Streven. Jaargang 78
(2011)– [tijdschrift] Streven [1991-]–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 78. Herman Simissen, Antwerpen 2011
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 78 uit 2011.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel 1: 40, 52, 53, 84, deel 2: 111, 124, 135, 158, 173, deel 3: 206, 207, 219, 233, 269, deel 4: 303, 304, 317, 331, 352, deel 5: 448, deel 6: 520, 554, deel 7: 626, deel 8: 687, 740, deel 9: 783, 809, 821, deel 10: 883, 884, 909, deel 11: 973, 984, 996.
p. 393, 586, 588, 800: in de scan is een deel van de tekst weggevallen. Dat is hier aangegeven tussen vierkante haken.
p. 1021: Bronne → Bronnen
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 1: binnenkant achterplat, deel 2: binnenkant achterplat, deel 3: binnenkant achterplat, deel 4: binnenkant achterplat, deel 5: binnenkant achterplat, deel 6: binnenkant achterplat, deel 7: binnenkant achterplat, deel 8: 712, binnenkant achterplat, deel 9: binnenkant achterplat, deel 10: binnenkant achterplat, deel 11: binnenkant achterplat) en pagina's met advertenties (deel 2: 192, deel 4: 384, deel 7: 672, deel 10: 960, deel 11: 1056) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, voorplat]
STREVEN
JANUARI 2011
[Deel 1, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
The Other, 2010
digital print
[Deel 1, pagina 1]
| 3 | Geachte lezers
Herman Simissen |
| 4 | De illusionaire landschappen van Yasmine Willems
Andreas Peeters |
| 9 | ‘Nooit helemaal ergens thuis’: uitslag essaywedstrijd
Joris Gerits |
| 10 | De nomadische bankzitter
Jan Truijens Martinez |
| 19 | Brief aan een nooit geboren autochtoon
Sarah De Mul |
| 28 | Verantwoord navigeren in de nanoruimte
Lieve Goorden |
| Niet de vraag naar het waarom van de dingen, de afstandelijke observatie, staat centraal in het onderzoek op de nanoschaal. Wel de aspiratie om de materie op het niveau van atomen en moleculen te manipuleren. Deze onderzoekshouding vergroot ons vermogen tot scheppen enorm, maar creëert aan de andere kant nieuwe onzekerheden. De vraag hoe we het best met die onzekerheden kunnen omgaan, plaatst nanowetenschap en nanotechnologie midden in de maatschappij. Publiek debat wordt een absolute noodzaak - en dus ook de verspreiding van kennis. Daarom is de tijd rijp voor een nieuwe Verlichting. | |
| 41 | De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid en de rol van het maatschappelijk middenveld
Peter Tom Jones en Vicky De Meyere |
| Recente wetenschappelijke inzichten bevestigen dat de mondiale belasting van het milieu de draagkracht van de aarde ruim overschrijdt. Een nieuwe behoefte maakt zich kenbaar: de behoefte aan een overgang naar een stabiel economisch model dat een hoge levenskwaliteit koppelt aan een kleine ecologische voetafdruk. In de praktijk laat deze transitie op zich wachten. Vormt het maatschappelijk middenveld de missing link voor de broodnodige en rechtvaardige transitie naar een ecologisch duurzame samenleving? Kunnen organisaties in de samenleving die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen, iets in deze verandering betekenen? | |
[Deel 1, pagina 2]
| 54 | Alfred Schnittke, een terminale meester
Bart Vervaeck |
| De strijkkwartetten van Beethoven, de Vier letzte Lieder van Richard Strauss en het laatste zelfportret van Rembrandt - het zijn meesterwerken die getuigen van de andere wereld - van de dood. Ook tonen ze de essentie van grote kunst: ze stellen complexe zaken eenvoudig voor en overschrijden moeiteloos regels die aan mode of traditie gebonden zijn. Tegen de achtergrond van deze terminale meesterwerken belicht dit artikel de muziek van Alfred Schnittke (1934-1998), postmodern polystilist die alles van Bach tot supermarktmuzak in zijn muziek opnam. Zijn onvoltooid gebleven negende symfonie continueert en vernieuwt de traditie van het finale meesterwerk. | |
| 66 | FORUM |
| 66 | Hoe we onszelf afschaffen
Harold Polis |
| 72 | Over de onuitroeibare metafysische behoefte
Reflecties van Kolakowski en Steiner Guido Vanheeswijck |
| 77 | PODIUM |
| 77 | Dichter of dominee
Guillaume Van der Graft 1920-2010 Wam de Moor |
| 85 | Terugkeer in de geschiedenis
Klaas Tindemans |
| 90 | BOEKEN |
| I. Dujardin, De droom van Tibhirine. Monniken en moslims. De erfenis van de zeven vermoorde trappisten * L Watteeuw en J. Van der Stock (red.), The Anjou Bible. A Royal Manuscipt Revealed * K. Brougher en P. Vergne (red.), Yves Klein: With the Void, Full Powers * M. de Loof, Wrede schoonheid. | |
[Deel 1, pagina 96]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgeve
Herman Simissen, Prinsstra 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 1, achterplat]
Jaargang 78, nr. 1 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 2, voorplat]
STREVEN
FEBRUARI 2011
[Deel 2, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Untitled, 2010
digital print
[Deel 2, pagina 97]
| 99 | Hans Achterhuis over de utopie van de vrije markt
Georges De Schrijver |
| Hans Achterhuis toont aan dat niets sterker is om een utopie te verspreiden dan een goed boek. Voor de vrije markt wordt die reclame geleverd door Atlas Shrugged van Ayn Rand (1957). Dit boek, dat uitdraagt dat niets grootser is dan geld verdienen, is nog steeds een bestseller in de VS. Alan Greenspan, lang het hoofd van de Federal Reserve Bank en volgens velen verantwoordelijk voor de kredietcrisis in 2008, was een adept van Rand. Haar gedachtegoed wordt uitgewerkt door de neoliberale economen Hayek en Friedman. | |
| 112 | China: nieuwe supermacht?
Erik Faucompret |
| De meeste waarnemers zijn het erover eens: in de eenentwintigste eeuw zal China de internationale betrekkingen domineren. China exporteert zijn producten en zijn kapitaal. Daardoor verwerft het een economische machtspositie, zowel in Azië als in Afrika. Ook op het vlak van bewapening laat China zich niet onbetuigd, al zal het nog een lange mars moeten afleggen om de VS zowel militair als sociaaleconomisch in te halen, laat staan te overtroeven. Maar het is vooral het gebrek aan binnenlandse politieke liberalisering dat de slagkracht van het moderne China beperkt. | |
| 125 | Wegen naar tolerantie
Op pad met Nicolaus Cusanus Eva Morre en Patrick Loobuyck |
| Gezien de hedendaagse spanningen met de islam, is het interessant te zoeken naar invalshoeken uit het verleden om positief met de islam om te gaan. Nicolaus Cusanus (1401-1464), een van de eerste theologen die zich vanuit een welwillende interesse met de islam heeft beziggehouden, kan hierbij een inspiratiebron zijn. In zijn De Pace Fidei thematiseert hij de mogelijkheid van een interreligieuze dialoog. In Cribratio Alkorani verdedigt hij zoveel als mogelijk een interpretatie van de Koran die in overeenstemming is met de christelijke leer. | |
| 136 | Fritz Haarmann, de weerwolf van Hannover Of Theodor Lessing als stadshistoricus
Herman Simissen |
| In 1924 werd de Duitse stad Hannover opgeschrikt door de vondst van menselijke resten langs de rivier de Leine. Er bleek een seriemoordenaar actief te zijn, die later dat jaar werd opgepakt en berecht: Fritz Haarmann. De Duitse filosoof Theodor Lessing volgde het proces als gerechtsverslaggever, en schreef er een boek over. Dit kan ook worden gelezen als een geschiedenis van Hannover rond 1920. Hoe verhoudt deze geschiedschrijving zich tot de analyses van geschiedenis als discipline die Lessing eerder ontwikkelde? | |
[Deel 2, pagina 98]
| 148 | Waanzin en transformatie in het werk van Robert Musil en Elias Canetti
Stijn De Cauwer |
| Voor zowel Robert Musil als Elias Canetti geldt dat zij in hun denken erg zijn beïnvloed door hun ervaringen met de psychiatrie. Dit artikel verduidelijkt hoe hun observatie van psychiatrische patiënten een bepalende invloed had op de analyse die ze maakten van de heersende tijdsgeest. Beide complexe auteurs zochten een uitweg uit de waanzin van hun tijd in de menselijke capaciteit tot transformatie. Dit wordt door hen echter op twee totaal verschillende wijzen ingevuld. | |
| 159 | FORUM |
| 159 | Doet schelden zeer?
Pieter Anton van Gennip |
| 164 | Terugkeer van het fascisme?
Rob Riemen over de opkomst van de Partij voor de Vrijheid Herman Simissen |
| 169 | De katholieke universiteit als herdenkende en contrasterende gemeenschap
Matthias E. Storme |
| 174 | PODIUM |
| 174 | ‘Waarheen? Even uit!’
Over de teloorgang van authentiek contact Jana Ostyn |
| 179 | Kindvriendelijke oudheid?
Over antieke geboortebeperking en familieplanning Toon Van Houdt |
| 180 | BOEKEN |
| Rob de Ruig, Theodor Lessing * Torgny Lindgren, De Bijbel van Doré * Y.M. Dangre, Vulkaanvrucht * Mark Van den Wijngaert e.a., Beulen van Breendonk. Schuld en boete * Lieve Joris, Mijn Afrikaanse telefooncel. | |
[Deel 2, pagina 191]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
uri www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
Kaftontwerp Jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december(l11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 2, achterplat]
Jaargang 78, nr. 2 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 3, voorplat]
STREVEN
MAART 2011
[Deel 3, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Part of the hamlet, 2010
digital print
[Deel 3, pagina 193]
| 195 | Marktisme als totalitarisme
Guido Vanheeswijck |
| De opdracht van de historicus om een verleden periode opnieuw tot leven te wekken en er de grondlijnen van bloot te leggen, is een moeilijke opdracht. Maar het is onnoemelijk veel moeilijker om, naar het woord van de Duitse filosoof Hegel, je eigen tijd te denken. Dat laatste probeerde Abram de Swaan te doen in de Thomas More lezing die hij gaf op 17 november 2010. Onze eigen tijd, zo vertelde hij toen, wordt gedomineerd door een dwaalleer die hij omschrijft als het ‘marktisme’. Deze dwaalleer fungeert als een basisvooronderstelling die ternauwernood ter discussie wordt gesteld. Ze is als een ‘beeld dat ons gevangen houdt’, dat nagenoeg iedereen in de ban houdt en waarvan we de schadelijke gevolgen nauwelijks vermoeden. | |
| 208 | Vermaatschappelijking van de zorg In welke maatschappij?
Herman De Dijn |
| Binnen de geestelijke gezondheidszorg heerst de nieuwe trend van vermaatschappelijking. Langdurig verblijf in het ziekenhuis moet vermeden worden; zorg moet zoveel mogelijk weer in het natuurlijke milieu gestalte krijgen. De bedoeling is schitterend. Maar hoe zit het met de maatschappij waarnaar de zieken teruggestuurd worden? Dit nieuwe idee lijkt ook besmet door de ideologie van empowerment en (herstel van) competenties. Deze ideologie, die zich ook manifesteert in het onderwijs, zou wel eens haaks kunnen staan op het intrinsieke doel van de zorg. | |
| 220 | Stephen Hawking over de zelf-schepping van het universum
Georges De Schrijver |
| In zijn nieuwste boek The Grand Design stelt Stephen Hawking dat ons universum slechts een van de vele universa is die door quantumfluctuaties zijn ontstaan. Hiermee zet hij zich af tegen de klassieke Big bang-theorie, die uitgaat van een precies begin en daarmee het bestaan van een God-schepper niet per definitie uitsluit. Hawking zweert bij de quantumfysica, volgens welke de quanta elk mogelijk pad kunnen doorlopen. Met The Grand Design wil hij aantonen dat er geen uitgekiend plan is. Roger Penrose ziet dit anders. Voor hem bezitten wiskundige structuren een eigen realiteit, die haaks staat op het spel van het toeval. | |
[Deel 3, pagina 194]
| 234 | Het gewicht van de auteur
Reflecties over auteursattributie in samenleving en wetenschap Mike Kestemont |
| In de laatste decennia zijn teksten in de literatuurwetenschap vaak beschouwd als ‘autonome’ kunstwerken die perfect bestudeerd kunnen worden zonder het auteurschap ervan in acht te nemen. Recent lijkt het debat omtrent auteurschap niettemin aan belang te winnen, in de letterkunde én daarbuiten. Dit essay bevat enkele beschouwingen omtrent de (on)mogelijkheden van automatische, op stijl gebaseerde auteursherkenning, een fascinerende tak van de tekstwetenschap waarin momenteel veel onderzoek wordt verricht. | |
| 245 | Nulla dies sine linea
Joris Gerits |
| Volgens Van Dale is een logboek een ‘journaal, b.v. van verrichte boringen, van werkzaamheden in een fabriek: het logboek van de ureumfabriek.’ De samensteller van deze bijdrage, veellezer en bekend als beoefenaar van het dagboekgenre, biedt een selectie aan van verrichte boringen en werkzaamheden in de fabriek van zijn lectuur tussen 3 augustus 2009 en 12 februari 2010. | |
| 257 | FORUM |
| 257 | Een discipline zonder land
Geert Bekaert en het nationale bouwen in België Christophe Van Gerrewey |
| 262 | PODIUM |
| 262 | Het drukbevolkte hoofd van Eva Gerlach
Wam de Moor |
| 270 | Vallen om te spreken
Over Stefan Hertmans' De val van vrije dagen Ignaas Devisch |
| 274 | Twee fatalismen in Israël
Klaas Tindemans |
| 279 | BOEKEN |
| Georges De Schrijver, The Political Ethics of Jean-François Lyotard and Jacques Derrida * Stephan Moebius en Markus Schroer (red.), Diven, Hacker, Spekulanten. Sozialfiguren der Gegenwart * Joris Luyendijk, Je hebt het niet van mij, maar... Een maand aan het Binnenhof* Achim Gnann, Michelangelo: Zeichnungen eines Genies * Pol Hoste, De verzwegen Boon | |
[Deel 3, pagina 288]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december(11 nrs.)incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 3, achterplat]
Jaargang 78, nr. 3 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 4, voorplat]
STREVEN
APRIL 2011
[Deel 4, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Collected, 2010
digital print
[Deel 4, pagina 289]
| 291 | Mondige stilte
Frans Van Bladel Essayprijs 2011 |
| 293 | Europa, het Romeinse aquaduct
Guido Vanheeswijck |
| Traditioneel worden Griekenland en de joods-christelijke traditie als bepalende ingrediënten gezien voor het (oude) Europa: Athene en Jeruzalem vormen de bakermat van de oude Europese cultuur. Athene staat voor de ontwikkeling van de Griekse rationaliteit en de Griekse democratie; Jeruzalem is de plek waarmee de grote monotheïstische religies - het jodendom en het christendom - zijn verbonden. Maar wat is dan de inbreng van Rome? In het spoor van de Franse filosoof Rémi Brague gaan we op zoek naar de bijdrage van Rome aan de identiteit van Europa. | |
| 305 | Marcel Gauchet en de uittocht uit de religie
Bruno Segers |
| De structurerende religieuze elementen op sociaalpolitiek vlak zijn aan het verdwijnen. Deze ‘uittocht uit de religie’ verklaart de opkomst van moderniteit en democratie, de tegenreactie van totalitaire regimes én het extreme individualisme dat momenteel de sociale en politieke instellingen ondermijnt. | |
| 318 | De biologie en evolutie van schoonheid
Frederick Turner |
| Schoonheid is geen subjectieve illusie, zij heeft een concreet bestaan en een biologische grondslag. Het kunnen herkennen en creëren van schoonheid is een competentie die wij bezitten, een competentie die is geselecteerd door biologische co-evolutie. Daarom is schoonheid cultureel universeel en vormt zij de kern van de natuurwetenschappen. Schoonheid is de bron van onze kennis over de wereld en het noodzakelijke fundament onder effectief en ethisch handelen. | |
[Deel 4, pagina 290]
| 332 | Menselijke toorn of de ‘luister van het goddelijk licht’?
De Mozes van Michelangelo Jos H. Pouls |
| De Mozes van Michelangelo, een van de belangrijkste beelden uit de kunstgeschiedenis, is al decennialang onderwerp van discussie onder kunsthistorici en psychologen. Welk moment uit het leven van Mozes wordt hier eigenlijk uitgebeeld? Toont het beeld in de San Pietro in Vincoli in Rome hem in totale razernij of verkeert de profeet daarentegen in een toestand van goddelijke extase? | |
| 341 | Zoeken naar de ideale ‘Christus’
Ralph Vaughan Williams als dirigent van de Matthäus-Passion Herman Simissen |
| Het uitvoeren van de Matthäus-Passion van J.S. Bach tijdens de Goede Week is een belangrijke muzikale traditie in de Lage Landen. Van niet te overschatten betekenis voor de ontwikkeling van deze traditie was de dirigent Willem Mengelberg. In Groot-Brittannië speelde zijn generatiegenoot, de componist Ralph Vaughan Williams een vergelijkbare rol. En net als Mengelberg maakte ook Vaughan Williams bij het uitvoeren van de Matthäus-Passion opmerkelijke, zelfs omstreden keuzes. | |
| 353 | FORUM |
| 353 | Meerstemmig denken
Pieter Anton van Gennip |
| 358 | Waar is de toekomst gebleven?
Harold Polis |
| 364 | Reisperikelen
Georges De Schrijver |
| 369 | PODIUM |
| 369 | Afscheid van de keizer
Paul Pelckmans |
| 374 | BOEKEN |
| Richard Leonard, Where the Heil Is God? * Guido Derksen, Martin van Mousch en Jop Mijwaard, Geïllustreerde atlas van het hiernamaals * Henk Jagersma, 2 Koningen, deel 2 * When Will They Finally See the Power of Drawing * Patrick de Rynck, Dit is België. In tachtig meesterwerken * Zacht Lawijd 9-3, Themanummer Reinold Kuipers (1914-2005). Uitgever * Hazim Kamaledim, Oraal. | |
[Deel 4, pagina 383]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred ), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 4, achterplat]
Jaargang 78, nr. 4 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijn niet augustus €8,00
[Deel 5, voorplat]
STREVEN
MEI 2011
[Deel 5, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Mountain, 2009
digital print
[Deel 5, pagina 385]
| 387 | Uitnodiging |
| 388 | De zorgmarkt
Hans Achterhuis |
| De neoliberale tendens is dominant in Nederland, net als in veel andere landen van de EU. Steeds meer menselijke activiteiten worden in een marktordening ondergebracht. Recent is er ook een ‘zorgmarkt’ ontstaan. Vanuit het onderscheid tussen de activiteiten van het arbeiden, werken en handelen dat Hannah Arendt maakt in Vita Activa, wordt deze ontwikkeling kritisch geanalyseerd. Zorgen is volgens Arendt een niet aflatende activiteit, die onder arbeiden valt en die niet tot een net afgerond product voor de markt kan worden gereduceerd. | |
| 401 | De terugkeer van Salvador Allende
Of Het failliet van het neoliberalisme Herman Simissen |
| In een meerderheid van de Zuid-Amerikaanse landen heeft zich een opmerkelijke terugkeer van politiek links voorgedaan. Hoe kan dit worden verklaard? Een aanzet geeft de Canadese onderzoeksjournaliste Naomi Klein in haar boek The Shock Doctrine. Zij ziet de omslag in Zuid-Amerika als een reactie op het neoliberalisme, waarmee dit werelddeel ruim vijfentwintig jaar ervaring heeft. Wat betekent de Zuid-Amerikaanse reactie voor de westerse wereld? | |
| 413 | Een oefening in herinneringsarcheologie
De herdenking en memorialisering van de Slag van Verdun Maarten Van Alstein |
| In een tijd waarin herinnerings- en erfgoedcultuur alleen maar aan belang en populariteit lijken te winnen, trekken steeds grotere stromen bezoekers naar plaatsen waar gewelddadige episodes uit de twintigste eeuw herdacht worden. Zo kunnen ook de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog op een niet aflatende belangstelling rekenen. Herinneringsplaatsen worden echter gekenmerkt door een grote historische en politieke complexiteit. Om dit complexe karakter in kaart te brengen, zijn oefeningen in herinneringsarcheologie nodig. In deze tekst wordt een aanzet tot een dergelijke oefening gegeven voor het memorialiseringslandschap in Verdun. | |
[Deel 5, pagina 386]
| 426 | De geur van wondvocht
Trauma, herinnering en identiteit bij Jens Christian Grøndahl Alexander Van Caeneghem |
| Jens Christian Grøndahl gebruikt in zijn nieuwste roman Dat weet je niet dezelfde herkenbare narratieve structuur als in zijn andere romans. Steeds ervaren zijn personages een trauma of crisismoment dat hen dwingt om terug te kijken op hun verleden. Hun geheugen raakt daarbij stelselmatig vermengd met een actieve, identiteitsconstructieve component: ze proberen te achterhalen wie ze zijn en waarom ze niet gelukkig zijn, maar beseffen dat ze dat zelf mee sturen. Hun voornaamste troost zit precies in die romanstructuur: door verhalen te vertellen worden ze zichzelf en is aanvaarding mogelijk. | |
| 436 | ‘Ik wil dus ook graag op de foto’
De andere kant van Joyce & Co Jack van der Weide |
| Op 18 juni 2010 overleed te Leiden op 59-jarige leeftijd Kees Snel, die vanaf 1968 als Keith Kanger Snell deel had uitgemaakt van het Haarlemse schrijvers- en filmerscollectief Joyce & Co. Dit artikel wil het oeuvre van Joyce & Co beschouwen vanuit de invalshoek van Kees Snel en wil proberen te achterhalen wat zijn aandeel was in de productie van Joyce & Co. | |
| 449 | FORUM |
| 449 | Het land is een beetje moe
Harold Polis |
| 455 | Waarom we de strijd tegen segregatie in scholen niet mogen opgeven
Patrick Loobuyck en Mieke Van Houtte |
| 460 | België op weg naar nieuw recht voor religies
Adriaan Overbeeke |
| 465 | PODIUM |
| 465 | De Ichthus als thema bij Gezelle en Achterberg
Wam de Moor |
| 471 | Hoe universeel is repertoire?
Klaas Tindemans |
| 476 | BOEKEN |
| René ten Bos, Stilte, geste, stem. Een filosofisch drieluik * Karen Armstrong, Compassie. | |
[Deel 5, pagina 387]
UITNODIGING
De redactie van Streven nodigt u van harte uit voor de presentatie van het jaarlijkse themanummer (juni 2011) dat gewijd is aan klimaatverandering.
Bijdragen over onder andere het internationaal milieubeleid, de stijging van het waterpeil in de oceanen, New Orleans - de orkaan en de olieramp, catastrofen en onze plaats in de natuur, klimaatoorlogen, en de relatie tussen klimaat en sociale ongelijkheid, garanderen een prikkelende, gevarieerde en maatschappelijk relevante aflevering.
De presentatie vindt plaats op donderdagavond 16 juni 2011 om 20.00 uur in Boekhandel De Zondvloed, Onze-Lieve-Vrouwestraat 70 te Mechelen (www.dezondvloed.be).
Welkom en inleiding door samensteller Georges De Schrijver
Jean-Pierre Rondas interviewt theoloog/ecoloog Jacques Haers
Annemarie Estor en Joris Gerits brengen poëzie over land en water
Tot slot een aangenaam samenzijn met een drankje
Welkom!
[Deel 5, pagina 480]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 5, achterplat]
Jaargang 78, nr. 5 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 6, voorplat]
STREVEN
JUNI 2011
[Deel 6, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Untitled, 2010
digital print
[Deel 6, pagina 481]
| 482 | Klimaatverandering. Ter inleiding
Georges De Schrijver |
| 484 | Zeespiegels, ijs, en de mens daarin
Wilhelmina Roa Clavano |
| 492 | IJskoud Amerika. Het klimaatprobleem in The Day After Tomorrow
Elianne Keulemans |
| 497 | Planeet Aarde, een levende planeet
Manuel Sintubin |
| 509 | Hulpverlening na catastrofale watersnoden in de Nederlandse Delta 1740-1861
Toon Bosch |
| 521 | New Orleans, de orkaan Katrina en de olieramp
John A. Coleman |
| 529 | De zondvloed in Manilla
Agnes M. Brazal |
| 532 | Catastrofen en onze plaats in de natuur
Pedro Walpole |
| 537 | Internationaal milieubeleid
Hans Bruyninckx |
| 546 | Vergroening in de Sahel. Meer mensen, meer bomen
Chris Reij |
| 555 | Klimaatoorlogen
Georges De Schrijver |
| 565 | Klimaatverandering heeft een menselijk gezicht
Irene Dankelman |
[Deel 6, pagina 576]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 6, achterplat]
Jaargang 78, nr. 6 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 7, voorplat]
STREVEN
JULI - AUGUSTUS 2011
[Deel 7, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
The Other, 2009
digital print
[Deel 7, pagina 577]
| 579 | Libië en de turbulente oliemarkten: zwanenzang van het petroleumtijdperk?
Thijs Van de Graaf |
| De oliemarkten worden geplaagd door een turbulentie die ongezien is sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw. De wortels van dit atavisme reiken veel dieper dan de politieke onrust in Libië en de rest van de Arabische wereld. Op de achtergrond spelen enkele langetermijntrends mee die het aangezicht van het mondiale energielandschap langzaam maar zeker veranderen. Naarmate deze tektonische verschuivingen zich doorzetten, zullen we almaar meer worden geconfronteerd met hoge olieprijzen. | |
| 590 | De Tea Party-beweging
Een oude Amerikaanse traditie, een nieuw verschijnsel Andrew Winnick |
| Sinds haar start, bij de verkiezingscampagnes voor Huis en Senaat in het najaar van 2008, heeft de Tea Party-beweging op de Amerikaanse politiek een opmerkelijke invloed uitgeoefend. In november 2012 zullen er nieuwe presidentsverkiezingen zijn. Naar verwachting zal de Tea Party-beweging aan de meeste voorverkiezingen deelnemen en proberen kandidaten aan te wijzen die haar voorkeur genieten. Wat kan dit betekenen? Voor een goed begrip van de rol van de Tea Party-beweging is het belangrijk de oorsprong ervan na te gaan en te beseffen dat zij drie verschillende lagen of elementen kent. | |
| 603 | Een ongewenste overlevende
Ada Lessing en de Volkshogeschool Hannover Herman Simissen |
| Ada Lessing was de mede-oprichter van de Volkshogeschool Hannover en gaf tussen 1918 en 1933 met veel succes leiding aan deze instelling. Zij werd tijdens het Derde Rijk uit haar functie gezet, maar wilde na de Tweede Wereldoorlog haar werk weer hervatten. Zij bleek niet meer welkom in haar oude werkkring. Wat was hiervan de achtergrond? | |
| 616 | Mutatie of barbarij?
De cultuuranalyse van Alessandro Baricco Guido Vanheeswijck |
| Tussen mei en oktober 2006 publiceerde de Italiaanse romancier, muziekcriticus en essayist Alessandro Baricco elke week een bijdrage voor de krant La Republicca. De dertig bijdragen - geconcipieerd als afleveringen van een feuilleton over uiteenlopende facetten van de evolutie die de westerse cultuur momenteel doormaakt - werden gebundeld in het boek De barbaren, dat in 2010 verscheen in Nederlandse vertaling. Het boek, intussen in Nederland een heuse bestseller, is een ‘eigentijds’ pareltje van cultuuranalyse. | |
[Deel 7, pagina 578]
| 627 | FORUM |
| 627 | De orde der dingen
Pieter Anton van Gennip |
| 632 | Draadloos RSA (8): Sal die ‘ware’ Jood, kerk en bevrydingsbeweging asseblief opstaan?
Gerrit Brand |
| 639 | Horen godsdienst en zedenleer in het middelbaar onderwijs?
Jacques De Visscher |
| 643 | Pluralistisch onderwijs en culturele identiteit
Mark Verminck |
| 648 | PODIUM |
| 648 | Biecht van een kardinaal en de zin van verhalende fictie
André Cnockaert |
| 652 | Het leven van Karel van de Woestijne
Manu van der Aa |
| 656 | BOEKEN |
| M. De Kesel, Goden breken. Essays over monotheïsme * A. Jobsen, Numeri, deel 2 * T. Beattie, De nieuwe Atheïsten * L. Neve, Paul Delvaux. De bronnen van het oeuvre * A. Tilroe, De ja-sprong. Naar een nieuwe vitaliteit in de kunst * J. Goud (red.), Het leven volgens Arnon Grunberg. De wereld als poppenkast * A. Fierens, Nooit worden wij ergens uitgenodigd * T. Wieringa, Ga niet naar zee * T. Judt, De geheugenhut * F. Meijer, De Middellandse Zee. Een persoonlijke geschiedenis. | |
[Deel 7, pagina 671]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Artnemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) ind. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 7, achterplat]
Jaargang 78, nr. 7 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 8, voorplat]
STREVEN
SEPTEMBER 2011
[Deel 8, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Untitled, 2010
digital print
[Deel 8, pagina 673]
| 675 | Wat is laïciteit?
Eric Hulsens |
| In allerlei actuele discussies, bijvoorbeeld over de hoofddoek of over de sharia, wordt verwezen naar ‘de laïciteit’. Maar wat is dat eigenlijk? Twee deskundigen, Jean Baubérot en Micheline Milot, schreven samen een boek dat beklemtoont dat er meerdere vormen van laïciteit zijn. Zij reiken een analyseschema aan om die te beschrijven. Een voortreffelijke gereedschapskist voor wie wil deelnemen aan het maatschappelijk debat over de kerk en het openbare leven. | |
| 688 | Marx
Und kein Ende Ludo Abicht |
| In 2008, op het dieptepunt van de financiële crisis, betoogden keurige makelaars en bedienden van Wall Street onder de slogan ‘Marx was Right!’ Hoezo kwamen zij op de proppen met Marx, zo'n 125 jaar na zijn dood? Wat wordt er in feite in Das Kapital gezegd, en in hoeverre kan Marx' theorie ons ook vandaag nog helpen om het wereldsysteem waarin we leven beter te begrijpen? | |
| 700 | Kunst als katalysator
De Art Sacré in de Nederlandse modern-religieuze kunst (1945-1962) Lisette Almering-Strik |
| Twee Franse dominicanen, Marie-Alain Couturier (1897-1954) en Pie Régamey (1900-1996), betrokken met hun Art-Sacré-beweging niet-katholieke en modernistische kunstenaars bij de religieuze kunst en architectuur. Zij bepleitten een snelle modernisering van die kunst, ondanks bezwaren van het centrale kerkelijke gezag. Hun doel was gelovigen een eigentijdse sacrale ruimte te bieden. De Art Sacré leidde in Nederland tot een serieuze en fundamentele herbezinning op religieuze kunst en kerkelijke architectuur. | |
| 713 | Een theologisch kunstwerk
Over de Poetische Dogmatik van Alex Stock Kees Kok |
| De Duitse theoloog Alex Stock (o1937) is na zijn pensionering begonnen aan een eigen ‘Summa Theologica’, getiteld Poetische Dogmatik. Losjes gebruikmakend van de indeling van de klassieke dogmatiek, ontvouwt hij daarin een wijds panorama van wat het christendom in de loop van zijn bestaan in woord en beeld heeft voortgebracht. Dit essay wil, naar aanleiding van het onlangs verschenen achtste deel Hemel en aarde, een indruk geven van de veelkleurigheid en diversiteit van Stocks beschouwingen. | |
[Deel 8, pagina 674]
| 723 | FORUM |
| 723 | ‘Verblijd u niet...’
Uri Avnery |
| 727 | Het Monsterverbond
Israël en westers extreemrechts Ludo Abicht |
| 730 | Een andere wereld
Harold Polis |
| 736 | Geweld, autoriteit en dialoog
Over de pedagogische betekenis van een prefix Geert Van Coillie |
| 741 | Van kijken naar meten
Over antieke en moderne fysiognomie Toon Van Houdt |
| 747 | PODIUM |
| 747 | Maaike Meijer kiest met smaak
Van vele dichters boeiende uitschieters zinnig geordend Wam de Moor |
| 752 | Verval of doorbraak?
Over De Val van Nelleke Viëtor Marijcke Honée |
| 756 | Kronieken van onderdrukking en verzet, soms
Klaas Tindemans |
| 761 | BOEKEN |
| Johannes Damascenus en Theodorus Abû Qurra, De eerste christelijke polemiek met de islam * Michaël Borremans, Eating the Beard * Sophie Balace en Alexandra de Poorter (red.), Tussen hemel en hel. Sterven in de middeleeuwen * Bart Slijper, Onder de blauwe oneindigheid. De vriendschap tussen Willem Kloos en Jacques Perk * Erik Martens (red.), Antwerpen. Gefilmde stad. | |
[Deel 8, pagina 768]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) ind. BTW:
België: eur 66,00
Nederland: eur 69,00
Europa: eur 83,11
Buiten Europa: eur 88,41
Studenten België: eur 45,00
Studenten Nederland: eur 48,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 8, achterplat]
Jaargang 78, nr. 8 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 9, voorplat]
STREVEN
OKTOBER 2011
[Deel 9, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Lodged, 2009
digital print
[Deel 9, pagina 769]
| 771 | Werk, rechtvaardige inkomensverdeling, budgettaire discipline: een trilemma?
Frank Vandenbroucke |
| Maarten Goos kreeg in 2009 de P.W. Segers-prijs voor zijn baanbrekende onderzoek over de uitschakeling van routinejobs op de arbeidsmarkt. Hij onderzocht hoe nieuwe ongelijkheden hiermee samenhangen. Frank Vandenbroucke verbindt hieraan een kritische bezinning over de groeiende ongelijkheden in onze samenleving. Hoe kan het sociale beleid dergelijke fundamentele trends tegengaan? Staan we voor een onoplosbaar ‘trilemma’, wanneer we zowel budgettaire discipline, rechtvaardige inkomensverdeling als meer werkgelegenheid nastreven? Of schuilen er vermijdbare mattheuseffecten in ons beleid? | |
| 784 | De nieuwe Fukuyama
Revisie of consolidering? Georges De Schrijver |
| Bijna twintig jaar nadat Francis Fukuyama zijn controversiële boek The End of History schreef, waarin hij de triomf van de liberale democratie over het Sovjetimperium bezong, brengt hij nu The Origins of Political Order op de markt. Hierin onderzoekt hij het ontstaan van de drie pijlers van de politieke orde: een sterke staat, de rule of law en het afleggen van rekenschap aan de burgers. Vergeleken met de staatsvorming in China, India en het Ottomaanse rijk zijn de rule of law en het afleggen van rekenschap typisch Europese producten, waarvan het huidige China nog heel wat kan leren. Het boek is evenwichtiger dan het vorige, maar Fukuyama is en blijft een neoliberaal denker. | |
| 798 | De filosofische erfenis van Alexis de Tocqueville
De Arabische Lente als casus Luk Sanders |
| Dit artikel beschouwt de intellectuele erfenis van Alexis de Tocqueville. We worden daarin bijgestaan door Irving Kristol en Claude Lefort. Beiden publiceerden essays over de grenzen van de filosofie. Ze leken er ongeveer dezelfde criteria op na te houden en toch kwamen ze tot strijdige antwoorden op de vraag of Tocqueville filosoof is. Vervolgens wordt ingegaan op de hedendaagse bruikbaarheid van Tocquevilles intellectuele erfenis, waarbij de Arabische Lente als casus wordt genomen. | |
[Deel 9, pagina 770]
| 810 | ‘Niet langer zal een volk het zwaard heffen tegen een volk’
Dona Nobis Pacem, een cantate uit 1936 Herman Simissen |
| De cantate Dona Nobis Pacem van Ralph Vaughan Williams (1872-1958) beleefde op 2 oktober 1936, precies vijfenzeventig jaar geleden, haar première. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog stond deze compositie zelden op het programma. Wellicht paste haar optimistische, hoopvolle stemming niet goed in de tijd van de Koude Oorlog, juist de laatste vijftien, twintig jaar wordt Dona Nobis Pacem echter weer vaker uitgevoerd. Ook zijn nieuwe opnames op cd uitgebracht. Deze cantate heeft hedendaagse luisteraars blijkbaar weer veel te zeggen. | |
| 822 | FORUM |
| 822 | Godendeemstering
Pieter Anton van Gennip |
| 827 | Belgische Justitie: een situatieschets
Marcel Storme |
| 834 | Koketteren met Burke
Raf Debaene |
| 839 | PODIUM |
| 839 | Taxi naar het oerland
Over de kunstwerken van Wilma Marijnissen Annemarie Estor |
| 844 | De omzwervingen van Aminata Diallo
Over The Book of Negroes van Lawrence Hill Herman Simissen |
| 849 | BOEKEN
Paul Tanghe, Een goed leven. Gelukkig zijn in tijden van zinsverduistering * Dirk Verhofstadt in gesprek met Etienne Vermeersch. Een zoektocht naar waarheid * Lambert Wierenga, De Bijbel: een lees- en schrijfgeschiedenis. Literaire recyling en de Bijbel * Hero Hokwerda (red.), Jan Hofstra en Ietsje Hofstra-de Jager (samenstelling), De Hemeldeur op een kier. Zuster Martina ocd, kluizenares - kunstenares * Helmut Gabel, Inspiriert und inspirierend - die Bibel * Anna Enquist, Twaalf keer tucht. Monologen en portretten * Arno Geiger, Der alte König in seinem Exil * Emiel Lamberts, Het gevecht met Leviathan. Een verhaal over de politieke ordening in Europa, 1315-1965 * Herman Vuijsje, Een grens van steen. Op avontuur langs de Muur van Hadrianus * Rogier Deckmyn, De race naar de atoombom. De wonderjaren van de natuurkunde (1895-1945) * Lucas Hüsgen, Nazi te Venlo. |
[Deel 9, pagina 864]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) ind. BTW:
België: eur 67,00
Nederland: eur 70,00
Europa: eur 85,18
Buiten Europa: eur 90,48
Studenten België: eur 46,00
Studenten Nederland: eur 49,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 8,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 9, achterplat]
Jaargang 78, nr. 9 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 10, voorplat]
STREVEN
NOVEMBER 2011
[Deel 10, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Untitled, 2010
digital print
[Deel 10, pagina 865]
| 867 | Egypte na de januarirevolutie: waarheen?
Jan Bronsveld |
| Met de januarirevolutie is in Egypte een pagina omgedraaid. Veel oorzaken zijn aan te geven waarom de Egyptenaren in feite vrij onverwachts zo massaal tegen het autoritaire regime van Moebarak zijn gaan demonstreren. De voornaamste oorzaak ligt op het vlak van menselijke waarden. De revolutie is vooral een roep om vrijheid, waardigheid en respect, rechtvaardigheid en democratie. De uitdagingen waarmee het nieuwe Egypte geconfronteerd wordt zijn enorm. De toekomst van het land is weliswaar onduidelijk, maar een begin naar iets nieuws is gemaakt. | |
| 885 | De redressiehelm
Een internetavontuur Annemarie Estor |
| Is een babyhoofd niet volmaakt rond, dan kunnen ouders de baby tegenwoordig een speciale helm laten dragen die dit corrigeert. Sinds de jaren negentig is in Nederland een infrastructuur gecreëerd waarbinnen orthopedische bedrijven nauw samenwerken met consultatiebureaus en enkele kinderartsen. Men spreekt van ‘afwijkingen’, ‘therapie’ en ‘behandeling’. Kunnen we cosmetische wens, sociale druk en medische noodzaak nog van elkaar onderscheiden? In hoeverre gaat het om transparante, belangeloze informatieverstrekking? En waar komt die drang naar normalisering eigenlijk vandaan? | |
| 897 | De vertrouwde dood: verloren mogelijkheid of optische illusie?
Paul Pelckmans |
| Volgens de bekende historicus Philippe Ariès waren veel traditionele maatschappijen in staat tot een ontspannen omgang met de dood. Ooit was er een vertrouwde dood. Die zouden we, volgens Ariès, ergens tussen Verlichting en Romantiek hebben ingeruild voor een meer verkrampte attitude. De dood werd in onze moderne wereld een taboe. Ruim dertig jaar na haar eerste formulering blijft zijn stelling een van de meest controversiële hypotheses uit de mentaliteitsgeschiedenis. | |
| 910 | Wat leiders uit de eenentwintigste eeuw kunnen leren van jezuïeten uit de zestiende eeuw
Chris Lowney |
| Vele experts uit het zakenleven, de kerk, het politieke en het maatschappelijke leven spreken over de noodzaak van beter leiderschap. Hoewel zij het allemaal eens zijn over deze noodzaak, is de juiste oplossing nog niet onder woorden gebracht, deels omdat we opgescheept zitten met een verkeerde opvatting van leiderschap. Die gaat vooral over status, macht en geld. Dit artikel gaat in op andere cruciale waarden die aan leiderschap invulling zouden moeten geven: heldhaftigheid, vindingrijkheid, zelfkennis en liefde. | |
[Deel 10, pagina 866]
| 922 | FORUM |
| 922 | Het naamloze volk
Harold Polis |
| 928 | Immigratie in Nederland
Feiten en fictie in een politiek-maatschappelijk debat Herman Simissen |
| 932 | Te wapen
Leo van Bergen |
| 937 | PODIUM |
| 937 | God in Venetië
De 54ste Biënnale, Jan Fabres pietà en andere tentoonstellingen Jan Koenot |
| 945 | De nederigheid van de kunstenaar
Klaas Tindemans |
| 950 | BOEKEN |
| Alain de Botton, Religie voor atheïsten. Een heidense gebruikersgids * Cees J. den Heyer, Verlichte voorgangers. De strijd tussen dogma en Bijbel in Nederland * Cornelia Wieg (red.), Into One-Another. Berlinde De Bruyckere in Dialogue with Cranach and Pasolini * Eric Siblin, De cellosuites. J.S. Bach, Pablo Casals en de speurtocht naar een meesterwerk * Marco Daane, Het spoor van Orwell * Joep Leerssen, Spiegelpaleis Europa. Europese cultuur als mythe en beeldvorming. | |
[Deel 10, pagina 959]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 67,00
Nederland: eur 70,00
Europa: eur 85,18
Buiten Europa: eur 90,48
Studenten België: eur 46,00
Studenten Nederland: eur 49,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 8,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 10, achterplat]
Jaargang 78, nr. 10 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00
[Deel 11, voorplat]
STREVEN
DECEMBER 2011
[Deel 11, binnenkant voorplat]
KAFTONTWERP JAARGANG 78
Yasmine Willems
www.yasminewillems.com
Untitled, 2010
digital print
[Deel 11, pagina 961]
| 963 | Aristoteles op de Mont-Saint-Michel
Reflecties bij de Gouguenheim-affaire Koenraad Verrycken |
| Met Aristcite au Mont-Saint-Michel. Les racines grecques de l'Europe chrétienne ontketende de Franse mediëvist Sylvain Gouguenheim in 2008 een heftige controverse over het belang van respectievelijk de Grieks-Latijnse en de Arabisch-Latijnse traditie van Aristotelesvertalingen voor de middeleeuwse filosofie. Twee op etnische identiteit gebaseerde ideologieën staan in deze controverse tegenover elkaar: het ‘filhellenisme’ van Gouguenheim en de ‘pro-Arabische’ positie van Alain de Libera. | |
| 974 | Het denkend riet en zijn illusies
Paul Pelckmans |
| Recente theorieën over de moderniteit verwijzen in de regel ofwel naar een vrijgevochten individualisme ofwel, quasi-omgekeerd, naar een vaak discrete maar ongezien strakke disciplinering. In zijn postuum verschenen essay Le roseau pensant (2011) onderneemt Thierry Wanegffelen een belangwekkende poging beide trends, die geen van beide uit het moderniteitsdebat weg te denken zijn, in één samenhangend verhaal te integreren. | |
| 985 | Innere Emigration in het Derde Rijk Verzet of ‘verraad der klerken’?
Herman Simissen |
| Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, en nadien niet minder, werd er fel gediscussieerd over de zogeheten innere Emigration: schrijvers die zich in de periode van het Derde Rijk terugtrokken uit het openbare leven, en als het ware in ballingschap gingen in eigen land. Was dit een vorm van verzet, of juist ‘verraad der klerken’? Recent onderzoek werpt een nieuw, opmerkelijk licht op deze discussie. | |
| 997 | De bruikbaarheid van kosten-batenanalyse om maatschappelijk te beslissen
Aviel Verbruggen |
| Om ingrijpende keuzes te verantwoorden beargumenteren economen belangen doorgaans met kosten-batenanalyses. Om verschillende redenen oogst de kosten-batenanalyse echter kritiek. Enkele daarvan zijn haar utilitaristisch gedragsaxioma en willekeur bij de uitvoering. Hier worden de grenzen belicht van de analyse voor het beslissen over echt belangrijke zaken zoals klimaatverandering en atoomenergie. Hierbij spelen de lange termijn (tot de eeuwigheid), twijfel (tot onwetendheid) en onomkeerbaarheid een hoofdrol. | |
[Deel 11, pagina 962]
| 1011 | FORUM |
| 1011 | Een poliep zit in een klein hoekje
Pieter Anton van Gennip |
| 1016 | Draadloos RSA (9)
Die komplekse mistiek van Marais en Cilliers Gerrit Brand |
| 1022 | Verontwaardigt u!
Stéphane Hessel over de wereld van vandaag Herman Simissen |
| 1027 | PODIUM |
| 1027 | Nescio en het verlangen
Stijn Vanclooster |
| 1032 | Groot of hoog
Een curieus vertaalprobleem Vincent Hunink |
| 1036 | BOEKEN |
| Paulus Van Bortel (red.), Wat heet beschaving? Roger Scrutons cultuur- en ondenvijskritiek * Bert Kruismans en Pierre Kroll, Foert, non di dju. Kroniek van de langste regeringscrisis in de geschiedenis * Erik Vlaminck, Brandlucht. | |
| 1041 | INHOUDSOPGAVE STREVEN JAARGANG 78
(JANUARI 2011 - DECEMBER 2011) |
[Deel 11, pagina 1055]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Maarten Van Alstein
redactieraad
Paul Begheyn, Wil Derkse, Vincent Hunink, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Jean-Pierre Rondas, Barbara Segaert, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Annemarie Estor, Stijn Geudens
verantwoordelijk uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 78
Yasmine Willems
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 67,00
Nederland: eur 70,00
Europa: eur 85,18
Buiten Europa: eur 90,48
Studenten België: eur 46,00
Studenten Nederland: eur 49,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
losse nummers
Per stuk: eur 8,00
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel 11, achterplat]
Jaargang 78, nr. 11 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - €8,00