Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het x. Capittel.

1 Alexander de sone Antiochi Epiphanis, neemt Ptolomais in. 2 Demetrius treckt tegen hem met groote macht. 3 ende soeckt Ionathan aen sijn zijde te krijgen. 15 ’t welck oock doet Alexander. 17 Schrijft tot dien eynde brieven aen Ionathan hem belovende het Hoogepriesterdom, het welck Ionathan aenneemt. 22 Demetrius daer tegen schrijft aen de Ioden, om haer aen sijn zijde te behouden, deselve veel vryheden ende gaven belovende. 47 Doch de Ioden vinden goet te houden met Alexander. 49 Dese twee Koningen leveren malkanderen slagh, in welcken Demetrius blijft. 51 Alexander versoeckt ten houwelicke de dochter van Ptolomeus Koningh van Egypten. 56 die hem gegeven wort. 58 De bruyloft wort gehouden tot Ptolomais. 59 op welcke oock Ionathan genoodt ende heerlick ontfangen wort. 67 Onder des sendt Demetrius, de sone des verslagenen, een groote krijghs-macht onder sijnen Oversten Apollonium, die Ionathan uytdaeght. 75 welcke Ioppe inneemt, ende Apollonium slaet by Azoten, ’t welck Ionathan inneemt ende verbrant met den tempel van Dagon. 88 waer over Ionathan van Alexander seer vereert wort.

1

ENde in ’t hondert ende sestighste jaer trock op Alexander de [sone] van Antiochus, [toegenaemt] Epiphanes, ende nam in Ptolomais, ende sy ontfingen hem, ende hy regeerde daer als Koningh.

2

Ende de Koningh Demetrius dat hoorende, vergaderde een groote krijghs-macht, ende trock hem tegen om te strijden.

3

Ende Demetrius sondt aen Ionathan brieven met vreedsame woorden, om hem grootelicks te verheffen.

4

Want hy seyde, Laet ons hem voorkomen om met haer vrede te maken, eer hy vrede make met Alexander tegen ons.

5

Want hy sal gedachtigh zijn alle de quaden, die wy tegen hem gedaen hebben, ende tegen sijne broeders, ende tegen sijn volck.

6

Ende hy gaf hem macht om krijghsvolck te vergaderen, ende de wapenen gereedt te maken: ende dat hy sijn medegenoot in de wapenen soude zijn: ende de gijselaers die op de burcht waren, geboodt hy aen hem over te geven.

7

Ende Ionathan quam te Ierusalem, ende hy las dese brieven voor de ooren van alle het volck, ende van de gene die op de burcht waren.

8

Ende sy vreesden met groote vreese, als sy hoorden dat de Koningh hem macht gegeven hadde om krijghsvolck te versamelen.

9

Ende die op de burcht waren gaven de gijselaers over aen Ionathan, ende hy gaf deselve weder aen hare ouders.

10

Ende Ionathan woonde te Ierusalem, ende hy begonst de stadt op te bouwen, ende te vernieuwen.

11

Ende hy geboodt de wercklieden datse de mueren souden opbouwen, ende den bergh Sion rontom met vierkante steenen, tot eene sterckte: ende sy deden alsoo.

12

Ende de vreemdelingen, die in de sterckten waren die Bacchides hadde gebouwt, vloden:

13

Ende een yegelick verliet sijne plaetse, ende trock na sijn lant.

14

Alleen in Bethsura zijn eenige over gebleven van de gene die de wet ende de geboden verlaten hadden: want dit was haren toevlucht.

15

Ende Alexander de Koningh hoorende de beloften, die Demetrius aen Ionathan gesonden hadde, als sy hem hadden verhaelt de oorlogen ende mannelicke daden, die hy gedaen hadde ende sijne broeders, ende den arbeyt, die sy uytgestaen hadden,

16

Soo seyde hy, Souden wy oock eenen soodanigen man vinden? Laet ons dan nu hem tot eenen vrient maken, ende tot onsen bondtgenoot.

17

Ende hy schreef aen hem brieven ende sondt die aen hem, van desen inhoudt:

18

De Koningh Alexander wenscht sijnen broeder Ionathan voorspoet.

19

Wy hebben van u ghehoort dat ghy een machtigh man zijt in sterckte: ende dat ghy bequaem zijt om onsen vrient te zijn.[kolom]

20

Ende nu, wy stellen u op desen dagh tot een Hoogepriester van uw’ volck, ende om een vrient des Koninghs genaemt te worden: ende hy sondt hem een purperen kleet, ende een gouden kroone: [seggende,] dat ghy het met ons houdet, ende dat ghy met ons vrientschap onderhoudet.

21

Ende Ionathan trock den heylighen rock aen in de sevende maent des hondert ende sestighsten jaers, op het feest der Looverhutten: ende hy vergaderde krijghsvolck, ende maeckte vele wapenen gereet.

22

Demetrius hoorde dese dingen, ende wiert bedroeft, ende seyde,

23

Waerom hebben wy dit gedaen, dat Alexander ons voorgekomen is om vrientschap te maken met de Ioden, om hem [daer mede] te stercken?

24

Ick sal oock aen haer schrijven woorden van vermaninge, ende van hoogheyt, ende van geschencken: op datse tot mijner hulpe mogen zijn.

25

Ende hy schreef haer met dese woorden, De Koningh Demetrius wenscht het volck der Ioden voorspoet.

26

Dat ghy de verbonden met ons hebt gehouden, ende gebleven zijt in onse vrientschap, ende u tot onse vyanden niet en hebt begeven, hebben wy gehoort, ende zijn [daer over] verblijdt geweest.

27

Ende nu blijft noch daer in, dat ghy ons trouwe houdet, ende wy sullen u alles goets vergelden voor het gene ghy ons doet.

28

Ende wy sullen u vele lasten quijt schelden, ende u geschencken geven.

29

Ende nu ick stelle u vry, ende ick ontslae, u te gevalle, alle de Ioden, van de tollen, ende van den impost van het sout, ende van de kroonen, ende van het derde deel van het gezaeyde:

30

Ende van de helft der boomvruchten, die ick behoor te ontfangen, ontslae ick u van desen dagh af ende voortaen, op dat ghy die ontfanght van ’t lant Iuda, ende van de drie Gerichten die daer by gevoeght zijn van ’t lant van Samarien ende van Galileen: ende dat van desen huydigen dagh af ten eeuwigen tijde.

31

Ende Ierusalem zy heyligh, ende vry met hare lantpalen, ende tienden, ende tollen.

32

Ick geve oock de macht des burcht te Ierusalem over, ende geve die aen den Hoogenpriester, dat hy daer in mach stellen soodanige mannen, als hy selve sal verkiesen, om die te bewaren.

33

Ende alle ziele der Ioden die uyt het lant Iuda gevangen is in mijn gantsch Koninckrijck, late ick vry om niet: ende allen sullen de schattingen quijt gescholden worden, oock van hare beesten.

34

Ende alle feestdagen, ende de Sabbathen, ende nieuwmaenden, ende andere verordineerde dagen, ende drie dagen voor het feest, ende drie daghen na het feest: alle dese dagen sullen allen den Ioden, die in mijn Rijck zijn, dagen van tol-vryheyt ende quijtscheldinge wesen.

35

Ende niemant en sal macht hebben yet [tegen haer] te doen, ofte yemant van haer moeyte aen te doen, over eenigerley sake.

36

Ende uyt de Ioden sullen tot de krijghslieden des Koninghs aengeschreven worden tot dertigh duysent mannen: ende men sal haer gaven geven, gelijck betaemt allen de krijghslieden des Koninghs. Ende uyt haer sullen gestelt worden eenige in de groote sterckten des Koninghs:

37

Ende uyt deselve sullen oock gestelt worden over de sake des Koninckrijcks, daer trouwe in gelegen is: ende die over deselve zijn, ende hare Overste sullen uyt deselve gestelt worden, ende sy sullen wandelen na hare wetten, gelijck oock de Koningh geordineert heeft in ’t lant Iuda.

38

Ende aengaende de drie Gerichten die van het lant van Samarien aen Iudeen gevoeght zijn, sullen aen Iudeen gevoeght blijven, datse gereeckent worden onder een te zijn, om geens anders macht onderworpen te zijn, als des Hoogenpriesters.

39

[De stadt] Ptolomais, ende het lant daer toe behoorende schencke ick aen het Heylighdom te Ierusalem, tot de onkosten die aen’t Heylighdom moeten gedaen worden.

40

Ende ick geve oock jaerlicks vijftien duysent sikelen silvers van de reeckeningen des Koninghs, uyt de plaetsen die hem toebehooren.

41

Ende al dat noch over schiet, dat sy noch niet en hebben gegeven van de behoeften, gelijck in de eerste jaren, dat sullense van nu aen geven tot de wercken des tempels.

[fol. 52r]

42

Ende boven dese, de vijf duysent sikelen silvers, die sy ontfingen uyt de inkomsten, gelijck in de eerste jaren, van de jaerlicksche reeckeningen des Heylighdoms, die worden oock quijt gescholden, om dat deselve toebehooren den Priesteren die den dienst doen.

43

Ende alle die in den tempel te Ierusalem sullen vluchten, ende die in alle de lantpalen des selven het recht des Koninghs, ofte eenige andere saken, schuldigh zijn, sullen los gelaten worden: ende al wat sy in mijn Koninckrijck hebben.

44

Ende tot het opbouwen ende vernieuwen van de wercken des Heylighdoms sullen de kosten gegeven worden uyt de reeckeninge des Koninghs:

45

Ende oock om de mueren van Ierusalem op te bouwen, ende rontom sterck te maken, sullen de kosten gegeven worden uyt de reeckeninge des Koninghs: ende oock tot het opbouwen van de mueren die in Iudeen zijn.

46

Als nu Ionathan ende het volck dese woorden hoorden, en geloofden sy deselve niet, noch en namense niet aen, om dat sy gedachten aen dat groot quaet dat, hy in Israël gedaen hadde, ende dat hy haer seer verdruckt hadde.

47

Maer het docht haer goet [dat sy het houden souden] met Alexander, om dat hy haer de eerste aenleyder tot woorden van vrede hadde geweest: ende sy hielden met hem alle dien tijt.

48

Ende de Koningh Alexander vergaderde een groote krijghs-macht, ende legerde hem tegen over Demetrium.

49

Ende dese twee Koningen begonsten te strijden, ende het leger van Demetrius nam de vlucht, ende Alexander vervolghde het, ende kreegh de overhant over haer.

50

Ende als hy seer sterck aenhieldt in den slagh tot den ondergangh der sonne toe, soo viel Demetrius op dien dagh.

51

Ende Alexander sondt aen Ptolomeum den Koningh van Egypten Gesanten, die volgens dese woorden seyde,

52

Dewijle ick weder gekeert ben in ’t lant mijns Koninckrijcks, ende geseten ben op de throonen mijner vaderen, ende het gebiedt bemachtight hebbe, ende Demetrium verslagen hebbende onse landen weder hebbe verovert:

53

Ende tegen hem hebbe gestreden, ende hy, ende sijn leger van ons verslagen is, ende wy geseten zijn op den throon sijns Koninckrijcks:

54

Laet ons dan nu met malkanderen vrientschap maken, ende geeft ghy nu my uwe dochter ten houwelick: ende ick sal uw’ swager zijn, ende ick sal u ende haer geschencken geven, die u weerdigh zijn.

55

Ende de Koningh Ptolomeus antwoordde, ende seyde, Geluckigh is de dagh, in welcke ghy zijt weder gekeert in het lant uwer vaderen, ende geseten zijt op den throon hares Koninckrijcks.

56

Ende nu ick sal u doen het gene ghy geschreven hebt: Doch komt my te gemoete tot Ptolomais, op dat wy malkanderen mogen sien, ende ick sal u tot mijnen swager nemen, gelijck ghy geseght hebt.

57

Ende Ptolomeus trock uyt Egypten, hy ende sijne dochter Cleopatra: ende sy quamen tot Ptolomais in het hondert ende twee en sestighste jaer.

58

Ende de Koningh Alexander ontmoetede hem, ende hy gaf hem Cleopatram sijne dochter, ende hy hieldt hare bruyloft in Ptolomais, gelijck de Koningen, in groote heerlickheyt.

59

Ende de Koningh Alexander schreef aen Ionathan, dat hy hem soude ontmoeten.

60

Ende hy reysde met [groote] heerlickheyt na Ptolomais, ende ontmoetede beyde de Koningen, ende gaf haer, ende hare vrienden, silver ende gout, ende vele gaven, ende hy vondt genade voor haer.

61

Ende daer vergaderden tegen hem eenige pestilentiale mannen uyt Israël, verbrekers der wet, om hem te beschuldigen. Doch de Koningh en lettede op haer niet.

62

Maer de Koningh geboodt dat men Ionathan sijne kleederen soude uyttrecken, ende hem een purperen kleet soude aendoen, het welck sy alsoo deden: ende de Koningh settede hem by hem:

63

Ende seyde tot sijne Overste, Gaet uyt met hem in het midden van de stadt, ende laet uytroepen, dat niemant hem van eenige sake en beschuldige, ende dat niemant hem moeyte aen en doe over eenighe sake.

64

Ende ’t geschiedde, als sijne beschuldigers sijne heerlickheyt sagen, gelijck uytgeroepen was, ende dat hem een purperen kleet was aengedaen, soo vloden sy alle.[kolom]

65

Ende de Koningh verheerlickte hem, ende schreef hem onder sijne voornaemste vrienden, ende hy stelde hem tot een Overste des krijghsvolcks, ende tot eenen medegesel in de regeeringe.

66

Ende Ionathan keerde weder na Ierusalem met vrede, ende met vreughde.

67

Ende in het hondertste ende vijf en sestighste jaer quam Demetrius, de sone Demetrij, uyt [het eylant] Creta in het lant sijner vaderen.

68

Ende Alexander dat hoorende wiert seer bedroeft, ende keerde weder na Antiochien.

69

Ende Demetrius stelde Apollonium, die over Celosyrien was geset, ende vergaderde een groote krijghs-macht, ende legerde hem in Iamnia, ende sondt tot Ionathan den Hoogenpriester, seggende,

70

Sult ghy alleen u verheffen tegen ons: ende ben ick om uwent wille tot een spot ende smaetheyt geworden: waerom maeckt ghy de meester tegen ons in de bergen?

71

Nu dan, indien ghy u vertrouwt op uwe krijghs-machten, komt af tot ons in het vlacke velt, ende laet ons aldaer met malkanderen strijden, want by my is de macht der steden.

72

Vraeght [daer na,] ende leert wie ick ben, ende wie de andere zijn die ons helpen: ende sy sullen u seggen, dat uwe voeten voor ons niet en sullen konnen vast staen: alsoo uwe vaderen twee mael op de vlucht zijn geslagen in haer eygen lant.

73

Ende nu ghy en sult niet konnen bestaen tegen de ruyterije, ende eene soo groote krijghs-macht, in dit vlacke veldt, daer geen steen, noch rotze, noch geen plaetse en is om te vlieden.

74

Als nu Ionathan dese woorden van Apollonius hoorde, soo wiert hy ontroert in sijn gemoedt: ende hy verkoor tien duysent mannen, ende trock uyt Ierusalem, ende Simon sijn broeder ontmoetede hem, om hem te helpen.

75

Ende hy legerde hem tegen Ioppe, ende sy sloten hem uyt de stadt, om dat de besettinge van Apollonius binnen Ioppe was, ende sy bestormden haer.

76

Ende die van de stadt vreesende, deden open, ende Ionathan vermeesterde Ioppe.

77

Apollonius dit hoorende quam met een leger van drie duysent ruyters ende veel krijghsvolcks:

78

Ende hy trock na Azoten, als of hy daer door wilde reysen, ende met eenen trock hy na het vlacke veldt, om dat hy een [groote] menighte hadde van ruyterije, ende op haer vertrouwde.

79

Ende [Jonathan] vervolghde hem van achteren na Azoten, ende de legers raeckten aen malkanderen ten strijde achter hem.

80

Ende Apollonius liet achter haer in het verborgen duysent ruyters.

81

Ende Ionathan vernam, dat achter hem een lage geleght was, ende sy omcingelden sijn leger, ende sy schoten hare pijlen op het volck van des morgens vroegh tot den avont, ende het volck stont stille gelijck Ionathan belast hadde: ende hare peerden waren vermoeyt.

82

Ende Simon sijn krijghsvolck voort gebracht hebbende viel aen op de slagh-orden: want de ruyterije was gematteert, ende sy wierden van hem geslagen, ende sy vloden.

83

Ende de ruyterije wiert verstroyt in’t vlacke velt, ende vloden na Azoten, ende begaven haer in Bethdagon, ’t welck was de tempel hares afgodts, om daer behouden te zijn.

84

Ende Ionathan verbrandde Azoten ende alle de steden rontom haer, ende nam alle haren roof: ende verbrandde oock den tempel Dagons, met alle die daer in gevloden waren, met vyer.

85

Ende die met den sweerde waren omgebracht, met die verbrant wierden, waren tot acht duysent mannen.

86

Ende Ionathan trock van daer op, ende legerde hem tegen Ascalon, ende die van de stadt gingen uyt hem te gemoete met groote heerlickheyt.

87

Ende Ionathan keerde weder na Ierusalem, met de gene die by hem waren, hebbende grooten buyt.

88

Ende het geschiedde als de Koningh Alexander dese dingen gehoort hadde, dat hy voort voer om Ionathan te verheerlicken.

89

Ende hy sondt hem een gouden spanghsel, gelijck de gewoonte is dat sulcke den bloetvrienden der Koningen gegeven worden: ende hy gaf hem de [stadt] Accaron met alle hare lantpalen tot een erfgifte.

[fol. 52v]