In dit artikel wordt een indruk gegeven van het denken van Ludwig Wittgenstein, één der analytische filosofen, die op dit ogenblik grote invloed uitoefenen. Ofschoon dit denken zeer formeel is, blijkt het toch vruchtbaar voor het wetenschappelijk bestuderen van ethische en godsdienstige vraagstukken, die dan echter wel van een zeer speciale kant worden benaderd. Kennis van filosofie wordt bij de lectuur van dit artikel niet voorondersteld.
Voedsel uit petroleum, p. 125
Meer voedsel voor de steeds maar aangroeiende wereldbevolking is in de eerste plaats een kwestie van agronomische opvoeding in de ontwikkelingslanden, van een uitbreiding van het landbouwareaal, het actief in gebruik nemen van de zee en dergelijke meer. Maar sinds enkele jaren worden nu ook hoopvolle vooruitzichten gebouwd op een nieuw middel in de voedselproduktie: de microbiologische synthese van eiwit uit petroleum.
Vijf verzen van Lucebert, p. 129
Lucebert heeft zichzelf in 1950 ‘gevaarlijk’ genoemd. Aan de hand van vijf verzen wordt in dit artikel nagegaan, waarin dit ‘gevaar’ bestaat, nl.: dat hij in zijn dichterschap niets onaangetast laat, geen enkele maatschappelijke of andere structuur. Het leven op aarde, en dat alleen, is hem heilig.
Aspecten van het kortverhaal, p. 135
Het ‘kortverhaal’ is niet gewoon een kort verhaal. Het is een heel eigen episch genre. Hoe is het ontstaan en hoe kan het ietwat nauwkeuriger gedefinieerd worden? Aan zulk een nadere omschrijving en eventueel aan dit neologisme blijkt in de Nederlandse literatuurwetenschap en kritiek wel degelijk behoefte te bestaan.
Chappaqua, het filmdagboek van een verslaafde, p. 144
‘Chappaqua’, een film van de Amerikaan Conrad Rooks, was de revelatie van het jongste festival van Venetië. Het is een filmdagboek waarin de auteur op grond van eigen ervaringen een mode-onderwerp behandelt: de hallucinogenen, LSD enz. Het is echter meer dan een mode-film. Volgens onze medewerker: ‘een unicum in de filmgeschiedenis’.
[pagina 114]
[p. 114]
Intercommunie, p. 150
Twee studentenpastores te Leiden, een gereformeerde en een katholieke, hebben in mei van dit jaar op een studiedag hun visie gegeven omtrent gemeenschappelijke avondmaalsviering. Mag men nog aarzelen tot intercommunie over te gaan, wanneer christenen elkaars kerk-zijn als authentiek erkennen? De brief van de Nederlandse bisschoppen over de oecumene neemt een ander standpunt in, waarbij de kwesties van het ambt en de belijdenis zwaarder doorwegen. De hier gegeven beschouwingen bedoelen slechts een aansporing tot verder denken te zijn.
Documententheater en historisch drama, p. 160
Het zogenaamde documententheater is ‘in’. Aan de hand van H. Kipphardts ‘Oppenheimer’ en P. Weiss ‘Ermittlung’ worden vorm en inhoud van deze nieuwe dramaturgie onderzocht. Hoe verhoudt het persoonlijke engagement van de auteur zich tot de documentaire objectiviteit? Meteen rijst de vraag, of het historische drama nog een kans heeft op dit bewustzijnsvlak. Uit een analyse van P. Weiss' ‘Marat’ blijkt dat het antwoord niet zonder meer affirmatief kan zijn.
Levensvervulling in de religieuze staat, p. 171
De uiterst actuele vraag naar de zin van het religieuze leven is de vraag naar de volwassenheid van degene die dit leven aanvaardt. Het gaat om de hele mens, die, door op persoonlijke wijze in te gaan op dit leven in openheid voor en verbondenheid met de medemens zich opent voor de voortgaande wording van zichzelf welke God's genade in hem wil oproepen. De volwassenheid wordt bedreigd door een te sterke verbondenheid aan het verleden, door een vlucht voor de werkelijkheid en door verstarring.
Auteursrechtelijk beschermd