Streven. Jaargang 29

[p. 665]

[1976, mei]

[Inhoud]

L.L.S. Bartalits, China en de ontspanning tussen Oost en West

De Sovjet-Unie begint zijn belangen nu pas wereldwijd en niet langer continentaal te bepalen. De technische vaardigheden en successen op de lange afstand krijgen effect en met de uitdijende invloed en de ambities moet noodzakelijkerwijs ook het aantal mogelijkheden tot botsing met de Verenigde Staten toenemen. Volgens China zal het daarom tot een militaire confrontatie komen zodra vitale Amerikaanse belangen in het geding komen en de botsing zal zich afspelen op de plaats van de strategische machtsconcentratie, nl. het Russische voorterrein Europa.

In verband hiermee is ook het Forum-artikel over ‘de erfenis van Tsjoe En-laj’ zeer belangrijk.

Frieda Hermans, Kerk en repressie in Latijns-Amerika

Latijns-Amerika heeft van zijn koloniaal verleden onder andere zijn officiële katholieke status overgehouden. In de formeel onafhankelijke staten zijn de compromissen èn de conflicten tussen de burgerlijke en religieuze machten er niet geringer om geworden. Bijzondere aandacht verdient de subtielere strategie van bv. de Chileense en Boliviaanse regeringen, die de verdeeldheid onder de christenen systematisch wil uitbuiten en aanwakkeren.

L. Penninckx, Economische programmering en planning in België

Toen ‘planning’ nog een te Oost-Europese bijsmaak had, beperkte België zich tot een vrij schuchtere programmering, die nu eens vóór en dan weer achter was op de feitelijke conjunctuur. De doorbraak van de decentralisatie-gedachte in de Belgische politiek zorgde in 1970 voor een eerste accentverschuiving: een op afzonderlijke gewesten georiënteerde planning. Thans doet zich een tweede verschuiving voor: van een overwegend industrieel-naar een uitgesproken sociaal-economische planning.

Rudolf Boehm, Lastige Vrijheid

Ten onrechte werd het determinisme als een universele en onbetwistbare evidentie geponeerd, die de bewijslast voor de stelling van de vrijheid aan de voorstanders dààrvan kon opdringen. De vlucht in het determinisme is veeleer ingegeven door onze angst voor - en onze moeite met - die inderdaad aan vele determinismen onderworpen maar niettemin reële en onvermijdelijke, en precies daarom zo lastige vrijheid van ons.

[p. 666]

J. Gerits en C. Free, Het einde van een mythe? Gangreen 3 en Een circusjongen

In dit artikel worden twee recente romans van auteurs die sterk autobiografisch schrijven, besproken en kritisch doorgelicht. Er wordt gewezen op parallellismen en contrasten in beide boeken die eenzelfde thematiek bezitten en toevallig op hetzelfde ogenblik op de markt gebracht zijn. Die thematiek is de ontsluiering van het grote jeugdzeer dat de auteurs thans nog kwelt en tot schrijven verplicht. De stellers van het artikel hebben hun aparte bijdragen aan elkaar getoetst.

R. Pourvoyeur, Het thema Vrijheid in de 19e-eeuwse Opera

Van sommige opera-aria's van de 19e eeuw is bekend dat zij een revolutie zo niet ontketend dan toch bezield hebben of er ten minste een stem aan gaven, die onder het volk een ruime en langdurige weerklank vond. De auteur bespreekt bekende en minder bekende gevallen uit de Franse, Duitse en Italiaanse scholen, en beluistert enkele oproerige geluiden in het Rijk van de Tsaren en van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie.

Frans Kurris S.J., Claudel en Corneille: schools en speels

Aan de hand van twee stukken, Partage de midi en le Cid, laat schrijver zien hoe uiteenlopend de regisseur zijn taak kan opvatten: Vitez, die zich strak aan de tekst houdt en daardoor misschien een grimmiger, minder relativerend toneelstuk brengt dan Claudel geschreven heeft; en Le Royer, die zich op het publiek richt en de tekst daaraan ondergeschikt maakt, opdat ook de scholier plezier krijgt in een klassieke tekst.

H. van Waesberghe S.J., West-Europa, 160 miljoen jaar geleden

Waarop is de reconstructie gefundeerd van ‘hoe Europa er uitgezien moet hebben’ miljoenen jaren vóór onze tijdrekening? De auteur toont aan hoe men op grond van extensief en intensief paleontologisch en paleomagnetisch onderzoek inderdaad een reeks sluitende en goed bij elkaar aansluitende conclusies kan formuleren over wel lang, maar niet spoorloos vergane geografische en klimatologische situaties van het verleden.