Streven. Jaargang 80
(2013)– [tijdschrift] Streven [1991-]– Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 80. Herman Simissen, Antwerpen 2013
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 80 uit 2013.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel januari: 25, 37, 55, deel februari: 132, 143, deel maart: 209, 231, 244, 269, deel april: 327, 340, deel mei: 401, 453, deel juni: 574, deel juli-augustus: 604, deel september: 689, 713, 726, 739, deel oktober: 795, 806, 818, deel november: 894, 906, 927.
p. 522, noot 1: het onjuiste nootnummer 20 is verbeterd.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel januari: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel februari: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel maart: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel april: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel mei: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel juni: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel juli-augustus: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel september: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel oktober: binnenkant voorplat, deel october: binnenkant achterplat, deel november: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel december: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel januari, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Cybergeweld |
Essaywedstrijd |
Peter Singer |
Barack Obama |
JANUARI 2013
[Deel januari, pagina 1]
3 | Geachte lezers
Herman Simissen |
5 | DRIFT |
Streven vrijplaats
Annemarie Estor en Stijn Geudens |
|
8 | ‘Zeg het niemand’
Uitslag Frans Van Bladel Essayprijs |
9 | In de voortuin groeit geen samenleving
Jurgen Vandewalle Het politieke proces faalt. Tegelijk verdwijnen de markt, de kruidenierswinkel en het volkscafé uit het straatbeeld. Het publieke leven is een belangrijk beproevingsmilieu voor de sociale organisatie van de samenleving. Maar bestaat het publieke leven nog wel? Het lijkt er op dat de burger zich steeds meer terugtrekt in een geïsoleerd binnenleven en alleen nog maar naar buiten komt om te protesteren. Wat voor gemeenschap gaat er achter demonstraties schuil? En is het nog wel zinvol om de burger om de zoveel jaar te vragen hoe de samenleving moet worden georganiseerd? |
17 | Onzegbaar verzet
Walter Benjamin en de Griekse tragedies Robin Vandevoordt De Griekse tragedies boden in hun tijd een messianistisch moment van hoop en verandering; geen ontwerp voor de ideale samenleving, maar een dialectische kritiek zonder ultieme verzoening. Voor Walter Benjamin is het tragische een eindeloos proces, in de dubbele zin van het woord, dat nooit ophoudt zich te vertalen naar nieuwe situaties en literaire vormen. Kunnen de hedendaagse letteren die kritisch-messianistische rol nog aan? Willen de podiumkunsten vandaag nog het debat op gang brengen, dan grijpen zij naar de provocatiestrategie. Daarom zijn noch boek, noch theater, maar de sociale media de hedendaagse erfgenamen van de Griekse tragedies. |
[Deel januari, pagina 2]
26 | De radicale moderniteit van cybergeweld
Een poging tot inzicht Maarten Van Alstein In de schaduwen van ‘cyberspace’ ontplooien diverse actoren, van staten en criminelen tot‘hacktivisten’ en cyberhuurlingen, allerhande offensieve en defensieve bewegingen, die beschouwd kunnen worden als de virtuele en elektronische equivalenten van fysieke gewelddaden. In dit essay wordt onderzocht hoe dit cybergeweld zich manifesteert, welke vormen het aanneemt, en in welke zin dit geweld begrepen kan worden als hypermodern geweld. |
38 | Peter Singer (niet) in Marburg
Herman Simissen De Australische filosoof Peter Singer is even beroemd als omstreden. Zijn boeken over toegepaste ethiek of over de rechten van dieren worden wereldwijd gelezen en bestudeerd aan universiteiten, maar roepen ook felle protesten op. Rond 1990 liepen in het Duitse taalgebied de protesten zo hoog op, dat hem het spreken zelfs letterlijk onmogelijk werd gemaakt. De academische vrijheid botste met het Duitse verleden... |
50 | FORUM |
50 | Concurreren of filosoferen?
Marc Kregting |
56 | Vivalto Lungo
Michiel van Kempen |
61 | Een wereld vol vossen en stekelvarkens
Harold Polis |
67 | PODIUM |
67 | Een vertrouwde omgeving
Klaas Tindemans |
72 | De vele registers van Obama
Annemarie Estor |
78 | ‘De geniaalste schrijver sinds Cervantes’
Over Miguel de Unamuno Stijn Vanclooster |
82 | BOEKEN
Frank-Lothar Hossfeld en Erich Zenger, Die Psalmen III: Psalm 101-150 * Niek Schuman, Mijn jaren van geloven. Voorgoed verleden, blijvend visioen * Ben Caudron, Niet leuk? Mijmeringen over nieuwe media, mensen en macht * Rens Vliegenthart, U kletst uit uw nek. Over de relatie tussen politiek, media en de kiezer * Sjraar Van Heugten, Avant-gardes. 1870 to the Present. The Collection of the Triton Foundation * Felix Krämer (red.), Schwarze Romantik. Von Goya bis Max Ernst * Marnix Peeters, De dag dat we Andy zijn arm afzaagden * Jos Joosten, Staande receptie * Frédéric Sojcher, Hitler à Hollywood. |
[Deel januari, pagina 95]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be) |
[Deel januari, pagina 96]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op deze website treft u ook het archief aan, waarin u kunt zoeken naar artikelen verschenen tussen 1970 en nu. |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook! |
[Deel januari, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 1 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel februari, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Wielrennen |
Europese architectuur |
Krakau - Bratislava |
Igor Stravinsky |
FEBRUARI 2013
[Deel februari, pagina 97]
99 | DRIFT
Vrede? Herman Simissen |
101 | Wielrennen tussen fictie en non-fictie
Stijn Geudens Dit jaar is het een eeuw geleden dat de eerste Ronde van Vlaanderen werd verreden. Stichter van de Ronde en tevens wegbereider van de wielrennerij en de sportjournalistiek in onze regio was Karel Van Wijnendaele. Zijn herinneringen schreef hij neer in de klassieker Het rijke Vlaamsche wielerleven (1943). Het boek balanceert op de grens van literatuur en non-fictie, van mythe en werkelijkheid. En dat kan men ook zeggen van het wielrennen zelf. |
110 | Als Europa bestaat - bestaat er dan Europese architectuur?
Christophe Van Gerrewey Europa wordt zelden aan de hand van de Europese architectuur gedefinieerd. Recentelijk heeft de Nederlandse criticus Hans Ibelings nochtans het boek Europese architectuur vanaf 1890 gepubliceerd. Hij plaatst zich daarmee in een lange traditie, die een glorieuze aanvang neemt in 1943 bij de Britse historicus Pevsner. Vanuit een lezing van gelijkaardige historische en theoretische teksten, dringt de vraag zich op of Europa en architectuur niet veel meer gemeen hebben dan meestal wordt aangenomen. |
120 | Herinnering en dissonantie
Van Bratislava naar Krakau Luc Rasson ‘Donker toerisme’ - het bezoeken van herinneringsplaatsen waar collectief geweld heeft plaatsgevonden - is niet los te denken van fenomenen van dissonantie: de ervaring van een breuk tussen de historische feiten en de manier waarop we ze vandaag assimileren. Dissonanties hebben te maken met de menselijke natuur - niet iedereen gedraagt zich op een adequate wijze in bijvoorbeeld Auschwitz - maar ze kunnen ook voortkomen uit de ideologische behoefte om een bepaald (nationalistisch) verhaal in de verf te zetten. Dit blijkt het geval te zijn in sommige postcommunistische democratieën. |
[Deel februari, pagina 98]
133 | Honderd jaar Le Sacre du Printemps
Het succes van een schandaal Arnoud Heerings De première van Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky op 29 mei 1913 in Parijs - binnenkort precies honderd jaar geleden - eindigde in een rel. Tegenstanders van het stuk probeerden met geschreeuw de voortgang van de voorstelling te verijdelen. Toch zou precies dit ballet een zegetocht over de muziekpodia van de wereld maken. Dit was echter niet mogelijk zonder verloochening van de roots van het stuk door de componist. |
144 | FORUM |
144 | De bekoring van de onttovering
Herbert De Vriese |
150 | Waarom het onzichtbare niet zal verdwijnen
Bruno Segers |
155 | Een dichtgeklapte wereld
Pieter Anton van Gennip |
160 | Wiens Amerika?
Lex van der Wagt |
165 | PODIUM |
165 | The Story of Film
Het wonderlijke verhaal van de zevende kunst Ivo De Kock |
171 | De Acht
Hongarijes highway naar de moderne schilderkunst Stijn Vanclooster |
176 | De identiteitskaart van Aphrodite
Annemarie Estor |
181 | Antieke stress
Arbeid en ziekte in het oude Rome Toon Van Houdt |
185 | BOEKEN
Jürgen Mettepenningen, Kan een nieuw concilie de kerk redden? Vragen bij de verjaardag van Vaticanum II * Marin Terpstra (red.), Onenigheid en gemeenschap. Basisboek politieke filosofie * Jan Knopf, Bertolt Brecht. Lebenskunst infinsteren Zetten. Biografie * Simone Lenaerts, De onvervangbare. |
[Deel februari, pagina 192]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofd red.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel februari, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 2 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel maart, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Theïsme na de oerknal |
Achterhuis over Ayn Rand |
Strip en architectuur |
Paul Celan |
MAART 2013
[Deel maart, pagina 193]
195 | DRIFT
Mensenrechten Joris Gerits |
197 | Geloof in de God Schepper na de oerknal
Naar een revisie van het klassieke theïsme Georges De Schrijver Uit de oerknaltheorie kan niet worden afgeleid dat de kosmische evolutie een vooraf vastgelegd scenario zou volgen. Hiervoor zijn er te veel toevallige factoren in het spel. Dit artikel neemt afstand van pogingen om een intelligent design aan het werk te zien in de evolutie van de soorten (Darwin) en in de formaties van sterren die de chemische elementen genereerden waaruit het leven op aarde voortkomt. Het klassieke theïsme is dringend aan revisie toe. We doen er beter aan, ons een God Schepper voor te stellen die het universum carte blanche geeft om een intrinsieke creativiteit te ontwikkelen. |
210 | Ayn Rand door de bril van Hannah Arendt
Hans Achterhuis De romans van Ayn Rand zijn fascinerend: haar anarchistische pleidooi voor het sterke, vrije en creatieve individu is meeslepend, de utopisch/dystopische opzet bewonderenswaardig en de plots zijn origineel en spannend. Houd je haar werk naast werken van anderen, dan valt plots op hoe eenzijdig Rands werkelijkheid is. In dit artikel wordt The Fountainhead vergeleken met Hannah Arendts Vita Activa, Plato's Protagoras en Machiavelli's Discorsi. Getoond wordt wat er schort aan Rands personages, die als spreekbuis voor haar objectivistische filosofie fungeren: het kunnen aangaan van vriendschapsbanden, het eendrachtig met anderen spreken en het scheppen van een duurzame omgeving. |
221 | Markt- en managementdenken in zorg en onderwijs
Herman De Dijn In de laatmoderne maatschappij waarin we leven zijn markt- en managementdenken nu ook binnengedrongen in nonprofitdomeinen als zorg en onderwijs. Dat heeft te maken met de diepgewortelde tendens in de moderne cultuur naar algehele wetenschappelijk-technisch-organisatorische beheersing. Door die ontwikkeling ontstaan in die domeinen spanningen en zelfs contradicties. Waarom komen die fenomenen pas recent zo sterk naar voren? Welke zijn de voornaamste contradicties waarvan sprake? En wat nu? Dat zijn de vragen die aan bod komen in dit artikel. |
[Deel maart, pagina 194]
232 | Rasters en blokken
Over de kruising van stripverhalen en architectuur in de Belgische tekenkunst Jan Baetens Stad en stripverhaal hebben veel met elkaar te maken: historisch hebben ze zich samen explosief ontwikkeld sinds het einde van de negentiende eeuw, vormelijk zijn er talloze echo's, en heel wat strips hebben de stedelijke omgeving niet alleen als decor maar ook als thema. In deze bijdrage wordt gepoogd een beeld te schetsen van de veranderingen die de relatie stad-strip in de loop van de twintigste eeuw heeft gekend, en dit verhaal wordt onderbouwd met Belgische voorbeelden: Masereel, Hergé, Schuiten en Lambé. |
245 | De wereld volgens Robert D. Kaplan
Stijn Geudens In zijn jongste boek De wraak van de geografie onderzoekt de Amerikaanse auteur Robert D. Kaplan de invloed van de geografie op de wereldpolitiek in verleden, heden en toekomst. Centraal daarbij staan de geopolitieke theorieën van de Brit Halford J. Mackinder en de Amerikaan Nicholas J. Spykman. Wordt de loop van de geschiedenis inderdaad bepaald door de wetmatigheden die de natuur ons oplegt of is er ook nog plaats voor menselijk ingrijpen? |
255 | FORUM |
255 | Waarom het wel kan
Harold Polis |
261 | Voor een vrijzinnigheid zonder dogma's
Twee bijdragen aan het levensbeschouwelijke debat in het post-ideologische tijdperk Ludo Abicht |
264 | PODIUM |
264 | Bekentenissen van een schrijfjunk
Over Jan Kostwinder Jack van der Weide |
270 | Celan in de Nederlandstalige poëzie
Joris Gerits |
275 | Het einde van de wereld
Klaas Tindemans |
280 | BOEKEN
F. Springer, Met stille trom. Een journaal * Ivo Michiels, Maya Maya * Frank Dikötter, Mao's massamoord. De geschiedenis van China's grootste drama 1958-1962 * Berber Bevernage, History, Memory, and State-Sponsored Violence. Time and Justice * Laurent Businne (red.), Giuseppe Penone. |
[Deel maart, pagina 288]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel maart, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 3 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel april, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Onvoorziene fotografie |
David Grossman |
Baruch Spinoza |
Lincoln |
APRIL 2013
[Deel april, pagina 289]
291 | Uitnodiging boekpresentatie Marktisme |
293 | Spelen tegen het apparaat
Flusser en fotografie Nicole Montagne Met de meest geavanceerde apparatuur fotograferen we vrijwel moeiteloos onze omgeving. Daarbij verkeren we in de illusie dat we zelf de camera aansturen, en dat we begrijpen wat we zien omdat een foto de werkelijkheid ‘echt’ weergeeft. We weten wat we bewaren, en hoe we ons dat later zullen herinneren. Maar niets is minder waar, betoogt de van oorsprong Tsjechische filosoof en mediatheoreticus Vilém Flusser. We worden beheerst door het apparaat terwijl we tegelijkertijd digitale analfabeten zijn. Hoe kan dit, en hoe ontsnappen we hieraan? |
302 | Spinoza, revolutionaire of behoudsgezinde politieke filosoof?
Tinneke Beeckman Spinoza's politieke denken lijkt erg vooruitstrevend: reeds in de zeventiende eeuw verdedigt hij de democratie. Toch bevat zijn denken meer behoudsgezinde reflexen. Spinoza is bijvoorbeeld geen voorstander van volksopstanden om politieke verandering tot stand te brengen. Hoe verhouden vrijheid, veiligheid en gehoorzaamheid zich tot elkaar? Hoe combineert hij gehoorzaamheid aan de wet met een verlangen naar vrijheid? En welke rol spelen passies zoals verontwaardiging en angst in de politiek? Spinoza past zijn spreuk ‘caute’ ook toe op het politieke handelen en verkiest voorzichtige redelijkheid boven heroïsche verzetsdaden. |
311 | Ziekenhuis en gevangenis
Arko Oderwald Als we ziek zijn dan is het wel prettig als dat op een aangename plek is. Dat verzacht het lijden een beetje. Omgekeerd kan het lijden juist verergerd worden op een onaangename plek. Zo zijn bijvoorbeeld de sanatoria waarover Thomas Mann in De Toverberg en Thomas Bernhard in Die Kälte hebben geschreven haast spiegelbeeldig in hun uitwerking op de zieke. In De klokken van Bicêtre van Georges Simenon, het onderwerp van deze beschouwing, zien we hoe een ziekenhuis dat te gewoon is voor de rijke en belangrijke René Maugras onverwacht juist louterend werkt. |
[Deel april, pagina 290]
318 | Subtielere talen
Guido Vanheeswijck In 2012 verscheen de Nederlandse vertaling van Falling Out of Time, het boek waarin David Grossman zijn verdriet om het verlies van zijn zoon Uri beschrijft, en dat van alle ouders van gestorven kinderen. Grossman laat allerlei personages aan het woord die proberen om het bijtende van de tijd te bezweren en de confrontatie - in de tijd - met de dood - buiten de tijd - aan te gaan. Het boek wil morrelen aan grenzen, in subtiele talen berichten over de overkant. Maar hoe verhouden de woorden zich tot de werkelijkheid - al helemaal als het gaat om een ongrijpbare werkelijkheid, namelijk die van het verlangen, die van het goddelijke, die van de natuur? |
328 | ‘Maar het is Goede Vrijdag’
Overdenkingen bij een confronterende episode in l'Espèce Humaine van Robert Antelme Elianne Muller Robert Antelme, Frans communistisch verzetsstrijder tijdens WO II, schreef over zijn ervaringen in nazi-concentratiekampen al in 1947 een omvangrijk verslag: l'Espèce humaine. Gaandeweg is men dit boek gaan beschouwen als een van de allerbeste en meest humane in zijn soort. Die opvatting is gerechtvaardigd, ook al bevat de tekst enkele scherpe godsdienstkritische passages. Aan de hand van de bespreking van met name de ‘Goede Vrijdagpassage’ wordt de spanningsvolle verhouding tussen Antelmes marxistische ideologie en de katholieke geloofsleer van zijn jeugd belicht. |
341 | Verkiezingen in de VS, november 2012
Een historisch keerpunt - Deel I Andrew Winnick In november 2012 trokken de Amerikanen naar de stembus om aan te geven wie hun voorkeur genoot: Barack Obama of Mitt Romney. We kennen de uitslag allemaal. Maar wie stemde er eigenlijk op wie? Op wie stemde het schoolhoofd uit Texas, op wie de advocaat uit Michigan, op wie de Spaanstalige middenstander, op wie de ongehuwde moeder? En waarom? En als we dit koppelen aan de veranderende demografische samenstelling van de VS, wat kunnen we hieraan dan aflezen over de toekomst van het land? |
355 | PODIUM |
355 | Woorden en daden
Steven Spielbergs brandend actuele Lincoln Ivo de Kock |
361 | FORUM |
361 | Een historische biografie van Paulus
Herman Simissen |
366 | Gekker moet het niet worden
Pieter Anton van Gennip |
371 | BOEKEN
Michael J. Sandel, Niet alles is te koop. De morele grenzen van marktwerking * Paul Verhaeghe, Identiteit * David Claerbout: The Time that Remains * Martin Michael Driessen, Vader van God * Otto Dov Kulka, Landschappen van de metropool van de dood. Over de grenzen van de herinnering en verbeeldingskracht * Margriet Krijtenburg, Schuman's Europe. His Frame of Reference * Sweder van Anholt, De stok van Schopenhauer. Kroniek van twee en meer levens. |
[Deel april, pagina 383]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Tinneke Beeckman, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheesw?ck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel april, pagina 384]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op deze website treft u ook het archief aan, waarin u kunt zoeken naar artikelen verschenen tussen 1970 en nu. |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook! |
[Deel april, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 4 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel mei, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Veiligheidspolitiek |
De actieve welvaartsstaat |
West-Eastern Divan Orchestra |
Gesprek met Zuhal Demir |
MEI 2013
[Deel mei, pagina 385]
387 | Wordt het morgen beter?
Frans Van Bladel Essayprijs 2013 |
388 | Veiligheidspolitiek: de gevolgen voor vrede
Tomas Baum en Maarten Van Alstein Vrede en veiligheid lijken de onbezorgde leden van een tweelingbegrip: vaak worden ze uitgesproken in één adem. Hedendaagse veiligheidspraktijken zoals gated communities, Fort Europa en de globale oorlog tegen de terreur werpen echter de vraag op of er geen spanningen rijzen tussen westerse veiligheidslogica's en vrede. Wat zijn de gevolgen van veiligheidspolitiek voor vrede? Kan veiligheid een bedreiging vormen voor vrede? |
402 | Alle Menschen werden Brüder
Het West-Eastern Divan Orchestra, een daad tegen onwetendheid Herman Simissen Nu het vredesproces in het Midden-Oosten is vastgelopen, is er nog maar weinig hoop op een vreedzame toekomst in deze regio. Een van de weinige tekenen van hoop is volgens velen het West-Eastern Divan Orchestra, een jeugdorkest waarin aankomende musici uit Israël, de Palestijnse gebieden en verschillende Arabische landen samen spelen. Het orkest komt voort uit een initiatief van de cultuurfilosoof en literatuurwetenschapper Edward Said en de dirigent Daniël Barenboim. Onder de bezielende leiding van laatstgenoemde heeft het orkest een bijzonder hoog niveau bereikt. Maar de grootste betekenis ervan ligt niet op het muzikale vlak. |
414 | De actieve welvaartsstaat: een terugblik en vooruitblik
Frank Vandenbroucke Hebben we redenen om de welvaartsstaat vandaag te verdedigen? Ja, niet alleen omwille van de idealen die ze belichaamt - Herman Deleeck bejubelde ze als een ‘ongeëvenaard hoogstaande samenlevingsvorm, het geestelijk ideaal van Europa’ - maar ook omdat een verstandig georganiseerde welvaartsstaat sociale én economische efficiëntie in de hand kan werken. Hoe is er het voorbije decennium gesleuteld aan de Belgische welvaartsstaat, en wat leren we daaruit? |
[Deel mei, pagina 386]
429 | Verkiezingen in de VS, november 2012
Een historisch keerpunt - Deel II Andrew Winnick Welke rol speelden de godsdiensten, de sociale media en de zo peperdure campagnes bij de jongste verkiezingen in de VS? De antwoorden op deze vragen laten zien dat de VS fel verdeeld blijft: er gaapt een diepe kloof tussen de gekleurde stad en het blanke platteland. De conservatieve blanken lijken ook op de lange termijn op veel plaatsen de controle te verliezen. De Democratische partij zal hoogstwaarschijnlijk op nationaal niveau de overheersende politieke kracht blijven. Dat zal echter alleen lukken als de partij zich echt bekommert om de behoeften van de gekleurde jongere generatie. En er komt een moment waarop de ouder wordende blanke inziet dat die jongeren zullen moeten instaan voor zijn oude dag. |
442 | Katholiek Vlaanderen
Een onvolledig verhaal Guido Vanheeswijck De titel van het recente boek van Marc Reynebeau, Katholiek Vlaanderen. Een beeldverhaal, heeft iets misleidends. Eigenlijk is het (beeld)verhaal van Reynebeau hoofdzakelijk een politieke geschiedenis van de katholieke kerk in Vlaanderen, en vooral een politieke geschiedenis van het klerikalisme. Letterlijk verwijst de term ‘klerikalisme’ naar de invloed van de clerus op het politieke bestel, met de daarbij horende connotatie van machtsmisbruik, opportunisme en vriendjespolitiek. Dat dit klerikalisme in Vlaanderen een realiteit is geweest, staat buiten kijf. Maar de suggestie die door de titel wordt gewekt, namelijk dat het katholieke verleden van Vlaanderen tot dit klerikalisme kan worden herleid, vertekent natuurlijk de realiteit. |
454 | FORUM |
454 | De opstand der nuttige idioten
Harold Polis |
460 | ‘De stad is van iedereen die met de stad wil meewerken’
Een gesprek met Zuhal Demir Tinneke Beeckman en Ludo Abicht |
465 | PODIUM |
465 | Jan Eijkelboom, dichter van het alledaagse
Joris Gerits |
471 | BOEKEN
Klaas Driebergen, Bommel en Bijbel. Bijbel en Christendom in de verhalen van Marten Toonder * Henk van Houtum en Joos van Vught (red.), Eerlijke nieuwe wereld. Voorbij de grenzen van de natiestaat * Teike Asselbergs e.a. (red.), Kunst als brug. Turks-Nederlandse culturele relaties na 2000 * Gerhard Finckh en Nicole Hartje-Grave (red.), Peter Paul Rubens * Marja Pruis, Als je weg bent. Over Patricia de Martelaere * Propertius, Liefdesgedichten. |
[Deel mei, pagina 480]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel mei, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 5 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel juni, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Themanummer |
Van de klacht die vervreemding heet |
JUNI 2013
[Deel juni, pagina 481]
Van de klacht die vervreemding heet
483 | Van de klacht die vervreemding heet. Ter inleiding
Georges De Schrijver en Jean-Pierre Rondas |
485 | De kaart van de conservatieve ont-vreemding
Van Kruithof tot Houellebecq Jean-Pierre Rondas |
494 | Moderniteit en onttovering, vloek of zegen?
Georges De Schrijver |
503 | Van de aliënatie van het bewustzijn tot het bewustzijn
van de aliënatie Ludo Abicht |
513 | ‘Holle en toch volle lichamen’
Zelfhaat en de ontkenning van het levensdrama Jacques De Visscher |
522 | Gewetenloze oprechtheid
Herbert De Vriese |
530 | De gedownloade mens
De ontvreemding van het lichaam Annemarie Estor |
540 | ‘De grootste eenduidigheid voor het grootste aantal autisten’
Ook in het onderwijs? Lieven Jonckheere |
551 | DSM-bilisering en disciplinering
Paul Verhaeghe |
560 | Post-marxisme en vervreemding: een onmogelijke combinatie?
Thomas Decreus |
565 | Geen vervreemding zonder vriendschap
Hoe Kafka plots de beste vriend van J.J. Voskuil werd David Dessin |
[Deel juni, pagina 576]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Paul Begheyn, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
[Deel juni, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 6 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel juli-augustus, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Chinese politiek |
Perzische poëzie |
Surinaamse humor |
Nostalgische plaatsen |
JULI - AUGUSTUS 2013
[Deel juli-augustus, pagina 577]
579 | DRIFT
Leve de koning! Elianne Muller |
581 | Iedereen belooft veranderingen in China
Sus van Elzen Politieke veranderingen in China zijn lang verwacht en zullen er allicht ook komen. Niet omdat de leiding dat wil, maar omdat de Communistische Partij zozeer omsingeld is geraakt door reële en hardnekkige problemen, dat ze uiteindelijk niet anders kan dan hervormingen toestaan, als ze die niet zelf wil aanvatten. Een vertragende economie, een ongeduldig wordende bevolking en een doorgesleten politiek systeem maken hervormingen onvermijdelijk. De vraag is welke hervormingen. |
591 | Deng Xiaoping en de modernisering van China
Georges De Schrijver Deng Xiaoping zal de geschiedenis ingaan als de staatsman die China moderniseerde; tevens rust als een smet op zijn blazoen het bloedbad dat hij in juni 1989 op het Tiananmen-plein liet aanrichten om de studentenopstand te onderdrukken. Dit artikel analyseert de manier waarop Deng al onder Mao Zedong, desnoods met gebruik van geweld, zijn machtspositie opbouwde, maar ook hoe hij erin slaagde onder leiding van de partij de vrije markt in te voeren. De economische zones aan de Chinese kustlijn zouden nooit van de grond zijn gekomen zonder Dengs pragmatisme en geloof in de westerse techniek. |
605 | De geheimen van Hafez
Remi Hauman De Perzische dichter Hafez is een van de groten uit de canon van de wereldliteratuur, maar hij is in België en Nederland nauwelijks bekend. Dit essay gaat in op de thema's in zijn oeuvre en voert deze steeds terug op zowel de geschiedenis als de actualiteit in Iran. Wat is de originele relatie tussen esoterie en satire in deze gedichten, en hoe goochelt Hafez met de uiterste grenzen van woord en beeld? De tekst bevat oorspronkelijke vertalingen die nog niet bestaan in het Nederlands of in andere talen. Hafez biedt een ander soort literatuur, een ander soort lezen. |
[Deel juli-augustus, pagina 578]
616 | Lachen met Indianen
Michiel van Kempen Wat maakt mensen aan het lachen? Zijn er groepsconventies, is er een nationale gemeenschapslol? Kranten kunnen daar een mooie spiegel van geven. In Suriname waren die kranten bijna twee eeuwen lang van koloniale signatuur en daarin was het amusement ver te zoeken. Er was een vertellend varken en er waren wat kreupelrijmpjes. Maar met de nationale politiek komt in de twintigste eeuw ook de politieke satire op, de column, de karikatuur. Het oog van de dichter Orlando Emanuels had ander amusement in de gaten; hij hield er met de schaar in de hand archief van bij: ‘Winkel Correia pas ontpakt: meisjes, directoires en jurkjes’. |
627 | FORUM |
627 | 't Zielhoes en de waarde van nostalgische plaatsen
Johan Roeland |
634 | Tussen duurzaam en biologisch
De zoektocht naar evidence based consumership Margo de Groot Coenen |
638 | Honest to God
Pieter Anton van Gennip |
643 | PODIUM |
643 | Het doek valt voor Steven Soderbergh
Ivo De Kook |
649 | ‘Het heelal is in verwarring’
Bij Wenteling van Lies Van Gasse Stijn Geudens |
655 | Losgeknipt uit de Verlichting
Over Puur van Andrew Miller Paul Pelckmans |
660 | BOEKEN
Riyan J.G. van den Born, Martin Drenthen, Pieter Lemmens, Thomas van Slobbe (red.), Plaats. Filosofische beschouwingen over verbondenheid met natuur en landschap * Theodor W. Adorno, Minima Moralia. Reflecties uit het beschadigde leven * Paul Kalma, Makke Schapen. Over volgzame burgers en vluchtige politiek * Guus Kuijer, De Bijbel voor ongelovigen. Het begin. Genesis * Amos Oz, Onder vrienden * Martin Walser, Meßmers Momente * Henri Storck, Boerensymfonie en Art & Cinema. De kunstdocumentaires. |
[Deel juli-augustus, pagina 671]
Colofon
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel juli-augustus, pagina 672]
Verschenen
Marktisme. Het is een nieuw begrip. Een warrig begrip. Moeilijk te omschrijven. Het is immers niet iets ‘precies’, het is iets complex, zoals een tijdsgeest, of tijdsdamp, altijd is. Het is een algemeen grondidee dat de markt centraal stelt op alle terreinen, zonder onderscheid. Elk mens wordt als klant behandeld. Elke verandering als een productieproces. De markt als dé norm, voor van alles en nog wat. En overal. Een paradigma. Een dogma.
Sinds de internationale financiële crisis horen we steeds meer kritische stemmen over dat alomtegenwoordige marktisme. In zijn nefaste gevolgen lijkt dat marktisme op het dogmatisch marxisme, op doorgeschoten economisch-berekenend denken. Méér dan neoliberalisme of vrijemarkteconomie is marktisme een metafysica van de markt. Iets dat zich boven de hoofden van gewone mensen bevindt. Het gaat om abstracte financiële markten die de wereld in de ban houden, om een verondersteld rationeel keuzegedrag van alle mensen op alle plaatsen. Een algemene setting waarin elk mens enkel aan winst en succes denkt, en daarnaar handelt.
Dit boek toont aan wat er vandaag in allerlei domeinen van de samenleving aan de hand is. Marktisme is een bundeling van essays uit de laatste drie jaargangen van het maandblad Streven. Het boek beschrijft hoe een gereduceerd mens-, maatschappij- en cultuurbeeld ons denken en handelen beïnvloedt en bepaalt.
Met bijdragen van Hans Achterhuis, Gerrit Brand, Herman De Dijn, Paul De Grauwe, Ivo De Koek, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Greg Houwer, Erik Mariens, Frank Saenen, Herman Simissen, Bart Staes, Salomon J. Terreblanche, Guido Vanheeswijck, Rosine Van Oost, Marc Verminck, Walter Weyns en Andrew Winnick.
Walter Weyns, Annemarie Estor en Stijn Geudens (red.), Marktisme. Kritiek op het berekenende samenleven, Pelckmans, Kalmthout, 2013, 244 blz., 21,50 euro, ISBN 978-90-2897-139-4.
[Deel juli-augustus, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 7 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel september, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Opvoeden: een ideologievrije competentie? |
Wat is ‘behoorlijk gedrag’? |
Volksreligie als theologische vindplaats |
‘Wist je dat meeuwen ooit engelen zijn geweest?’ |
SEPTEMBER 2013
[Deel september, pagina 673]
675 | Uitnodiging |
676 | DRIFT
Conseil aux Belges Jean-Pierre Rondas |
678 | De Fransen zijn beter
Beschavingsoffensief en antiautoriteit à la Rancière Marc Kregting Ongebreideld neemt iets toe wat door Ronald Plasterk met ‘verbaal geweld’ wordt geïmpliceerd: assertiviteit. Bij een rapport over geweld tegen bus- en ambulancepersoneel wraakte de minister in januari 2013 een te losse opvoeding. Had hij iets kunnen opsteken van docent Joseph Jacotot? Anno 1818 gaf deze aan Vlaamse studenten in Leuven Frans zonder les te geven - hij kende zelf geen Nederlands. In Le maître ignorant memoriseert en becommentarieert filosoof Jacques Rancière deze legendarische pedagogische gebeurtenis. Zou Plasterk hiervan gruwen? De socialist in hem mag dit ideeëngoed minstens in overweging nemen. De intellectuele emancipatie die Jacotot studenten bijbracht, verdelgde namelijk rang en stand. |
690 | Pedofobie in perspectief
Eric Hulsens Het pedofilieschandaal dat eind 2012 uitbrak rond de een jaar eerder overleden televisievedette Jimmy Savile deed de Britse samenleving daveren. Instellingen zoals de BBC, het politieapparaat, ziekenhuizen en kindertehuizen kwamen in opspraak, het privéleven van een hele reeks prominente figuren uit de politiek en de media werd onderzocht, er werd gewaarschuwd voor een heksenjacht. De befaamde socioloog Frank Furedi schreef een genuanceerde en rijk gestoffeerde analyse. |
701 | Pleidooi voor een afscheid van de Moderne God
Bruno Segers In haar boek The Casefor God toont Karen Armstrong aan dat er in het christendom vaak een wisselwerking is geweest tussen dogmatische en apofatische richtingen. De eerste beklemtoont de waarheid, de geloofsinhoud. De tweede laat meer openheid voor mysterie, stilte en ervaring. Een kerk kan nog moeilijk overtuigen met onbuigzame dogmatische standpunten. Anderzijds zoeken veel mensen - waaronder atheïsten - naar spiritualiteit, vaak in oosterse religies. Een meer apofatische houding met aandacht voor mysterie en spiritualiteit kan misschien de hedendaagse mens opnieuw aanspreken. |
[Deel september, pagina 674]
714 | Karl Ove Knausgård
Engelen vallen langzaam Panc Beentjes De Noorse auteur Karl Ove Knausgård staat momenteel in de schijnwerpers met zijn zesdelige autobiografie Mijn strijd. Dat hij alweer tien jaar geleden een - bekroonde - roman heeft gepubliceerd, Engelen vallen langzaam, is echter nauwelijks bekend. Op intrigerende wijze weet Knausgård in dat lijvige werk een verhaal te vertellen dat uiteraard over engelen gaat, maar in tweede instantie ook magnifieke inzichten over het wezen van de mens blijkt te herbergen. |
727 | FORUM |
727 | Het Ancien Régime en wij
Harold Polis |
733 | Argentijnse theologie: de achtergrond van Paus Franciscus
José Daniël Lopez |
740 | PODIUM |
740 | Hannah Arendt - de film
Tinneke Beeckman |
745 | Gestolde herinneringen
Klaas Tindemans |
750 | Willem Vermandere
Voorbij de grenzen van de kleinkunst Gert Van Langendonck |
759 | BOEKEN
Florence Feiereisen en Alexandra Marley Hill (red.), Germany in the Loud Twentieth Century. An Introduction * Hendrik Koorevaar en Mart-Jan Paul (red.), Theologie van het Oude Testament. De blijvende boodschap van de Hebreeuwse Bijbel * Marc Kregting, Koffie. Een doeboek * Ineke Riem, Zeven pogingen om een geliefde te wekken * Guy Bogaert, Noora's dwaling * Joris Note, Wonderlijke wapens. Over literatuur en politiek * Evert Jan de Wijer, God op het boekenbal. Bijbel & bestsllers. |
[Deel september, pagina 675]
UitnodigingVervreemding in De Zondvloed
De redactie van Streven nodigt u graag uit voor een debatavond rond het recente themanummer (juni 2013) met de titel ‘Van de klacht die vervreemding heet’.
De mens is vervreemd geraakt. Van zichzelf, van zijn naaste, van God. Van zijn natuur, van zijn geschiedenis, van de samenleving. De mens wordt geabstraheerd. Gereduceerd. Tot ziektelabels, bits en bites. Resultaat: een algehele leegte, een opgedrongen, totaal gerationaliseerde levensstijl. Het gevoel in de stalen kooi van de noodzaak te leven.
Het begrip ‘vervreemding’ kende zijn hoogtepunt bij de filosofen van ‘68’. Hoe actueel is de term nu? Hoe geven wij er invulling aan?
Dit zal blijken wanneer de samenstellers van het nummer, Jean-Pierre Rondas en Georges De Schrijver, in gesprek gaan met de essayisten: Ludo Abicht, Jacques De Visscher, Herbert De Vriese, Annemarie Estor, Lieven Jonckheere, Thomas Decreus en David Dessin.
Redactieraadslid Tinneke Beeckman is respondent en reflecteert.
Annemarie Estor en Joris Gerits grasduinen door de vervreemdingsliteratuur.
Donderdagavond 26 september 2013 om 19.30 uur Boekhandel De Zondvloed, Onze-Lieve-Vrouwestraat 70 Mechelen, www.dezondvloed.be
Na afloop wordt u een drankje aangeboden.
Van harte welkom! De toegang is vrij; aanmelden is niet nodig.
[Deel september, pagina 766]
Colofon
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 68,00
Nederland: eur 71,00
Europa: eur 86,18
Buiten Europa: eur 91,48
Studenten België: eur 47,00
Studenten Nederland: eur 50,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschnften.be)
[Deel september, pagina 767]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op deze website treft u ook het archief aan, waarin u kunt zoeken naar artikelen verschenen tussen 1970 en nu. |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook! |
[Deel september, pagina 768]
Verschenen
Marktisme. Het is een nieuw begrip. Een warrig begrip. Moeilijk te omschrijven. Het is immers niet iets ‘precies’, het is iets complex, zoals een tijdsgeest, of tijdsdamp, altijd is. Het is een algemeen grondidee dat de markt centraal stelt op alle terreinen, zonder onderscheid. Elk mens wordt als klant behandeld. Elke verandering als een productieproces. De markt als dé norm, voor van alles en nog wat. En overal. Een paradigma. Een dogma.
Sinds de internationale financiële crisis horen we steeds meer kritische stemmen over dat alomtegenwoordige marktisme. In zijn nefaste gevolgen lijkt dat marktisme op het dogmatisch marxisme, op doorgeschoten economisch-berekenend denken. Méér dan neoliberalisme of vrijemarkteconomie is marktisme een metafysica van de markt. Iets dat zich boven de hoofden van gewone mensen bevindt. Het gaat om abstracte financiële markten die de wereld in de ban houden, om een verondersteld rationeel keuzegedrag van alle mensen op alle plaatsen. Een algemene setting waarin elk mens enkel aan winst en succes denkt, en daarnaar handelt.
Dit boek toont aan wat er vandaag in allerlei domeinen van de samenleving aan de hand is. Marktisme is een bundeling van essays uit de laatste drie jaargangen van het maandblad Streven. Het boek beschrijft hoe een gereduceerd mens-, maatschappij- en cultuurbeeld ons denken en handelen beïnvloedt en bepaalt.
Met bijdragen van Hans Achterhuis, Gerrit Brand, Herman De Dijn, Paul De Grauwe, Ivo De Koek, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Greg Houwer, Erik Mariens, Frank Saenenf Herman Simissen, Bart Staes, Salomon J. Terreblanche, Guido Vanheeswijck, Rosine Van Oost, Marc Verminck, Walter Weyns en Andrew Winnick.
Walter Weyns, Annemarie Estor en Stijn Geudens (red.), Marktisme. Kritiek op het berekenende samenleven, Pelckmans, Kalmthout, 2013, 244 blz., 21,50 euro, ISBN 978-90-2897-139-4.
[Deel september, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 8 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel oktober, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Albert Camus |
Bill Viola |
Vlaamse film |
Standaardnederlands |
OKTOBER 2013
[Deel oktober, pagina 769]
771 | DRIFT
Groot, groter, grootst Guido Vanheeswijck |
774 | Een leven met Albert Camus
Mario Coolen Op 7 november 2013 is het honderd jaar geleden dat Albert Camus werd geboren. Meer dan 50 jaar na de tragische dood van de Franse filosoof en schrijver zijn de centrale thema's uit zijn werk onverminderd actueel. Mario Coolen verdiepte zich in Camus tijdens zijn studie theologie; de ontmoeting schiep een band voor het leven. |
784 | Alhier, aldaar aan lange lansen, het Standaardnederlands
De Vlaamse tunnelvisie op emancipatie Jürgen Jaspers Geen groter cliché dan zeggen dat Standaardnederlands leren noodzakelijk is voor wie zich wil emanciperen en een job wil vinden. Toch heeft dat cliché niet altijd veel met de realiteit uit te staan. Zoals de notie van het Standaardnederlands even vaak dient om drempels te verhogen als om ze te verlagen. We dreigen dus buitensporige, onredelijke dingen te verwachten van onderwijs en taalvaardigheid, en met een knoert van een tunnelvisie op emancipatie te zitten. |
796 | Op tocht naar verdieping en bevrijding
Nieuw werk van videokunstenaar Bill Viola Jan Koenot Uiterst gefocust en versoberd zijn de nieuwe werken waarmee Bill Viola de toeschouwer meeneemt op zijn tocht voorbij de drukte en verleidelijke schijn naar de diepere stromingen van het leven. Videokunst presenteert zich hier als een engel aan de deur die oproept tot aandacht en verwondering. Niet door zelfverheerlijking, maar door onthechting en overgave bereikt de mens het hoogste genot. De directheid van de nieuwe beelden geeft aan Viola's vertrouwde thema's en motieven een opmerkelijke scherpte. |
807 | Godin in de IJstijd
Filip G. Droste De zogenaamde ‘Venus van Willendorf’ werd 25.000 jaar geleden bij de Donau uit kalksteen gekerfd. Wat vertelt dit ‘dikbillige vrouwmens’ ons over haar achtergrond, over de mogelijke bedoelingen van haar makers? Theorieën zijn er te over. De auteur van dit essay betoogt dat de verbeelding van het Jong-Paleolithicum niet wezenlijk verschilt met die van latere culturen: uiteindelijk wordt hier een boodschap overgebracht en de gewone mens een uitweg geboden uit de impasses van het dagelijks bestaan. |
[Deel oktober, pagina 770]
819 | FORUM |
819 | Naties en republieken in tijden van globalisering
Maarten Van Alstein |
825 | Draadloos RSA (11)
Nkosi Sikelel' iAfrika / God Seën Afrika Annemarié van Niekerk |
830 | Gekroonde hoofden
Pieter Anton van Gennip |
835 | PODIUM |
835 | Gebeten door Africa
Het dubbelleven van Oscar Van Rompay Ellen Knaepen |
840 | Glanzende partituur van eenzaamheid
Anna Enquist, Gedichten 1991-2012 Joris Gerits |
847 | De wonderlijke jaren van de Vlaamse film
Ivo De Kook |
853 | BOEKEN
Marc Verminck en Johan Van Looveren (red.), Generositeit. Geven en schenken, delen en verdelen * Aurelius Augustinus, Schatkamer van het geloof. Preken over teksten uit het Oude Testament * Archibald van Wieringen en Harm van Grol, Bidden in het Oude Testament. Identiteit en verhoring, woede en vreugde * Hans Groenewegen, Met schrijven zin verzamelen. Over poëzie in de Lage Landen * Arjan Peters, Kreten uit een urn. De criticus in deze tijd * Yves T'Sjoen, Els Van Damme en Lynn Custers (red.), Jarig in mijn schitterend woord. Opstellen voor Hugues C. Pernath * Robert Macfarlane, De oude wegen. |
[Deel october, pagina 862]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 69,00
Nederland: eur 72,00
Europa: eur 87,98
Buiten Europa: eur 93,28
Studenten België: eur 48,00
Studenten Nederland: eur 51,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel october, pagina 863]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op deze website treft u ook het archief aan, waarin u kunt zoeken naar artikelen verschenen tussen 1970 en nu. |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook! |
[Deel october, pagina 864]
Verschenen
Marktisme. Het is een nieuw begrip. Een warrig begrip. Moeilijk te omschrijven. Het is immers niet iets ‘precies’, het is iets complex, zoals een tijdsgeest, of tijdsdamp, altijd is. Het is een algemeen grondidee dat de markt centraal stelt op alle terreinen, zonder onderscheid. Elk mens wordt als klant behandeld. Elke verandering als een productieproces. De markt als dé norm, voor van alles en nog wat. En overal. Een paradigma. Een dogma.
Sinds de internationale financiële crisis horen we steeds meer kritische stemmen over dat alomtegenwoordige marktisme. In zijn nefaste gevolgen lijkt dat marktisme op het dogmatisch marxisme, op doorgeschoten economisch-berekenend denken. Méér dan neoliberalisme of vrijemarkteconomie is marktisme een metafysica van de markt. Iets dat zich boven de hoofden van gewone mensen bevindt. Het gaat om abstracte financiële markten die de wereld in de ban houden, om een verondersteld rationeel keuzegedrag van alle mensen op alle plaatsen. Een algemene setting waarin elk mens enkel aan winst en succes denkt, en daarnaar handelt.
Dit boek toont aan wat er vandaag in allerlei domeinen van de samenleving aan de hand is. Marktisme is een bundeling van essays uit de laatste drie jaargangen van het maandblad Streven. Het boek beschrijft hoe een gereduceerd mens-, maatschappij- en cultuurbeeld ons denken en handelen beïnvloedt en bepaalt.
Met bijdragen van Hans Achterhuis, Gerrit Brand, Herman De Dijn, Paul De Grauwe, Ivo De Kock, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Greg Houwer, Erik Martens, Frank Saenen, Herman Simissen, Bart Staes, Salomon J. Terreblanche, Guido Vanheeswijck, Rosine Van Oost, Marc Verminck, Walter Weyns en Andrew Winnick.
Walter Weyns, Annemarie Estor en Stijn Geudens (red.), Marktisme. Kritiek op het berekenende samenleven, Pelckmans, Kalmthout, 2013, 244 blz., 21,50 euro, ISBN 978-90-2897-139-4.
[Deel october, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 9 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel november, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Interview met paus Franciscus |
Oorlog en herinnering |
NOVEMBER 2013
[Deel november, pagina 865]
867 | Interview met paus Franciscus
Antonio Spadaro Hoe beleefde kardinaal Bergoglio het conclaaf waarop hij tot paus verkozen werd? Hoe ziet hij zichzelf? En de Kerk? Wat vindt hij belangrijk in de spiritualiteit van de jezuïeten? Welke muziek hoort hij het liefst? Op deze en andere vragen gaat paus Franciscus openhartig in tijdens gesprekken die hij met de Italiaanse jezuïet Antonio Spadaro deze zomer gevoerd heeft. Paus Franciscus treedt naar voren als een pastor die weigert zich op te sluiten in nostalgie en cultuurkritiek. Uit zijn woorden blijkt hoezeer hij zich door de drie klassieke theologale deugden - geloof, hoop en liefde - laat bezielen. |
895 | Zwarte gaten in Manhattan
De memorialisering van het trauma van 9/11 Maarten Van Alstein Het memoriaal ‘Reflecting Absence’ in New York gedenkt de aanslagen van 11 september 2001. Op de plaats van de voetafdrukken van de ingestorte tweelingtorens in Manhattan werden twee zwartgranieten waterbassins aangelegd. In zijn abstractie verbeeldt het gedenkteken de traumatische herinneringen aan de aanslagen op een opmerkelijke manier. Maar om te begrijpen hoe New York en Amerika betekenis geven aan het trauma van 9/11, moet het memoriaal in een bredere context gelezen worden. |
907 | ‘'t Was voor ons ideaal’
De kloof tussen beeldvorming en collaboratie Aline Sax Over de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog is al heel wat inkt gevloeid, niet het minst door oud-collaborateurs zelf. In de algemene beeldvorming worden collaborateurs meestal voorgesteld als Vlaams-nationalistische idealisten of katholieke Oostfrontstrijders die door de Duitsers werden verraden. Bestudeert men echter de motivatie en het wereldbeeld van Vlaamse collaborateurs van naderbij, dan kan men concluderen dat de beeldvorming over collaboratie niet altijd strookt met wat in de bronnen is terug te vinden. |
[Deel november, pagina 866]
917 | Critici van het Franse nationalisme 1914-1940
Joyce van den Berg Het denken en handelen van schrijver Romain Rolland, filosoof Alain en schrijver en filosoof Julien Benda stond van 1914 tot 1940 in het teken van de Eerste Wereldoorlog. Voor het bereiken van de hooggestemde idealen van naastenliefde en de broederschap der mensheid bleek de praktijk te weerbarstig. De drie blijven wel een beroep doen op universele waarden. Die laatste liggen weliswaar buiten ons bereik, maar wij moeten er toch naar blijven streven. |
928 | FORUM |
928 | De struikrovers van de Verlichting
Harold Polis |
935 | Stilte in meervoud
Godfried Geudens |
940 | PODIUM |
940 | Carifesta XI: Neem vooral heel veel niet serieus
Michiel van Kempen |
945 | Hier stokt het hanige heilige woord
Tempel van Mustafa Stitou Joris Gerits |
951 | BOEKEN
Johan Goud (red.), Het leven volgens Willem Jan (Men. Redenen van het hart * Régis Debray, Brief aan een Israëlische vriend * Marion Poschmann, Die Sonnenposition. Roman * Dietmar Elger, Gerhard Richter: Catalogue Raisonné, Volume 3. |
[Deel november, pagina 958]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 69,00
Nederland: eur 72,00
Europa: eur 87,98
Buiten Europa: eur 93,28
Studenten België: eur 48,00
Studenten Nederland: eur 51,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel november, pagina 959]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op de website vindt u ook het archief (1970-nu). |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen. |
* | Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad |
[Deel november, pagina 960]
Verschenen
Marktisme. Het is een nieuw begrip. Een warrig begrip. Moeilijk te omschrijven. Het is immers niet iets ‘precies’, het is iets complex, zoals een tijdsgeest, of tijdsdamp, altijd is. Het is een algemeen grondidee dat de markt centraal stelt op alle terreinen, zonder onderscheid. Elk mens wordt als klant behandeld. Elke verandering als een productieproces. De markt als dé norm, voor van alles en nog wat. En overal. Een paradigma. Een dogma.
Sinds de internationale financiële crisis horen we steeds meer kritische stemmen over dat alomtegenwoordige marktisme. In zijn nefaste gevolgen lijkt dat marktisme op het dogmatisch marxisme, op doorgeschoten economisch-berekenend denken. Méér dan neoliberalisme of vrijemarkteconomie is marktisme een metafysica van de markt. Iets dat zich boven de hoofden van gewone mensen bevindt. Het gaat om abstracte financiële markten die de wereld in de ban houden, om een verondersteld rationeel keuzegedrag van alle mensen op alle plaatsen. Een algemene setting waarin elk mens enkel aan winst en succes denkt, en daarnaar handelt.
Dit boek toont aan wat er vandaag in allerlei domeinen van de samenleving aan de hand is. Marktisme is een bundeling van essays uit de laatste drie jaargangen van het maandblad Streven. Het boek beschrijft hoe een gereduceerd mens-, maatschappij- en cultuurbeeld ons denken en handelen beïnvloedt en bepaalt.
Met bijdragen van Hans Achterhuis, Gerrit Brand, Herman De Dijn, Paul De Grauwe, Ivo De Kock, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Greg Houwer, Erik Martens, Frank Saenen, Herman Simissen, Bart Staes, Salomon J. Terreblanche, Guido Vanheeswijck, Rosine Van Oost, Marc Verminck, Walter Weyns en Andrew Winnick.
Walter Weyns, Annemarie Estor en Stijn Geudens (red.), Marktisme. Kritiek op het berekenende samenleven, Pelckmans, Kalmthout, 2013, 244 blz., 21,50 euro, ISBN 978-90-2897-139-4.
[Deel november, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 10 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00
[Deel december, voorplat]
STR
CULTUREEL
EV
MAATSCHAPPELIJK
EN
MAANDBLAD
Euthanasie |
Utopische gemeenschappen |
Auto-recycling in Ghana |
Casanova |
DECEMBER 2013
[Deel december, pagina 961]
963 | DRIFT
Zeg nooit ‘compromis’ tegen een synthese Ludo Abicht |
965 | Palliatieve zorg en euthanasie: vijanden, buren of vrienden?
Marc Desmet Lente 2013. De Vlaamse media worden gekleurd door een senaatsdiscussie over een ‘verfijning’ - zeg maar uitbreiding - van de Belgische euthanasiewet (2002) naar minderjarigen en personen met verworven wilsonbekwaamheid. Streven vroeg de auteur: waarin lijken euthanasie en palliatieve zorg op elkaar? Groeien ze naar elkaar toe? Waarin verschillen ze als men naar de motiverende (ideologische) achtergrond kijkt? En hoe kan men daar een oordeel over vellen? |
981 | Van Walden tot Jikhat
Thoreau, Van Eeden, Skinner en Oz over reële en virtuele utopische gemeenschappen Ludo Abicht Waarom is de grote meerderheid van de utopische communes en woongemeenschappen in Noord-Amerika en Europa ondanks alle goede bedoelingen en verheven theorieën eigenlijk mislukt? Op talloze manieren en op vele plaatsen bouwden mensen die zich in de dominante cultuur onbehaaglijk voelden aan alternatieven. Maar onderlinge naijver, jaloezie en relationele spanningen, sektarisme, en interne discriminatie en onderdrukking bleken totnogtoe fnuikend. |
991 | De lieve opvolger van Sade
Over Casanova Paul Pelckmans De gedenkschriften van Giacomo Casanova (1725-1798) verschenen dit voorjaar voor het eerst in een volledig tekstgetrouwe uitgave. Tot dan moesten we het stellen met een sterk bewerkte versie, die in de vroege negentiende eeuw was gemaakt en sindsdien, omdat het manuscript zo goed als ontoegankelijk bleef, door alle uitgevers en vertalers werd overgenomen. De publicatie werd mogelijk dankzij een sensationele aankoop van de Franse Bibliothèque Nationale, maar getuigt misschien vooral van de groeiende populariteit van een auteur die Sade nu al sinds enkele decennia lijkt af te lossen als boegbeeld voor een libertijnse levenskunst. |
[Deel december, pagina 962]
1002 | Auto-recycling in Ghana
Bram Esser In Ghana, in de stad Kumasi, is een wijk waar naar schatting 200.000 ambachtslieden werken aan tweede- en derdehands auto's uit Europa. Bestelwagens krijgen stoelen en ramen zodat ze gebruikt kunnen worden voor personentransport. Vrachtwagens worden verlengd, krijgen stalen bladveren en extra assen zodat er in plaats van tien ton ineens dertig ton mee vervoerd kan worden. De auteur ging erheen, om te kijken, om er te leren van de recyclingindustrie, om te weten wat er met onze afgedankte auto's gebeurt. Hoe ziet het Afrikaanse verlangen naar mobiliteit eruit? |
1011 | FORUM |
1011 | ‘De meervoudige identiteit is een rijkdom’
Marc Kregting |
1016 | Familie
Pieter Anton van Gennip |
1021 | Integratie of discriminatie?
Over antieke gehandicaptenhumor Toon Van Houdt |
1026 | PODIUM |
1026 | Jane Campions Top of the Lake
Grote cinema op het kleine scherm Ivo De Kook |
1032 | Nostalgisch en koningsgezind
Joseph Roth in de Lage Landen Stijn Vanclooster |
1037 | Marianne, Dirk
Klaas Tindemans |
1041 | inhoudsopgave streven jaargang 80
(januari 2013 - december 2013) |
[Deel december, pagina 1054]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
redactieraad
Tinneke Beeckman, Wil Derkse, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11
NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07
e-mail info@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp
Frederik Hulstaert
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 69,00
Nederland: eur 72,00
Europa: eur 87,98
Buiten Europa: eur 93,28
Studenten België: eur 48,00
Studenten Nederland: eur 51,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 9,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel december, pagina 1055]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Amsterdam: Ignatiushuis * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* | Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be |
* | Op de website vindt u ook het archief (1970-nu). |
* | Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen. |
* | Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad |
[Deel december, pagina 1056]
Verschenen
Marktisme. Het is een nieuw begrip. Een warrig begrip. Moeilijk te omschrijven. Het is immers niet iets ‘precies’, het is iets complex, zoals een tijdsgeest, of tijdsdamp, altijd is. Het is een algemeen grondidee dat de markt centraal stelt op alle terreinen, zonder onderscheid. Elk mens wordt als klant behandeld. Elke verandering als een productieproces. De markt als dé norm, voor van alles en nog wat. En overal. Een paradigma. Een dogma.
Sinds de internationale financiële crisis horen we steeds meer kritische stemmen over dat alomtegenwoordige marktisme. In zijn nefaste gevolgen lijkt dat marktisme op het dogmatisch marxisme, op doorgeschoten economisch-berekenend denken. Méér dan neoliberalisme of vrijemarkteconomie is marktisme een metafysica van de markt. Iets dat zich boven de hoofden van gewone mensen bevindt. Het gaat om abstracte financiële markten die de wereld in de ban houden, om een verondersteld rationeel keuzegedrag van alle mensen op alle plaatsen. Een algemene setting waarin elk mens enkel aan winst en succes denkt, en daarnaar handelt.
Dit boek toont aan wat er vandaag in allerlei domeinen van de samenleving aan de hand is. Marktisme is een bundeling van essays uit de laatste drie jaargangen van het maandblad Streven. Het boek beschrijft hoe een gereduceerd mens-, maatschappij- en cultuurbeeld ons denken en handelen beïnvloedt en bepaalt.
Met bijdragen van Hans Achterhuis, Gerrit Brand, Herman De Dijn, Paul De Grauwe, Ivo De Kock, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Greg Houwer, Erik Martens, Frank Saenen, Herman Simissen, Bart Staes, Salomon J. Terreblanche, Guido Vanheeswijck, Rosine Van Oost, Marc Verminck, Walter Weyns en Andrew Winnick.
Walter Weyns, Annemarie Estor en Stijn Geudens (red.), Marktisme. Kritiek op het berekenende samenleven, Pelckmans, Kalmthout, 2013, 244 blz., 21,50 euro, ISBN 978-90-2897-139-4.
[Deel december, achterplat]
Jaargang 80 · nummer 11 · afgiftekantoor 3000 Leuven Mail · verschijnt niet in augustus · €9,00