Streven. Jaargang 69
(2002)– [tijdschrift] Streven [1991-]–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 69. Jan Koenot, Antwerpen 2002
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 69 uit 2002.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel januari: 49, deel maart: 226, deel april: 343, deel mei: 408, 423, 441, deel juni: 536, 537, deel juli-augustus: 598, 609, deel september: 717, 737, deel oktober: 780, 803, deel december: 976, 977, 991.
p. 493, noot 7: in het origineel ontbreekt het nootnummer in de tekst. De noot is hier door de redactie geplaatst.
p. 793: in de gebruikte scan ontbreekt een deel van de tekst. Dat is hier aangegeven met [...]
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (deel februari: 100) en pagina's met advertenties (deel januari: 96, deel juni: 576, deel oktober: 864, deel november: 960) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel januari, voorplat]
STREVEN
JANUARI 2002
69ste jaargang, nr. 1
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel januari, pagina 1]
| 4 | Eschatologie, globalisatie en terrorisme
Jürgen Moltmann De feiten van 11 september 2001 dwingen ook tot een theologische bezinning over eindtijd en toekomst. Terroristen denken dat mensen een nieuwe schepping kunnen afdwingen door de wereld te vernielen. Christenen geloven daarentegen dat alleen God een nieuwe schepping kan beginnen, door de oude schepping om te vormen tot onsterfelijkheid en heerlijkheid en zo het kwade te overwinnen. In de christelijke hoop is daarom geen plaats voor apocalyptische beelden van het einde van de wereld en van de geschiedenis. Mensen kunnen eindtijdcatastrofen uitlokken, in God is alleen leven. |
| 15 | Clashen of managen
Pieter Anton van Gennip In het huidige conflict tussen de westerse wereld en het moslimfundamentalisme treden de verschillen tussen de culturen en de tegenstrijdigheden binnen elke cultuur scherp naar voren. Volgens Samuel Huntington, wiens stelling van de botsende beschavingen door de feiten bevestigd lijkt te zijn, moeten wij dringend leren de multiculturele spanningen te managen. Maar wat valt er nog te managen als elk blok vastzit in simplistische apriori's over de ander? |
| 24 | Djihaad in spanning
Karel Steenbrink Het Arabische woord djihaad betekent inspanning. Het komt slechts viermaal in de Koran voor. Het is inmiddels internationaal wel een van de meest bekende Arabische woorden geworden. Het woord heeft de laatste veertien eeuwen vele nieuwe betekenissen ontwikkeld en is nog steeds in staat de harten van gelovigen en ongelovigen sneller te laten kloppen: van geloofsijver tot angst voor de islam. Fragmenten van de geschiedenis van een krachtig woord. |
| 37 | Afghanistan Artikel uit een Amerikaanse encyclopedie, ingeleid door Bart Buseyne en Luc Vanmarcke
Friedrich Engels In The New American Encyclopedia, uit het midden van de negentiende eeuw, staan meerdere bijdragen van Friedrich Engels. Een ervan betreft Afghanistan. Daarin gaat zijn aandacht vooral uit naar de aard van het Afghaanse volk en naar de pogingen van de Britten om het bestuur van het land te bemachtigen. In hun inleiding op Engels' artikel werpen Bart Buseyne en Luc Vanmarcke een hedendaagse blik op het geheel van de bijdragen die Engels (soms met Marx) voor de encyclopedie geschreven heeft. |
[Deel januari, pagina 2]
| 50 | Geschiedenis als fundament van de toekomst
R.G. Collingwood in Oxford Herman Simissen Alleen op basis van geschiedenis is vooruitgang mogelijk, aldus de overtuiging van de Engelse filosoof R.G. Collingwood. Zonder historisch inzicht in de beperkingen die het verleden oplegt en de mogelijkheden die het laat, kun je politieke en maatschappelijke conflicten niet regelen. Ook ethische en metafysische vraagstukken kun je maar zinvol behandelen als je de band tussen filosofische formuleringen en historische ontwikkelingen voor ogen houdt. |
| 61 | Marie-Jo Lafontaine: Kunst tegen barbaarsheid
Jan Koenot Wie zijn de jongeren van vandaag? Waarom worden wij door beelden van geweld omgeven? Durven wij nog van een andere werkelijkheid te dromen? Waarom liggen genot en pijn, vreugde en verschrikking, leven en dood zo dicht bij elkaar? Dat zijn de vragen die door het fotografische werk en de video-installaties van Marie-Jo Lafontaine worden opgeroepen. Voor haar is kunst een dam die opgeworpen wordt tegen ontmenselijking. |
| 71 | FORUM |
| 71 | Het antwoord van Verhofstadt op het democratisch globalisme
Steven Sterkx |
| 74 | Jan van het Kruis: Donkere Nacht
Dirk Boone |
| 77 | PODIUM |
| 77 | Op weg naar de voleinding
De mirakelen, Elizabeth, de mirakelen: Boek tien van Ivo Michiels' Journal brut Joris Gerits |
| 81 | Terug naar de Griekse klassieken
Koen van Kerrebroeck |
| 85 | BOEKEN
Friedrich Wilhelm von Herrmann, Hermeneutik und Reflexion. Der Begriff der Phänomenologie bei Heidegger und Husserl ♦ Ernst Marijnissen, Judit, de jodin van Betulia. Een gelijkenis ♦ Aurelius Augustinus, Zoals het hart verlangt. Preken over de Psalmen, vert. en inl. Martin Schrama e.a. ♦ Anton Houtepen, Theologen op zoek naar God ♦ Koos Breukel, Photo Studio Koos Breukel ♦ David Hockney, Secret Knowledge: Rediscovering the lost techniques of the Old Masters ♦ A. Th. Van Deursen, Maurits van Nassau. De winnaar die faalde ♦ Leo van Bergen, Zacht en eervol. Lijden en sterven in een Grote Oorlog. |
[Deel januari, pagina 95]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Marie-Claire Foblets, Joris Gerils, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22 e-mail streven@skynet.be website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
| België: EUR 51,00 |
| Nederland: EUR 54,00 |
| Europa: EUR 63,60 |
| Buiten Europa: EUR 69,38 |
| Studenten België: EUR 30,00 |
| Studenten Nederland: EUR 33,00 |
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
EUR 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: EUR 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel januari, achterplat]
L'immeuble se disloque, les murs s'écartent les uns des autres, les habitants jaillissent par les fenêtres, par les crevasses, les autres s'égorgent méticuleusement sur tous les étages, le sang coule, les façades incendiées s'écroulent sur les immeubles voisins. Nous voyons tout cela de très loin, de l'autre côté de l'autoroute, comme sur un écran, impuissants.
Jean Baudrillard, Cool Memories II, Galilée, 1990
Het gebouw valt in stukken uiteen, de muren raken van elkaar verwijderd, de bewoners tuimelen ineens overal uit de ramen, uit de barsten, anderen snijden elkaar de keel af, meticuleus, op alle verdiepingen, het bloed stroomt, de gevels in lichterlaaie storten op de omringende gebouwen neer. Wij zien dat alles van heel verre, van de andere kant van de autosnelweg, als op een beeldscherm, machteloos.
Jean Baudrillard (1990)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
JANUARI 2002
JAARGANG 69, NR. 1
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel februari, voorplat]
STREVEN
FEBRUARI 2002
69ste jaargang, nr. 2
[Deel februari, pagina 97]
Themanummer ‘Eelt op de ziel’
| 99 | Eelt op de ziel
Inleiding Guido Vanheeswijck en Walter Weyns |
| * * * | |
| 103 | De Last van de Wereld
Paul Valadier |
| 107 | Onvermijdelijk Verraad
Arnold Burms |
| 112 | Empathie en moreel handelen: een zeer bescheiden voorstel
Marc Hooghe |
| 121 | De eerste keer
Ger Groot |
| 130 | Eelt en de ziel
Enkele beschouwingen over moralisme en politieke correctheid Geert Van Eekert |
[Deel februari, pagina 98]
| * * * | |
| 137 | De man zonder eelt
Guido Vanheeswijck |
| 143 | Wereldvreemd, maar vreemd aan welke wereld?
Joris Gerits |
| 147 | ‘Vuile gedachten’ Jongeren over zichzelf, de anderen en de wereld
Ludo Abicht |
| * * * | |
| 155 | Meesters in meerstemmigheid
Hubert J.M. Hermans |
| 161 | Met een apologetische zucht
Janina Bauman |
| 164 | De omstander
Zygmunt Bauman |
| 170 | Eelt? Daar hebben we nu geen tijd voor...
Dirk Geldof |
| * * * | |
| 180 | Het verzameld wereldleed, of mag het ook wat minder zijn?
Ruddy Doom |
| 185 | De zielloze wereldmaatschappij
Rudi Laermans |
| 187 | Een vaalt van ellende
Eddy Boutmans |
[Deel februari, pagina 192]
COLOFON
redactie
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Marie-Claire Foblets, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 51,00
Nederland: eur 54,00
Europa: eur 63,60
Buiten Europa: eur 69,38
Studenten België: eur 30,00
Studenten Nederland: eur 33,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
losse nummers
eur 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
oude nummers
Verschenen vóór januari 2000: eur 3,00
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel februari, achterplat]
Het is moeilijk, het is ingewikkeld om ‘mensen’ te zijn. Wij worden als kinderen geboren en al wat van ons mensen maakt, hebben wij te leren. De andere dieren zijn af, wij zijn dat niet. Daardoor worden we destructief, of creatief. Wij ontsnappen nooit helemaal aan de verwarring die eruit voortvloeit, en leren nooit werkelijk hoe wij op onze plaats kunnen zijn in de wereld. Meestal - omdat het zo moeilijk is - willen wij niet weten wat wij zijn noch begrijpen wat wij doen. Misschien durven wij het niet? Wij zijn tegenover onszelf onze eigen ‘geheime dienst’, wij verbergen voor onszelf wat wij zijn.
Edward Bond, n.a.v zijn toneelstuk The Crime of the XXlst Century (2000)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks,
behalve in augustus
ISSN 0039-2324
FEBRUARI 2002
JAARGANG 69, NR. 2
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel maart, voorplat]
STREVEN
MAART 2002
69ste jaargang, nr. 3
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel maart, pagina 193]
| 195 | Moreel geweeklaag
Walter Weyns Vroeger reikte het verantwoordelijkheidsgevoel niet verder dan de clan waartoe men behoorde of de omgeving waarin men leefde. Dergelijke filters om het moreel bewustzijn af te schermen werken niet meer: voor het humanistische principe ‘alle mensen broeders’ gelden geen grenzen. De morele druk op het moderne individu is zo groot dat de wereldproblemen ervaren worden als persoonlijke klachten. Deze beschouwingen sluiten aan bij het thema ‘Eelt op de ziel’, waaraan het februarinummer van Streven gewijd was. |
| 205 | Op weg naar Europa
Kanttekeningen van Romano Guardini herlezen Stefan Waanders Op 28 april 2002 is het veertig jaar geleden dat aan de katholieke cultuurfilosoof Romano Guardini de Erasmusprijs werd uitgereikt. Bij die gelegenheid sprak hij de toespraak uit ‘Europa, Wirklichkeit und Aufgabe’, die destijds grote indruk maakte. Met name wat het publiekelijk spreken over God betreft, zit in deze toespraak ook nog voor de christen van vandaag een nuttige aanwijzing. |
| 213 | Het pausdom op het slechte pad
Jef Van Gerwen Om de continuïteit van het pauselijk leergezag niet te ondermijnen hebben de pausen sedert het midden van de negentiende eeuw er in gevoelige dossiers meermaals de voorkeur aan gegeven historische feiten te verdraaien of degelijk gefundeerde inzichten te verwerpen liever dan het officiële standpunt te veranderen. In zijn recente studie Papal Sin. Structures of Deceit peilt de Amerikaanse historicus Gary Wills naar de motieven die die houding verklaren. |
| 227 | Marokko: Afrikaanse leeuw aan de ketting
Erik Faucompret De Marokkaanse koning Mohammed VI heeft van zijn vader een autoritair politiek systeem en een bankroete economie geërfd. Ingrijpende hervormingen zijn moeilijk door te voeren. Als men in de geschiedenis terugblikt en de huidige economische situatie analyseert, begrijpt men de moeilijkheden van Marokko beter, - een land waarvan ruim een derde van de bevolking jonger is dan veertien. |
[Deel maart, pagina 194]
| 240 | De ‘rampspoed’ van Léon-Gontran Damas
Etniciteit en gender in Pigments en Névralgies Kathleen Gyssels Koloniale verhoudingen hebben een ingrijpende invloed gehad op de manier waarop zwarten van het mannelijk geslacht hun seksuele identiteit hebben opgebouwd en beleefd. Onvermijdelijk wilden zwarten westerse codes en modes navolgen, en het mimetisme werd allicht door de koloniale bezetters aangemoedigd. De in 1978 overleden Frans-Guyanese dichter Léon-Gontran Damas heeft in zijn gedichten het gevoel in een dwangbuis gevangen te zitten heel levendig beschreven. |
| 252 | FORUM |
| 252 | Sprookjes voor grote mensen
Pieter Anton van Gennip |
| 256 | Het multimediakerkhof
Erik Martens |
| 263 | De Europese cultuur in de twintigste eeuw
Over De verdwijnende hemel van H.W. von der Dunk Herman Simissen |
| 266 | PODIUM |
| 266 | Hans Warren: uomo universale in Zeeland
Vincent Hunink |
| 269 | Adriaan Roland Holst, de man die graag een goed figuur sloeg
Manu van der Aa |
| 272 | Zwarte spiegels van Arno Schmidt vertaald
Wim Vermeylen |
| 274 | Kwijtschrift van Bart Janssen
Yvan De Maesschalck |
| 278 | BOEKEN
Marc Van den Bossche, Ironie en solidariteit. Een kennismaking met het werk van Richard Rorty ♦ Gordon McConville, Oude Testament in hoofdlijnen ♦ René Gabriëls, Intellectuelen in Nederland ♦ Michael Parenti, Zwarthemden & Roden. Rationeel fascisme en de omverwerping van het communisme ♦ Thomas Struth, Dandelion Room, inl. Dieter Schwarz ♦ Paul Maier, Pilatus. Historische roman ♦ Susan Sontag, In Amerika ♦ Gerd-Rainer Horn en Emmanuel Gerard (red.), Left Catholicism 1943-1955. Catholics and Society in Western Europe at the Point of Liberation. |
[Deel maart, pagina 288]
COLOFON
REDACTIE
| Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, |
| Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, |
| Georges De Schrijver, Marie-Claire Foblets, |
| Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, |
| Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van |
| Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan |
| Vanhoutte, Walter Weyns |
REDACTIESECRETARIAAT
| Geert Boeve, Stijn Geudens, |
| An Vermaercke |
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
| België: eur 51,00 |
| Nederland: eur 54,00 |
| Europa: eur 63,60 |
| Buiten Europa: eur 69,38 |
| Studenten België: eur 30,00 |
| Studenten Nederland: eur 33,00 |
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
eur 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: eur 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel maart, achterplat]
Invoquer la pauvreté et les jeux vidéo pour expliquer qu'un gamin donne quarante-cinq coups de couteau à une vieille femme sans force et sans défense est au mieux une mauvaise plaisanterie d'un goût douteux, au pire une bonne blague de politicien, en tout cas elle ne me fait pas rire.
Maurice G. Dantec, Le théâtre des opérations, NRF Gallimard, 2000
Van armoede en videogames spreken om te verklaren dat een snotneus een krachteloos en weerloos oud vrouwtje vijfenveertig messteken toedient, is in het beste geval een misplaatste, wansmakelijke grap, in het slechtste geval een typisch geintje van een politicus, ik kan er hoe dan ook niet om lachen.
Maurice G. Dantec (2000)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks,
behalve in augustus
ISSN 0039-2324
MAART 2002
JAARGANG 69, NR. 3
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel april, voorplat]
STREVEN
APRIL 2002
69ste jaargang, nr. 4
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel april, pagina 289]
| 291 | Een nieuw begin?
Hans Achterhuis Kunnen gekwetste individuen, kunnen getraumatiseerde maatschappijen aan de zuigkracht van het verleden ontsnappen? Alvast twee fundamentele ervaringen maken voor de mens een nieuw begin mogelijk: geboorte en vergeving. Paradoxaal genoeg zijn in de geschiedenis vernieuwing en vooruitgang slechts mogelijk zolang men de verleiding weerstaat, uit een of andere overspannen utopische droom radicaal met het verleden te willen breken. |
| 301 | Voorbij de ontzuiling
Herman De Dijn Ontzuiling is in de mode. Men wil dat alle sectoren van de maatschappij, zoals onderwijs, cultuur of ziekenzorg, van de invloed van ideologische en religieuze verenigingen gevrijwaard blijven. Men noemt dat pluralisme. Maar betekent een echt pluralisme niet dat alle levensbeschouwelijke en religieuze groeperingen hun stem kunnen laten horen, als het gaat om materies waarin de waardigheid en de kwetsbaarheid van de mens het politiek beleid tot fundamentele keuzes oproepen? |
| 312 | Liberalisme en levensbeschouwing?
Maurice Adams Volgens Rawls is een rechtvaardige samenleving uit te bouwen op grond van neutrale beginselen alleen, los van elke levensbeschouwing. Het liberale denken eist dat de staat de burger geen opvatting van het goede leven oplegt. Echter, het principe van neutraliteit is op zich al een morele, niet-neutrale keuze. Het liberalisme is zelf een levensbeschouwing. Er is überhaupt geen politiek beleid denkbaar dat niet op z'n minst impliciet kiest voor welbepaalde levensbeschouwelijke waarden. |
| 323 | Schrijven tegen het totalitarisme: Victor Serge
Luc Rasson Vanaf 1919 heeft Victor Serge - die in Brussel uit Russische ouders geboren is - als militant aan de Revolutie deelgenomen. Door zijn kritische houding komt hij in 1933 in de gevangenis terecht. Na zijn bevrijding in 1936 blijft hij actief als essayist en polemist, eerst in Brussel, later in Mexico. Met Koestler en Orwell behoort Victor Serge tot de belangrijkste schrijvers die het tegen het totalitarisme hebben opgenomen. |
[Deel april, pagina 290]
| 332 | Verbeelding serieus genomen Op zoek naar een psychologie van de verbeeldingskracht
Hans Alma Verbeelding ligt ten grondslag aan de idealen van mensen, aan hun creativiteit, aan hun zingeving en religie, kortom: aan hun cultuur. Welke psychologische processen liggen aan dit belangrijke fenomeen ten grondslag? Wat gebeurt er bijvoorbeeld wanneer wij het schilderij Korenveld met kraaien van Van Gogh bekijken? En wat is het morele belang hiervan in ons dagelijks leven? De kunstpsychologie van John Dewey geeft hier inzicht in. |
| 344 | FORUM |
| 344 | Jongeren met een handicap
Ben Wuyts |
| 348 | België in Europa, Europa in België
Dave Sinardet |
| 353 | PODIUM |
| 353 | Awater, een reisgenoot in de poëzie Poëzietijdschriften, na Vlaanderen nu ook weer in Nederland
Yves T'Sjoen |
| 357 | Heeft theater een opdracht?
Koen Van Kerrebroeck |
| 361 | Een schilder voor kenners en fijnproevers Michael Sweerts werkte vanuit liefde voor de mens
Bart Makken |
| 366 | ‘Met een kanon op mussen schieten’ De romans van Elfriede Jelinek
Wim Vermeylen |
| 370 | BOEKEN
Michiel Leezenberg en Gerard de Vries, Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen ♦ Theo Zweerman, Wondbaar en vrijmoedig. Verkenningen in het licht van de spiritualiteit van Franciscus van Assisi ♦ Peter Tomson, De zaak-Jezus en de Joden ♦ David Flusser, Jezus. Een joodse visie ♦ Maurice Bouwens, Jacobine Geel en Frans Maas (red.), Jezus, een eigentijds verhaal ♦ Tjeu van den Berk, Het mysterie van de hersenstam. Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit ♦ Freddy De Pauw, Handel in matsen ♦ Ad de Rooij (red.), Fysica van samenwerking. Naar een krachtenfusie van burgers, bestuurders, bureaucraten en bedrijven ♦ Maurice Tuchman en Esti Dunow, The Impact of Chaim Soutine (1893-1943): de Kooning, Pollock, Dubuffet, Bacon ♦ Charles van Leeuwen, Hemelse voorbeelden. De heiligenliederen van Joannes Stalpart van der Wiele ♦ Ada Deprez, Walter Gobbers en Karel Wauters (red.), Hoofdstukken uit de geschiedenis van de Vlaamse Letterkunde in de negentiende eeuw. Deel 2 ♦ Gregorius de Grote, Dialogen. Het leven van Benedictus en andere heiligen ♦ Karl Kautsky, Hoe de oorlog ontstond. |
[Deel april, pagina 384]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Marie-Claire Foblets, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen TEL 03/212.10.20 / FAX 03/212.10.22 e-mail streven@skynet.be website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam TEL 020/679.82.07 / FAX 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: EUR 51,00
Nederland: EUR 54,00
Europa: EUR 63,60
Buiten Europa: EUR 69,38
Studenten België: EUR 30,00
Studenten Nederland: EUR 33,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
EUR 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: EUR 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel april, achterplat]
[...] ce jour-là, m'apparut, pour la première fois, le sens du vide, qui n'est pas l'absence de matière, mais son inverse, de même que l'oubli n'est pas l'absence de mémoire, mais sa fragmentation dans les limbes ou, pour être moins obscur, le labyrinthe n'est pas l'espace où l'âme peut se perdre, mais le temps de sa nostalgie, le rêve d'ombres intermittentes.
Gilles Germain, La dernière disparition de Fernando P, Quai Voltaire éd., 1994
[...] die dag heb ik, voor het eerst, de betekenis van de leegte begrepen, die niet ligt in de afwezigheid van materie, maar in het tegendeel ervan, zoals vergeten niet de afwezigheid van geheugen is, maar de versplintering ervan in een sluimertoestand of, om minder hermetisch te zijn, het labyrint niet de ruimte is waarin de ziel zich kan verliezen, maar de tijd waarnaar ze heimwee heeft, de droom waarin schaduwen nu en dan verschijnen.
Gilles Germain (1994)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
APRIL 2002
JAARGANG 69, NR. 1
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel mei, voorplat]
STREVEN
MEI 2002
69ste jaargang, nr. 5
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel mei, pagina 385]
| 387 | Een oud verlangen naar vernieuwing
Patricia De Martelaere De mens heeft vertrouwen in het nieuwe. Voeding, apparatuur, zelfs relaties staan onder de wet van de voortdurende vernieuwing, want nieuw is beter. Waarom? Hoe beschaafder een cultuur, hoe groter de routine en hoe groter de behoefte om eraan te ontsnappen door vernieuwing en originaliteit. In de natuur zit die behoefte niet, omdat natuur geen routine kent. |
| 397 | De contouren van het Huis
Over de laatste geschriften van Jos Decorte (1954-2001) Walter Van Herck De Leuvense wijsgeer Jos Decorte, die onlangs verongelukt is, heeft op basis van zijn studie van de middeleeuwse godsdienst en mystiek een coherente visie op religie ontwikkeld. Niet kennis, maar omvorming van de mens die op weg is naar God staat volgens hem in de religie centraal. Symbolische praktijken zijn onontbeerlijk. Vanuit zijn visie stond Decorte nogal kritisch tegenover hedendaagse ontwikkelingen, zoals de drang naar vernieuwing in de liturgie. |
| 409 | Pius XII en de Endlösung der Judenfrage
Recente bijdragen aan een debat Herman Simissen In het toneelstuk van Rolf Hochhuth, waarvan de verfilming thans heel wat volk lokt, wordt gesuggereerd dat Pius XII ten aanzien van het nationaal-socialisme en de jodenvervolging ‘helemaal niets gedaan heeft’, - hetgeen misschien nog onvergeeflijker is dan ‘meedoen’. Ook andere recente kritiek op ‘de zwijgende paus’ vergeet wat Pius XII, onder meer via diplomatieke weg en hulpacties, effectief gedaan heeft om joden te helpen. |
| 424 | Het openstellen van het huwelijk voor homoseksuele partners
Fernand Van Neste Zoals historisch en antropologisch onderzoek laat zien, heeft het woord ‘huwelijk’ een betekenis - waarin de ordening van de maatschappij en het stichten van een familie om de toekomst van de gemeenschap te verzekeren centraal staan - die men niet meteen terugvindt in de huidige opvatting van een homopartnerschap. Voor een goede regelgeving is een correcte terminologie, die rekening houdt met de aard van de zaak, noodzakelijk. Daarom lijkt het niet wijs, in de wetgeving de benaming ‘homohuwelijk’ in te voeren. |
[Deel mei, pagina 386]
| 432 | De mooie misdaden van Amélie Nothomb
Paul Pelckmans Amelie Nothomb, die sedert 1992 elk jaar een nieuwe roman publiceert, is typisch een kamermuziekromanciere, die liever over privé-levens dan over maatschappelijke toestanden schrijft. Terwijl horror en perversie in de vroegere literaruur aan een subversieve drang ontsproten en een morele verontwaardiging uitlokten, worden ze door Amelie Nothomb in haar verhalen nuchter opgevoerd als een boeiend spektakel. |
| 442 | FORUM |
| 442 | Aan de wortel van de democratie
Pieter Anton van Gennip |
| 446 | Pleidooi voor een nieuwe kijk op Afrika
Eddy Boutmans |
| 449 | Eredoctor Victor Van Bortel, S.J., Stichter en bezieler van
Kishor Nagar, een stad voor jongens Karel Van den Bosch en Gerlinde Verbist |
| 455 | PODIUM |
| 455 | Zijn dichtbundels meer dan een samenraapsel van losse gedichten?
Joris Gerits |
| 459 | De gouden zalm (16)
Erik Martens |
| 464 | Het mysterie van de jonge Rembrandt
Paul Begheyn |
| 469 | BOEKEN
Antoon Braeckman, Raoul Bauer en Jacques De Visscher (red.), Onbehagen met de moderniteit. De revolte van de intellectuelen 1890-1933 ♦ Rudolf Weth (red.), Bekenntnis zu dem einen Gott? Christen und Muslime zwischen Mission und Dialog ♦ Th. C. Vriezen/A.S. van der Woude, Oudisraëlitische & vroegjoodse literatuur ♦ Coos Huijsen, De Oranjemythe. Een postmodern fenomeen ♦ Jaap Kruithof, Het humanisme. Over de klassieke erfenis, de interne verdeeldheid, de toets van de praktijk en de actuele waardecrisis ♦ Markus Müller, Picassos imaginäres Museum ♦ Herman Lombaerts, Jacques Maas en Jozef Wissink (red.), Beeld & Gelijkenis. Inwijding, kunst en religie ♦ Ton Naaijkens, De slag om Shelley en andere essays over vertalen ♦ Nuria Barrios, Ziek van liefde ♦ Paul Mennes, Poes poes poes. |
[Deel mei, pagina 480]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / FAX 03/212.10.22
e-mail streven skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / FAX 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: EUR 51,00
Nederland: EUR 54,00
Europa: EUR 63,60
Buiten Europa: EUR 69,38
Studenten België: EUR 30,00
Studenten Nederland: EUR 33,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
EUR 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000:
EUR 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel mei, achterplat]
La polisesse est l'art moral de I'infinitésimal: elle est aux interstices, aux articulations, dans l'ombre d'un souffle, dans la transparence de l'ineffable ou de l'indicible, elle scrute le geste, le moinde sign, elle veut l'extrême clairvoyance dans les domaines les plus exigeants en finesse - l'ensemble du corps est en jeu, la totalité des sens sont convoqués, il s'agit de voir l'invisible, d'entendre l'inaudible, de percevoir l'infime et de distingeer la multiplicité des variations dont sont capables une couleur, une lumière, un son, une voix.
Michel Onfray, La sculpture de soi, Grasset, 1993
Beleefdheid is de deugd van het oneindig kleine: ze zit in kieren en scharnieren, gaat achter een briesje schuil, schijnt door het onuitsprekelijke en het onzegbare heen, ze doorgrondt elk gebaar, het minste teken, ze eist een maximale scherpzinnigheid overal waar het op de grootste fijnzinnigheid aankomt - het hele lichaam is erbij betrokken, alle zintuigen worden opgetrommeld, het gaat erom het onzichtbare te zien, het onhoorbare te horen, het allergeringste te ontwaren en de vele schakeringen waarvan een kleur, licht, een klank, een stem blijk kunnen geven, te onderscheiden.
Michel Onfray
(1993)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
MEI 2002
JAARGANG 69, NR5
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel juni, voorplat]
STREVEN
JUNI 2002
69ste jaargang, nr. 6
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel juni, pagina 481]
| 483 | Proficiat! |
| 485 | Stilleven
Geert Boeve |
| 486 | Frans Van Bladel: tachtigjarige wijsheid
Eric De Kuyper |
| 490 | Utopisch denken
Frans Van Bladel Utopie kun je opvatten als een onverwezenlijkbaar ideaal. Maar je kunt er ook een uitdaging aan het gangbare werkelijkheidsbegrip in zien. Het utopisch bewustzijn erkent dat de feitelijke werkelijkheid omgeven is door een zee van mogelijkheden. Het houdt die mogelijkheden in het oog, maakt ze werkzaam en houdt ze geduldig, maar onophoudelijk open. |
| 501 | ‘Lezer, let goed op!’
Rond de vertaling van het Markusevangelie door Frans Van Bladel - een gesprek met Tine Ruysschaert Herman Simissen |
| * * * | |
| 508 | Het nieuwe ‘Grote Spel’: Centraal-Azië als geostrategische regio
Erik Faucompret De zes Centraal-Aziatische Republieken rond de Kaspische Zee beschikken over enorme oliereserves. Maar door hun ongunstige geografische ligging kunnen ze er voorlopig nog niet rijk van worden. Ze blijven pionnen in een groot schaakspel, waarin naast economische ook religieuze factoren een rol spelen. |
| 523 | Over katholieken en vrijdenkers, vuurtorens en navigatiesystemen
Overwegingen bij het euthanasiedebat Jan Bernheim De katholieken zijn niet meer wat ze waren, aldus de auteur van dit artikel, een vrijzinnige, die hier zijn kijk geeft op de huidige toestand van de Kerk. Revelerend voor de mentaliteit van de katholieken van nu is volgens hem het gedrag van christelijke artsen in de laatste levensfase van hun patiënten, zeker als je dat vergelijkt met de medische praktijk van hun vrijzinnige collega's. Jan Bernheim besluit dat de Kerk, ondanks de kritiek die ze verdient, een vuurtoren is waar ook niet-katholieken wat aan hebben. |
[Deel juni, pagina 482]
| 538 | Het conservatisme als intellectuele traditie
Een historische benadering Annelien De Dijn In Nederland gaan steeds meer intellectuelen zich als conservatief profileren, en er is zelfs een vereniging opgericht - de Edmund Burke Stichting - om ‘het levensbeschouwelijke gedachtegoed van het conservatisme’ te promoten. Maar het conservatisme bestaat niet. Sedert de zestiende eeuw hebben zich in de westerse geschiedenis minstens twee vormen afgetekend: het juridische en het pragmatische conservatisme. |
| 545 | ‘Je kunt geen engel worden’
Soep scheppen voor daklozen Cathalijne Boland Wat sommige jongeren met daklozen gemeen hebben, is een rebelse houding: zij hebben een hekel aan de regels van de maatschappij. Daaruit kan een wederzijdse sympathie groeien. Twee medewerkers van het project ‘Straatmensen voor Straatmensen’ - beiden in de twintig - vertellen waarom zij zich voor daklozen inzetten en wat dit engagement voor henzelf betekent. |
| 552 | FORUM |
| 552 | Migrantenstemrecht: meerderheid paralyseert parlement
Stijn Bovy |
| 556 | PODIUM |
| 556 | Niemand ontsnapt aan gewenning,
tenzij de lezer van de ongewone gedichten van Paul Bogaert Joris Gerits |
| 559 | ‘Spoorzoeken in een verdwenen tijd’
Over Allemaal gelogen van F. Springer Herman Simissen |
| 562 | De Antwerpse graveursfamilie Wierix en de jezuïeten
Paul Begheyn |
| 566 | BOEKEN
Walter Vogels, Exodus ♦ Gerd Theissen, De godsdienst van de eerste christenen. Een theorie van het oerchristendom ♦ S.W. Couwenberg (red.), Nationale identiteit. Van Nederlands probleem tot Nederlandse uitdaging ♦ Anton Zijderveld, The lnstitutional Imperative. The Interface of Institutions and Networks ♦ Anton Moulonguet en Pierre Bouche, Maître Eckhart peint par Van Eyck ♦ August Keersmaekers, Het geluk van een schrijver. Felix Timmermans en zijn Pallieter ♦ Norbert Ohler, Pelgrimsstaf en Jakobsschelp. Pelgrimstochten in de Middeleeuwen en in de Nieuwe Tijd ♦ Hans van Lith, Plotseling een vreselijke knal. Bommen en mijnen treffen neutraal Nederland (1914-1918). |
[Deel juni, pagina 575]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
| België: eur 51,00 |
| Nederland: eur 54,00 |
| Europa: eur 63,60 |
| Buiten Europa: eur 69,38 |
| Studenten België: eur 30,00 |
| Studenten Nederland: eur 33,00 |
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
eur 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: eur 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel juni, achterplat]
L'angoisse est supportable. Elle provoque en vous une vibration active, un tremblement explosif, mais, en se manifestant fébrilement, elle épuise son intensité. L'angoisse dégénère alors en peur ou en inquiétude. Mais l'angoisse née de la stupeur, d'un calme obscur, d'une paralysie souterraine est insupportable. Jamais on ne ressent davantage le besoin de crier: au secours! ou de pousser un cri inintelligible.
Cioran, Le livre des leurres, Gallimard, 1992
Angst is draaglijk. Je krijgt er wakkere trillingen van, je gaat er heftig van beven, maar, als angst zich koortsachtig voordoet, gaat de intensiteit eruit. Dan verwordt de angst tot vrees of ongerustheid. Maar angst die uit ontzetting, uit een duistere windstilte, uit een onderhuidse verlamming voortspruit is onverdraaglijk. Nooit heeft men een grotere behoefte om ‘help!’ te roepen of om een onverstaanbare kreet te slaken.
Cioran
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks,
behalve in augustus
ISSN 0039-2324
JUNI 2002
JAARGANG 69, NR. 6
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
STREVEN
[Deel juli-augustus, voorplat]
STREVEN
JULI - AUGUSTUS 2002
69ste jaargang, nr. 7
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel juli-augustus, pagina 577]
| 579 | Vechten met de engel
Reflecties over betrokkenheid en ‘verschilligheid’ Alfons Vansteenwegen Van nature is de mens betrokken op de werkelijkheid waarin hij leeft. Tegen de heersende ‘onverschilligheid’ is het tijd te pleiten voor ‘verschilligheid’: voor intense ervaringen van het onderscheid tussen jezelf en de anderen, tussen het bekende en het onvoorstelbare, tussen taal en werkelijkheid. De mens die, zoals de bijbelse Jakob, afstand en verschil doorworsteld heeft, komt ondanks zijn ontwrichte heup als een vrijer en gelukkiger wezen uit de strijd. |
| 587 | Pallieter, een hardnekkig archetype
Julien Vermeulen Pallieter is meer dan het type van de landelijke, breugeliaanse Vlaming. Hij is de incarnatie van universele motieven, zoals het eeuwige kind, de terugkeer naar het paradijs, de vereniging met Moeder Natuur. Timmermans' boek sluit aan bij de oude arcadische en picareske tradities, en herinnert aan de negentiende-eeuwse Amerikaanse literatuur (Emerson, Thoreau). Maar Pallieters mateloze drang naar vrijheid en intens verlangen naar geborgenheid zijn tegelijk weer bijzonder actueel. |
| 599 | Nationale identiteit als Nederlands probleem
Enkele kanttekeningen S.W. Couwenberg Sinds de jaren negentig wordt er in Nederland weer volop over de eigen identiteit gediscussieerd. Dat brengt een aantal tegenstrijdigheden aan het licht, omdat de Nederlandse identiteit nu eenmaal een mengeling is van componenten van heterogene oorsprong, waarvan de accenten in de loop der tijden wisselen. Opvallend is wel een gevoel van uitverkorenheid of moreel zendingsbesef, dat tot op heden de internationale politiek van Nederland mede bepaalt. |
| 610 | Het andersglobalisme
Ludo Abicht in gesprek met Jonas Hulsens Ludo Abicht Zijn jongeren zich beter van de problemen van onze wereld bewust? Het succes van de andersglobalistische beweging is alleszins een bewijs dat er onder de jongere generaties flink wat verantwoordelijkheidsbesef en engagement te vinden is. De andersglobalistische beweging bestaat uit vele netwerken, die informatie verspreiden en acties voeren rond allerlei sociale, economische, ecologische en politieke kwesties. |
[Deel juli-augustus, pagina 578]
| 623 | Op zoek naar een originele vakantiebestemming met Lydie Salvayre en Michel Houellebecq
Bart Van Loo Romans kunnen je in een bijzondere vakantiestemming brengen, als ze het hebben o ver heel aparte bestemmingen. Lydie Salvayre laat de personages van haar roman Nobele zielen een reis maken door de achterbuurten van de Europese grootsteden, en Michel Houellebecq laat de protagonisten van Plateforme een internationaal netwerk van seksueel toerisme opzetten. Als je de provocaties van Mister Becq even vergeet, kun je best genieten van het schrijverstalent van Doctor Houelle. |
| 632 | FORUM |
| 632 | Verslagenheid in de polder
Pieter Anton van Gennip |
| 637 | Genadendal
J.A.M. van Heeren |
| 642 | Het postkaartgevoel Bedenkingen over toerisme
Geert Dedapper |
| 647 | PODIUM |
| 647 | Over beulen en roeiers, critici en dichters
Joris Gerits |
| 650 | De gouden zalm (17)
Erik Martens |
| 654 | Ruisdael en Cuyp als Preromantici Niet de elementen, maar de combinatie is uniek
Bart Makken |
| 659 | BOEKEN
D. Duijzer (red.), De Profundis. Psalm 130 in de Nederlandse taal ♦ Ingrid Betancourt, Woede in het hart ♦ Bert Roebben en Michael Warren (red.), Religious Education as Practical Theology. Essays in Honour of Professor Herman Lombaerts ♦ Iwona Blazwick (red.), Katharina Fritsch ♦ Neal Benezra (red.), Juan Muñoz ♦ Gerrit Komrij, De klopgeest ♦ Milan Kundera, Onwetendheid ♦ Mieke Koenen, Stralend in gestrenge samenhang. Ida Gerhardt en de klassieke Oudheid ♦ Alain de Botton, De kunst van het reizen ♦ Jeroen Janssens, De Belgische natie viert. De Belgische nationale feesten 1830-1914. |
[Deel juli-augustus, pagina 672]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 51,00
Nederland: eur 54,00
Europa: eur 63,60
Buiten Europa: eur 69,38
Studenten België: eur 30,00
Studenten Nederland: eur 33,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
eur 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: eur 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel juli-augustus, achterplat]
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
JULI-AUGUSTUS 2002
JAARGANG 69, NR. 7
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel september, voorplat]
STREVEN
SEPTEMBER 2002
69ste jaargang, nr. 8
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel september, pagina 673]
| 675 | Onderwijs op maat van het individu: een mythe
Raf Debaene In de huidige benadering van het onderwijs staat de leerling met zijn talenten en behoeften centraal. Maar is het heersende discours van de ‘zelfontplooiing’ niet een tikkeltje naïef? Is opvoeding zonder enige vorm van autoriteit mogelijk? De moderne didactiek beweert dat ze erop gericht is persoonlijkheden te vormen, maar feitelijk leidt ze vooral tot het opleiden van net die flexibele en weinig kritische individuen die het vigerende maatschappelijk en economisch bestel nodig heeft. |
| 686 | Agressief gedrag bij jongeren
Over de betekenis van een fenomeen Gabriël van den Brink Het zgn. zinloos geweld zegt iets over een maatschappij waarvan de leden zich steeds assertiever, en daardoor uiteindelijk ook agressiever gaan gedragen. Vooral jongeren die in ongunstige omstandigheden opgroeien, worden gewelddadig in situaties waarin de sociale controle ontbreekt. Er is dringend een nieuw beschavingsoffensief nodig: de gedragsregels moeten duidelijk gemaakt worden, de maatschappij moet in opvoeding investeren, en wij moeten allemaal de cultus van de individuele zelfstandigheid wat relativeren. |
| 697 | Het islamitisch terrorisme
Erik Faucompret Terrorisme is lang niet eigen aan de islam. Maar de huidige politieke, sociale en culturele omstandigheden zijn wel een gunstige voedingsbodem voor het gewelddadig moslimextremisme. Terroristische commando's vinden in specifieke islamitische tradities de nodige inspiratie, krijgen geld van sympathiserende moslimlanden, en hun acties hebben in de hele wereld een grotere spektakelwaarde dan reality-tv. Terwijl de corrupte heersers van een aantal moslimstaten doorgaan met hun wanbeleid, is het Westen, en dan met name Amerika, in de ogen van de islamitische wereld de incarnatie van het kwaad. |
| 709 | Negen eeuwen voor Bin Laden?
Alamut van Vladimir Bartol Luc Rasson In 1938 publiceert de Sloveense schrijver Vladimir Bartol een historische roman die het verhaal vertelt van de ‘assassijnen’, vermoedelijk de eerste strijders die uit religieuze ijver terroristische daden hebben gepleegd. Bartol gebruikt die historische achtergrond om de dictatoriale regimes van zijn tijd te hekelen. Maar, na 11 september 2001 lezen we zijn roman als een profetie. Tussen de assassijnen van weleer en de moslimterroristen van nu heb je wel een verschil: de assassijnen richtten hun aanvallen op islamitische vijanden, niet op het goddeloze Westen. |
[Deel september, pagina 674]
| 718 | Het evangelie volgens...
Schrijven in het spoor van een personage Hugo Roeffaers In het laatste decennium van de twintigste eeuw zijn opvallend veel Jezusromans verschenen, van bekende auteurs, zoals Paul Claes of José Saramago. De Jezus die de schrijvers willen ontmoeten, is een mens van vlees en bloed, die behept is met de vragen en kwalen van de postmoderne tijd. In de figuur van Jezus leggen de auteurs heel wat van zichzelf. |
| 728 | FORUM |
| 728 | Verantwoordelijkheid in de publieke ruimte
Fortuyn en het Jenevermodel Tom De Herdt |
| 732 | de kiezer heeft soms gelijk
Bedenkingen bij de invoering van een kiesdrempel Godfried Geudens |
| 737 | ‘Mensenrechten’ en ethisch buitenlands beleid
Ellen Verguts |
| 741 | PODIUM |
| 741 | Revolver en Enzensberger
Joris Gerits |
| 745 | Richard Minne, de zwijgende dichter
Manu van der Aa |
| 749 | Op klassieke leest geschoeid
Inge Lanslots |
| 752 | Colette en De gewapende man. Twee hernemingen
Koen Van Kerrebroeck |
| 756 | BOEKEN
C. van Leeuwen, Hosea. Een praktische bijbelverklaring ♦ J.M. Brinkman, Psalmen. Een praktische bijbelverklaring ♦ Wolfgang Ockenfels (red.), Familien zwischen Risiken und Chancen ♦ Herbert Vorgrimler, Ursula Bemauer en Thomas Sternberg Boodschappers uit hogere sferen. De cultuurgeschiedenis van de engel ♦ Robert Storr, Gerhard Richter. Malerei ♦ Susanna Tamaro, Antwoord mij ♦ Erika Mann, Mijn vader, de tovenaar. Herinneringen en brieven ♦ A.M. Musschoot en B. Vanheste (samenst.), Gilliams, de veelkantige ♦ Piet van Brabant, De christelijke wortels van de vrijmetselarij. |
[Deel september, pagina 768]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
| België: EUR 51,00 |
| Nederland: EUR 54,00 |
| Europa: EUR 63,60 |
| Buiten Europa: EUR 69,38 |
| Studenten België: EUR 30,00 |
| Studenten Nederland: EUR 33,00 |
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
EUR 6,00
Nummers van de lopende jaargang worden toegezonden na betaling op rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
OUDE NUMMERS
Verschenen vóór januari 2000: EUR 3,00
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel september, achterplat]
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus ISSN 0039-2324
Hooglied 4, 1-7
De Bijbel, Willibrordvertaling, KBS. 1995
SEPTEMBER 2002
JAARGANG 69, NR. 8
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel oktober, voorplat]
STREVEN
OKTOBER 2
69ste jaargang, nr. 9
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel oktober, pagina 769]
| 771 | Vorming of scholing?
In de spiegel van het middeleeuwse onderwijsproject Guido Vanheeswijck In zijn recente boek Een middeleeuws drama laat de Gentse classicus Wim Verbaal zien waar het conflict tussen Bernardus en Abaelardus eigenlijk om ging: beide protagonisten dachten heel anders over de methode van de opvoeding en over de verantwoordelijkheid van de leermeester. Tegen de achtergrond van die twaalfde-eeuwse controverse vraag je je af of er in het huidige discours nog plaats is voor een geprofileerde leermeester en een helder onderwijsproject. |
| 781 | Hans-Georg Gadamers Wahrheit und Methode
Ben Vedder Gadamer was een man die naar anderen kon luisteren, en die open houding vind je terug in de hermeneutische methode die hij in zijn hoofdwerk, Wahrheit und Methode, uiteengezet heeft. Openheid is een centraal begrip in zijn benadering van de kunst, de taal, de traditie, en de waarheidsvraag zelf. De hermeneutische openheid staat lijnrecht tegenover een rationalistische definitie van de rede, een logicistische opvatting van de taal en een dogmatische inperking van de waarheid. |
| 791 | Dostojevski tussen Nijmegen en Rome
Over afval en terugkeer Cees Willemsen In de eerste helft van de twintigste eeuw, zeker tijdens en vlak na de Eerste en Tweede Wereldoorlog, is het oeuvre van Dostojevski in Nederland druk gelezen en besproken. Als een profeet had de Russische schrijver de eenzijdigheid van de grote nieuwe Europese ideeën - rationalisme, positivisme, communisme - bekritiseerd, en tegenover Nietzsches levensinstinct had hij het geloofsinstinct geplaatst. Zijn God zit niet opgesloten binnen de muren van theologische theorieën, maar wordt ervaren in de praktijk van een geestelijk en zedelijk leven. |
| 804 | ‘Onveranderlijke gedaanten van beslissende gedachten’
Enkele kanttekeningen bij Wachtend op de Barbarenvan Luc Devoldere Yvan De Maesschalck Luc Devoldere treedt in zijn essaybundel Wachtend op de Barbaren op stijlvolle wijze in gesprek met zijn literaire en filosofische liefdes. Hij houdt van schrijvers met een aforistische inslag (zoals Erasmus, Nietzsche en Cioran), en haalt ook minder bekende namen uit de vergetelheid. Bijzonder relevant zijn een essay over de verantwoordelijkheid van de intellectueel en een ander over de toekomst van Europa. |
[Deel oktober, pagina 770]
| 811 | Een bekroonde opname ter discussie
De London Symphony van Ralph Vaughan Williams Herman Simissen In 1913 voltooide de Britse componist Ralph Vaughan Williams een symfonie voor orkest, over Londen. Na de eerste opvoering heeft hij zijn London Symphony meermaals herzien, en hij beschouwde uiteindelijk de laatste bewerking, van 1933, als de definitieve versie. Dat er nu onlangs een cd-opname van de eerste versie uit 1913 is verschenen, heeft daarom onder muziekliefhebbers voor een heuse controverse gezorgd. |
| 820 | FORUM |
| 820 | Schip van staat in de mist (1)
Pieter Anton van Gennip |
| 825 | Van klinische ethiek tot biorecht
Guy Widdershoven |
| 829 | Religieus worden in het jaar 2000
Ward Biemans |
| 833 | ‘Waar vriendschap heerst en liefde’
Twee pastorale brieven over het zegenen van homoseksuele relaties Elianne Muller |
| 838 | PODIUM |
| 838 | Lanceloet van de Lage Landen
Nooit meer niet van Huub Oosterhuis Joris Gerits |
| 842 | ‘Mijn herinnering, die valsemunter’
Literaire aromabom van Pierre Michon Bart Van Loo |
| 845 | Roeselaarse kerken als schrijnen voor videokunst
Jan Koenot |
| 849 | BOEKEN
Otto Duintjer, Onuitputtelijk is de waarheid ♦ Tijdschrift voor Filosofie ♦ François Bovon, Das Evangelium nach Lukas ♦ Anselm Grün, Bidden met de woestijnvaders ♦ Francine Mestrum, Globalisering en armoede. Over het nut van armoede in de nieuwe wereldorde ♦ Piet Buunk, Cyberwijs: onderwijs, ICT, toekomst ♦ Georges Didi-Huberman, L'image survivante. Histoire de l'art et temps des fantômes selon Aby Warburg ♦ Johan van der Keuken, Beeld & Geluid. Films foto's teksten ♦ Arjan Peters, De ongeneeslijke lezer ♦ Frans Kusters, Na het wonder ♦ Lucas Catherine, Bouwen met zwart geld. De grootheidswaanzin van Leopold II ♦ Prosper Arents, De Bibliotheek van Pieter Pauwei Rubens: een reconstructie ♦ Wilfried Van Craen, De prijs van de passie. |
[Deel oktober, pagina 862]
COLOFON
redactie
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Genven (†), Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat
Geert Boeve, Stijn Geudens,
An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20/ fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 53,00
Nederland: eur 56,00
Europa: eur 65,57
Buiten Europa: eur 71,35
Studenten België: eur 32,00
Studenten Nederland: eur 35,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
losse nummers
- vóór januari 1999: eur 4,00
- januari 1999 t.e.m. december 2002: eur 6,00
- vanaf januari 2003: eur 7,00
Losse nummers worden toegezonden na betaling op bankrekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel oktober, pagina 863]
Opsporing Verzocht...
Geachte Lezer,
Als u mensen kent die mogelijk belangstelling hebben voor Streven, kunt u ons met dit formuliertje hun naam en adres melden. Wij bezorgen hun dan ter kennismaking - en zonder enige verdere verplichting - een proefnummer en een folder met de nodige informatie.
Hartelijk dank voor uw medewerking.
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
[Deel oktober, achterplat]
Si de jeunes crétins à la peau noire (ou blanche, jaune, ou violette à pois roses, peu m'importe) décident de violer collectivement leur professeur, est-ce parce que la jeune enseignante était trop blanche, je veux dire trop différente, portait-elle des jupes trop courtes, était-elle trop jolie? Y avait-il un écriteau rappelant que le viol est formellement interdit affiché à l'entrée de la classe? Était-il écrit en non-langage signalétique et publicitaire abordable par des adolescents?
Maurice G. Dantec, Le théâtre des opérations, NRF Gallimard, 2000
Als een stelletje jonge halve garen met een zwarte huid (of een witte of gele huid, of paars met roze stippen, mij om het even) beslist allemaal samen hun lerares te verkrachten, doen zij dat omdat de jonge leerkracht te blank was, ik bedoel te anders, droeg zij te korte rokken, was zij te knap? Hing er bij de ingang van de klas een bord om eraan te herinneren dat verkrachting ten strengste verboden is? Stond het er anders dan in woorden geschreven, met symbooltjes, reclameachtig, verstaanbaar voor tieners?
Maurice G. Dantec (2000)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
OKTOBER 2002
JAARGANG 69, NR. 9
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6.00
[Deel november, voorplat]
STREVEN
NOVEMBER 2002
69ste jaargang, nr. 10
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel november, pagina 865]
| 867 | In memoriam Jef Van Gerwen |
| 869 | Wandelen in de Franse tuin van het humanisme
Jef Van Gerwen In zijn studie over de Franse humanistische traditie, Le jardin imparfait (1998), neigt Tzvetan Todorov naar een gesloten opvatting van het humanisme, die de mens als begin en einde van de ethiek ziet, en God als bedreiger van de menselijke autonomie liever uitschakelt. Is echter een open humanisme dat de mystieke en ethische rijkdom van de godsdienstige tradities respecteert, geen vruchtbaarder weg, onder meer voor de verdere uitbouw van de Europese Unie? |
| 880 | ‘Dan zal ik u geen Trooster meer noemen’
Afscheid van Jef Van Gerwen Johan Vanhoutte Jef Van Gerwen heeft de confrontatie met ziekte en dood met een uitzonderlijke geestelijke kracht doorleefd. De ars moriendi, waarover hij geschreven heeft, heeft hij zelf beoefend. Als eerbetoon publiceert Streven de toespraak die tijdens de uitvaart gehouden is, en die een goed beeld geeft van de persoonlijkheid van de trouwe medewerker die we nu missen. |
| 889 | Niet om gediend te worden, maar om te dienen
Olivier Lins In de reeks artikelen over de leefwereld en het engagement van jongeren nu publiceert Streven deze maand het verhaal van een jonge jurist die in de Sant'Egidiogemeenschap zijn plaats gevonden heeft. Deze lekenbeweging legt zich toe op de bijstand van kansarme jeugd, op bejaardenbezoek en op bemiddelingspogingen in politieke conflicten in alle uithoeken van de wereld. De bron van hun inzet is het Evangelie. In het dagelijks leven van de leden staat het gebed centraal. |
| 900 | Van Aix-en-Provence tot in de literaire hemel
Honderd jaar na de moord op Émile Zola Bart Van Loo Émile Zola is in de Provence opgegroeid, en zowel de stad Aix-en-Provence zelf als hetgeen hij er meegemaakt heeft, hebben heel wat inspiratie geleverd voor de romancyclus Les Rougon-Macquart. Zijn jeugdvriend Paul Cézanne vinden we in het hoofdpersonage van L'oeuvre terug. Maar Zola heeft ook lange jaren in Parijs gewoond, waar hij mogelijk door een moord aan zijn eind is gekomen. |
[Deel november, pagina 866]
| 913 | Barnett newman: kunst als metafysische oefening
Jan Koenot In zijn zoektocht naar het absolute heeft de Amerikaanse schilder Barnett Newman een oeuvre voortgebracht dat alle verwijzingen naar de natuur en de traditie achter zich laat. Hij heeft te midden van de chaos die de wereld na de Tweede Wereldoorlog geworden was, een nieuwe ‘sublieme’ kunst geschapen. De emotionele geladenheid ervan benoemt hij met woorden uit de joodse traditie. Op de tentoonstelling die tot begin januari 2003 in Londen loopt, is ook zijn ‘abstracte’ Kruisweg te zien. |
| 927 | FORUM |
| 927 | ‘De regionalisering van het geweten’
en andere beschouwingen bij de Nepal-crisis Peter Bursens |
| 930 | Het cultuurbeleid uitgedaagd?
Rudi Laermans en ‘het cultureel regiem’ Annick Schramme |
| 935 | PODIUM |
| 935 | In een mum van taal
Verzamelde gedichten (1968-2002) van Stefaan van den Bremt Joris Gerits |
| 938 | Elegie voor het Ierse plattelandsleven
Over That they may face the rising sun van John McGahern Herman Simissen |
| 941 | De gouden zalm (18)
Erik Martens |
| 946 | BOEKEN
Ton Lemaire, Met open zinnen: natuur, landschap, aarde ♦ Douwe Draaisma, Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt. Over het autobiografisch geheugen ♦ Otto Kaiser (red.), Texte aus der Umwelt des Alten Testaments (TUAT) ♦ C. Houtman en L.J. Lietaert Peerbolte (red.), Joden, christenen en hun Schrift. Een bundel opstellen aangeboden bij het afscheid van C.J. den Heyer ♦ Karl- Josef Kuschel, Strijd om Abraham. Wat joden, christenen en moslims scheidt - en wat hen verbindt ♦ Jan Baetens en Ginette Verstraete (red.), Cultural studies. Een inleiding ♦ Els Witte, m.m.v. Anja Detant en Bart Distelmans, Media en politiek. Een inleiding tot de literatuur ♦ Sam Depauw, Rebellen in het parlement. Fractiecohesie in de Kamer van Volksvertegenwoordigers (1991-1995) ♦ Frank Martinus Arion, De eeuwige hond ♦ Hieronymus, Vita Pauli. Het leven van Paulus van Thebe, vert. Vincent Hunink ♦ Luuk Gruwez, De maand van Marie ♦ Cees Willemsen, De belofte van het hiernumaals: zeventig jaar geestelijke gezondheidszorg in het gewest Breda, 1929-1999. |
[Deel november, pagina 958]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Jef Van Genwen (†), Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / FAX 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / FAX 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 53,00
Nederland: eur 56,00
Europa: eur 65,57
Buiten Europa: eur 71,35
Studenten België: eur 32,00
Studenten Nederland: eur 35,00
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
| - | vóór januari 1999: eur 4,00 |
| - | januari 1999 t.e.m. December 2002: eur 6,00 |
| - | vanaf januari 2003: eur 7,00 |
Losse nummers worden toegezonden na betaling op bankrekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel november, pagina 959]
Streven is ook verkrijgbaar in onderstaande verkooppunten:
ANTWERPEN Acco-Somville, Adoeh, Belis-Vinck, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Streven-secretariaat ♦ BRUGGE De Brugse Boekhandel, De Reyghere, IMS ♦ BRUSSEL De Slegte, Press Shop 4061 De Brouckèreplein ♦ DEERLIJK Etiket ♦ GENK Malpertuis ♦ GENT Art Book (SMAK), De Brug, Limerick, PoëzieCentrum, Walry Nieuwscentrum ♦ HASSELT IMS ♦ KNOKKE Corman ♦ KONTICH Athena ♦ KORTRIJK Theoria ♦ LEUVEN Acco, IMS Diestsestraat, Plato ♦ MECHELEN City Press Veemarkt, Forum, Salvator ♦ MOL Bredero ♦ MORTSEL De Boekuil ♦ OOSTENDE Corman, De Internationale Boekhandel ♦ OUDENAARDE Beatrijs ♦ ROESELARE Hernieuwen ♦ SINT-NIKLAAS De Wase Boekhandel, 't Oneindig Verhaal ♦ TIENEN Plato ♦ TURNHOUT Taxandria ♦ VILVOORDE De Plukvogel ♦ WIJNEGEM Fnac.
AMSTERDAM Ignatiushuis ♦ DEN BOSCH Adr. Heinen ♦ NIJMEGEN Augustinus, Roelants.
[Deel november, achterplat]
Stem van een jonge broeder
Ik verloop, ik verloop als zand dat door de vingers loopt. Ik heb opeens zovele zinnen die alle anders dorstig zijn. Ik voel dat ik op honderd plekken opzwel en barst van smart.
Maar nog het meest in 't midden van mijn hart.
Ik wil nu sterven. Laat me zijn. Ik denk dat ik het zal bestaan zo bang te zijn dat mij de polsen opengaan.
Rainer Maria Rilke
Stimme eines jungen Bruders
Ich verrinne, ich verrinne wie Sand, der durch Finger rinnt. Ich habe auf einmal so viele Sinne, die alle anders durstig sind.
Ich fühle mich an hundert Stellen schwellen und schmerzen.
Aber am meisten mitten im Herzen.
Ich möchte sterben. Laß mich allein. Ich glaube, es wird mir gelingen, so bange zu sein, daß mir die Pulse zerspringen.
Rainer Maria Rilke.
Das Stundenbuch
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324
NOVEMBER 2002
JAARGANG 69, NR. 10
AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1
EUR 6,00
[Deel december, voorplat]
STREVEN
DECEMBER 2002
69ste jaargang, nr. 11
Kaftontwerp
Babylon Babies 2000
© Marie-Jo Lafontaine
[Deel december, pagina 961]
| 963 | ‘Van gheenen man en had si confuys’
Apocriefe kerstmotieven in tekst en beeld Elianne Muller In heel wat middeleeuwse kerstvoorstellingen en -liederen komt een motief voor dat zijn oorsprong vindt in vroegchristelijke apocriefe tradities: dat van de twee vroedvrouwen die optraden bij de geboorte van Jezus. Het motief is na de zestiende eeuw weer verdwenen, maar verrassend genoeg vinden we er een echo van terug in een recente roman, namelijk Vallende ouders van A.F.Th. van der Heijden. |
| 978 | De Bijbel is literatuur
Ludo Abicht Een jaar geleden hebben twee vooraanstaande archeologen, Israel Finkelstein en Neil Asher Silberman, een overzicht van de huidige stand van de bijbelse archeologie gepubliceerd. Daaruit blijkt dat er geen archeologische sporen te vinden zijn van heel wat bekende bijbelverhalen. Die moeten beschouwd worden als het werk van religieuze en nationalistische hervormers, uit de zevende eeuw voor Christus, die uit ideologische overwegingen de geschiedenis herschreven hebben. Maar ook als de ‘bijbelse mythologie’ ontmaskerd wordt, blijven de literaire kwaliteit en de ethische kern van de Bijbel overeind. |
| 988 | De Bijbel is literatuur. Ja zeker. Maar ook nog iets meer?
Panc Beentjes De Bijbel is meer dan literatuur en ethiek. Het is in de eerste plaats een boek dat mensen in hun diepste zelf raakt, in een dimensie van het bestaan die met de term ‘geloof’ wordt aangeduid. Bijbelverhalen zijn een terugblik op het verleden vanuit een geloofservaring in het heden. Ze hoeven historisch niet te kloppen om ‘waar’ te zijn. |
| 992 | De waarde van intellectuele bescheidenheid
Bij de honderdste geboortedag van K.R. Popper Herman Simissen Poppers naam wordt niet vaak genoemd, maar een aantal van zijn ideeën (zoals het falsificatieprincipe in de kentheorie, of het onderscheid tussen een gesloten en een open samenleving) heeft een ruime weerklank gevonden. Popper beschouwde zijn ‘kritisch rationalisme’ als een strijdmiddel tegen elke vorm van totalitarisme en een pleidooi voor de vrije discussie die de grondslag vormt van de democratie. |
[Deel december, pagina 962]
| 1004 | Robin Hood in de eenentwintigste eeuw
Jef Van Steenbergen Jonge handboogschutters worden tegenwoordig professioneel begeleid. Zij volgen een wetenschappelijk uitgedokterd trainingsschema en dieet. Hun wordt een topsportmentaliteit ingelepeld. Die rationele aanpak is typisch voor de huidige maatschappij, maar dodelijk voor de sport. Boogschieten is een avontuur, een kwestie van gevoel en passie. Dit artikel, van de Belgische Kampioen Handboogschieten Indoor 1998 (junioren), sluit de serie bijdragen van en over jongeren af, die in de loop van de jaargang 2002 verschenen is naar aanleiding van Marie-Jo Lafontaines portretten van adolescenten op de kaft. |
| 1013 | FORUM |
| 1013 | Schip van staat in de mist (2)
Pleter Anton van Gennip |
| 1019 | Een nieuwe encyclopedie over de jezuïetenorde
Paul Begheyn |
| 1023 | PODIUM |
| 1023 | Bomen, Belgische mosselen en Blanke verzen
Joris Gerits |
| 1028 | Tweemaal Manet
Jan Koenot |
| 1033 | BOEKEN
Michel Onfray, Vulkanisch verlangen. Hedonistisch dagboek ♦ J. Schreiner, Jesus Sirach 1-24 ♦ De versierde Haggada ♦ Lena Barret (red.), Voices from the Shadows ♦ Van Gogh vu par Bacon ♦ Athanasius van Alexandrië, Verleidingen in de woestijn. Het leven van de heilige Antonius, vert. Vincent Hunink ♦ Pierre Arty (red.), Victor Hugo. Indrukwekkend België ♦ P. Begheyn, s.j., Gids voor de geschiedenis van de jezuïeten in Nederland 1850-2000. |
| 1041 | Inhoudsopgave Streven jaargang 69
(Januari 2002 - December 2002) |
[Deel december, pagina 1056]
COLOFON
REDACTIE
Jan Koenot (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Vincent Hunink, Elianne Muller, Herman Simissen, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Geert Boeve, Stijn Geudens, An Vermaercke
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.come.to/streven
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
CONTACTADRES NEDERLAND
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
| België: eur 53,00 |
| Nederland: eur 56,00 |
| Europa: eur 65,57 |
| Buiten Europa: eur 71,35 |
| Studenten België: eur 32,00 |
| Studenten Nederland: eur 35,00 |
Abonnementen gaan in na betaling van het juiste abonnementsgeld op KB-rekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u de gewenste jaargang.
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u, uiterlijk een maand voor het einde van de jaargang, schriftelijk uw opzeg meldt.
LOSSE NUMMERS
| vóór januari 1999: eur 4,00 |
| januari 1999 t.e.m. december 2002: eur 6,00 |
| vanaf januari 2003: eur 7,00 |
Losse nummers worden toegezonden na betaling op bankrekening 409-8515871-91 (B) of Postbankrekening 4344657 (NL). Als mededeling noteert u het gewenste nummer (maand, jaar).
NADRUK VAN ARTIKELEN
Verboden zonder verlof van de redactie
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’.
[Deel december, achterplat]
De radio heb ik zo luid mogelijk laten spelen om van de muziek en de stemmen niets meer te horen, alleen nog een onzinnig en afstompend gedreun. De deuren heb ik dichtgedaan en ik heb de verwarming op z'n hoogst gezet om me te beschutten tegen de winterse nacht, tegen het schouwspel van de ijzige sterren door de tralies van een kooi heen. En de autosnelweg die voor mij openrolde trok me ver van Rockville mee, en in de schim die ervan overbleef heb ik gezien alle kilometers en alle jaren die de rest van mijn leven nog zouden vullen.
Poppy Z. Brite, A Georgia Story (1987), verschenen in The Horror Show (1987)
Verantwoordelijke uitgever:
Jan Koenot
Prinsstraat 15
B-2000 Antwerpen
Verschijnt maandelijks, behalve in augustus
ISSN 0039-2324