Rondblik
Wat Wil Het Zenithisme?
Branco Ve Polianski
De grondlegger der nieuwe litteraire religie heet Lioubomir Mitzich. De zenithistische beweging is Balcanistisch van oorsprong en heeft op het oogenblik haar zetel in Belgrado, de hoofdstad van Servië.
Het zenithisme, dateer vanaf de verschijning van het eerste nummer van de letterkundige revue ‘Zenith’, met den nieuwen allarmkreet: ‘Vereenigt U, zenithisten en alle revolutionaire geesten der Balkan!’.
Dit woord werkte magisch. De uitnoodiging tot revolte was treffend De balkanische aarde beefde! De pers noemde den nieuwen profeet den anti-christ der cultuur en het is niet zonder beteekenis, dat de jonge generatie van dichters, schrijvers en aanhangers van het Zenithisme zich heimelijk des nachts verzamelde om haar medewerking te verleenen aan het principieele orgaan, Zenith.
Een nieuwe vulcaan, braakte vuur, steenen en asch op de hoofden der litteraire euneuchen, hymnezangers, pseudo-expressionisten, hédonisten en artistieke onanisten, de dichters van de Servische Kroon.
Elken dag bracht een verrassing! De nachten werden doorgebracht in de vroolijke afwachting van het gevecht, den volgenden morgen.
De opgeschrikte dekadenten trokken zich, als muizen in hunne stinkende holen terug, afwachtend de resultaten van hun werk (uitmuntende idioterie) en het oordeel der litteraire dictators verzameld om ‘Zenith’.
Het Zenithisme, dat van dag tot dag in omvang en diepte toenam, beteekende, behalve het record in snelheid ter verbreiding der nieuwe ideeën, de revolutie in het ensemble van het intellectueele leven van Servië; voor Europa: de doorbraak van de blinde steeg, de doode krocht waarin het na den oorlog was blijven steken. Marinetti bracht meermalen een saluut aan het Zenithisme en een regen van brieven en félicitaties viel van alle kanten...
Zoo verstreken vijf harde jaren van activiteit, een strijd om leven en dood. En hij duurt voort! 36 nummers van het tijdschrift ‘Zenith’ zijn tot op dezen dag verschenen en daarnaast een groot aantal zenithistische werken. Het eerste dat verscheen is getiteld: ‘De Zegewagen der Wildheid’, door Lioubomir Mitzitch en werd tot den ideologischen grondslag voor het Zenithisme. Van mij zelf verscheen een zenithistischen, fantastischen roman: ‘Zeven-en zeventing zelfmoordenaars’. Voorts: ‘De Paniek onder de zon’.
De derde schrijver wiens werk wij publiceerden is, Marian Mikatz, auteur van den satyrieken roman: ‘De phenomenale aap’ en van den bundel verzen; ‘Het Effect der Nederlaag’. Stevan Jivanovitch, Andra Youtronitch, Rista Ratcovitch, Richard Behrens, Voïslav Avacoumovitch, enz., behooren tot de zenithistische dichters. Als komponist rekent zich tot ons Joseph Stoltzer-Slawenski, die op den internationalen wedkamp voor muziek te Donau-Eschingen den eersten prijs behaalde. Als schilders: de americaansche schilder Louis Lozowick, Véra Biller en Klek.
Zenith heeft een permanente tentoonstellingszaal, waar (voor het eerst in Belgrado) de modernste kunstrichtingen zijn vertegenwoordigd en waar lezingen over de nieuwe kunst gehouden worden.
Buitendien zijn in Servië, in de voornaamste steden conférences gehouden en de jeugdige en dikwijls enthousiaste menigte heeft de nieuwe idee, de nieuwe waarheid: het Barbarengenie, toegejuicht.
Evenals de levende individuën, hebben de levende ideeën hun tijdperk en hun ontwikkeling en natuurlijk heeft ook het zenithisme zijn kinderziekte moeten overwinnen!
De zenithisten vormen op dit oogenblik een homogene massa, die met buitengewone courage tegen den Europeeschen invloed op de Balkan, strijdt. Zij is zeker van de overwinning van het Barbarengenie.
De ziekte van Europa is ernstig!