Streven. Jaargang 30

[p. 577]

[1977, april]

[Inhoud]

K. Schäfer, Wat mogen wij hopen voor doden... en levenden?

De auteur bespreekt een recent werk van H. Peukert, dat op indringende wijze een antwoord probeert te geven op de oude vraag naar de zin of zinloosheid van de uitzichtloze dood van zovele ‘slachtoffers van de geschiedenis’. Dit antwoord knoopt aan bij de door J. Habermas e.a. ontworpen leer van het ‘communicatieve handelen’ als wezenlijke karakteristiek van het menselijk leven en samenleven. Dit tegelijk reëel en vergeefs project maakt theologie, het spreken over de God die de onmogelijke hoop fundeert, niet (langer) zinloos maar hoogst wenselijk.

L. Geerts, Gesprek met Maarten 't Hart

Maarten 't Hart, doorgewinterd onderzoeker van het dierlijk gedrag, wenst het ethologisch betoog van hemzelf en zijn collega's uitgesproken kritisch te evalueren. In gesprek met de auteur gaat hij in op vragen naar - en bezwaren tegen - methode en competentie van deze jonge wetenschap, die ook het menselijk gedrag in haar onderzoek heeft betrokken.

H. Jans, Niko Tinbergen over ethologie

Deze bijdrage wil - aansluitend bij het vorige artikel - enkele belangrijke aspecten signaleren van de ethologie, zoals deze wetenschap door een van de grondleggers ervan werd bedreven en geformuleerd. Achtereenvolgens komen specifieke methode, concreet veldonderzoek, toepasbaarheid op de mens, ethische en/of ideologische implicaties ter sprake.

L.L.S. Bartalits, De DDR en de schizofrenie van een Duitse natie

De regering in Bonn strijdt ervoor, de claim te handhaven dat Duitsland nog steeds één natie is. De politieke leiders in Oost-Berlijn strijden om te bewijzen dat de DDR op zichzelf een natie is. De DDR wordt een staat met een werkelijke nationale identiteit, maar tegelijkertijd zijn er steeds meer contacten tussen de DDR en de BRD. Dit leidt in de DDR tot een curieuze schizofrenie.

[p. 578]

M. Smulders-Mutsaerts, Meester Mathias en het Antoniusvuur

De broeders Antonieten te Isenheim, die de opdracht hadden gegeven voor het altaarstuk van Mathias Grünewald, wijdden zich aan de verzorging van de meest erbarmelijke zieken. Zij - vaak artsen en chirurgen - brachten hun zieken gedurende drie dagen naar de kapel. Men vertrouwde dat er door de beschouwing en overweging van de smadelijke dood van de Mensenzoon een rust en overgave over hen zou komen die hun eigen kruis acceptabel maakte, in de hoop dat zij, als zij het samen met de Heer zouden dragen, ook samen met Hem zouden delen in zijn heerlijkheid.

H. Brems, De Zuidnederlandse poëzie sinds 1970

Wat op poëtisch gebied een paar jaar geleden nog als revolutionair gold, werd ondertussen al weer in het museum van de geschiedenis bijgezet. De auteur poogt dit snel evoluerende verloop van stromingen, tegenstromingen, nieuwe en opnieuw opgenomen trends enigermate te overzien.

F. Sier, De huidige politieke ontwikkelingen in China

Om het huidige conflict in China te kunnen begrijpen, moet men er allereerst van uitgaan dat het een strijd is tussen mensen die allen hetzelfde doel nastreven, nl. het versterken en besturen van een maoistisch China. Het verschil ligt niet in het ideaal, doch in de manier waarop dat ideaal bereikt moet worden. Schrijver toont dit aan door de verschillende ‘hoofdpersonen’ in het conflict te bespreken. Waarbij hij tot de conclusie komt dat de strijd nog allerminst beslist is.

H.A.M. Fiolet en G.J. van de Poll, De pelgrimage van W.H. van de Pol

Twee oudleerlingen van de emeritus-hoogleraar in de fenomenologie van het protestantisme, W.H. van de Pol, hebben een gesprek over de ontwikkeling in zijn denken. Aanleiding hiertoe: 1 april 1977 wordt prof. W.H. van de Pol tachtig jaar.