Het weigeren van militaire dienst kan een positieve daad en een constructieve vorm van maatschappijkritiek zijn. In enkele ethische kanttekeningen en op grond van nuttige informatie wil de auteur dit verduidelijken zonder zich schuldig te maken aan propaganda voor of tegen de militaire dienst. De bedoeling is: welke keuze een jongeman voor zijn militaire dienst ook maakt, laat het een gemotiveerde keuze zijn.
De sociale betekenis van de vakbeweging, p. 428
De vakbeweging is de enig mogelijke oplossing voor het realiseren van reële onderhandelingsvrijheid in de moderne maatschappij. Haar taak is het ervoor te zorgen dat de maatschappij echt sociaal is, d.w.z. een maatschappij waar de mensen ook op het economisch vlak met elkaar verkeren als mensen die elkaar wederzijds erkennen als mensen.
Brandts verkiezingsoverwinning voor Europa welkom, p. 440
Brandt schiep een nieuw kader voor de internationale betrekkingen: de DDR kan haar plaats op het terrein van de internationale politiek innemen en de westelijke mogendheden worden ontheven van de verplichting steeds meer het Duitse probleem in hun buitenlands beleid te betrekken. Nu komt een fase in de ‘Oostpolitiek’ waar de Atlantische bondgenoten als geheel meer bij betrokken moeten worden.
Religieuze praxis in de klassenstrijd, p. 447
Wat doe je als je in deze tijd én christen én marxist wil zijn? Gooi je het een overboord om het andere te behouden? Moet je een keuze maken? Deze vragen zijn de aanleiding geweest voor Jean Guichard om te studeren op de relatie tussen kerk, klassenstrijd en politieke strategieën. In zijn boek belicht hij de vraag of geloof en politiek onverzoenlijke grootheden zijn, of het een beïnvloed wordt door de keuze van het ander. Zijn theoretische reflexie doet hem besluiten een plaats te kiezen binnen het kader van de klassenstrijd zoals die onvermijdelijk gevoerd moet worden om een kapitalistische maatschappij omver te werpen.
[pagina 418]
[p. 418]
Michiels en Hermanowski, p. 453
De vertaling van Ivo Michiels' Orchis Militaris in het Duits door Georg Hermanowski is een mooie aanleiding om te laten zien hoe een vertaler (bewust of onbewust) de ideologie, de levensvisie of levenssfeer van een auteur kan ombuigen of er verschuivingen in aanbrengen. Daarvoor is nu eenmaal detailkritiek nodig. Die toont aan dat het nihilisme van Michiels ingepast wordt in de personalistische visie van Hermanowski.
Fellini-Roma, p. 462
Fellini, de Italiaanse cineast, overdrijft of verveelt, zegt men; hij heeft niets meer te vertellen en valt met zijn barokke wansmakelijkheden in herhaling. Jacques De Visscher denkt daar anders over. Fellini's Roma is slechts ee begrijpen binnen de heel eigen logica van de film. Dan blijkt de symbolisch werkzaam gemaakte boodschap ervan te zijn: de decadente vruchtbaarheid van het leven, de overal aanwezige dood en de steeds mogelijke overschrijding van de dood.
Op zoek naar verloren ruimten, p. 469
‘A la recherche du temps perdu’ kan ook worden ‘à la recherche des espaces perdus’, op zoek naar een verloren ruimte-ervaring. Via Le Plaisir, een film van Max Ophuls, wordt hier naar de ruimte-ervaring (in architectuur en landschap) van de Franse negentiende eeuw gespeurd en, daarachter, naar de geest en de structuur van een maatschappij die zich in die ruimte-ervaring manifesteren.
Een geloofsbelijdenis voor onze tijd? p. 475
De traditionele geloofsbelijdenissen vragen vaak om een uitgebreide verklaring om verstaanbaar te zijn voor de moderne mens. Daarom is er veel vraag naar een moderne geloofsbelijdenis. De taak ervan is de weg te wijzen naar het hart van het geloof. De auteur geeft een aantal voorbeelden die trachten: het goddelijk mysterie dichterbij te brengen en sprekender te maken én zicht te geven op de uitdaging die de wereld ons als gelovigen stelt.
Auteursrechtelijk beschermd