Streven. Jaargang 24

[p. 337]

[1971, nummer 4]

[Inhoud]

Een nieuwe ‘politieke theologie’, p. 339

De recente stroming in de theologie die met deze titel wordt aangeduid, is vaak tot uitgangspunt genomen voor strikt politieke subversieve acties en discriminatieve ressentimenten. In dit artikel wordt de werkelijke inhoud van de ideeën van J.-B. Metz aangegeven.

Het verdrag tussen de Bondsrepubliek en de Volksrepubliek Polen, p. 350

De erkenning van de grenzen en het verdrag dat de Bondsrepubliek met de Sovjet-Unie ging sluiten, waren de twee moeilijkheden in de onderhandelingen tussen West-Duitsland en Polen. Het verloop der gesprekken en de resultaten ervan worden geëvalueerd.

Bakoenin en Marx, p. 360

Anarchistische bewegingen allerhande beroepen zich tegenwoordig graag op Bakoenin, maar komen zij daardoor niet in tegenspraak met hun marxistische inspiratie? Hoe stonden Marx en Bakoenin precies tegenover elkaar? Een en ander komt ter sprake in dit gesprek met een van onze beste Bakoenin-kenners.

De ontwrichtende weldoeners, p. 370

Telkens opnieuw kan men verschuivingen constateren van economisch goed naar kwaad, hetgeen tot nieuwe ontwikkelingen aanleiding geeft. Zo kan men het kolonialisme en het imperialisme beschouwen en wellicht op het ogenblik een verschuiving van mechanisch gemaakte goederen naar door personen te leveren diensten. Hetgeen weer nieuwe conflicten oproept.

Een generatie IV, p. 376

De geïnterviewde is 23. Zij is doctor in de rechten, licentiaat in de criminologie. Zij kent de interviewer niet. Het interview wordt afgenomen in een flatje van een vriend, voor beiden een vreemde sfeer, die niet beschermend, maar objectiverend werkt. Soms, zegt de interviewer, leek het of de geïnterviewde een eigen film toonde en we beiden naar het scherm zaten te kijken.

[p. 338]

Beeld-spraak, p. 386

Roland Barthes heeft zijn ‘Mythologies’ van 1957 opnieuw uitgegeven: stukjes over catch, speelgoed, Le Guide Bleu, de Ronde van Frankrijk, damesbladen, enzovoort, beelden en tekens waarmee we dagelijks omgaan en waarvan de mythologie wordt blootgelegd. Je kùnt zulke dingen uit het dagelijkse leven inderdaad openmaken. Je kunt er namelijk over praten. Van een ding kun je een beeld, van een beeld kun je beeld-spraak maken.

Terzijde, p. 392

Wanneer de afgrond tussen literatuur en lectuur is gemeten, wordt de literatuur in staat van beschuldiging gesteld. Wordt de literatuur in onze maatschappij niet gebruikt om de gevestigde orde te versieren? Houdt de literatuur, voorrecht van een bepaalde klasse, niet de onderdrukking van een bepaalde klasse in stand?

De verbeelding aan de macht, p. 398

Een balans van wat er in een jaar zoal aan Nederlandse toneelteksten is verschenen, is uiteraard iets anders dan een overzicht van wat het theater te zien heeft gegeven. Toneelliteratuur is iets anders dan theater. Zo'n balans heeft ook iets toevalligs. Niet zo toevallig is het echter, dat Hugo Claus er zo'n belangrijke plaats in krijgt. Vooral op zijn jongste teksten (zijn ‘Leven en werken van Leopold II’ was op het ogenblik dat het artikel klaar moest zijn, nog niet beschikbaar) wil deze kroniek iets dieper ingaan.

Joodse Jongeren in de V.S. en in West-Europa, p. 408

Heeft de Europese joodse jongere het besef dat hij joods is en blijft, onafhankelijk van zijn religiositeit of zijn al-of-niet-zionisme, de Amerikaanse joodse jongere bekijkt het leven van de praktische kant en wenst niet te veel tijd te besteden aan niet-renderende zaken zoals filosofie en godsdienst. De auteur gaat in op deze tegenstellingen door een bespreking van twee boeken van Chaim Potok.