Streven. Jaargang 22

[p. 777]

[1969, nummer 8]

[Inhoud]

Ontwikkelingshulp of niet?, p. 779

De zinvolheid van ontwikkelingshulp wordt nog steeds van links en van rechts in twijfel getrokken. In dit editoriaal worden een paar tegenargumenten behandeld en ‘een wereldomvattende solidariteit en sociale rechtvaardigheid’ bepleit.

Cultureel werk, p. 781

Er is duidelijk een tegenstelling ontstaan tussen cultuur en beroep, tussen cultuur en research. Dat moet leiden tot de dood van de cultuur. Ze wordt iets dat ooit bestaan hééft. Bijeenkomsten waar ze nog opgeroepen wordt, lijken wel op spiritische seances: een nieuwe liturgie als opium voor de ‘gecultiveerden’. Van Lier laat zien hoe ze in actieve beoefening (film, architectuur, muziek enz.) weer een levende, ja, revolutionaire realiteit kan worden.

Katholiek Nieuw Links in Engeland, p. 787

De hoofdredacteur van ‘The Month’ doet in dit artikel een poging om Katholiek Nieuw Links in Engeland te beschrijven en te analyseren. Tevens wordt een prognose gewaagd betreffende de toekomst ervan.

De gezaghebbende kerk, p. 795

Om de algemeen geconstateerde gezagscrisis in de kerk, met name wat betreft haar leergezag, te overwinnen, is het noodzakelijk dat zowel de traditionele betrokkenheid op elkaar van ‘het volk Gods onderweg’ en de hiërarchische gezagsdragers - waarbij aan het volk Gods het primaat toekomt - als de wezenlijke historische dimensie van ‘het volk Gods onderweg’ worden erkend en in praktijk gebracht. Van hieruit kunnen enige concrete condities worden opgesteld waaraan het kerkelijk leergezag in 1969 moet voldoen.

Kerkelijk gezag en menselijk leven, p. 807

De auteur geeft een aantal oorzaken aan van de kloof tussen het levensbesef van de ambtsdragers en die van de gewone geëngageerde gelovige. De band is niet definitief verbroken, maar men heeft grote moeite om elkaar te verstaan.

Economie en onderwijs, p. 812

In het kader van cultuur en politiek, waarover het april-nummer voor een groot deel handelde, kan ook het kostenvraagstuk van het onderwijs worden onderzocht. De auteurs doen dit aan de hand van enige belangrijke economische publikaties.

[p. 778]

Theologie van het antisemitisme, p. 818

In het joods-christelijke gesprek blijken de verschrikkelijke gebeurtenissen met de joden telkens weer te leiden tot de kern van het antisemitisme. Zo zelfs dat een schrijver een ‘theologie van Auschwitz’ opstelt en van daar uit een verklaring zoekt.

1962: kentering in kunst en leven, p. 821

De wereldgeschiedenis wordt niet geschreven met data uit de ontwikkeling van de schilderkunst. Hoe autonoom ze soms ook schijnt te verlopen, toch staat die ontwikkeling niet los van de algemene politieke evolutie. 1962, het jaar van de Cuba-crisis, waarin voor het eerst computers werden ingeschakeld, kan ook beschouwd worden als een breuklijn tussen het romantisch expressionisme van de jaren vijftig, waarin het ego nog centraal stond, en het structuralisme, dat een belangrijk aspect vormt van de jongste kunstontwikkeling.

De schrijvers en de christenen II, p. 828

Schrijvers hebben bedenkingen en bezwaren tegen christenen (zie het maartnummer). Maar christenen kunnen ook bezwaren en tegenwerpingen laten gelden tegen schrijvers. Tussen literatuur en evangelie, tussen schrijvers en christenen schijnen onophefbare spanningen te bestaan. Maar beiden hebben ze te maken met het omverhalen van omheiningen, met het terugnemen van wat gearriveerd is, met machteloosheid temidden van de machtige apparaten, met lijden aan deze wereld en aan zichzelf, met armoede. Daarin kunnen zij elkaar vinden.

Alexander Solzjenitsyn: Kanker Paviljoen, p. 836

Een van zijn in de Sovjet-Unie geweigerde werken welke Solzjenitsyn (‘Een dag uit het leven van Iwan Denisowisz’) in het Westen liet publiceren, is ‘Kanker Paviljoen’. Een uitvoerige analyse van deze roman laat zien vanuit welke kritische instelling ten opzichte van de Sovjet-werkelijkheid Solzjenitsyn denkt en schrijft, hoe hij zoekt naar integratie van wat hij in die werkelijkheid verdrongen weet en pleit voor een diepere bezinning op de innerlijke en religieuze waarden van de menselijke persoon.

Onbehagen met (Nederlands) theater, p. 846

In een theaternummer van het tijdschrift Kentering gaat Parool-criticus H. van den Bergh vrij hevig te keer tegen opvattingen binnen het Nederlandse toneelrepertoire. Zijn drie stellingen (terug naar realisme, meer duidelijkheid bij de regisseurs, meer erotiek) worden door onze medewerker onzacht aangepakt.