie benoemd wil worden tot pensioen gerechtigd ambtenaar eerst gekeerd moet worden.
31	De goudopbengst in 1911 bedraagt 591016 Gram Van H.M. de Koningin ontvangen tal van portretten van H.M.U. Prinses Juliana, ten behoeve van de inrichtingen van lepralijders in Suriname, waarvan een ten Gouvernemtshotel voor het publiek werdt tentoongesteld. De Koloniale Middelen bracht in 1911 op f 3.460, 444.80 tegen f 3.178.341.58½ in 1912. of f 282-103-31½ meer.

Februari 1912.

7	Ter voorziening in het heerschende watergebrek in de stad, ontstaan door de aangehouden droogte van Augustus af laat de Gouverneur van uit de Boven Saramaccarivier per treinen dagelijks naar de stad brengen en onder de volksklasse uitdeelen.
9	Werdt bekendt gemaakt, dat de heer J.R. Thomson, lid der Koloniale Staten, met begin van het nieuwe zittingjaar ontslag heeft gevraagd.
13	De Koloniale Bibliotheek, thans in het Logeergebouw, is weder voor het publiek geopend elken werkdag van 8 - 12 u. vm. Malversatie van boterdiefstallen in het Militaire hospitaal ondekt en worden verschillende arrestatie gedaan.
16	Een gewijzigd tarief van passage gelden en vracht op de zeebooten der Koloniale Vaartuigen gepubliceerd.

[p. 257]

31	Afgekondigd de Verordening op het houden van honden te Albina en te Nw. Nickerie (G.B. No. 40). Alsvoren naar het ambt directeur van het dep van openbare werken en verkeer (G.B. No. 48). Alsvoren op begraafplaatsen, begrafenissen en begrateniskosten (G.B. No. 46).

Juni 1912.

1	De Octrooiwet treedt naar K.B. in werking
4	Nieuwe leerlingen worden voortaan elk jaar in November en April op een der openb. scholen voor l.o. Zij, die reeds school gaan, worden elke maand geplaatst. De Octrooiwet wordt afgekondigd (G.B. No. 39).
11	Verordening tot wijziging en aanleiding van de Herz. Strafverord. van 1874 (G.B. No. 38). De heer C.A.J. Struyken de Roysancour, waarn. Adm van Fin. verlaat den Gouvernements dienst, wegens ziekte en treedt in een particuliere.
14	Nieuwe overeenkomst, over het vervoer van vaartuigen over de watervallen in de Saramacca. gesloten tusschen het Gouvern. en den hoofdkapitein Blakafoetoe, in Boven Saramacca.
18	Resolutie, vaststellende de regelen voor opleiding in Nederland tot Koloniaal landbouwkundige. (G.B. No. 50). Samengesteld de ‘Slootwijk-Commissie’, bestaande uit de heeren: M.C.J. Welle, voorz.; W. Arntz. S. Beck, R. Fabriek en H.J. van Ommeren, leden, en S. da Silva, secretaris. De accoutant C. Dekker, adviseur en de landb. directeur en de heer F. Smith vrije toegang tot de vergaderingen dier Commissie. De weg langs het Gouvernementshuis is geen openbare weg meer, dus niet toegangelijk voor het publiek.
21	Aan Dr. T. Reddingius, wegens vertrek, eervol ontslag verleend als Geneeskundig Inspecteur.
28	Ter Gouvernement-Secretarie verkrijgbaar Malaria onderzoek van Dr. P.C. Flu; en het Balata vraagstuk in Suriname.

[p. 258]

20	Verordening tot nadere wijziging van het tarief van invoerrechten, wat betreft het artikel ‘olie’ (G.B. 1912 No. 17), Candidaat gesteld voor de Kolon. Staten de heeren, Mr. Beckeringh van Loenen, S.B. Bibaz, P.A. May, D. Olthuis, L.R. Worst en E. Zeiler.
23	Er is in 1911 op de Koloniale Postspaarbank belegd f 532.176.56; daarentegen gelicht f 465.928.01, zoodat er begin 1911 nog in kas was f 67.268.55.
27	Afgekondigd Verordening van 21 October 1912 houdende bepalingen van Politie (Huizen en erven) G.B.N. 19. Resolutie van 15 Februari 1912, regelende de vergoeding voor reis-, teer- en verhuiskosten. (G.B. No. 18).

Maart 1912.

2	Cursus in de Maleische taal geopend, te houden in de Hendrikschool, tegen betaling van f 6. - per cursus door niet ambtenaren. Duur per cursus: zes maanden. De gewijzigde Statuten van den Apothekersbond goedgekeurd bij den Gouverneur. De Commissaris van politie zoekt werk voor delvers vellers, houtzagers of anderen handenarbeid gedurende de droogte bij eigenaars en administrateurs van landbouw, hout- of andere ondernemingen. Het bureau van den Distr. Commissaris van Beneden Para en Beneden Suriname vanaf 1 dezer overgebracht van de Oranjestr. weer in het huis op Combe, No. 189. De vastgestelde kiezerslijst, waarop 665 kiezers voorkomen, wordt gepubliceerd.
5	Resolutie van 24 Februari 1912, G.B. No. 23, houdende het goedgekeurde reglement van orde voor het kantongerecht van Nickerie en van Marowijne G.B. No. 24. Resolutie van heden, houdende bepalingen omtrent de wijze van betaling der over te maken gelden aan het hulpbureau van het te 's Gravenhage gevestigde bureau voor den industrieelen eigendom. (G.B. No. 26).
22	Publicatie van het Koninklijk besluit van 21 December 1911, houdende het gewijzigde reglement op het geneeskundig onderzoek voor den kolonialen militairen dienst. (G.B. No. 20, 17 Febr. 1912).
26	De postwisseldienst tusschen het buitenland en Suriname geregeld bij Besluit van 23 Mrt. '12 (G.B. No. 29 (1 pondsterling = f 12.10 of f 12,17).

[p. 259]

27	Gekozen tot leden der Koloniale Stalen: Mr. L.L. Beckeringh van Loenen; S.B. Bibaz en E. Zeiler; komen in herstemming P.A. May en D. Olthuis.
29	Regeling van den vuilnisdienst bij Besluit van 26 Maart 1912 G.B. No. 31.

April. 1912.

12	De heer J.R. Thomson in zijn eigen vacature gekozen tot lid der Koloniale Staten. Van den M.v.K. ontving de Gouverneur het bericht, dat de oprichting van een landbouwbank, behoudens medewerking van de Staten-Generaal, verzekerd is. Verordening tot regeling van de pensioenen, na de daarin gebrachte wijzigingen (G.B. No. 33).
10	De grootte van briefkaarten wordt door den Administrateur opgegeven: 10-14 c.M. lang en 7-9 c.M. breed. Ook dat postpakketten, verzonden per Fransche mail naar Frankrijk en naar andere landen over Frankrijk, met 50 cent verminderd zijn mits zij meer wegen dan 1-5 kilo. Het gewijzigde vaarplan der Fransche mail gepubliceerd. Publicatie van K.B., houdende vaststelling van het verleenen van pensioenen en van onderstand in eens aan de Europeesche en andere militairen (G.B. No. 34 Jan. 1912).
23	De heer D. Oltbuis gekozen tot lid der Kol. Staten.
26/27	De eerste regenbuien van beteekenis sedert Augustus 1911. Op 26 wordt voor het laatst direct water per trein naar de stad vervoerd.

Mei. 1912.

6	Publicatie van eene instructie voor de Distr. Commisarissen na al de daarin na 1863 gebrachte wijzigingen. (G.B. No. 30).
17	De Gouverneur betuigt openlijk dank aan Ho-Asjoe in Nickerie, voor de geheel belangloos ter beschikking stellen van het water uit de artetische bron op zijn erf, voor de bevolking. (G.R. dd. 30 April 1912 No. 2416 G.S. Afd. 1).
24	De regeling van den vuilnisdienst gepubliceerd.
28	In 1911 is in de kolonie ingevoerd eene waarde van f 8,273,590, waarvoor aan rechten is ontvangen f 1.410,272,21^5 Daarentegen heeft zij uitgevoerd f 9.201,669.