Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het iij. Capittel.

1 Ptolomeus tegen de Ioden seer vergramt zijnde, beveelt dat mense alle by een soude vergaderen, ende dooden. 5 de Griecken van Alexandrien hebben medelijden met haer, ende vertroostense. 9 De brief des Koninghs Ptolomei aen alle sijne Stadthouders in Egypten, waer in hy reden geeft van dit sijn bevel, 18 ende belast haer terstont, alle Ioden, met vrouwen ende kinderen, in ysere ketenen gebonden, te senden na Alexandrien, om gedoot te worden. 20 ende soo yemant een Iode soude willen voorstaen, dien beveelt hy swaerlick te pijnigen, ende aen den aenbrengers haer goet te geven.

1

ENde als de godloose [tyran] dit vernam, wiert hy soo seer toornigh, dat hy niet alleen vergrimt was tegen Alexandrien, maer oock de andere die in het [geheele] lant waren, swaerder tegenstont: ende dat hy belastede dat men soude haesten, ende in een plaetse alle [Joden] vergaderen, ende haer met de snootste doot van het leven berooven.

2

Als nu dese dingen alsoo geordineert waren, soo wiert een grouwelick geruchte tegen dit volck uytgestroyt, zijnde den boosen lieden die tot het quaet doen eens gesint waren, tot dit voornemen oorsake gegeven, als of [de Joden] haerlieden verhinderden van [het onderhouden] harer wetten.

3

Maer de Ioden onderhielden wel tot de Koningen een onveranderlicke goetwilligheyt, ende trouwe: doch om dat sy Godt dienden, ende in sijne wet wandelden, soo hebben sy eenige Ioden afgesondert, ende [van hare gemeynschap] afgekeert: om welcker oorsake wille sy by sommige voor vyanden gehouden wierden: maer om dat sy haren handel ende wandel met de goede wercken der gerechtigheyt vercierden, soo waren sy by alle menschen prijselick.

4

Dese vreemde dan en verhaelden niet den goeden wandel van ons’ geslacht, die onder allen geroemt was: maer het verschil nopende de aenbiddinge, ende [andere] gebruycken, dat maeckten sy over al ruchtbaer: seggende,

[fol. 64v]

Dat die menschen nochte met den Koningh, nochte met sijne machten versoenelick en waren: maer datse grouwelick waren, ende grootelicks vyanden van het welvaren [des Koninckrijcks:] alsoo beswaerden syse rontom met geen gemeyne verachtinge.

5

Maer de Griecken, die in de stadt waren, die gantsch geen leet geschiet en was, als sy dit onverhoopt oproer sagen tegen dese menschen, ende datter een onverwachte toeloop geschiedde, en konden wel geen hulpe doen (want het was eenen tyrannischen handel.)

6

Maer sy hebbense getroost, ende namen het seer qualick, ende meynden dat die dingen souden ter neder vallen: want [seyden sy] die [Godt,] dien alles bekent is, en sal een soodanigh besluyt alsoo niet over sien:

7

Ia oock sommige gebueren ende vrienden, ende die met haer handelden, heymelick eenige tot haer treckende, deden beloften, datse haer mede wilden beschermen: ende alle vlijtigheyt toebrengen tot haerlieder hulpe.

8

Voorders de Koningh door de tegenwoordige voorspoet hem verhoovaerdigende, en gaf geen acht op de kracht des grootsten Godts, maer meynde, dat hy gestadelick by het sefde voornemen soude blijven: ja schreef tegen haer desen brief:

9

De Koningh Ptolomeus Philopator wenscht allen Stadthouderen, ende krijghslieden in Egypten, ende [d’andere] plaetsen geluck, ende voorspoet: Ick oock selve, ende oock onse saken varen wel.

10

Na dat wy onsen krijghs-tocht in Asien gedaen hadden, die ghylieden oock selve weet, die door der Goden onverhinderlicken bystant na onsen wille ten eynde gebracht is, soo hebben wy gedacht, niet met gewelt van wapenen, maer met sachtigheyt, ende vele vriendelickheyt de volckeren, die in Celo-Syrien ende Phenicien woonen, goedertierlick te handelen, ende haer geerne goet te doen.

11

Ende als wy aen de tempelen in de steden vele renten uytgedeelt hadden, soo zijn wy oock te Ierusalem gekomen, ende opgegaen om den tempel van die booswichten, ende die noyt ophouden van hare onsinnigheyt, te vereeren:

12

Doch sy hebben wel met woorden onse tegenwoordigheyt vriendelick ontfangen, maer in der daet met valscher herten: want doe wy voorgenomen hadden in het binnenste hares tempels in te gaen, ende die met seer betamelicke, ende seer schoone geschencken te vereeren, soo hebben sy, gedreven zijnde door haer oude opgeblasentheyt, ons verhindert daer in te gaen,

13

Daerse nochtans niet op en mochten tegen onse sterckte, om welcke wy met alle menschen vrientschap hebben: maer haer vyantlick gemoedt tegens ons openbaerlick bewijsende, en willen sy niet dat billick ende behoorlick is verdragen, als die alleen onder de volckeren haren hals opheffen tegen de Koningen, ende hare eygene genadige Heeren.

14

Wy nochtans hebben hare uytsinnigheyt geweken, ende zijn met overwinninge gekomen, ende hebben in Egypten alle volckeren met vriendelickheyt bejegent, ende alsoo gedaen gelijck het ons betaemde.

15

Daer en tusschen oock maeckten wy aen allen bekent by hare lantslieden, dat wy het ongelijck wilden vergeten, ende dat wy van wille waren, soo om het bondtgenootschap, als oock om dat haer van over oude tijden ontallicke vele saken door eenvoudigheyt toebetrouwt waren, [haren staet in beter] te veranderen, ende haer wilden aennemen in de gemeynschap des altijtduerenden Priesterdoms, ende verweerdigen met het burgerschap der burgeren van Alexandrien:

16

Maer sy het tegendeel hopende, ende het goede door de aengeborene boosaerdigheyt verwerpende, ende tot het quaet alle tijt genegen zijnde, hebben niet alleen dit onweerdeerlick recht van burgerschap verstooten, maer sy hebben oock eenen afkeer, soo met woorden, als met stilswijgen, van die weynige onder haer, die tot ons oprechtelick gesint zijn, ende sy verhopen altijt, dat wy door dit haer seer oneerlick leven onse goede wetten snellick sullen ter neder werpen.

17

Daerom zijn wy door sekere merckteeckenen wel versekert, dat dese in alle manieren tot ons qualick gesint zijn, ende voorsiende, dat soo mogelick hier naer eenigh oproer tegen ons mochte ontstaen, wy dese godtlooose menschen souden hebben van achteren tot verraders, ende tot barbarische vyanden.

18

Soo belasten wy, soo haest desen brief sal ontfangen [kolom] zijn, dat men op die selfde ure, [alle] die daer in geteeckent zijn met wijven ende kinderen allesins in ysere banden sal sluyten, ende met smaetheyt ende plagen ons toe senden, tot een onafbiddelicke ende schandelicke doot, die [sulcke] vyanden weerdigh zijn.

19

Want als dese alle te gelijck gestraft sullen zijn, soo achten wy, dat in toekomende tijden, voor ons de saken [des Rijcks] in eenen goeden stant ende seer goede ordeninge volmaecktelick gestelt sullen worden.

20

Ende soo wie yemant van de Ioden beschermen sal, van den oudtsten tot den jonghsten, ja tot den zuygenden toe, die sal met sijn gantsche huysgesin met de schandelickste tormenten gepijnight worden.

21

Ende wie sulcks sal willen aenbrengen, die sal daer voor ontfangen het goet des genen die in dese straffe valt, ende noch uyt des Koninghs schatkamer twee duysent drachmen silvers: ja hy sal oock met vryheyt gekroont worden.

22

Voorts alle plaetse, alwaer men eenighsins sal bevinden dat een Iode verborgen wort, die worde verwoest ende verbrant, ende allesins onnut ten eeuwigen tijden voor het geheel menschelick geslacht. Ende soodanigh was den inhoudt ende schrift deses briefs.