Strijt van Roncevale

[II]

Hoe Guwelloen ghecoren wert om die diffiancie in heydenis te doen van alle die ghenoten.

OM te comen tot onsen propoest, als die edel coninck Kaerle vernam dat die heydenen met grooter macht in Spaengien ghecomen waren ende alle kerstenrijck te nieute brengen wouden so ontboot hi alle die ghenoten van Vrancrijck ende alle die meeste edele heeren wt alle landen die hem onderdanich waren. Ende in die tegenwoerdicheyt van

[p. 7]

hen allen so was over een ghedragen dat Guwelloen als ambassaet in heydenissen trecken soude aen den ouden Synagoen ende aen Marcelijs ende Balygant Synagoens neven met alle der heydenscher heerschappien. Ende principalijc so was dit ghesloten bi den edelen grave Rolant ende bi alle die ghenooten vanden conincrijck van Vranckerijck. Jae Kaerle die keyser selve badt Guwelloen dat hi den last vander diffiancien oft ontsegghingen aenveerden soude ende ontsegghense van sinen weghen, om dat hi een wijs man was ende beste bekent onder die heeren vanden Sarasinen. Mer Guwelloen hadde dies groten spijt ende belchde hem om datmen hem sandt als bode. So dacht hi dat hi Kaerle den keyser ende alle' sijn medehulpers te nieute brengen ende verraden soude, ende principalijck die vrome capiteynen Rolande ende Olivier, Gheerijn van Mongelanen, Straelberrengier, den roden Geleaen ende den vromen riddere Galerant, den edelen Fransoys Boudewijn, den stouten coninck der Vriesen, den haveloosen Gautier, ende metten cortsten gheseyt alle die ander edele ridderen die metten vromen grave Rolant in die avantgaerde trecken souden, dwelcke hi lacen volbrochte. Ende hi sloot met alle den gheslachte der Losanen in sinen raet als dat hi coninck Kaerle achter houden soude mitter macht van sinen volcke ende leveren Marcelijs dien wreeden Sarazijn alle die edele vangaerde dier daer wel .xx. duysent was die vroemste mannen die oyt in kerstenrijcke bi een vergadert waren, behalven de ghene die Rolant noch nader hant te hulpen quamen, als Ogier van Denemercken die menich hondert vergulden sporen met hem brachte. Hi bracht met hem sinen sone Merberijn ende den ridder Floreys die te voren heyden gheweest hadde, ende hi was gheheeten Fierenbras van Alexandrien, den welcken Olivier verwonnen hadde in eenen camp daer oeck een

[p. 8]

schone historie af is, ende noch veel meer ander heeren die allegader ter liefden van Rolant daer quamen opten Roncevale. Alle dese edel bloeme van kerstenrijcke verriet Guwelloen om dat hij selve keyser meynde te sijn, ende hi hielt den coninc Kaerle achter ende beval Rolant dat hi voer trecken soude met sijn gheselscap ende hi beloefde hem cortelijc na te volgen met alle sijnder macht. Mer hij hadde Marcelijs bevolen als dat hi Rolant ende Olivier mit alle die gheheelder vangaerden besluyten soude ende beleggen opten Roncevale, seggende voort. Waer Rolant ende sijn gheselscap verslagen soe soude Karels machte lichtelijck ter neder [ghe]trocken sijn ende gheheel kerstenrijck tonder ghedaen sijn, ende dan so meynde Guwelloen selve keyser te sijn ende alle kerstenrijck te leen houden vanden voerseyden coninck Marcelijs ende Baligant sinen broedere. Ende om meerder sekerheyt hier af te doen den heydenschen heeren so verloochende hi selve Gods wet ende swoer dat hij Kaerle den keyser sinen swager met alle sijn hulpers verderven soude ende in haren handen leveren soude. Om welcker saken wille dat die oude Synagoen die oom was van desen twee voerseyden heeren met alle die ander heydensche heeren achter Guwelloens rugge seyden dattet een quaet verrader was ende dat hi niet te ghelooven en waer. Ende si seyden als si tot haren opsette ghecomen waren dat sijt hem dan loonen souden ghelijc datment verraders sculdich waer te loonen. Maer niet te min in sijn tegenwoerdicheyt gheloefden si hem groote dinghen ende sconcken hem costelike ghiften van ghesteenten ende menigherleye andere iuweelen die eenen grooten schat weerdich waren. Desen Guwelloen hadde een dochter die keyserinne in Griecken was. Si hadde te manne eenen seer goeden here die Kaerle den keyser seer liefhadde ende die God seer ont-

[p. 9]

sach want hi was een goet kersten man. Als hi verhoorde van deser reysen die Kaerle op handen hadde soe hadde hi in sinen sinne dat hi hem oeck te hulpen comen woude op die wreede Gods vianden. Mer sijn wijf die Kaerlen seer hatich was wel volghende haren vader in alder quaetheyt, doode haren here ende vermoorde hem om dat hi Kaerlen mede ghehulpich [sijn] ende bijstant doen woude, ende na Guwelloens rade noch nae den haren niet wercken en woude. Sij dede haer twee ionghe kinderen die ooghen wtsteken om op avontuere oft sij noch te manne ghecomen hadden ende dan na haren vader aerden mochten dat si haer dan gheen belet doen en souden. Sij hadde met Guwelloen haren vader een verbont ende compact ghemaect als dat si hem te hulpen soude comen in alle sijn opsetten om den coninc Kaerle te leveren in die handen der heydenen. Si quam wt Griecken na Vranckerijc toe met .xx. duysent gheredender mannen van wapenen inden schijne om den coninck Kaerle te dienen. Maer si dede dat wt valscher meyningen om Kaerle met alle sijn hulpers van achtere te verslaen als hi op die heydenen vechten soude om die edele vangaerde te verlossen, ende dat si dan van achter wt slaen soude met alle haerder machte ende met Guwelloens volc in des keysers heyr. Dit was haer opstel, want si dacht wel dat alle die vangaerde te nieute ghebrocht worden soude eer Kaerle aen comen soude met sijnder machte. Ende alle haer volck hadde onder haer wapenrocken op die averechte syde die wapene oft divisie van Affrijcken. Aldus was des keysers edel vangaerde verraden ende hij selve oec met alle die principaelste ende meeste edelen van kerstenrijcke en hadde God die almoghende heere dat niet voersien die alle dinck ten besten voeghen can na sinen godlijken wille.