De Stijl 2 1921-1932

[p. 542]

V. Huszar
1917-1927

Van den redacteur van ‘De Stijl’ is de gedachte uitgegaan een gedenknummer uit te geven bij het 10 jarig bestaan van zijn tijdschrift.

Het is heel jammer, dat ik wegens tijdgebrek minder uitvoerig moet zijn dan ik zou willen. Zoo zou ik b.v. het vraagstuk ‘overheidsbemoeiingen in kunstzaken’ en mijn ervaringen daaromtrent, gaarne behandeld hebben. Voor tien jaren waren wij eensgezind - misschien gedurende een maand - wat niet wegneemt, dat wij allen eerlijk streefden naar een ideaal. Ik spreek van 't verleden.

Hoe is 't NU?

Ik kan alleen over mij zelf schrijven en ik wil hier de rekening op maken over de tien jaren mijner werkzaamheden.

Ik doe dit zeer gaarne

1)	om moreele redenen.
2)	om ideeële redenen.

Vraag 1. Wat heb je in tien jaren tijd uitgevoerd?

Heb je gewerkt?

Vraag 2. Wat heb je van je idealen bereikt?

Kon je volhouden, moest je transigeeren?

Antwoord op vraag 1. Ik heb hard gewerkt en kwantitatief veel gewerkt.

Het antwoord op vraag 2 moet uitvoeriger worden.

Het streven volgens ons program luidde (in hoofdzaak) een moderne monumentale kunst: modern volgens de Nieuwe Beelding. De Nieuwe Beelding ontstaan naar 't inzicht der universeele levensbeschouwing.

Het universeele laat zich beelden in zuivere verhoudingen van het subject tot het universeele, in het uiterst eene en het uiterst andere (Mondriaan)

RUIMTE-KLEUR-COMPOTITIE
(slaapkamer Bruinzeel 1917)

[p. 543]

Reklame-ontwerp van V. Huszar 1927

In monumentalen zin: samenwerking van alle vakken in 't zelfde geloof. (Huszar)

De bouwkunst geeft een fond, waarop de schilders, beeldhouwers enz. in den zelfden geest voort kunnen bouwen.

De bouwkunst moet zuiver - waar - puur - zijn.

De bouwkunst is in deze 10 jaren niet geworden wat van haar verwacht was.

Mijn streven sedert 15 jaren is steeds geweest: los te komen de ‘staffeleimalerei’, mijn werk in het Leven te plaatsen.

Dit stuit altijd op practische en economische moelijkheden door komen wij op punt 1, het moreele.

De samenleving, waarvan de kunstenaar tot nu toe geïsoleerd leefde en nu nog leeft, eischt een anderen

[p. 544]

mensch, en modernen mensch.

De Werkgever, de samenleving, vraagt: ik moet antwoord geven met mijn werk.

Ben ik van mijn ideaal afgedwaald?

Ik kan stellig zeggen van niet.

Ik moest mijn vormen wijzigen om practische redenen, maar de wordende drang tot het universeele bleef dezelfde. Waar ik een ontwerp in praktijk bracht, zooals b.v. in Scheveningen was de algemeene idee alleen: beelden in verhouding zoowel in kleur als in vorm en in de deelen van 't algemeen zijn de reclames opgenomen.

Dit is geen gemakkelijke taak, daar er rekening te houden was met de afzonderlijke reclames en firma's, wier ontwerpen ik in 't geheel moest plaatsen: zoo werden de reclame-deelen reeële gegevens voor mijn abstract beelden, dus onstond abstract-reeële beelding. 2) In mjin intérieur werk 1917 voor Br. heb ik mijn ideen practisch verwerkt, met ander resultaat in het werk van 1927 (fototypografie).

Zoo als het verkeer in het moderne leven een zeer groote rol gaat spelen, zoo is het ook met de Reclame. Daarom zie ik er een prachtige taak in, voor de moderne beeldende schilders hun beeldend vermogen, in de meest moderne tijdsuiting te realiseeren.

Met de firma Miss Blanche cigarettefabriek heb ik ook getracht dit vraagstuk op te lossen.

Het proletariaat en de burgers wenschen alleen het banale in de kunst in 't algemeen, en in de reclame in 't bizonder en daardoor stoot ik mijn kop op harde -zeer harde keien.

Mijn doel is van boven af te dicteeren en ik zal met mijn kop de keien breken of- mijn kop vermorzelen op de keien.

Tot ziens, over 10 jaar.?!

1916 (I. III.)

V. Huszar.