Streven. Jaargang 59

(1991-1992)– [tijdschrift] Streven [1991-]– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

Streven. Jaargang 59. Z.n., z.p. 1991-1992

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _str010199101_01

logboek

- 2018-05-04 RK colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar DBNL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 59 uit 1991-1992.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel 2: 108, 161, 171, deel 6: 546, deel 7: 634, 656, deel 9: 830, deel 11: 1016, 1028, deel 12: 1095, 1116, deel 13: 1214, deel 14: 1266.

p. 168, noot: in het origineel ontbreekt het nootverwijzingsteken. De noot is hier aan het eind van het artikel geplaatst.

p. 222, noot 11: in het origineel ontbreekt het nootverwijzingsteken. De noot is hier onderaan de pagina geplaatst.

p. 783, noot 10: gecorrigeerd.

p. 1106, noot 1: in het origineel ontbreekt het nootverwijzingsteken. De noot is hier aan het begin van het artikel geplaatst.

p. 1226, noot: in het origineel ontbreekt het nootverwijzingsteken. De noot is hier aan het begin van het artikel geplaatst.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel 1: 94, 95, 96, deel 2: 188, 189, 190, 192, binnenkant achterplat, deel 3: 285, 287, 288, binnenkant achterplat, deel 4: 383, 384, binnenkant achterplat, deel 5: 479, 480, binnenkant achterplat, deel 6: 573, 574, 576, binnenkant achterplat, deel 7: 671, 672, binnenkant achterplat, deel 8: 767, 768, binnenkant achterplat, deel 9: 862, 864, deel 10: 960, deel 11: 1054, 1056, binnenkant achterplat, deel 12: 1151, binnenkant achterplat, deel 13: 1246, 1247, binnenkant achterplat, deel 14: 1322, 1323, binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[Deel 1, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

OKTOBER 1991

NA DE GOLFOORLOG FILOSOFIE IN NEDERLAND TOEKOMST VAN HET SOCIALISME

. JAARGANG 59, NR. 1, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 1, binnenkant voorplat]

STREVEN, OKTOBER 1991

59e jaargang, nr. 1

KERNREDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Paul Begheyn, Wil Derkse, Harry Hamersma, Pieter Siebers, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde

REDACTIE

Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1992 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Sadam Hoessein, foto Kristof Degrauwe.

[Deel 1, pagina 1]

4	RELIGIEUZE BELEVING IN DE LITERATUUR NOOR SMALS Religie, verbinding, ervaart men in de realiteit van het leven en mist men in de verlatenheid van de dood. Op hoogtepunten in de literatuur vindt men haar terug in het beeld dat de auteur oproept. Hij zoekt haar in de verwerking van lijden en dood of geeft uitdrukking aan een verlangen naar de Ander die men God noemt.
13	HAALT HET SOCIALISME HET JAAR 2000? JEF VAN GERWEN & TOON VANDEVELDE Sinds de gebeurtenissen van 1989 in Oost-Europa lijkt het socialistisch gedachtengoed op de terugtocht. Heeft een socialistische visie op de economie in de toekomst nog enige rol van betekenis te spelen? Twee redacteurs van Streven hielden hierover een hartig gesprek en zetten nun conclusies op papier.
20	CHRISTA, DE BOZE WOLF JAAK DE MAERE De voormalige DDR zoekt een nieuwe identiteit. Daarbij wordt gretig gezocht naar zondebokken. Een van hen is de gerenommeerde DDR-auteur Christa Wolf die nu wordt gebrandmerkt als de ‘staatsdichteres van de DDR’ (Die Zeit) die zich ‘van profiteur tot slachtoffer probeert om te schminken’.
31	OP VISITE BIJ DE FILOSOFIE IN NEDERLAND Zielig kasplantje of tierig onkruid? WIL DERKSE In het voorbije decennium werd het academische filosofiebedrijf in Nederland grondig doorgelicht. Commissies onder leiding van (o.a. Vlaamse) ‘revisoren’ kwamen tot vrijwel eensluidende bevindingen: een filosofische vorming veronderstelt een lange incubatietijd én de nodige kruisbestuiving.
41	DE SOCIALE EN SPIRITUELE FUNCTIE VAN DE KUNST Een interview met de Australische kunstenaar Gary Carsley PAUL DEGHEYN De jonge Australische kunstenaar Gary Carsley wil via zijn werk benadrukken dat kunst nog steeds een kritische sociale en spirituele functie heeft. Daartoe maakt hij enerzijds gebruik van traditionele symbolen, anderzijds van eigentijds beeldmateriaal en soms ook van elementen uit de cultuur van de aborigines. In zijn schilderijen en sculpturen tekent hij protest aan tegen de hedendaagse mentaliteit van hebzucht en spirituele vervlakking.

[Deel 1, pagina 2]

53	HET MIDDEN-OOSTEN NA DE GOLFOORLOG ERIK FAUCOMPRET De Golfoorlog en de drukke diplomatie eromheen zijn een exponent van heel wat onderhuidse en verzwegen politieke motieven. Aan de hand van een aantal stellingen van de politicoloog Hans-Jürgen Morgenthau analyseert de auteur de ingrediënten van dit internationaal conflict.
67	MILIEUBELANGEN Het Westen en de Derde Wereld WALTER FERNANDES Milieubelangen zien er in de Derde Wereld heel anders uit dan in de geïndustrialiseerde landen. In de Derde Wereld gaat het immers om het behoud van de natuurlijke rijkdom en dat is een kwestie van overleven. Willen westerse milieubewegingen relevant zijn voor de Derde Wereld dan zullen ze de nefaste gevolgen van de westerse economische behoeften en praktijken voor die Derde Wereld grondiger moeten aanpakken.
75	FORUM
75	LEO GEERTS IN MEMORIAM FRANS VAN BLADEL
75	GESCHIEDENIS IN ZAKFORMAAT ERIK DE SMET
78	BOEKEN

[Deel 1, achterplat]

STREVEN

OKTOBER 1991

RELIGIEUZE BELEVING IN DE LITERATUUR
NOOR SMALS

HAALT HET SOCIALISME HET JAAR 2000?
JEF VAN GERWEN & TOON VANDEVELDE

CHRISTA, DE BOZE WOLF
JAAK DE MAERE

OP VISITE BIJ DE FILOSOFIE IN NEDERLAND
WIL DERKSE

INTERVIEW MET GARY CARSLEY
PAUL BEGHEYN

HET MIDDEN-OOSTEN NA DE GOLFOORLOG
ERIK FAUCOMPRET

MILIEUBELANGEN: HET WESTEN EN DE DERDE WERELD
WALTER FERNANDES

LEO GEERTS IN MEMORIAM
FRANS VAN BLADEL

GESCHIEDENIS IN ZAKFORMAAT
ERIK DE SMET

[Deel 2, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

NOVEMBER 1991

ZAIRE: OVERLEVEN ZONDER STAAT STRAFRECHT EN MACROCRIMINALITEIT CHRISTENEN EN EUROPA

JAARGANG 59, NR. 2, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 2, binnenkant voorplat]

STREVEN, NOVEMBER 1991

59e jaargang, nr. 2

KERNREDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Paul Begheyn, Wil Derkse, Harry Hamersma, Pieter Siebers, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde

REDACTIE

Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1992 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Zaïre, overleven zonder staat: de bijverdienste van een onderwijzer in Bukavu, foto Machteld De Schutter.

[Deel 2, pagina 97]

99	EUROPA: WELK ANTWOORD VOOR WELKE CHRISTENEN? JAN KERKHOFS Van 28 november tot 14 december wordt te Rome de eerste Europese bisschoppensynode gehouden. Over welk Europa zullen de kerkleiders van de grootste religieuze gemeenschap in Europa het dáár hebben? Het ‘gemeenschappelijke huis’ plaatst hen voor heel nieuwe uitdagingen, ook binnen de kerken zelf.
109	HET GEVAAR VAN STRAFRECHTELIJK OPTREDEN TEGEN MACROCRIMINALITEIT Belasting ontduiken, drughandel, milieudelicten... OTTO BACKES Men kan niet zonder gevaar het strafrecht strenger maken als wapen tegen misdrijven die massaal gepleegd worden in onze hedendaagse samenleving. Een recent arrest van het Duitse Constitutionele Hof is voor de auteur aanleiding voor zijn waarschuwing die voor een veel ruimer gebied geldt dan de Bondsrepubliek.
115	‘VOORWAARDELIJKE ZWANGERSCHAP’: VERANTWOORD OUDERSCHAP? Sociale en politieke implicaties van de prenatale diagnose JAN JANS Uitgangspunt voor de hier geboden ethische reflectie is de vaststelling dat prenatale diagnose het aantal abortussen bij risicozwangerschappen doet afnemen. Welke vooronderstellingen gaan hieronder schuil? Een analyse van de samenhang tussen ‘verantwoordelijkheid’, ‘bio-medisch kennen en kunnen’ en de politiek-maatschappelijke invulling van (recht op/plicht tot?) ‘gezondheid’ resulteert in het concept van ‘voorwaardelijke zwangerschap’.
123	TRISTRAM SHANDY OPNIEUW VERTAALD Leven, opvattingen en sentimentele reizen van Laurence Sterne ERIK MARTENS Bij zijn dood in 1768 liet de Britse plattelandsdominee en literator Laurence Sterne twee onvoltooide meesterwerken na: het groots opgezette Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman en het meer bescheiden Sentimental Journey through France and Italy. De recente prestigieuze vertalingen van Athenaeum, Polak & Van Gennep bieden het Nederlandse taalgebied een mooie gelegenheid tot kennismaking met twee bizarre onklasseerbare klassiekers.

[Deel 2, pagina 98]

133	BRUEGEL, DE KARIKATURIST Receptie in de 19e eeuwse Franse kunstliteratuur JAN MUYLLE In hun essays over de karikatuur herontdekten 19e eeuwse auteurs als Baudelaire, Champfleury en Wright een in vergetelheid geraakte Pieter Bruegel. Zij promoveerden hem van tweederangsschilder tot kunstenaar van internationale betekenis die in een belangrijke historische ontwikkeling gesitueerd dient te worden.
145	FILOSOFIE EN ONDERWIJS Negen stellingen omtrent de invoering van filosofie in het middelbaar onderwijs JOS DECORTE & GUIDO VANHEESWIJCK Nu de structurele hervormingen in het Vlaamse middelbaar onderwijs (voorlopig) een eindpunt hebben bereikt, lijkt het de hoogste tijd voor de inhoudelijke invulling van dit vernieuwd onderwijs. Filosofie - opgevat als een reflexief-kritische discipline - moet daarin een plaats krijgen. Een pleidooi in negen stellingen.
151	OVERLEVEN ZONDER STAAT Bukavu: Zaïre in close-up TOM DE HERDT De muiterij en plunderingen van september 1991 hebben de Zaïrese crisis in een stroomversnelling gebracht. Het is onmogelijk om op dit moment te voorspellen hoe het politieke geharrewar zal evolueren. Deze tekst werd geschreven in de zomermaanden; de ‘intellectuele basis’ van het land was toen in vergadering over de toekomstige vorm van de staat Zaïre. Een ooggetuigeverslag vanuit Bukavu, de toekomstige hoofdstad van de toekomstige federatie Zuid-Kivu.
162	FORUM
162	SPINOY, SUZETTE EN HOLDERLIN JORIS GERITS
164	VLUCHTELINGENSTROMEN EN POLITIEKE ZENUWCRISISSEN TOON VANDEVELDE
167	MANNEN KIJKEN NAAR VROUWEN ERIK DE SMET
168	HULDE AAN JEAN WEISGERBER KAREL PUYPE
173	BOEKEN

[Deel 2, achterplat]

STREVEN

NOVEMBER 1991

EUROPA: WELK ANTWOORD VOOR WELKE CHRISTENEN?
JAN KERKHOFS

STRAFRECHT EN MACROCRIMINALITEIT
OTTO BACKES

IMPLICATIES VAN DE PRENATALE DIAGNOSE
JAN JANS

TRISTRAM SHANDY OPNIEUW VERTAALD
ERIK MARTENS

BRUEGEL, DE KARIKATURIST
JAN MUYLLE

FILOSOFIE EN ONDERWIJS
JOS DECORTE & GUIDO VANHEESWIJCK

ZAIRE: OVERLEVEN ZONDER STAAT
TOM DE HERDT

SPINOY, SUZETTE EN HÖLDERLIN
JORIS GERITS

VLUCHTELINGEN EN POLITIEKE ZENUWCRISISSEN
TOON VANDEVELDE

MANNEN KIJKEN NAAR VROUWEN
ERIK DE SMET

HULDE AAN JEAN WEISGERBER
KAREL PUYPE

[Deel 3, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

DECEMBER 1991

MARCEL DUCHAMP JOEGOSLAVIE EUROPESE VEILIGHEID

JAARGANG 59, NR. 3, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 3, binnenkant voorplat]

STEVEN, DECEMBER 1991

59e jaargang, nr. 3

KERNREDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Paul Begheyn, Wil Derkse, Harry Hamersma, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde

REDACTIE

Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar, 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1992 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Tentoonstelling Marcel Duchamp in de Antwerpse galerij Ronny Van de Velde

[Deel 3, pagina 193]

195	ALLEEN MAAR KIJKEN CORNELIS VERHOEVEN ‘Alleen maar kijken’ is voor de beschouwelijk ingestelde mens het hoogste geluk, voor de activist een verderfelijke afwijking en voor de scepticus een veilige afweer tegen elke vorm van engagement. ‘Weten’ betekent volgens Aristoteles ‘gezien hebben’. Dit zien is echter voorbehouden aan de zevende dag wanneer namelijk aan de nood van de dag voldaan is. Wie dan naar de wereld kijkt, zal zich over het bestaan ervan alleen maar verbazen.
201	ZELFBESCHIKKING IN JOEGOSLAVIË GEERT VAN DARTEL Is er nog een toekomst voor Joegoslavië als federale of confederale staat? Worden de Europese beginselen voor mensenrecht en democratie, voor veiligheid en samenwerking er zodanig ontwricht dat het recht op zelfbeschikking eens en voorgoed ontkracht is? En, welke rol is er dan in deze crisis nog weggelegd voor de Europese Gemeenschap?
212	DUCHAMP. ZELFS JAN MUYLLE De tentoonstelling Marcel Duchamp in galerie Ronny Van de Velde in Antwerpen vormt de aanleiding om enkele werken van Duchamp, zijn etalage-ontwerpen en La Boîte-en-valise. in een ruimer historisch kader te plaatsen. Het bij een eerste kennismaking bevreemdende werk van Duchamp kan immers in menig opzicht worden geïnterpreteerd als een radicaal doordenken van de kunsttraditie.
220	LITERAIRE KUNSTGREEP VAN JACQUES SOJCHER ‘Je m'inexiste, donc j'écris’ KAREL PUYPE Jacques Sojcher doceert met succes filosofie en esthetica aan de ULB, maar neemt daar geen genoegen mee. Sinds 1976 publiceerde hij meerdere ‘textes mixtes’ waarin hij zijn rusteloosheid. zijn verwarring uitschreeuwt. De vernietiging van zijn joodse vader in 1944 ligt aan de basis van een bijzonder complexe identiteitscrisis. Er rest de auteur slechts één uitweg: de verbroken continuïteit vervangen door een zelf uit te bouwen existentie van een andere aard die haar grondslag lijkt te vinden in een kunstmatige, literaire samenhang der dingen.
230	SADE: DOOD OF LEVEND? ERIK DE SMET De markies de Sade is nooit echt uit het geheugen van de mensheid verdwenen, maar blijkbaar is er nu een vernieuwde aandacht voor het werk en het leven van deze beruchte 18e eeuwse ‘vuilschrijver’. Velen willen hem rehabiliteren als volwaardig literator. Maar houdt de betekenis van Sade niet veeleer op bij zijn rol in de 18e eeuwse cultuurhistorie?

[Deel 3, pagina 194]

239	DE VERGETEN BOOTVLUCHTELINGEN PAUL BEGHEYN Sinds 1980, het jaar waarin Pedro Arrupe, toen algemeen overste van de jezuïeten, de Jesuit Refugee Service oprichtte, stuurt deze organisatie vrijwilligers naar vluchtelingenkampen overal ter wereld. Eén van hen, de Nederlandse jezuïet Jan Struyt, werkt in zo'n kamp voor Viëtnamese bootvluchtelingen in Maleisië. Een kijk van binnenuit, met vragen en uitdagingen die ver over dit kamp heenreiken.
247	VAN EUROPESE VEILIGHEID GESPROKEN MARC HEIRMAN In de schaduw van de grote dooi, tussen Oost en West, is het minder duidelijk dan ooit wat een Europees veiligheidsbeleid zou kunnen betekenen, en wie dat dan wel voor zijn rekening zou nemen. Kandidaten zijn er genoeg: de Navo, de Westeuropese Unie, misschien de EG, of toch de Europese Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking? Maar wat kan een Europees veiligheidsbeleid nog betekenen nu er geen communisten meer zijn, Oost-Europa bevrijd werd en Duitsland herenigd?
259	FORUM
259	SONNETTEN VAN KOEN STASSIJNS JORIS GERITS
261	‘OOST’ ONTMOET ‘ZUID’ PETER HEBBLETHWAITE
264	ONVERWERKT VERLEDEN GIE VAN DEN BERGHE
266	HET DOEMDENKEN VOORBIJ GUIDO VANHEESWIJCK
270	BOEKEN

[Deel 3, achterplat]

STREVEN

DECEMBER 1991

alleen maar kijken
CORNELIS VERHOEVEN

ZELFBESCHIKKING IN JOEGOSLAVIË
GEERT VAN DARTEL

DUCHAMP, ZELFS
JAN MUYLLE

‘JE M'INEXISTE. DONC J'ÉCRIS’: JACQUES SOJCHER
KAREL PUYPE

SADE: DOOD OF LEVEND?
ERIK DE SMET

DE VERGETEN BOOTVLUCHTELINGEN
PAUL BEGHEYN

VAN EUROPESE VEILIGHEID GESPROKEN
MARC HEIRAN

SONNETTEN VAN KOEN STASSIJNS
JORIS GERITS

‘OOST’ ONTMOET ‘ZUID’
PETER HEBBLETHWAITE

ONVERWERKT VERLEDEN
GIE VAN DEN BERGHE

HET DOEMDENKEN VOORBIJ
GUIDO VANHEESWIJCK

[Deel 4, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

JANUARI 1992

GENENJACHT IN PERU A.F.TH. VAN DER HEIJDEN VERSCHUERENS WOORDENBOEK

JAARGANG 59, NR. 4, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 4, binnenkant voorplat]

STREVEN, JANUARI 1992

59e jaargang, nr. 4

KERNREDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Paul Begheyn, Wil Derkse, Ger Groot, Harry Hamersma, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde

REDACTIE

Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Op genenjacht in de Noord-Peruaanse Andes, foto Johan Verschueren

[Deel 4, pagina 289]

291	LESSLIE NEWBIGIN Kan het Westen wel bekeerd worden? HARRY HAMERSMA Ofschoon doordrenkt van het christendom lijkt de westerse cultuur nu resistent tegen het evangelie. Volgens Lesslie Newbigin heeft onze cultuur een scheiding doorgevoerd tussen feiten en waarden, tussen individu en gemeenschap. Ze heeft twijfel en relativisme tot dogma's verheven. Ze is haar gemeenschappelijk verhaal vergeten. Wil het evangelie weer zuurdeeg worden, dan zullen christenen dit gelovig verhaal weer ter sprake moeten brengen.
298	WIJSBEGEERTE: EEN RESPECTABEL VAK Denkdiscipline en bestaansfunctie PIETER ANTON VAN GENNIP Na een summiere verkenning van de coördinaten die de positie van de wijsbegeerte bepalen (wijsbegeerte als denkdiscipline en als bestaansfunctie), gaat de auteur nader in op de mogelijke functie van wijsbegeerte, als inleiding in verwondering en vrijheid, in de moderne cultuur en op de consequenties daarvan voor op te nemen thema's en na te streven stijl.
310	OVER HET WERK VAN A.F.TH. VAN DER HEIJDEN Het bestaan tot verhaal gedwongen GRETA COLAERT Het uitgebreide romanoeuvre van Van der Heijden beschrijft ‘het leven in de breedte’. Wat reveleert deze beschrijving over de fundamentele mens- en levensopvatting van de auteur?
319	AANDACHT EN AANWEZIGHEID HUGO ROEFFAERS Is er een dialoog mogelijk tussen geloof en wetenschap? Neen, zegt Bodifée in zijn recent essay Aandacht en aanwezigheid. Wie zijn gelovige levenshouding wil verantwoorden dient zijn wetenschappelijke ingesteldheid en taal resoluut in te ruilen voor de intuïtieve en muzikale taal. Een uitdagende stellingname die jammer genoeg te vaak in haar eigen woorden verstrikt raakt.
327	LISSITZKY EN TATLIN De renaissance van het constructivisme JAN MUYLLE De glasnost-politiek draagt ertoe bij dat het Russisch constructivisme een hernieuwde belangstelling geniet. Recente tentoonstellingen en monografieën getuigen daarvan. Een interpretatie van enkele sleutelwerken van El Lissitzky en Vladimir Tatlin biedt een introductie tot enkele tendensen van het constructivisme. Opmerkelijk is dat beiden associaties oproepen met renaissancistisch ideeëngoed.

[Deel 4, pagina 290]

335	OP GENENJACHT IN DE NOORD-PERUAANSE ANDES JOHAN VERSCHUEREN In de noord-Peruaanse ‘Región Grau’ verrichtte de auteur van 1989 tot 1991 onderzoek naar de genetische diversiteit van de traditionele voedingsgewassen. Hij neemt ons mee op één van zijn expedities in een onontsloten valleicomplex en laat ons zien hoe de traditionele teelten de genetische grondstof leveren voor de ‘veredelde’ landbouwgewassen. Maar ook hoe de moderne landbouw, die werkt met ‘genetical engeneering’, een bedreiging vormt voor het voortbestaan van de traditionele teelten en voor de toekomst van de bevolking.
342	ZESTIG JAAR WOORDENBOEK VAN VERSCHUEREN FRANS CLAES Bij gelegenheid van de negende uitgave van het woordenboek van Verschueren, vroeger Modern Woordenboek, nu Groot Geïllustreerd Woordenboek genoemd, biedt de hoofdredacteur ons een overzicht van de zestigjarige geschiedenis van dit boek: hij besteedt hierbij vooral aandacht aan de culturele betekenis en waarde ervan voor ons taalgebied.
350	WAT NU? JOHN W.M. VERHAAR Iedereen heeft tijd tekort, maar weinigen vragen zich af wat tijd eigenlijk is. Is tijd misschien een schijnprobleem? Proberen we met z'n allen te ontkomen aan het ondraaglijke ‘nu’, aan de verveling? Zou dat de reden zijn waarom we van tijd een probleem maken?
355	FORUM
355	HOE WERKT EEN GEDICHT? JORIS GERITS
358	EEN ETHIEK VAN HET LEZEN VIVIAN LISKA
362	DE WEG NAAR DOCUMENTA IX ERIK DE SMET
364	SLACHTOFFERS, ONTKENNERS, WETENSCHAPPERS EN KENNIS OVER VOLKENMOORDEN GIE VAN DEN BERGHE
368	BOEKEN

[Deel 4, achterplat]

STREVEN

JANUARI 1992

LESSLIE NEWBIGIN: KAN HET WESTEN WEL BEKEERD WORDEN?
HARRY HAMERSMA

WIJSBEGEERTE: EEN RESPECTABEL VAK
PIETER ANTON VAN GENNIP

A.F.TH. VAN DER HEIJDEN
GRETA COLAERT

BODIFEE, AANDACHT EN AANWEZIGHEID
HUGO ROEFFAERS

LISSITZKY EN TATLIN
JAN MUYLE

OP GENENJACHT IN DE NOORD-PERUAANSE ANDES
JOHAN VERSCHUEREN

ZESTIG JAAR WOORDENBOEK VAN VERSCHUEREN
FRANS CLAES

WAT NU?
JOHN W.M. VERHAAR

HOE WERKT EEN GEDICHT
JORIS GERITS

EEN ETHIEK VAN HET LEZEN
VIVIAN LISKA

DE WEG NAAR DOCUMENTA IX
ERIK DE SMET

KENNIS OVER VOLKENMOORDEN
GHE VAN DEN BERGHE

[Deel 5, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

FEBRUARI 1992

1492-1992

PAUS EN KAPITALISME

ASTRONOMIE OF ASTROLOGIE

. JAARGAND 59, NR. 5, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 5, binnenkant voorplat]

STREVEN, FEBRUARI 1992

59e jaargang, nr. 5

KERNREDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Ger Groot, Harry Hamersma, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde

REDACTIE

Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Illustratie bij de Italiaanse vertaling (Giuliano di Domenico Dati, Rome, oktober 1493) van een van Colombus' brieven (gravure op hout).

[Deel 5, pagina 385]

387	GOD OF GOUD? Gustavo Gutiérrez over Bartolomé de Las Casas RENILDE VOS In zijn boek Dios o el oro werpt de bekende bevrijdingstheoloog Gustavo Gutiérrez een licht op de theologie van Fray Bartolomé de las Casas, de dominicaan die al kort na de ‘ontdekking’ of ‘verovering’ van Amerika, radicaal voor de Indio's koos en die keuze ook theologisch onderbouwde. De vraag in hoeverre Las Casas een wegbereider was voor de huidige bevrijdingstheologie maakt deze studie uiterst relevant voor een geloofsreflectie vandaag.
399	DE OPSTANDING VAN DE INDIANEN In Bolivië, Guatemala en Ecuador CHRISTIAN RUDEL In het noorden van Latijns-Amerika hebben de Indianen zich verenigd en sinds 1990 laten ze duidelijk hun stem horen om aan te klagen dat ze naar de rand van de samenleving verdrongen blijven. Zij eisen bescherming van hun woongebied en hun levenswijze en steun voor hun culturele eigenheid.
408	ECONOMISCHE ETHIEK EN EUROPESE EENWORDING JEF VAN GERWEN De vrije markteconomie vormt, willens nillens, de hoeksteen van de Europese eenwording. Maar zijn we het ook eens over de ethische kwaliteiten en de grenzen van dit economische mechanisme?
416	HONDERD JAAR PÄR LAGERKVIST VIKTOR CLAES N.a.v. de honderdste verjaardag van de geboorte van deze Zweedse auteur en Nobelprijswinnaar (1951) wordt de vraag gesteld naar de betekenis van zijn werk voor onze tijd. Samen met zijn strijd tegen verdrukking en geweld in onze maatschappij heeft Lagerkvists geloof in de tere krachten van het leven en zijn zoektocht naar het goddelijke in het leven zelf, nog niets aan actualiteit ingeboet.
426	ASTRONOMIE VERSUS ASTROLOGIE FLOR BERTIAU De invloed die uitgaat van de planeten en de sterren op de mens is, onafhankelijk van de aard van deze invloed (aantrekkingskracht, magnetisme, warmte, etc.), zo klein dat men enkel in het geval van de zon en maan van een echte invloed kan spreken en dan nog slechts t.o.v. de vorm van de aarde en het magnetisch veld rond de aarde. Twee verschijnselen die astrologisch onbelangrijk zijn. Beroep doen op astrologie is vluchten voor de eigen verantwoordelijkheid.

[Deel 5, pagina 386]

435	ISENHEIM REVISITED Functie en betekenis van een vroeg-16e eeuws retabel ERIK DE SMET In 1516 voltooide de Duitse schilder Matthis Grünewald (Gothart Nithart) in Colmar zijn Isenheim-retabel. Recent verschenen in de Verenigde Staten twee opgemerkte studies over de oorspronkelijke functie en betekenis van dit kunstwerk uit de vroege 16e eeuw.
446	HET KAPITALISME IN DE ENCYCLIEK CENTESIMUS ANNUS leon h. janssen Honderd jaar (Centesimus Annus) na het verschijnen van de encycliek Rerum Novarum vraagt de Poolse paus, diep onder de indruk van het gebeuren in Oost-Europa, zich af of het kapitalisme het model kan/moet zijn voor Oost en Zuid. Zijn antwoord geeft aanleiding tot gejuich, vooral in Amerika, en teleurstelling, in de ontwikkelingslanden.
454	FORUM
454	HET MINISTERIE VAN LITERATUUR joris gerits
457	BEHOEFTE AAN KOSMOLOGEN? guido vanheeswijck
461	DE WARE REMBRANDT paul begheyn
466	BOEKEN

[Deel 5, achterplat]

STREVEN

FEBRUARI 1992

GUTIÉRREZ OVER BARTOLOMÉ DE LAS CASAS
RENILDE VOS

DE OPSTANDING VAN DE INDIANEN
CHRISTIAN RUDEL

ECONOMISCHE ETHIEK EN EUROPESE EENWORDING
JEF VAN GERWEN

HONDERD JAAR PÄR LAGERKVIST
VIKTOR CLAES

ASTRONOMIE VERSUS ASTROLOGIE
FLOR BERTIAU

ISENHEIM REVISITED
ERIK DE SMET

HET KAPITALISME IN CENTESIMUS ANNUS
LEON H. JANSSEN

HET MINISTERIE VAN LITERATUUR
JORIS GERITS

BEHOEFTE AAN KOSMOLOGEN?
GUIDO VANHEESWIJCK

DE WARE REMBRANDT
PAUL BEGHEYN

[Deel 6, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

MAART 1992

HET JODENDOM OEKRAINE ONAFHANKELIJK LATIJNS-AMERIKA EN DE NIEUWE WERELDORDE

JAARGANG 59, NR. 6, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 6, binnenkant voorplat]

STREVEN, MAART 1992

59e jaargang, nr. 6

REDACTIE

Hugo Roeffaers (hoofdredacteur), Erik Martens (redactiesecretaris), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Ilse Bulhof, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Ger Groot, Harry Hamersma, Eddy Kerckhof, Carlos Tindemans, Frans Van Bladel, Toon Vandevelde, Jef Van Gerwen, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Marc Chagall, De synagoge, 1917, gouache, © Sabam Brussel, 1992.

[Deel 6, pagina 481]

483	HANS KÜNG OVER HET JODENDOM Vocatus atque non vocatus, deus aderit LUDO ABICHT Na zijn studies over de kerk, het christendom, de islam, het boeddhisme en het hindoeïsme publiceert de Tübinger theoloog Hans Küng een monumentaal werk over het jodendom als eerste van de drie grote monotheïstische godsdiensten. Küng bestudeert het jodendom vanaf het allereerste begin tot aan de vooravond van de moeizaam op gang geraakte vredesconferentie over het Midden-Oosten...
491	CULTUUR TUSSEN ‘HIER’ EN ‘GINDER’ Over het Vlaamse provincialisme RUDI LAERMANS Op de culturele wereldkaart oogt Vlaanderen als een kleine provincie. Wie hier, ‘bij ons’, ook maar een beetje geeft om filosofie, beeldende kunst, architectuur of theater en dans, vertoeft geestelijk meestal in, of moet lijfelijk zo nodig naar het Grote Buitenland. Met het verschil in kwaliteit, tussen hier en ginder kun je op twee verschillende manieren omgaan: je kunt ‘hier’ boven ‘ginder’ blijven prefereren, of je kunt ‘hier’ imiteren of parafraseren wat ‘ginder’ gebeurt. In beide gevallen blijft Vlaanderen een culturele provincie. Maar het verblijf in de provincie veroordeelt niet iedereen tot een provinciale mentaliteit.
502	LATIJNS-AMERIKA IN DE ‘NIEUWE WERELDORDE’ XABIER GOROSTIAGA De veranderingen in Oost-Europa en de blokvorming rond de Verenigde Staten, die zich sinds de Golfoorlog geroepen voelen om een nieuwe wereldorde te vestigen, duwen het Zuiden nog dieper in de economische crisis. Met name aan Latijns-Amerika worden hervormingen opgedrongen om de VS een ruimere markt te bezorgen waardoor zij hun eigen crisis kunnen oplossen.
517	GEOFFREY HILL: LACRIMAE AMANTIS Hedendaagse poëzie in het spoor van de religieuze traditie HUGO ROEFFAERS In zijn bundel Tenebrae (1978) inspireert Geoffrey Hill (^o1932) zich op de literair-religieuze traditie, met name de Engelse en de Spaanse. In het gedicht Lacrimae Amantis hertaalt hij een religieus sonnet van Lope De Vega (1562-1635). Een vergelijkende lezing biedt ons een scherp beeld van een hedendaags religieus aanvoelen.

[Deel 6, pagina 482]

525	OEKRAÏNE ONAFHANKELIJK ‘Nee, wij zijn geen Russen’ ROBERT HOTZ Met het uiteenvallen van de Sovjetunie en de oprichting van het Gemenebest van onafhankelijke staten (het zgn. GOS), herondekt de internationale gemeenschap het bestaan van Oekraïne naast het van oudsher dominerende Rusland. Maar wie kent de Oekraïense cultuur en zal het Oekraïense nationalisme het vreedzame samenleven binnen haar staatsgrenzen kunnen garanderen?
535	GROTESKE KOPPEN NAAR LEONARDO DA VINCI JAN MUYLLE De interpretatie van 16e eeuwse groteske koppen naar Da Vinci voert ons tot een speurtocht door de kunsttheorie en -kritiek van de vroeg-renaissance tot en met de 19e eeuw. Het kunsthistorisch onderzoek treedt zo in een vruchtbare dialoog met deze vormen van kunstliteratuur.
547	IRONIE EN LIBERALISME JOHN W.M. VERHAAR De Amerikaanse filosoof Richard Rorty noemt het postmoderne besef van relativiteit ‘ironie’. De ‘ironist’ is zich bewust van de contingentie van zijn leven en van alles wat dat leven bepaalt. Voor hem zijn zowel subject als object in rook opgegaan, daarom houdt hij zich bezig met alles wat zich daar tussen bevindt: cultuur, kunst... maar vooral: taal.
552	FORUM
552	POËZIE EN OBESITAS JORIS GERITS
554	DE MENS EN HAAR BEHOEFTEN LUDO ABICHT
556	GEZIEN VANUIT HET KEERPUNT Een psychiater getuigt over de DDR DIRK BRUGGEMAN
561	BOEKEN

[Deel 6, achterplat]

STREVEN

MAART 1992

HANS KÜNG OVER HET JODENDOM
LUDO ABICHT

OVER HET VLAAMSE PROVINCIALISME
RUDI LAERMANS

LATIJNS-AMERIKA IN DE ‘NIEUWE WERELDORDE’
XABIER GOROSTIAGA

GEOFFREY HILL: LACRIMAE AMANTIS
HUGO ROEFFAERS

OEKRAÏNE ONAFHANKELIJK
ROBERT HOTZ

GROTESKE KOPPEN NAAR LEONARDO DA VINCI
JAN MUYLLE

IRONIE EN LIBERALISME
JOHN W.M. VERHAAR

POËZIE EN OBESITAS
JORIS GERITS

DE MENS EN HAAR BEHOEFTEN
LUDO ABICHT

EEN PSYCHIATER GETUIGT OVER DE DDR
DIRK BRUGGEMAN

[Deel 7, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

APRIL 1992

WOORD EN VISIOEN MILIEU EN ONTWIKKELING ANGST

JAARGANG 59, NR. 7, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 7, binnenkant voorplat]

STREVEN, APRIL 1992

59e jaargang, nr. 7

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

E. De Smet

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Turner, Ehrenbreitstein, rond 1832, aquarel, Bury Art Gallery and Museum.

[Deel 7, pagina 577]

579	WOORD EN VISIOEN
584	S.T. COLERIDGE. Sporen van transcendentie HERMAN SERVOTTE Hoe reageren mensen op het cultuurverschijnsel van de secularisatie, en op de ontluistering van de wereld waartoe zij heeft bijgedragen? De vraag kan op verschillende manieren beantwoord worden. Hier komen twee bevoorrechte getuigen aan het woord. S.T. Coleridge en P.B. Shelley (zie meinummer) beleefden de aanvang van de secularisering en zij moesten een nieuwe houding ontwerpen. Wat zij vonden en overtuigend wisten te verwoorden geeft een richting aan die velen na hen zouden inslaan.
594	DE UNO-CONFERENTIE OVER MILIEU EN ONTWIKKELING Rio De Janeiro 1992 MARC HOOGHE De Verenigde Naties houden in juni '92 een belangrijke conferentie over de samenhang tussen milieu- en ontwikkelingsproblemen. Het is de bedoeling de aanbevelingen van het Brundtland-rapport te vertalen in politieke verbintenissen. De voorbereidingen voor de conferentie zijn al in een vergevorderd stadium.
604	ANGST A.M. VAN NISPEN TOT PANNERDEN Het fenomeen angst staat zo dicht bij het leven van alle dag dat het eeuwenlang als zodanig nauwelijks expliciet aandacht kreeg. Pas in de tijd van het existentialisme wordt angst een object van studie. Maar, wordt door de wetenschappelijke bestudering ‘angst’ als subjectief fenomeen niet gerationaliseerd en verpsychopathologiseerd? Wordt in onze tijd de existentiële betekenis van ‘angst’ ontkracht en worden daarmee de creatieve bronnen ervan drooggelegd?
614	DE WERELD VAN GISTEREN GUIDO VANHEESWIJCK In Joegoslavië onderbouwen Slovenen en Kroaten hun onafhankelijkheidsstreven vanuit hun Europees (lees: Habsburgs) verleden. Ook in Tsjechoslovakije en Hongarije beroepen etnische groepen zich op dat Europese verleden om een eigen identiteit op te bouwen. Maar paradoxaal genoeg was het juist in de nadagen van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie dat de idee van een Europese culturele identiteit teloorging.

[Deel 7, pagina 578]

624	BRAZILIË IN CRISIS LUK CORLUY Ondanks de talloze schuldenstrategies is de schuldaflossing in het zwaar door politieke instabiliteit en economisch wanbeleid geteisterde Brazilië er de laatste jaren nauwelijks op vooruitgegaan. Een definitieve kwijtschelding lijkt daarom meer dan ooit verantwoord.
635	BRIEF UIT KENIA JOHAN DE WIT Kenia heeft sinds lange tijd de reputatie een relatief rustig en welvarend Afrikaans land te zijn. Tot in februari 90 een politieke moord de rust verstoorde tot op de dag van vandaag, en het land ook steeds dieper gebukt gaat onder het toenemend aantal seropositieven.
641	FORUM
641	631 VLIEGEN IN ÉÉN KLAP JORIS GERITS
642	AMERICA, BRUID VAN DE ZON PAUL BEGHEYN
646	LA DOUBLE VIE DE L'HUMANITÉ GIE VAN DEN BERGHE
648	SÖREN AABYE KIERKEGAARD GEERT VAN EEKERT
651	GEBEDEN DIE ALLES OVERLEVEN Nieuwe publikaties over de psalmen PANC BEENTJES
657	BOEKEN

[Deel 7, pagina 670]

STREVEN

MAAKT DEEL UIT VAN EEN GROEP EUROPESE TIJDSCHRIFTEN:

BROTÉRIA
Rua M. Antonio Taborda 14
1293 Lissabon, Portugal

LA CIVILTÀ CATTOLICA
1 Via di Porta Pinciana
00187 Rome, Italië

CHOISIR
18, rue Jacques Dalphin
1227 Carouge, Zwitserland

ÉTUDES
14, rue d'Assas
75006 Parijs, Frankrijk

THE MONTH
114 Mount Street
Londen W1Y 6AH
Groot-Brittannië

OBJECTIF EUROPE
Ocipe, Wetstraat 221
1040 Brussel
België
(drie edities: Frans, Engels, Duits)

ORIENTIERUNG
Scheideggstrasse 45
8002 Zürich
Zwitserland

PRZEGLAD POWSZECHNY
ul. Rakowiecka 61
02-532 Warschau Polen

RAZÓN Y FE
Pablo Aranda 3
28006 Madrid, Spanje

SIGNUM
St. Johannesgatan 22 A
752 35 Uppsala, Zweden

STIMMEN DER ZEIT
Zucalistrasse 16
8000 München 19, Duitsland

STUDIES
35 Lr Leeson Street
Dublin 2, Ierland

VIMATA
27 rue Smyrnis
104-39 Athene Griekenland

BINNENKORT IN STREVEN

DE ONMOGELIJKHEID VAN HET VERTALEN
C. VERHOEVEN

P.B. SHELLEY. DE TRANSFIGURATIE VAN HET EINDIGE
H. SERVOTTE

PSYCHOSOMATIEK
B. VAN HOUDENHOVE

JAPANSE POËZIE IN VERTALING
N. SMALS

POLITIEKE BETEKENIS VAN MENSENRECHTEN
PH. VAN HAUTE

[Deel 7, achterplat]

STREVEN

APRIL 1992

WOORD EN VISIOEN
HERMAN SERVOTTE

S.T. COLERIDGE. SPOREN VAN TRANSCENDENTIE
HERMAM SERVOTTE

UNO-CONFERENTIE OVER MILIEU EN ONTWIKKELING
MARC HOOGHE

ANGST
A.M. VAN NISPEN TOT PANNERDEN

DE WERELD VAN GISTEREN
GUIDO VANHEESWIJCK

BRAZILIË IN CRISIS
LUK CORLUY

BRIEF UIT KENIA
JOHAN DE WIT

HET VLIEGENBOEK: 631 VLIEGEN IN ÉÉN KLAP
JORIS GERITS

AMERICA, BRUID VAN DE ZON
PAUL BEGHEYN

KIESLOWSKI: LA DOUBLE VIE DE L'HUMANITÉ
GIE VAN DEN BERGHE

SÖREN AABYE KIERKEGAARD
GEERT VAN EEKERT

NIEUWE PUBLIKATIES OVER DE PSALMEN
PANC BEENTJES

[Deel 8, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

MEI 1992

HET GODDELIJKE GEZICHT VAN INDONESIË HANNAH ARENDT MODERNE PSYCHOSOMATIEK

JAARGANG 59, NR. 8, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 8, binnenkant voorplat]

STREVEN, MEI 1992

59e jaargang, nr. 8

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780. Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

H. Willemse

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Uit de tentoonstelling ‘Het goddelijk gezicht van Indonesië’, De jonge Bodhissattva Manjusri, vroege 10e eeuw, Centraal Java, Nationaal Museum, Jakarta.

[Deel 8, pagina 673]

675	HANNAH ARENDT. Een inleiding ILSE BULHOF Langzamerhand gaat men zich realiseren dat Hannah Arendt (1906-1974) een van de grote denkers van deze eeuw geweest is. Als inleiding op een bijdrage van Marian Deblonde laat Ilse Bulhof de lezer kennismaken met het leven van Hannah Arendt en met haar belangrijkste werk, The Human Condition.
681	HANNAH ARENDT Het actieve leven (en vrouwen) MARIAN DEBLONDE De Duits-Amerikaanse politiek theoretica Hannah Arendt wijdde haar belangrijkste werk The Human Condition aan de arbeidsproblematiek of, zoals zij het noemde, de vita activa. Zij maakt een onderscheid tussen arbeid, werk en politiek handelen. Haar definitie en evaluatie van deze drie activiteiten is uitdagend maar ook irriterend: een herziening dringt zich dus op.
691	P.B. SHELLEY De transfiguratie van het eindige HERMAN SERVOTTE Zoals Coleridge (zie Streven, april 1992) zocht ook Shelley een antwoord op de secularisering die in zijn tijd een aanvang nam. Hij kiest voor een transfiguratie van het eindige waarbij hij de vraag naar het transcendente open laat.
701	DE ONMOGELIJKHEID VAN HET VERTALEN Van zwijnsberen zij hadden de koppen CORNELIS VERHOEVEN Vertalen is nog wat anders dan een tekst omzetten in een verstaanbare taal of moeilijke dingen gemakkelijk en vanzelfsprekend maken. Vertalen is in dienst treden van iets anders dan wat wij zelf maken. Dat is bij uitstek het geval met klassieke teksten. Die nodigen ons uit om, als pelgrims, het gebied van een ander te betreden.
711	‘MODERNE’ PSYCHOSOMATIEK Theorie en praktijk van het bio-psychosociale ziektemodel B. VAN HOUDENHOVE De ‘moderne’ psychosomatiek kan worden gekarakteriseerd als een totaal-benadering van lichamelijke ziekte, waarin recht wordt gedaan aan zowel biologische als psychosociale factoren. In dit artikel worden de implicaties van deze benadering voor het wetenschappelijk onderzoek en de klinische praktijk beschreven.

[Deel 8, pagina 674]

719	HET GODDELIJK GEZICHT VAN INDONESIË HARRY HAMERSMA Van 7 februari tot 20 april liep in Amsterdam een tentoonstelling onder de titel ‘Het goddelijk gezicht van Indonesië’. 135 ‘heidense’ beelden en andere meesterwerken uit de klassieke Javaanse cultuurperiode (700-1550) gaven de Nieuwe Kerk opnieuw een gewijde sfeer.
726	CLAUDE LEFORT: DE POLITIEKE BETEKENIS VAN DE MENSENRECHTEN PHILIPPE VAN HAUTE Claude Lefort toont aan dat democratie en mensenrechten op een intrinsieke wijze met elkaar verweven zijn. De verklaringen over de mensenrechten leggen de funderende beginselen van de democratie vast. De mensenrechten mogen daarbij niet op de eerste plaats als een voor altijd gegeven corpus van onvervreemdbare rechten begrepen worden. De verklaringen over de mensenrechten introduceren veeleer een permanente mogelijkheid van kritiek waaraan ook de feitelijke formulering van de mensenrechten niet kan ontsnappen.
736	DE LADING DER TAAL JOHN VERHAAR Taal heeft een ‘lading’ die overbodig kan zijn, zoals in het verbalisme van sommige mensen en culturen; of onmisbaar en tegelijk verrijkend, zoals toon in ‘toontalen’; of overbodig en verrijkend, zoals in gebaren - of in die verdwenen cultuur van hardop lezen.
740	FORUM
740	POËZIE OF MENSENDIECKGYMNASTIEK JORIS GERITS
742	DE SCHIPBREUKELINGEN VAN DE ONTWIKKELING FERNAND TANGHE
745	DE ZORG VOOR HET AVONDLAND guido vanheeswijck
748	DIENSTPLICHT ERIK DE SMET
751	BOEKEN

[Deel 8, pagina 766]

STREVEN

MAAKT DEEL UIT VAN EEN GROEP EUROPESE TIJDSCHRIFTEN:

BROTÉRIA
Rua M. Antonio Taborda 14
1293 Lissabon, Portugal

LA CIVILTÀ CATTOLICA
1 Via di Porta Pinciana
00187 Rome, Italië

CHOISIR
18, rue Jacques Dalphin
1227 Carouge, Zwitserland

ÉTUDES
14, rue d'Assas
75006 Parijs, Frankrijk

THE MONTH
114 Mount Street
Londen W1Y 6AH
Groot-Brittannië

OBJECTIF EUROPE
Ocipe, Wetstraat 221
1040 Brussel
België
(drie edities:
Frans, Engels, Duits)

ORIENTIERUNG
Scheideggstrasse 45
8002 Zürich
Zwitserland

PRZEGLAD POWSZECHNY
ul. Rakowiecka 61
02-532 Warschau
Polen

RAZÓN Y FE
Pablo Aranda 3
28006 Madrid, Spanje

SIGNUM
St. Johannesgatan 22 A
752 35 Uppsala, Zweden

STIMMEN DER ZEIT
Zucalistrasse 16
8000 München 19, Duitsland

STUDIES
35 Lr Leeson Street
Dublin 2, Ierland

VIMATA
27 rue Smyrnis
104-39 Athene
Griekenland

BINNENKORT IN STREVEN

DE CRISIS VAN DE CHINESE CULTUUR
NICOLAS STANDAERT

TIJD EN RUIMTE IN DE TECHNISCHE WERELD
SAMUEL IJSSELING

ECONOMEN ONTDEKKEN RETORIEK
GUIDO ERREYGERS

AGATHOTOPIE'S DERDE ECONOMISCHE WEG
J.E. MEADE

DE ‘GEESTELIJKE’ CARRIERE VAN G.G. CASANOVA
ERIK DE SMET

[Deel 8, achterplat]

STREVEN

MEI 1992

HANNAH ARENDT
ILSE BULHOF

HANNAH ARENDT: HET ACTIEVE LEVEN (EN VROUWEN)
MARIAN DEBLONDE

P.B. SHELLEY: DE TRANSFIGURATIE VAN HET EINDIGE
HERMAN SERVOTTE

DE ONMOGELIJKHEID VAN HET VERTALEN
CORNELIS VERHOEVEN

‘MODERNE’ PSYCHOSOMATIEK
B. VAN HOUDENHOVE

HET GODDELIJK GEZICHT VAN INDONESIË
HARRY HAMERSMA

LEFORT: POLITIEKE BETEKENIS VAN MENSENRECHTEN
PHILLIPE VAN HAUTE

DE LADING DER TAAL
JOHN VERHAAR

POËZIE OF MENSENDIECKGYMNASTIEK
JORIS GERITS

DE SCHIPBREUKELINGEN VAN DE ONTWIKKELING
FERNAND TANGHE

DE ZORG VOOR HET AVONDLAND
GUIDO VANHEESWIJCK

DIENSTPLICHT
ERIK DE SMET

[Deel 9, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

JUNI 1992

JAMES MEADE CRISIS VAN DE CHINESE CULTUUR NIEUW PAULUSBEELD

JAARGANG 59, NR. 9, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 9, binnenkant voorplat]

STREVEN, JUNI 1992

59e jaargang, nr. 9

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Jaargang 59 (14 nummers, oktober 1991 - december 1992) inclusief BTW: België: BF. 1.720; Nederland, f 114; andere landen: BF. 2.030.

Abonnementen die lopen volgens het burgerlijk jaar 1992 (11 nummers): België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen: BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14.

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

H. Willemse

VORMGEVING

E. Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

H. Roeffaers, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

James E. Meade, foto Belga.

[Deel 9, pagina 769]

771	HET ANDERE GEZICHT VAN PAULUS JOOP SMIT Paulus staat vooral bekend als een theoloog die over de rechtvaardigheid van de zondaars heeft geschreven. De afgelopen jaren heeft dit beeld van Paulus in de bijbelwetenschap ingrijpende wijzigingen ondergaan. Paulus treedt nu naar voren als een vakkundig redenaar, die er bij de andere joden in Christus' naam voor pleit om de heidenen als volwaardige leden in de familie van Abraham op te nemen.
779	JAMES MEADE Een veelzijdig econoom over het goede leven WALTER VAN TRIER De auteur schetst een summiere intellectuele biografie van de nobelprijswinnaar economie James Meade en situeert zijn bijdrage Agathotopië's derde economische weg in het geheel van zijn werk.
786	AGATHOTOPIE'S DERDE ECONOMISCHE WEG JAMES MEADE De bewoners van Agathotopië (een plaats waar het goed leven is) beweren een economie te hebben ontworpen die de goede eigenschappen van socialisme en kapitalisme verenigt. Wat kunnen we van hen leren? 798 HET BASISINKOMEN ALS DERDE WEG? WALTER VAN TRIER In zijn ‘Agathotopia’ pleit James Meade voor een minimale maar onvoorwaardelijke financiële bestaanszekerheid voor elke burger. Wellicht kan hierdoor de kloof tussen arm en rijk gedicht worden, maar kan de overheid zo'n stelsel financieren? En welke zijn de gevolgen voor een welvaartsstaat die ijvert naar volledige werkgelegenheid en die afhankelijk is van wederzijdse rechten en plichten?
802	JAPANSE POEZIE IN VERTALING Hommage aan de moeder van de Nederlandse haiku NOOR SMALS Een hommage aan de moeder van de Nederlandse haiku die in de zomer van 1991 overleed. Zij gaf drie bundels uit, vertalingen van Japanse tanka, haiku en senryū met uitvoerige inleidingen waarin ze deze dichtvormen karakteriseerde en de Japanse spiritualiteit belichtte. Noor Smals maakte houtsneden bij de gedichten en leerde de vertaalster kennen.

[Deel 9, pagina 770]

813	KROATIE IN HET JOEGOSLAVISCHE CONFLICT Een gesprek met Mislav Jez̅ić OTTMAR EDENHOFER De oorzaken van het conflict in Joegoslavië dateren al van in de vorige eeuw toen in Servië een imperialisme groeide dat nu nog voortduurt in de vorm van een eis van de Serven: ‘Alle Serven in één staat’. Dit is één van de minderheidsproblemen waardoor Joegoslavië op een klein Oostblok lijkt.
819	BORGES ANDERS GAAN LEZEN GUY POSSON De Nederlandse criticus en vertaler Robert Lemm schreef een lijvig werk over de Argentijnse auteur Jorge Luis Borges (1899-1986) waarin hij probeert aan te tonen dat Borges in de eerste plaats een filosoof is die zich ‘uit bescheidenheid’ aandient als literator. Lemms vertoog schiet echter tekort op een aantal belangrijke punten.
831	DE CRISIS VAN DE CHINESE CULTUUR NICOLAS STANDAERT De eeuwenoude Chinese cultuur is niet meer wat ze geweest is. Op zichzelf gesloten, heeft ze de boot van de modernisering gemist. Dat beweren althans sommige hedendaagse Chinese intellectuelen. ‘Iconoclasten’, beeldenstormers kun je ze noemen: ze verbrijzelen de beelden die niet alleen wij, westerlingen, maar ook de Chinezen zelf er over hun cultuur op nahouden. Daarmee brengen zij een brede maatschappelijke discussie op gang.
841	FORUM
841	REIZEN MAAKT VERLIES GEWAAR JORIS GERITS
842	BIJBELSE VERBEELDING IN DE GOUDEN EEUW PANC BEENTJES
845	HERDENKING, GESCHIEDENIS, ONWETENDHEID GIE VAN DEN BERGHE
846	VROUWEN UIT DE SCHADUW LUCE BILLION
850	BOEKEN

[Deel 9, pagina 863]

STREVEN

MAAKT DEEL UIT VAN EEN GROEP EUROPESE TIJDSCHRIFTEN:

BROTÉRIA
Rua M. Antonio Taborda 14 1293 Lissabon, Portugal

LA CIVILTÀ CATTOLICA
1 Via di Porta Pinciana 00187 Rome, Italië

CHOISIR
18, rue Jacques Dalphin 1227 Carouge, Zwitserland

ÉTUDES
14, rue d'Assas 75006 Parijs, Frankrijk

THE MONTH
114 Mount Street Londen W1Y 6AH Groot-Brittannie

OBJECTIF EUROPE
Ocipe, Wetstraat 221 1040 Brussel België (drie edities: Frans, Engels, Duits)

ORIENTIERUNG
Scheideggstrasse 45 8002 Zürich Zwitserland

PRZEGLAD POWSZECHNY
ui. Rakowiecka 61 02-532 Warschau Polen

RAZÓN Y FE
Pablo Aranda 3 28006 Madrid, Spanje

SIGNUM
St. Johannesgatan 22 A 752 35 Uppsala, Zweden

STIMMEN DER ZEIT
Zucalistrasse 16 8000 München 19, Duitsland

STUDIES
35 Lr Leeson Street Dublin 2, Ierland

VIMATA
27 rue Smyrnis 104-39 Athene Griekenland

BINNENKORT IN STREVEN

TAAL EN EVOLUTIE IN HET WERK VAN LEO PLEYSIER
B. VERVAECK

RELIGIEUZE GENEZING IN AFRIKA
G. TER HAAR

HET QUANTUMTHEORETISCHE DEBAT
E. KLEIN

WETENSCHAPSBELEID IN VLAANDEREN
E. VAN HOVE

TIJD EN RUIMTE IN DE TECHNISCHE WERELD
S. IJSSELING

[Deel 9, achterplat]

STREVEN

JUNI 1992

HET ANDERE GEZICHT VAN PAULUS
JOOP SMIT

JAMES MEADE: EEN VEELZIJDIG ECONOOM OVER HET GOEDE LEVEN
WALTER VAN TRIER

AGATHOTOPIE'S DERDE ECONOMISCHE WEG
JAMES MEADE

HET BASISINKOMEN ALS DERDE WEG?
WALTER VAN TRIER

JAPANSE POEZIE IN VERTALING
NOOR SMALS

KROATIE IN HET JOEGOSLAVISCHE CONFLICT
OTTMAR EDENHOFER

BORGES ANDERS GAAN LEZEN?
GUY POSSON

DE CRISIS VAN DE CHINESE CULTUUR
NICOLAS STANDAERT

REIZEN MAAKT VERLIES GEWAAR
JORIS GERITS

BIJBELSE VERBEELDING IN DE GOUDEN EEUW
PANC BEENTJES

HERDENKING, GESCHIEDENIS, ONWETENDHEID
GIE VAN DEN BERGHE

VROUWEN UIT DE SCHADUW
LUCE BILLION

[Deel 10, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

JULI-AUGUSTUS 1992

‘EEN TWEEDE SODOMA’

RACISME OF KLASSENSTRIJD

KRISTEVA: LIEFDE EN BESCHAVING

JAARGANG 59, NR. 10, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 10, binnenkant voorplat]

STREVEN, JULI-AUGUSTUS 1992

59e jaargang, nr. 10

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

Geert Boeve

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Abonnementen januari- december 1992 (11 nummers) inclusief BTW: België: BF. 1.540; Nederland, f 94; andere landen BF. 1.780.

Studenten: BF. 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BF. 220, f 14

BESTELLINGEN VAN NUMMERS / REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

STEUN

Wie Streven wil steunen door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1992 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

Hans Willemse

VORMGEVING

Erik Martens

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Hugo Roeffaers, Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN

uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Pompeji, fresco uit de ‘Villa der Mysteriën’

[Deel 10, pagina 865]

867	TIJD EN RUIMTE IN DE TECHNISCHE WERELD SAMUEL IJSSELING Techniek en industrie hebben ons wereldbeeld grondig veranderd. Over wat techniek en industrie in wezen zijn bestaan er echter nogal wat misverstanden. Techniek en industrie zijn geen dingen, maar werelden waarin efficiëntie, interdependentie en uniformiteit de toon aangeven, waarin tijd koopwaar wordt en tot ‘punctualiteit’, stiptheid gereduceerd en waarin het onderscheid tussen het private en het publieke zijn betekenis verliest. Techniek vertoont een totalitair karakter, en dat is verontrustend.
878	HEIBEL RONDOM DE DODE-ZEEROLLEN Feiten en fictie PANC BEENTJES De geschiedenis van de ontdekking zowel als van de publikatie van de Dode-Zeerollen lijkt wel een detective story. De wetenschappelijk niet te verantwoorden vertraging van de publikatie is een vruchtbare voedingsbodem voor de meest wilde hypothesen. In deze bijdrage zet de auteur de feiten op een rijtje.
885	VIJF STELLINGEN OVER XENOFOBIE EN EEN ANTI-XENOFOBIE BELEID JOHAN LEMAN 80.000 Marokkaanse en Turkse mensen veroorzaken bij een deel van de 6 miljoen autochtone Vlamingen xenofobe gevoelens. Ook in andere landen is niet iedereen bereid de al bij al beperkte niet-Europese aanwezigheid te zien als een potentiële verrijking. De auteur is sinds drie jaar kabinetschef van de koninklijk commissaris voor het migrantenbeleid en probeert een antwoord te formuleren op de vraag wat er op beleidsniveau moet gebeuren om deze bedreigende escalatie te keren.
893	LOS ANGELES: RACISME OF KLASSENSTRIJD? LUDO ABICHT Voor drie vierden van de zwarte bevolking van de VS zijn de hoopvolle verwachtingen van de jaren zeventig niet uitgekomen. De recente revolte in Los Angeles is niet zozeer een uitbarsting van racisme maar wel van een klassenstrijd tussen een minderheid van haves en een meerderheid van have-nots die zich o.a. ook in Europa aftekent.
901	DIE SCHONEN ECHO Taal en evolutie in het werk van Leo Pleysier BART VERVAECK Het werk van Leo Pleysier is een echo van wat verloren gegaan is: een oorspronkelijke taal, een oorspronkelijke verhouding met de plattelanders en met de realiteit. Wil de nagalm de origine opnieuw tot klinken brengen, dan moet hij ontdaan worden van al het onoorspronkelijke: de clichés van de taal, de taalgebruiker en de werkelijkheid. Pleysier pakt die drie soorten clichés aan in de drie grote fasen van zijn werk. Maar uiteindelijk blijft de vaststelling dat de echo altijd achteraf komt. En dat het enige wat nog rest van de oorsprong de leegte en de afwezigheid is.

[Deel 10, pagina 866]

909	LIEFDE IS HET FUNDAMENT VAN DE BESCHAVING Gesprek met Julia Kristeva GER GROOT De ethiek en de filosofie van het subject, de ander en de liefde lijken weer hun opwachting te maken. Julia Kristeva is met haar Histoires d'amour een van hun meest opvallende pleitbezorgers. Een gesprek met deze linguïste, psychoanalytica en cultuurfilosofe over de liefde als hoeksteen van de beschaving.
920	POMPEJI, ‘EEN TWEEDE SODOMA’ Klassieken in een jezuïetencollege anno 1910 LUC DEVOLDERE Pompeji dus. Maar niet het zoveelste reisverhaal. Wel een Journey in the mind van een humaniora-leerling anno 1910 uit het Gentse Collège Sainte Barbe. Het schoolse opstel maakt enkele dingen duidelijk over het onderwijs in de klassieken op een jezuïetencollege in het begin van de eeuw. Zelfs Pompeji wordt ingepast in de ultramontaanse ideologie. In de bibliotheek aan Pompeji gewijd, kiezen wij echter voor een buitenstaander, Giacomo Leopardi. Hij herleidt de stad - en elke menselijke constructie - tot haar juiste proporties.
930	EEN KRUIS OVER DE CHINESE CULTUUR? NICOLAS STANDAERT Het besef dat de Chinese cultuur een diepe crisis doormaakt (Streven, juni 1992) heeft bij een aantal Chinese intellectuelen een bezinning op gang gebracht over de in China ingewortelde zelfvoldaanheid; tegenover de traditionele positive visie op de mens van het confucianisme, stelt een kleine maar invloedrijke groep zgn. ‘cultuurchristenen’ christelijke thema's als schuld, zonde, kruis en verlossing. Een uitdagende stellingname, ook voor westerlingen.
940	FORUM
940	TWEEMAAL SENANQUE JORIS GERITS
942	WIJSGERIG LEVEN IN NEDERLAND CORNELIS VERHOEVEN
945	SIMPLICISSIMUS VERTAALD PAUL PELCKMANS
948	BOEKEN

COPYRIGHT

Het artikel Agathotopië's derde economische weg van J.E, Meade (Streven, juni 1992, pp. 782-797) ontleenden we, met goedkeuring van de uitgevers, aan The Royal Bank of Scotland Review.

[Deel 10, pagina 959]

STREVEN

MAAKT DEEL UIT VAN EEN GROEP EUROPESE TIJDSCHRIFTEN, WAARONDER:

BROTÉRIA
RuM. Antonio Taborda 14 1293 Lissabon, Portugal

LA CIVILTÀ CATTOLICA
1 Via di Porta Pinciana 00187 Rome, Italië

CHOISIR
18, rue Jacques Dalphin 1227 Carouge, Zwitserland

ÉTUDES
14, rue d'Assas 75006 Parijs, Frankrijk

THE MONTH
114 Mount Street Londen W1Y 6AH Groot-Brittannie

OBJECTIF EUROPE
Ocipe, Wetstraat 221 1040 Brussel België (drie edities: Frans, Engels, Duits)

ORIENTIERUNG
Scheideggstrasse 45 8002 Zürich Zwitserland

PRZEGLAD POWSZECHNY
ul. Rakowiecka 61 02-32 Warchau Polen

RAZÓN Y FE
Pablo Aranda 3 28006 Madrid, Spanje

SIGNUM
St. Johannesgatan 22 A 752 35 Uppsala, Zweden

STIMMEN DER ZEIT
Zucallistrasse 16 8000 München 19, Duitsland

STUDIES
35 Lr Leeson Street Dublin 2, Ierland

VIMATA
27 rue Smyrnis 104-9 Athene Griekenland

BINNENKORT IN STREVEN

HET DENKEN VAN JOHN CHARLTON POLKINGHORNE
J. HAERS

EEN ORTHODOXE KIJK OP EUROPA
A. KALLIS

DE TRANEN VAN BOABDIL
U. VERMEULEN

MONIKA VAN PAEMEL. LEZEN IS ZICH HERINNEREN
J. GERITS

ANTON KOOLHAAS, DIERENVERHALEN, MENSENROMANS
N. SMALS

[Deel 10, achterplat]

STREVEN

JULI-AUGUSTUS 1992

TIJD EN RUIMTE IN DE TECHNISCHE WERELD
SAMUEL IJSSELING

HEIBEL RONDOM DE DODE-ZEEROLLEN
PANC BEENTJES

OVER XENOFOBIE EN EEN ANTI-XENOFOBIE BELEID
JOHAN LEMAN

LOS ANGELES: RACISME OF KLASSENSTRIJD?
LUDO ABICHT

LEO PLEYSIER: DIE SCHONEN ECHO
BART VERVAECK

KRISTEVA: LIEFDE IS HET FUNDAMENT VAN DE BESCHAVING
GER GROOT

POMPEJI, ‘EEN TWEEDE SODOMA’
LUC DEVOLDERE

EEN KRUIS OVER DE CHINESE CULTUUR?
NICOLAS STANDAERT

TWEEMAAL SENANQUE
JORIS GERITS

WIJSGERIG LEVEN IN NEDERLAND
CORNELIS VERHOEVEN

SIMPLICISSIMUS VERTAALD
PAUL PELCKMANS

[Deel 11, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

SEPTEMBER 1992

DOCUMENTA IX

CONQUISTA EN RECONQUISTA

GODSDIENST ALS SMEEROLIE

JAARGANG 59, NR. 11, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 11, binnenkant voorplat]

STREVEN, SEPTEMBER 1992

59e jaargang, nr. 11

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

Geert Boeve

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Abonnementen januari-december 1992 (11 nummers) inclusief BTW: België: BEF 1.540; Nederland, f 94; andere landen BEF 1.780. Studenten: BEF 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BEF 220, f 14

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

STEUN

Wie Streven wil steunen door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

Hans Willemse

VORMGEVING

Erik Martens

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Hugo Roeffaers, Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN

uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

DOCUMENTA IX, J. Borofsky, Man walking to the sky, 1992, foto Dirk Bleicker.

[Deel 11, pagina 961]

963	VERONTSCHULDIGINGSMECHANISMEN: ‘NIET WIJ ZIJN HET GEWEEST, MAAR ZIJ’ 500 jaar na de ‘ontdekking’ van Amerika MARIANO DELGADO Het begrip ‘Conquista espiritual’. de ‘geestelijke’ verovering van Latijns-Amerika suggereert dat de evangelisering en politieke verovering vanuit het Iberische schiereiland in de 16e en 17e eeuw nauw met elkaar vervlochten waren. N.a.v. de Quinto Centenario komt dit thema in de theologische literatuur opnieuw overvloedig ter sprake: de stellingen die er over worden ingenomen. komen telkens op hetzelfde neer: ‘Niet wij zijn het geweest, maar de anderen’.
971	DE TRANEN VAN BOABDIL URBAIN VERMEULEN De inname van het Moorse Granada, begin 1492, betekent niet het einde van de aanwezigheid van de islam in Spanje Nog iets meer dan een eeuw hebben de Moriscos in moeilijke omstandigheden hun bestaan gerokken en daarbij alles in het werk gesteld om hun identiteit te bewaren. Omdat ze zich niet inpasten in het katholieke Spanje (waar voor niet-katholieken geen plaats meer bleek te zijn) werden ze uiteindelijk uitgedreven.
980	DE UNO-CONFERENTIE OVER MILIEU EN ONTWIKKELING Een bescheiden succesje MARC HOOGHE De UNO-conferentie te Rio loste beslist niet alle verwachtingen in. Het bleef uiteindelijk bij een ‘milieutop’ en groeide niet uit tot een conferentie over de samenhang tussen milieu- en ontwikkelingsproblemen. Een dergelijke opdracht vergt echter de inzet van alle wereldburgers en wel over een lange periode. Al bracht Unced geen uitkomst, ze betekende toch een aanzet tot een ‘ecoindustriele revolutie’.
990	DOCUMENTA IX: EEN GEDACHTEN-GANG Kunstwerken en documenten SYLVAIN DE BLEECKERE Van 30 juni tot en met 20 september 1992 vindt te Kassel de negende documenta plaatst. De Vlaming Jan Hoet is deze keer de artistiek leider. De auteur laat zich door de kunstwerken leiden.

[Deel 11, pagina 962]

998	LEZEN IS ZICH HERINNEREN Over ‘De eerste steen’ van Monika van Paemel JORIS GERITS Met haar recente roman, De eerste steen, metselt Monika van Paemel eigenzinnig en magistraal verder aan haar literair bouwwerk. De roman is een mozaïek: sommige steentjes vormen een cluster rond haar vriendinnen en geliefden in het huidige Israël, waar de intifadah woedt, andere vervolledigen het portret van de Vlaamse mensen die May, het hoofdpersonage, hebben opgevoed, nog andere tekenen de verwerking van het verdriet om het kind dat liever wou doodgaan. Het is een oud en sterk symbolisch verhaal over liefde of geen liefde, vruchtbaarheid en doodsbedreiging, wanhopig makend verdriet en draaglijke, want beleden pijn.
1004	GODSDIENST ALS SMEEROLIE Migrantenbeleid als sta-in-de-weg voor de organisatie van de islam ADRIAAN OVERBEEKE De overheid mag de islamitische eredienst niet als middel gebruiken om het stroeve integratieproces van de islamitische migrantenbevolking soepeler te doen verlopen. In haar zoektocht naar geschikte islamitische gesprekspartners zou de overheid zich kunnen laten inspireren door het voorzichtige beleid dat men in het begin van de 19e eeuw voerde met betrekking tot het protestantisme.
1017	WETENSCHAPSBELEID ERIK VAN HOVE Hoe kwam de overheid er toe aandacht te besteden aan de wetenschap? Als een van de eerste landen binnen de OESO heeft de overheid in België een wetenschapsbeleid gevoerd. Nu ook dit beleid gefederaliseerd wordt, staat men voor nieuwe uitdagingen. Wetenschapsbeleid is weliswaar een zaak van evenwicht maar daarom niet meteen een oefening in verdelende rechtvaardigheid.
1029	NIEUWE IMPULSEN IN SURINAME FRANSJE POVEL-SPELEERS Terwijl de meeste ontwikkelingslanden geconfronteerd worden met een explosieve bevolkingsgroei, kampt Suriname met het probleem van de onderbevolking, vooral in de landbouwgebieden. De auteur bezocht het land en beschrijft haar eerste indrukken van de Surinaamse plattelandsproblematiek.
1036	FORUM
1036	EEN RIVIER ZONDER BEDDING JORIS GERITS
1038	EEN RUIME KIJK OP HET RECHT DANIEL CUYPERS
1042	DE SUBLIMATIE VAN KAFKA GIE VAN DEN BERGHE
1044	BOEKEN

[Deel 11, achterplat]

STREVEN

SEPTEMBER 1992

500 JAAR NA DE ‘ONTDEKKING’ VAN AMERIKA
MARIANO DELGADO

DE TRANEN VAN BOABDIL
URBAIN VERMEULEN

DE UNO-CONFERENTIE OVER MILIEU EN ONTWIKKELING
MARC HOOGHE

DOCUMENTA IX: EEN GEDACHTEN-GANG
SYLVAIN DE BLEECKERE

DE EERSTE STEEN VAN MONIKA VAN PAEMEL
JORIS GERITS

GODSDIENST ALS SMEEROLIE
ADRIAAN OVERBEEKE

WETENSCHAPSBELEID
ERIK VAN HOVE

NIEUWE IMPULSEN IN SURINAME
FRANSJE POVEL-SPELEERS

EEN RIVIER ZONDER BEDDING
JORIS GERITS

EEN RUIME KIJK OP HET RECHT
DANIEL CUYPERS

DE SUBLIMATIE VAN KAFKA
GIE VAN DEN BERGHE

[Deel 12, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

OKTOBER 1992

CULTUURPESSIMISME VAN GEESTEN BEZETEN HET MIDDEN VAN DE GESCHIEDENIS

JAARGANG 59, NR. 12, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 12, binnenkant voorplat]

STREVEN, OKTOBER 1992

59e jaargang, nr. 12

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

Geert Boeve

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Abonnementen januari-december 1993 (11 nummers) inclusief BTW: België: BEF 1.640; Nederland, f 99,5; andere landen BEF 1.880.

Studenten: BEF 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BEF 220, f 14

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

Hans Willemse

VORMGEVING

Erik Martens

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Hugo Roeffaers, Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Hotel Europa, Praag

[Deel 12, pagina 1057]

1059	EEN ORTHODOXE KIJK OP EUROPA Altera Pars ANASTASIOS KALLIS Voor de eenwording van Europa is er niet alleen een politieke en economische basis nodig, maar ook een geestelijke. De kerken hebben op dit vlak een onvervangbare rol te spelen. Maar het Westen mag zich niet langer superieur opstellen tegenover het Oosten.
1065	JAN PATOČKA Filosoof en woordvoerder van Charta '77 GUIDO VANHEESWUCK ‘Ik weet niet wat Charta geweest zou zijn als Patočka ons in het begin niet met de glans van zijn grote persoonlijkheid de weg zou hebben gewezen’, schrijft Vačlav Havel. Tegenover de Westeuropese narratieve ethiek en deconstructie poneert de Tsjechische filosoof Jan Patočka (1907-1970) de ‘poging om in de waarheid te leven’.
1075	CULTUURPESSIMISME In de spiegel van het westeuropese fin de siècle LUC DIRIKX Het cultuurpessimisme van het 19e eeuwse fin de siècle vond een weerspiegeling in de kunst van die tijd. Historische omstandigheden droegen in aanzienlijke mate bij tol een gevoel van ontreddering dat zijn uitdrukking vond in decadentistische themata.
1083	HET MIDDEN VAN DE GESCHIEDENIS Een commentaar op Francis Fukuyama THEO SALEMINK Francis Fukuyama heeft in zijn boek Het einde van de geschiedenis en de laatste mens (1992) de filosoof Hegel weer tot leven gewekt. Dit keer in dienst van de liberale revolutie na de val van Oost-Europa en de Golfoorlog. Na de overwinning heeft de Pax Americana een nieuwe, positieve legitimatie nodig. Een nieuwe geschiedenisfilosofie en geschiedenistheologie voor een seculiere fase van de geschiedenis. Salemink, historicus, analyseert en legt de tegenstrijdigheden bloot. Niet het ‘einde van de geschiedenis’, maar het ‘midden van de geschiedenis’.
1096	ANTON KOOLHAAS Dierenverhalen, mensenromans NOOR SMALS Dit jaar ontving Anton Koolhaas de P.C. Hooft-prijs. Bij het grote publiek is hij allicht het meest bekend om zijn dierenverhalen. Toch beschouwt hijzelf die als vingeroefeningen voor zijn mensenromans. Heel zijn oeuvre is gecentreerd rondom het thema van de dood in het leven, en geschreven in een directe, lichamelijke maar toch haast hymnische taal.

[Deel 12, pagina 1058]

1106	LEONARDUS LESSIUS OVER DE BERGEN VAN BARMHARTIGHEID Actuele relevantie van een vroegmodern debat TOON VAN HOUDT In 1618 werd te Brussel een Berg van Barmhartigheid opgericht - de eerste in een hele reeks. Deze openbare kredietinstellingen verleenden mensen in acute geldnood krediet tegen een matige intrest, en stelden zo paal en perk aan de woekerpraktijken van de lombarden. De Vlaamse jezuïet Leonardus Lessius (1554-1623) nam de verdediging van deze controversiële instellingen op zich. Hoe pakte hij die verdediging aan? Wat was de rol van zijn geschrift in het 17e eeuwse debat over de Bergen? En wat heeft dat debat ons vandaag nog te vertellen?
1117	VAN GEESTEN BEZETEN Religieuze genezing in Afrika GERRIE TER HAAR Religieuze genezing is een wijdverbreid verschijnsel in met name de niet-westerse wereld, waar ziekte vaak gezien wordt als het werk van boze geesten. In Afrika leidde het begrip voor deze opvatting tot het ontslag van de rooms-katholieke aartsbisschop van Lusaka (Zambia), Mgr. Emmanuel Milingo. Het artikel gaat in op de achtergronden en de betekenis van het conflict.
1125	JA EN NEEN JOHN VERHAAR Culturen verschillen in hoe ze ‘ja’ en ‘neen’ gebruiken. Er zijn winnaars of verliezers in die verschillen.
1128	FORUM
1128	DE GESCHIEDENIS VAN DE VROUW Vrouwengeschiedenis schrijven is de maatschappij aanvallen ERIK DE SMET
1131	EEN LIJF VAN TAAL Over Jan Elburg JORIS GERITS
1132	NEDERLANDSE NIEUWE ZAKELIJKHEID E. VAN DER AA
1134	HENRI DE TOULOUSE-LAUTREC There's no business like showbusiness ERIK MARTENS
1137	GEEN ROOK ZONDER VUUR Het rokersdebat als signaal van anomie GIE VAN DEN BERGHE
1139	BOEKEN

[Deel 12, achterplat]

STREVEN

OKTOBER 1992

EEN ORTHODOXE KIJK OP EUROPA
ANASTASIOS KALLIS

JAN PATOČKA
GUIDO VANHEESWIJCK

CULTUURPESSIMISME
LUC DIRIKX

HET MIDDEN VAN DE GESCHIEDENIS
THEO SALEMINK

ANTON KOOLHAAS, DIERENVERHALEN, MENSENROMANS
NOOR SMALS

LEONARDUS LESSIUS OVER DE BERGEN VAN BARMHARTIGHEID
TOON VAN HOUDT

VAN GEESTEN BEZETEN
GERRIE TER HAAR

JA EN NEEN
JOHN VERHAAR

DE GESCHIEDENIS VAN DE VROUW
ERIK DE SMET

EEN LIJF VAN TAAL OVER JAN ELBURG
JORIS GERITS

NEDERLANDSE NIEUWE ZAKELIJKHEID
E. VAN DER AA

HENRI DE TOULOUSE-LAUTREC
ERIK MARTENS

GEEN ROOK ZONDER VUUR
GIE VAN DEN BERGHE

[Deel 13, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

NOVEMBER 1992

HET ALGEMEEN BETWIJFELD GELOOF QUANTUMFYSICA EN METAFYSICA AIDSTESTS

JAARGANG 59, NR. 13, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 13, binnenkant voorplat]

STREVEN, NOVEMBER 1992

59e jaargang, nr. 13

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

Geert Boeve

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Abonnementen januari-december 1993 (11 nummers) inclusief BTW: België: BEF 1.640; Nederland, f 99,5; andere landen BEF 1.880

Studenten: BEF 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BEF 220, f 14

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

Hans Willemse

VORMGEVING

Erik Martens

VERANTWOORDELIJK UITGEVER

Hugo Roeffaers, Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Helene Schjerfbeck, De zigeunerin, 1937, gouache en houtskool op papier, Pentti Wähäjärvi collectie, Helsinki.

[Deel 13, pagina 1153]

1155	HET ALGEMEEN BETWIJFELD CHRISTELIJK GELOOF Zin en onzin van de traditie / GEORGES DE SCHRIJVER Geloven temidden van chaos en crisis / HENK VAN DER LINDE Begin dit jaar publiceerde H.M. Kuitert een boek dat meteen een bestseller werd: Het algemeen betwijfeld christelijk geloof. Wij vroegen een Vlaamse en een Nederlandse theoloog om hun reactie op dit boek.
1171	ODYSSEUS ALS ELCKERLYC CORNELIS VERHOEVEN De Odyssee is uitgegroeid tot het verhaal van alle verhalen, niet wegens de avonturen van Odysseus maar om haar universeel herkende thema van terugkeer en heimwee. De Odyssee is dus méér dan een verhaal. Odysseus is Elckerlye, daarover zijn zowel de neoplatoonse allegoristen als de hedendaagse antroposofen en (psychoanalytische) hermeneuten het blijkbaar eens.
1179	DE FINSE SCHILDERES HELENE SCHJERFBECK (1862-1946) Een autonome persoonlijkheid binnen het modernisme PAUL BEGHEYN Tot voor kort is het werk van de Finse schilderes Helene Schjerfbeck (1862-1946) nauwelijks buiten Scandinavië te zien geweest. Met de grote belangstelling die haar werk onlangs in de Phillips Collection in Washington te beurt viel (en nu ook nog tot 10 januari in The National Academy of Design in New York), lijkt daarin eindelijk een kentering gekomen. Een schets van een boeiende persoonlijkheid die een geheel eigen introspectieve en melancholische stijl ontwikkelde binnen het modernisme.
1187	HET QUANTUMTHEORETISCHE DEBAT Een inleiding ETIENNE KLEIN Met de ontdekking van het quantum in de eerste decennia van de twintigste eeuw worden een aantal basisbegrippen van de klassieke fysica opnieuw in vraag gesteld. De fysica stoot op metafysische vragen die aan de basis zelf liggen van haar theorie en haar methode: wat is meten, wat is een object, wat is een verschijnsel?

[Deel 13, pagina 1154]

1199	HET DENKEN VAN JOHN CHARLTON POLKINGHORNE JACQUES HAERS John C. Polkinghorne, een Britse natuurwetenschapper, verdiept zich sinds een tiental jaren in de dialoog tussen wetenschappen en theologie. Zijn denken, dat hij zelf ‘kritisch realisme’ noemt, benadrukt meer de formele gelijkenissen en verschillen tussen beide dan de inhoudelijke. Hij streeft ernaar zowel bij de wetenschapper als bij de theoloog een zoektocht te herkennen naar de eigen structuur van de werkelijkheid.
1208	ECONOMEN ONTDEKKEN RETORIEK Een frisse wind in de economische wetenschap GUIDO ERREYGERS In de economische wetenschap is sinds enkele jaren een verhoogde belangstelling waar te nemen voor retoriek. In kringen van economische methodologen heeft de discussie over retoriek voor enige onrust gezorgd, omdat de geldigheid van de heersende methodologie in vraag wordt gesteld. In het artikel wordt vooral aandacht besteed aan het werk van Donald McCloskey.
1215	DE EUROPEES-AMERIKAANSE BETREKKINGEN Verleden, heden en toekomst ERIK FAUCOMPRET Sedert de val van het communisme wordt de politieke en economische kaart van Europa grondig gewijzigd, zowel nationaal als internationaal. Vooral de betrekkingen met de VS die traditioneel gebaseerd waren op de goodwill van Amerika en de onderdanigheid van Europa zijn dan ook aan een grondige herziening toe. Dit is met name het geval op economisch vlak waar de belangenconflicten hoog oplaaien.
1224	FORUM
1224	IN HET GEDICHT JORIS GERITS
1226	AIDSTESTS Economische berekening en ethische gevoeligheid TOON VANDEVELDE
1229	LODEWIJK VAN GRUUTHUSE De krijgsheer en zijn vorst, de mecenas en zijn librije ERIK DE SMET
1233	BOEKEN

[Deel 13, achterplat]

STREVEN

NOVEMBER 1992

HET ALGEMEEN BETWIJFELD CHRISTELIJK GELOOF
GEORGES DE SCHRIJVER & HENK VAN DER LINDE

ODYSSEUS ALS ELCKERLYC
CORNELIS VERHOEVEN

DE FINSE SCHILDERES HELENE SCHJERFBECK
PAUL BEGHEYN

HET QUANTUMTHEORETISCHE DEBAT
ETIENNE KLEIN

HET DENKEN VAN JOHN CHARLTON POLKINGHORNE
JACQUES HAERS

ECONOMEN ONTDEKKEN RETORIEK
GUIDO ERREYGERS

DE EUROPEES-AMERIKAANSE BETREKKINGEN
ERIK FAUCOMPRET

JOTIE 'T HOOFT, IN HET GEDICHT
JORIS GERITS

AIDSTESTS
TOON VANDEVELDE

LODEWIJK VAN GRULTHUSE
ERIK DE SMET

[Deel 14, voorplat]

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

DECEMBER 1992

DE OUDHEID IN VERTALING SPIRITUEEL HUMANISME NAAMLOOS IN DE BIJLMER

JAARGANG 59. NR. 14, ISSN 0039-2324, AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

[Deel 14, binnenkant voorplat]

STREVEN, DECEMBER 1992

59e jaargang, nr. 14

REDACTIE

REDACTIEADRES

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ADMINISTRATIE

Geert Boeve

Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

tel. 03/237.97.94

ABONNEMENTEN

Abonnementen januari-december 1993 (11 nummers) inclusief BTW: België: BEF 1.640; Nederland, f 99,50; andere landen BEF 1.880 Studenten: BEF 980, f 67

LOSSE NUMMERS

BEF 220, f 14

REKENINGEN T.N.V. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck); 001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank); 4344657 (Postbank in Nederland)

WIE STREVEN WIL STEUNEN door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1993 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag.

Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

PERS EN PROMOTIE

Hans Willemse

VORMGEVING

Erik Martens

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Hugo Roeffaers, Sanderusstraat 5, B - 2018 Antwerpen

NADRUK VAN ARTIKELEN uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

OMSLAGFOTO

Rafael, Stanza della Segnatura, Rome, detail uit ‘de school van Athene’.

[Deel 14, pagina 1249]

1251	NAAMLOZE VERMISTEN IN DE BIJLMER HARRY HAMERSMA ‘We zullen nooit precies weten hoeveel mensen zijn omgekomen in deze ramp, en wij zullen nooit precies weten wie het waren’. Er waren ‘geregistreerden’ en ‘verstekelingen’. Van deze laatsten werd voorheen de aanwezigheid niet opgemerkt, nu wordt hun afwezigheid niet opgemerkt. Het waren en zijn ‘illegalen’ in de ogen van de bewoners van de ‘eerste wereld’. Hoelang nog?
1255	SPIRITUEEL HUMANISME ILSE N. BULHOF Cultuur en godsdienst zijn nauw met elkaar verbonden, perioden van crisis en van heropleving lijken er hand in hand te gaan. Niet alle vormen van religieus besef dragen bij tot een humane cultuur. In deze bijdrage houdt de auteur en pleidooi voor een spiritueel humanisme dat openstaat voor andere culturen en andere religies.
1267	GODSDIENST IN MEERVOUD Pleidooi voor een interreligieuze dialoog EEUWOUT KLOOTWIJK De grote erscheidenheid aan religieuze tradities stelt christenen voor velerlei theologische en existentiële vragen. Globaal gesproken unnen er drie wijzen van benadering in de theologie der religies onderscheiden worden, exclusivisme (Jezus Christus is e enige weg waardoor mensen tot bevrijding en heil kunnen komen); inclusivisme (er zijn verschillende heilswegen maar de norm en het criterium tot beoordeling en onderscheiding der geesten is gelegen in Jezus Christus) en pluralisme (er zijn vele wegen tot het Mysterie van de Waarheid). In dit artikel wordt de laatste benaderingswijze beschreven aan de hand van de gedachtengang van de Indiase theoloog Stanley J Samartha (1920).
1275	DE ‘GEESTELIJKE’ CARRIERE VAN G.G. CASANOVA Slachtoffer van de zintuigen ERIK DE SMET Achttiende eeuwse auteurs zijn ‘in’. Na Sade (zie Streven, december 1991) geniet de grote libertijn en vonturier G.G. Casanova (1725-1798) opnieuw belangstelling. Los van elke band met ons postmodern levensgevoel dient de lezer deze auteurs e situeren in het kader van het stervende Ancien Régime, een kantelend tijdperk waarvan de chaos cynisme voortbracht.
1284	DE OUDHEID IN VERTALING VINCENT HUNINK De klassieke oudheid staat tegenwoordig weer in de belangstelling. Dat is goed zichtbaar an de vele moderne uitgaven van Griekse en Latijnse werken in vertaling. Onlangs verscheen een monumentaal naslagwerk op dit gebied. Naar anleiding daarvan wordt in deze bijdrage wat dieper ingegaan op de hausse in vertalingen, op mogelijke oorzaken van deze moderne ntwikkeling en op de schaduwzijden ervan.

[Deel 14, pagina 1250]

1291	BOON, BOONTJE, BOONTJES JORIS GERITS In het voorbije decennium en ook vandaag nog is het oeuvre van L.P. Boon geregeld het voorwerp van wetenschappelijk onderzoek in Nederland en in Vlaanderen. Een Vlaamse uitgeverij bezorgt een geannoteerde uitgave in 8 delen an Boons dagelijkse krantestukjes in Vooruit, geschreven tussen 1959 en 1978. De briefwisseling van Boon met zijn eerste itgeefster, Angèle Manteau, en de biografie van A. Manteau, geschreven door Greta Seghers, reveleren een merkwaardige relatie van aardering en onverschilligheid tussen uitgeefster en auteur. Ook de receptie van Boons romans wordt gekenmerkt door ambiguïteit. In de actuele Boon-studie wordt daarover druk gepolemiseerd.
1297	LADISLAV HEJDANEK: DENKEN EN OVERLEVEN Een gesprek GUIDO VANHEESWIJCK Ladislav Hejdanek, één an de oprichters van de Tsjechische vrijheidsbeweging Charta '77, wordt vandaag als een toonaangevende denker in Oost-Europa beschouwd. inds 1990, na de ‘fluwelen revolutie’, mag hij opnieuw filosofie doceren. In mei was hij gastspreker op de Wijsgerige Dagen te Leuven. Met hem hadden we een gesprek over de politieke en wijsgerige evolutie in zijn land.
1305	DROOM EN TRANCE JOHN VERHAAR Dromen binnen dromen, taal binnen taal, denken binnen denken: dit alles is kenmerkend voor onze cultuur. Wat doen we ermee?
1310	FORUM
1310	DE TIJD, DE AFSTAND EN DIT GEDICHT JORIS GERITS
1312	MENNO TER BRAAK JAAK DE MAERE
1313	SOCRATES' LOT TOON VANDEVELDE
1315	GEEN REQUIEM Een biografie van Pier Paolo Pasolini LUC DEVOLDERE
1318	DE VERZORGINGSSTAAT: HET UUR VAN DE WAARHEID DANIËL CUYPERS
1324	BOEKEN
1335	INHOUDSOPGAVE JAARGANG 59 (OKT. 91 - DEC. 92)

[Deel 14, pagina 1335]

STREVEN NEGENENVIJFTIGSTE JAARGANG

OKTOBER 1991 - DECEMBER 1992, NRS. 1-14

[Deel 14, achterplat]

STREVEN

DECEMBER 1992

NAAMLOZE VERMISTEN IN DE BIJLMER
HARRY HAMERSMA

SPIRITUEEL HUMANISME
ILSE N. BULHOF

GODSDIENST IN MEERVOUD
EEUWOUT KLOOTWIJK

DE ‘GEESTELIJKE’ CARRIERE VAN G.G. CASANOVA
ERIK DE SMET

DE OUDHEID IN VERTALING
VINCENT HUNINK

BOON, BOONTJE, BOONTJES
JORIS GERITS

LADISLAV HEJDANEK: DENKEN EN OVERLEVEN
GUIDO VANHEESWIJCK

DROOM EN TRANCE
JOHN VERHAAR

DE TIJD, DE AFSTAND EN DIT GEDICHT
JORIS GERITS

MENNO TER BRAAK
JAAK DE MAERE

SOCRATES' LOT
TOON VANDEVELDE

GEEN REQUIEM
LUC DEVOLDERE

DE VERZORGINGSSTAAT
DANIËL CUYPERS

Vorige Volgende