Streven. Jaargang 73

[p. 481]

Streven juni 2006
Themanummer ‘Jezuïeten vandaag’

[p. 482]

George Drance S.J., Three companions of Jesus, icoon gemaakt in opdracht van de jezuïeten van Wisconsin, Verenigde Staten, ter gelegenheid van het Jubeljaar van de Sociëteit

[p. 483]

Ten geleide

Het jaar 2006 is een bijzonder jaar voor de orde van de jezuïeten. Er worden immers drie gebeurtenissen herdacht die voor de orde van grote betekenis zijn geweest. Op 7 april was het vijfhonderd jaar geleden dat in Javier, in Navarra (Spanje) Franciscus Xaverius, voluit Francisco de Yasu de Azpilcueta y Xavier, werd geboren. Hij behoorde op 15 augustus 1534 tot de groep van zeven vrienden die de plechtige geloften van armoede aflegden - zes jaar later zou de officiële erkenning van de groep volgen, als de orde van de jezuïeten. In de jaren 1539 en 1540 speelde Franciscus Xaverius een belangrijke rol in de opzet en organisatie van de orde. Vanaf 1541 tot aan zijn overlijden in 1552, voor de kust van China, droeg hij zorg voor de opbouw van de missie in Zuid- en Oost-Azië.

Op 13 april was het vijfhonderd jaar geleden dat in Villaret (Frankrijk) Pierre Favre werd geboren. Ook hij behoorde tot de groep van zeven die op 15 augustus 1534 de plechtige geloften van armoede aflegde. Hij was de enige van hen die al tot priester was gewijd. Hij - van de drie die in 2006 worden herdacht wellicht de minst bekende - reisde tot aan zijn overlijden in Rome in 1546 door heel Europa, om - na de Reformatie - bij te dragen aan het herstel van het katholieke leven.

Op 31 juli ten slotte is het vierhonderdvijftig jaar geleden dat Ignatius van Loyola - die in 1534 het initiatief nam tot de oprichting van de orde en de eerste algemene overste ervan was - in Rome overleed.

De redactie van Streven zag in deze drievoudige herdenking aanleiding, het jaarlijkse themanummer te wijden aan de jezuïeten - het blad is immers nauw verbonden geweest, en nog, met het werken van de jezuïeten in Vlaanderen en Nederland, en in Antwerpen in het bijzonder. Nu is het bij een herdenking niet ongebruikelijk terug te kijken op het verleden - en het was voor de redactie van Streven ongetwijfeld niet moeilijk geweest een themanummer samen te stellen over het zo rijke verleden van de orde. Maar de redactie heeft gekozen voor een andere

[p. 484]

invalshoek: zij richt, met de drievoudige herdenking als aanleiding, de aandacht juist op het heden. Er wordt ingegaan op de vraag hoe, door welke activiteiten, jezuïeten in het heden (en recente verleden) invulling geven aan hun missie in de wereld.

Het resultaat daarvan is een aantal artikelen waarin voorbeelden van activiteiten van jezuïeten in de wereld van vandaag worden beschreven - naar volledigheid kon binnen de beperkte ruimte van een enkel nummer van een maandblad uiteraard niet worden gestreefd. Zo maakte Paul Begheyn S.J. een interview met Olvin Veigas, een Indiase jezuïet bestemd voor werkzaamheden in Rusland. In een interview met Michael Czerny S.J. wordt aandacht besteed aan de inzet van jezuïeten in de strijd tegen aids. Een volgend artikel, van Elías López S.J. en Jacques Haers S.J., is geschreven naar aanleiding van het vijfentwintigjarig bestaan van de Jesuit Refugee Service - een internationale organisatie die zich op verschillende manieren inzet voor vluchtelingen en anderen die noodgedwongen buiten hun vaderland verblijven. De auteurs analyseren de idee van vergeving, die een belangrijkere rol in de opbouw van vrede zou moeten spelen. Barbara Segaert gaat in op het Scribani-netwerk, dat in 2003 op initiatief van Mark Rotsaert S.J. werd opgericht, met als doel vanuit een christelijke en ignatiaanse inspiratie bij te dragen aan een vreedzaam en rechtvaardig Europa. T. Frank Kennedy S.J. gaat in op het in 1988 opgerichte Jesuit Institute in Boston, dat vanuit de katholieke traditie het intellectuele en culturele klimaat van onze tijd doordenkt. Georges de Schrijver S.J. blikt terug op de verhouding tussen de jezuïeten en paus Johannes Paulus II. Jan Koenot S.J. besteedt aandacht aan jezuïeten in de beeldende kunst in de moderne tijd. Wil Derkse beschrijft de belangrijke rol die jezuïeten in de natuurwetenschap spelen en hebben gespeeld. Herman Simissen ten slotte schrijft over het werk van de Amerikaanse jezuïet John M. Staudenmaier, die als historicus een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan nieuwe ontwikkelingen in de geschiedenis van de techniek.

Op deze wijze maakt dit rijke Streven-nummer duidelijk dat de inspiratie van de eerste jezuïeten voortduurt en nog niets van haar actualiteit verloren heeft.

□ Peter-Hans Kolvenbach S.J.