Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het v. Capittel.

1 De Heydenen spannen t’samen om de Ioden te verdelgen. 3 ende worden van Iuda geslagen. 9 De Israëliten senden aen Iudas, om haer te helpen tegen de Heydenen die in Galaad waren vergadert. 17 Iudas sendt haer sijnen broeder Simon te hulpe. 21 die haer verslaet. 24 Iudas treckt met sijnen broeder Ionathan over den Iordaen, ende verstaende van de Nabatheen, dat alle de steden van Galaaditis ingenomen waren, keert weder, ende neemt Bosorra in. 34 slaende Timotheum, die de sterckte meynde in te nemen. 37 Timotheus een ander leger vergadert hebbende, wort noch eens van Iuda geslagen, die de stadt Carnain in neemt, 46 Iudas neemt Ephron stormender hant in. 53 ende komt in ’t landt Iuda. 56 Ioseph ende Azarias willende eere behalen, worden van Gorgias geslagen voor Iamnian. 67 gelijck oock eenige Priesters. 68 Iudas keert weder van Azoten in het lant Iuda.

1

ENde het geschiedde, als de Heydenen daer rontom hoorden dat den altaer opgebouwt was, ende het heylighdom [weder] ingewijet was als te voren, datse seer toornigh wierden.

2

Ende sy namen eenen raet, van het geslachte Iacobs te verdelgen [alle] die in ’t midden van haer waren, ende begonnen in het volck eenige te dooden ende te verdelgen.

3

Waerom Iudas tegen de kinderen Esau in Idumeen beoorloghde [het lant] van Acrabattinen, om dat sy Israël als belegert hadden, ende hy sloegh haer met een groote nederlage, ende benauwdese ende kreegh [alle] haren buyt.

4

Ende indachtigh wordende der boosheyt der kinderen Bajan, die het volck geweest waren tot eenen strick ende aenstoot, door dien datse haer op de wegen lagen hadden geleght:

5

Besloot hy haer in de torens, ende legerde hem tegen haer, ende hy sloeghse met den ban, ende verbrandde hare torens met vyer, met alle die daer in waren.

6

Ende van daer toogh hy na de kinderen Ammon, ende hy vondt daer een groote macht, ende veel volcks, ende Timotheum haren Oversten.

7

Ende hy leverde haer vele veltslagen, ende vermorselde haer voor sijn aengesichte, ende sloegh haer.

8

Ende Iazer met hare vlecken ingenomen hebbende, keerde hy wederom in Iudeen.

9

Ende de Heydenen die in Galaad waren, vergaderden te samen, tegen de Israëliten, die in hare lantpalen waren, om haer te verdelgen.

10

Daerom vloden sy tot de sterckte Dathema, ende sonden brieven aen Iudas ende sijn broederen, seggende,

11

De Heydenen die rontom ons zijn, die zijn tegen ons te samen vergadert, om ons te verderven, ende sy bereyden haer om te komen, ende in te nemen de sterckte daer in wy gevloden zijn, ende Timotheus voert haren leger.

12

Komt dan nu ende verlost ons van hare hant, want daer is al een menighte van ons gevallen.

13

Ende alle onse broeders, die in de [plaetsen van] Toubin waren, die zijn gedoodet, ende sy hebben hare vrouwen gevangen genomen, ende hare kinderen, ende haren huysraet, ende hebben aldaer vernielt ontrent de duysent mannen.

14

Als dese brieven noch gelesen wierden, siet andere boden quamen uyt Galileen, hare kleederen verscheurt hebbende, ende boodtschapten volgens dese woorden,

15

Seggende, dat tegen deselve [vele] vergadert waren uyt Ptolomais, ende Tyrus, ende Sydon, met het gantsch Galileen der vreemdelingen, om ons uyt te roeijen.

16

Als nu Iudas ende ’t volck dese woorden hoorden, soo wiert daer vergadert een groote vergaderinge om te raetslagen, wat sy souden doen voor hare broederen, die in de verdruckinge waren, ende die van haer wierden bestreden:

17

Ende Iudas seyde tot Simon sijnen broeder, Verkiest u mannen, ende treckt henen om uwe broederen te verlossen die daer in Galileen zijn: doch ick ende mijn broeder Ionathan sullen in Galaaditis trecken.

18

Ende hy liet Ioseph den sone van Zacharias, ende Azarias tot Overste des volcks, met het overige krijghsvolck in Iudeen tot derselver bewaringe.

19

Ende hy beval haer, seggende, Weest over dit volck, ende en begint den strijt niet tegen de Heydenen, tot dat wy sullen weder gekeert zijn.

20

Ende Simoni wierden toegedeelt drie duysent man-[kolom]nen, om na Galileen te trecken, ende Iude acht duysent mannen [om te trecken] na Galaaditis.

21

Ende Simon trock na Galileen, ende hy dede vele veltslagen tegen de Heydenen, ende hy vermorselde de Heydenen voor sijn aengesichte: ende hy vervolghde haer tot de poorten van Ptolomais toe.

22

Ende daer vielen van de Heydenen tot drie duysent mannen, ende sy kregen haren buyt.

23

Ende sy namen tot haer die van Galileen, ende oock die van Arbatten, met de vrouwen ende kinderen, ende alles wat sy hadden, ende brachtense in Iudeen met groote vreughde.

24

Ende Iudas de Machabeer, ende Ionathan sijn broeder, trocken over den Iordaen, ende reysden den wegh van drie dagen in de woestijne:

25

Ende ontmoeteden de Nabatheen, die deselve vreedsamelick bejegenden, ende haer vertelden al wat daer haren broederen in Galaaditis geschiet was.

26

Ende dat vele van haer gekregen waren te Bosorra, ende Bosor in Alemen, te Chaskor, te Maked, ende Carnain: alle dese steden waren sterck ende groot.

27

Ende dat sy oock in alle d’overige steden van Galaaditis gekregen waren: ende dat sy verordineert hadden haer des anderen daeghs te legeren tegen de sterckten, ende die in te nemen, ende haerlieden alle te vernielen op eenen dagh.

28

Daerom keerde Iudas wederom met sijn leger den wegh na de woestijne, na Bosorra, met der haest, ende nam de stadt in, ende doodde al wat mannelick was door de scherpte des sweerts, ende hy kreegh al haren roof, ende verbrandde deselve [stadt] met vyer.

29

Ende hy vertrock van daer des nachts, ende trock als of [hy] na de sterckte [wilde gaen.]

30

Ende als de morgenstont aen quam, ende sy hare oogen opsloegen, siet daer was veel volcks, dat men niet tellen en konde, dragende leederen ende andere gereetschappen om de sterckte in te nemen, ende sy bestreden deselve.

31

Ende Iudas sagh dat den strijt was aengevangen, ende het geroep der stadt gingh op tot den hemel toe, met trompetten ende met een groote stemme, ende hy seyde tot de mannen sijnes krijghsheyrs.

32

Strijdet desen dagh voor uwe broeders:

33

Ende uytgaende achter haer met drie slaghordens, bliesen sy de trompetten, ende riepen in ’t gebedt.

34

Ende het leger van Timotheus bekende dat het Machabeus was, ende sy vloden voor sijn aengesicht: ende hy sloegh haer met een groote nederlage, ende harer vielen op den selven dagh tot acht duysent mannen.

35

Ende hy weeck na Maspha, ende hy bestreedt deselve, ende namse in, ende doodde al wat manlick daer in was, plonderde haer, ende verbrandese met vyer.

36

Ende hy trock van daer, ende nam in Chasphon, Maked, Bosor, ende de overige steden van Galaaditis.

37

Ende na dese saken vergaderde Timotheus een ander leger, ende legerde hem tegen over Raphon over de beke.

38

Ende Iudas sondt om het leger te verspieden: ende sy boodschapten hem seggende, Alle de volckeren die rontom ons zijn, die zijn by haer vergadert, eene seer groote macht.

39

Ende hy heeft de Arabiers gehuert om haer te helpen, ende sy hebben haer leger geslagen over de beke, ende zijn gereet tot u te komen om te strijden. Ende Iudas trock haer te gemoete.

40

Ende Timotheus seyde tot de Overste van sijn krijghsvolck, als Iudas naderde, ende sijn leger by de beke des waters: Indien hy eerst sal over komen tot ons, soo en sullen wy tegen hem niet konnen bestaen: want hy sal veel machtiger zijn als wy.

41

Maer indien hy sal vreesen, ende sijn leger slaen over de riviere, soo sullen wy over trecken tot hem, ende wy sullen hem te machtigh zijn.

42

Als nu Iudas na by de beke des waters quam, soo stelde hy de schrijvers des volcks, ende hy beval haer, segghende, En laet geen mensche hem neder slaen, maer datse alle komen ten strijde.

43

Ende hy was de eerste die over [de beke] tegen haer trock, ende al sijn volck trock hem achter na. Ende al de Heydenen wierden vermorselt voor sijn aengesicht, ende sy wierpen hare wapenen wech, ende vloden in het bosch dat te Carnain was.

44

Ende sy namen de stadt in, ende sy staken het bosch in brant, ende verbrandden het met vyer met alle die daer in

[fol. 49r]

waren. Ende de stadt Carnain wiert omgekeert, ende sy en konden niet meer bestaen tegen het aengesichte van Iudas.

45

Ende Iudas vergaderde alle de Israëliten, die in Galaaditis waren, van den kleynen tot den grooten toe, ende hare vrouwen, ende hare kinderen, ende haren huysraet, een seer groot leger, om te komen in ’t lant Iuda.

46

Ende als sy gekomen waren tot Ephron toe (dit is een groote stadt op den ingangh [des lants,] seer sterck, ende men konde deselve noch ter rechter noch ter slincker hant niet voorby trecken, maer men moest midden door deselve trecken,)

47

Soo sloten die van de stadt haer buyten.

48

Ende stopten de poorten toe met steenen.

49

Ende Iudas sondt aen haer, seggende met vreedsame reden,

50

Ick sal maer door u lant door trecken om te komen in ons lant, ende niemant en sal u-lieden eenigh quaet doen: wy sullen alleenlick te voete daer door gaen: doch sy en wilden hem niet open doen.

51

Ende Iudas geboodt dat men in ’t leger soude uytroepen, dat een yegelick hem soude legeren in de plaetse daer hy was: ende de mannen des krijghsvolcks legerden haer, ende bestreden de stadt dien geheelen dagh, ende den geheelen nacht: ende de stadt wiert in sijne handen overgelevert.

52

Ende hy vernielde al dat mannelick was door de scherpte des sweerts, ende heeft de stadt gantsch uytgeroeyt, ende plonderde deselve: ende hy gingh door de stadt boven over de gedoodde. Ende [van daer] trocken sy over den Iordaen in ’t groote vlacke velt tegen over Bethsan.

53

Ende Iudas leydende de achterste, vermaende het volck op den geheelen wegh tot dat hy quam in ’t lant Iuda.

54

Ende sy gingen op na den bergh Sion, met vreughde ende blijdtschap, ende sy offerden brand-offeren, om dat van haer niet een gevallen en was, tot dat sy in vrede waren weder gekeert.

55

Ende in die dagen als Iudas ende Ionathan in Galaad waren, ende Simon sijn broeder in Galileen tegen over Ptolomais,

56

Hoorde Ioseph de sone van Zacharias, ende Azarias, Overste des krijghsvolcks, de manlicke daden ende de oorlogen die sy uytgericht hadden, ende seyden,

57

Laet ons oock ons selven eenen name maken, ende laet ons henen trecken om te beoorlogen de Heydenen die rontom ons zijn.

58

Ende het krijghsvolck dat met haer was bevel gegeven hebbende, zijnse opgetogen tegen Iamnian.

59

Ende Gorgias ende sijne mannen trocken uyt de stadt haer te gemoete, om [tegen haer] te strijden.

60

Ende Iosephus ende Azarias wierden op de vlucht geslagen, ende vervolght tot de lantpalen van Iudeen: ende daer vielen op dien dagh van het volck Israëls tot twee duysent mannen, ende daer wiert een groot vluchten in het volck Israëls:

61

Overmits sy niet en hoorden na Iudas ende sijne broeders, meenende datse oock een mannelicke daet souden doen.

62

Doch sy en waren niet van ’t zaet van die mannen, door welcker hant Israël behoudenisse is gegeven.

63

Ende de man Iudas ende sijne broeders, zijn seer verheerlickt geworden voor het gantsche Israël, ende alle de volckeren, daer haren name gehoort wiert.

64

Soo dat sy gesamentlick vergaderden by haer, wenschende haer veel gelucks.

65

Ende Iudas ende sijne broeders trocken uyt ende bestreden de kinderen Esaus, in het lant dat tegen ’t Zuyden light, ende hy sloegh Chebron, ende hare vlecken.

66

Ende heeft hare sterckte vernielt, ende hare torens al rontom verbrant: ende is opgebroken ende getrocken in het lant der vreemdelingen, ende trock door Samarien.

67

In dien dagh vielen de Priesters in den strijt, alsoo sy wilden een mannelicke daet doen, om dat sy ten strijde trocken sonder raet.

68

Ende Iudas weeck na Azoten in ’t lant der vreemdelingen, ende verbrack hare altaren, ende de beelden harer goden verbrandde hy met vyer, ende hy plonderde den roof der steden, ende keerde weder na het lant Iuda.