Streven. Jaargang 27

[p. 945]

[1974, nummer 10]

[Inhoud]

De Multinationale ondernemingen. Versterkers of verstoorders van de internationale betrekkingen?, p. 947

Toen de Noordamerikaanse multinationale ondernemingen zich in Europa vestigden, protesteerden de Amerikaanse syndicaten heftig tegen deze ‘uitvoer van werkgelegenheid naar het buitenland’. Thans nemen de Europese syndicaten dit protest over. Eén ding staat vast: voor het wereldsyndicalisme, de internationale handel, de economische en financiële politiek van de regeringen en voor de politiek tout court zijn deze ondernemingen een uitdaging die men niet alleen met kreten te lijf kan gaan.

Economische groei, p. 965

Naar aanleiding van een aantal studies van Van der Wee bespreekt de auteur economische groei als verschijnsel en als realiteit. Waarbij o.a. wordt gewezen op het feit dat bv. in 1825 het vermogen zeker het tienvoudige heeft bedragen van het nationale inkomen, terwijl thans die verhouding ligt op circa vijf tot een. Voor een beoordeling van de welvaart zou men dus voor die tijd moeten kijken naar het vermogen en thans naar het bereikte inkomen. Van belang is ook dat de groei-theorie kritisch wordt bekeken. Conclusie is, dat Van der Wee's sterkte juist gelegen is in de relativering van de eigen sociaal-economische situatie; iets waaraan het bij de economische geschiedenis in het Noorden nogal eens ontbreekt.

Sovjet-objectieven en de ontwapening, p. 972

Algehele of gedeeltelijke, eenzijdige of meerzijdige, onmiddellijke of geleidelijke ontwapening: zijn deze - oude - hoopgevende parolen iets meer dan propagandaslogans? In dit ons nucleaire tijdperk is een concreet antwoord op deze vragen nog complexer geworden: beoogt men een symmetrische of een asymmetrische reductie van de conventionele wapens, een kwantitatieve of kwalitatieve pariteit van het kernwapenarsenaal, een ontwapening in ‘goed vertrouwen’ of met wederzijds inspectierecht? En hoe valt dit alles nog te rijmen met de vrijwaring van de eigen politieke én ideologische, nationale en internationale belangen?

[p. 946]

Gulag Archipel, p. 982

Het is niet de bedoeling van de auteur hier een literaire kritiek te geven op het laatste boek van de Russische schrijver, maar een aantal historische bijzonderheden die het verstaan ervan vergemakkelijken.

Naar de wortels van maatschappij en cultuur, p. 986

In een ophefmakend essay peilt R. Girard naar oorsprong en betekenis van het geweld in de samenleving, en meer bepaald naar de geweld-bezwerende mechanismen van religieuze, juridische of psychologische aard. Het ‘religieuze’ offer van de zondebok wordt door de Griekse tragici tegelijk ontmaskerd en weer verhuld, terwijl Freuds voorbarige reductie van de oorsprong van het geweld tot de specifieke libido op haar beurt de definitieve onthulling ervan verhindert. De discussie over deze gedurfde synthese blijkt nog lang niet afgesloten te zijn.

De dialoog tussen Joden en Christenen en de bijdrage van Henri Bergson, p. 998

Henri Bergson blijkt in zijn denken geen partij in een strijd, maar door zijn typische wijze van denken levert hij stenen voor de opbouw en kan hij helpen om iets te doen aan de toekomst.

Esalen, p. 1004

Esalen is een zeer origineel recreatieoord in Californië, een tegelijk behoorlijk comfortabele en anarchistische oase voor opgejaagde en gestroomlijnde Amerikaanse burgers. Een verblijf ter plaatse wordt ongetwijfeld als een verademing ervaren, maar in hoeverre is het een hulp om de totaal andere wereld van elke dag opnieuw of beter aan te kunnen?