Streven. Jaargang 25

[p. 537]

[1972, nummer 6]

[Inhoud]

Moskou - Tokio: sluitstuk van krachtenveelhoek, p. 539

Ondanks een wat ontspannen sfeer tussen Tokio en Moskou tengevolge van wederzijdse handelsbetrekkingen, komt men niet tot overeenstemming. De Koerilen, beveiliging van de oostflank van de USSR, en het bondgenootschap van Japan met de V.S. vormen de twistpunten. Intussen gaat Japan door een steeds sterkere positie in te nemen, zodat het zelfs ooit de taak zou kunnen vervullen van scheidsrechter tussen China en de USSR.

Joegoslavië en de Sovjet-Unie van 1945 tot 1970, p. 549

De Joegoslavische communisten zullen zich tegen een aanval van de Sovjet-Unie op hun land in bloedige strijd verdedigen en daartoe ongetwijfeld westerse hulp welkom heten. Maar zij weten evengoed dat het uiteenvallen van de Sovjet-Unie ook het einde van hun socialistisch experiment in Joego-Slavië met zich mee zou brengen.

Abortus en eerbied voor het leven, p. 564

Tegen een liberalisering in de wetgeving inzake abortus wordt, vanuit de ‘traditionele’ moraal, altijd een beroep gedaan op de eerbied voor het leven. Maar eerbied voor het leven zonder meer is niet de kern van die traditionele moraal. Leven is nog geen menselijk leven. Mens zijn is erkend worden. Sociaal en maatschappelijk. Wat is daaruit te concluderen omtrent het abortusprobleem? En hoe kan een probleem als dit geregeld worden door een wetgeving?

Denken als macht, p. 572

Hoe komt het toch dat het westerse denken uitloopt op technocratie, activiteit en materiële welvaart, terwijl allerlei oosterse wijzen van denken veel minder tot materieel zichtbare resultaten leiden? In het westen schijnt het denken helemaal in dienst te staan van nuttigheid en produktie, de oosterse wijsheid schijnt daarvan af te zien. Dit vraagstuk behandelt de auteur.

[p. 538]

Een literatuurtheorie, p. 585

Voor vele critici moet de ‘Moderne Literatuurteorie’ van T.A. van Dijk, die radicaal het linguïstische karakter van de literatuur vooropstelt, aankomen als een donderslag bij heldere hemel. Taaie mythen over de schoonheid van het literaire kunstwerk moeten hier wijken voor het nuchtere inzicht dat literaire teksten in de eerste plaats teksten zijn als andere. Het vaktechnische karakter van dit korte artikel moet de lezer niet afschrikken. In latere bijdragen hoopt de auteur ook andere nieuwe literatuurtheorieën concreter toe te passen op bekende literaire teksten.

Terzijde. In het kasteel van Blauwbaard, p. 589

Het jongste boek van George Steiner, waarin deze spreekt over het einde van een literaire cultuur, geeft de auteur aanleiding om de hedendaagse cultuur aan een kritische analyse te onderwerpen.

Oud worden en sterven, p. 594

Wat is oud worden? Er bestaan ruim 150 theorieën over het verouderingsproces. Dringende vragen die rijzen in de praktijk van de bejaardenzorg stimuleren het gerontologisch onderzoek, dat uiteraard een multidisciplinair onderzoek zal moeten zijn. De auteur brengt verslag uit over het Eerste Nederlands Congres voor Gerontologie en knoopt daar enkele bedenkingen en nabeschouwingen aan vast.

Het verschijnsel Gunnar Myrdal, p. 605

De opdracht die Gunnar Myrdal zich gesteld heeft - en die ook in zijn laatste tot nu toe vertaalde boek De Misdeelde Wereld tot uiting komt - is, niet alleen de economische ontwikkeling aan te geven en de factoren die daarin meespelen als vanzelfsprekende gegevens te aanvaarden, maar alles aan een analyse te onderwerpen en daardoor beter aan een oplossing te kunnen werken. ‘In werkelijkheid zijn er geen economische problemen - er zijn gewoon problemen en die zijn complex’.