Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het iiij. Capittel.

1 Iudas slaet met weynigh volck een groot leger der vyanden, ’t welck beleyt wiert van den Oversten Gorgias. 15 Vervolght de vluchtende vyanden. 18 plondert haer leger, ende steeckt het in brant. 24 ende singht den Heere eenen lofsangh. 26 Lysias vergadert tegen het volgende jaer een ander machtigh leger. 29 Waer tegen Iudas hem stelt met tien duysent mannen. 30 ende den Heere aengeroepen hebbende, valt op haer aen, ende slaetse op de vlucht. 37 Iudas treckt met sijn leger na Ierusalem. 41 Bestrijt de burcht. 43 Reynight den tempel. 45 Neemt wech den altaer, die de Heydenen ontheylight hadden. 47 ende bouwt eenen nieuwen. 50 Herstelt den Godtsdienst. 54 ende wijet den Tempel in. 59 Ordineert dat alle jaren een feest ter gedachtenisse van dese inwyinge gehouden sal worden. 60 Sterckt Sion met mueren ende krijghsvolck.

1

ENde Gorgias nam tot hem vijf duysent mannen te voet, ende duysent uytgelesene ruyters, ende dit leger brack op des nachts,

2

Op dat sy vallen souden op het leger der Ioden, ende haer onvoorsiens souden slaen: ende de mannen des burchts waren sijne weghwijsers.

3

Ende Iudas [dit] hoorende brack op, hy ende [sijne] Machtige, om te slaen de krijghs-macht des Koninghs, die in Emmaus was.

4

Terwijle sijn krijghsvolck noch verstroyt was van het leger.

5

Ende Gorgias quam in het leger van Iudas des

[fol. 48r]

nachts, ende en vondt niemant, ende socht haer op de bergen: want, seyde hy, dese vlieden voor ons.

6

Ende soo haest het dagh was, is Iudas gesien in het vlacke velt met drie duysent mannen: doch sy en hadden geen deckselen noch sweerden, alsoo sy [geerne] wilden.

7

Ende als sy nu het leger der Heydenen sagen, dat sterck ende wel gewapent was, ende de ruyterije die daer om stont, (ende dese waren den krijgh wel ervaren,)

8

Soo seyde Iudas tot de mannen die met hem waren, En vreest hare menighte niet, ende en schroomt u niet voor haren aenval:

9

Gedenckt hoe onse vaders zijn behouden geweest in de roode zee, als Pharao met [groote] macht haer vervolghde.

10

Ende nu laet ons roepen na den hemel, dat ons [Godt] wil barmhertigh zijn, ende gedencke aen het verbont der vaderen: ende hy sal op desen dagh dit leger voor onsen aengesichte vermorselen.

11

Ende alle de volckeren sullen verstaen datter een is, die Israël verlost ende behoudt.

12

Ende de vreemde volcken hieven hare oogen op, ende sagen dat sy tegen haer aen quamen.

13

Ende sy togen uyt haren leger om te strijden, ende die by Iudas waren bliesen de trompetten.

14

Ende sy quamen aen malkanderen, ende de Heydenen wierden geslagen, ende vloden over het vlacke velt.

15

Maer alle de laetste vielen voor het sweert, ende sy vervolghden haer tot Assaremoth toe, ende tot de vlacke velden van Idumeen toe, ende tot Azoten ende Iamnia, ende der selver vielen tot drie duysent mannen.

16

Ende Iudas, ende sijn krijghsvolck keerde weder van haer te vervolgen.

17

Ende seyde tot het volck, En begeert hare plonderinge niet, want onse bestrijders zijn [noch] tegen ons.

18

Ende Gorgias ende sijn krijghsvolck is op den bergh na by ons: maer staet nu tegen onse vyanden, ende bestrijt haer, ende daer na plondert’se met vrymoedigheyt.

19

Als Iudas dit noch voleyndde [te seggen,] soo openbaerde hem een deel uytsiende van den bergh:

20

Ende sagh dat [de hare] in de vlucht waren gekeert, ende dat de [Joden] het leger in brant hadden gesteken, want de roock die gesien wiert, openbaerde watter geschiet was.

21

Ende dese dit siende vreesden seer, ende oock siende dat het leger van Iudas in het vlacke velt gereet stont om te vechten,

22

Soo zijnse alle gevloden na het lant der vreemdelingen.

23

Ende Iudas keerde hem tot de plonderinge des legers: ende sy kregen veel gouts ende silvers, ende [vele kleederen] van Hyacinthen koleur, ende zeepurper, ende grooten rijckdom.

24

Ende weder gekeert zijnde, songen sy eenen lofsangh ende dancksegginge tot [Godt in] den hemel, want dat is goet, dewijle sijne barmhertigheyt [duert] in eeuwigheyt.

25

Ende op dien dagh is Israël eene groote verlossinge geschiet.

26

Ende soo vele als’er uyt de vreemdelingen behouden waren, gingen henen ende boodtschapten aen Lysias al wat daer geschiet was.

27

Ende hy dit hoorende wiert verslagen, ende verloor den moedt, om dat Israël sulcks niet en was over gekomen als hy [geerne] gewilt hadde, ende het niet en was uyt gevallen gelijck hem de Koningh bevolen hadde.

28

Ende hy vergaderde in het volgende jaer sestigh duysent uytgelesene mannen, ende vijf duysent ruyters, om haer te bestrijden:

29

Ende sy in Idumeen gekomen zijnde, legerden haer te Bethsura: ende Iudas quam haer tegen met tien duysent mannen.

30

Ende haer sterck leger siende badt hy [Godt,] ende seyde, Gezegent zijt ghy, ô Behouder Israëls, ghy die den aenval des Machtigen door de hant uwes dienstknechts Davids verbroken hebt, ende het leger der vreemdelingen gegeven hebt in de handen van Ionathan den sone Sauls, ende van sijnen wapendrager.

31

Besluyt dit leger in de hant uwes volcks Israëls, ende laet haer beschaemt worden in hare macht ende peerden.

32

Geeft haer vertsaeghtheyt, ende doet de stoutigheyt van hare sterckte smelten: ende laetse beweeght worden door harer vermorselinge.

33

Werptse ter neder door het sweert der gene die u lief [kolom] hebben, ende laet alle die uwen name kennen, u loven met lofsangen.

34

Doe vielen sy op malkanderen aen, ende daer bleven van ’t leger van Lysias tot vijf duysent mannen, ende vielen voor haer daer neder.

35

Lysias nu siende de vlucht van sijne slagh-orden, ende de stoutigheyt van Iudas leger die daer geschiet was, ende hoe bereyt [de Joden] waren om eerlick ofte te leven ofte te sterven, trock hy op na Antiochien, nam vreemt volck aen: ende sijn leger dat hy hadde vermeerdert hebbende, besloot hy, weder gesterckt zijnde, in Iudeen te komen.

36

Ende Iudas ende sijne broeders seyden, Siet onse vyanden zijn vermorselt, laet ons opgaen tot het heylighdom te reynigen, ende het selve [van nieuws] in te wijen.

37

Ende het gantsch leger wiert vergadert, ende sy gingen op na den bergh Sion.

38

Ende sy sagen het heylighdom verwoest, ende den altaer ontheylight, ende de poorten verbrant, ende in de voorhoven struycken gewassen, als in een kreupelbosch, ofte als op een van de bergen, ende de cellen [der Priesters] verwoestet:

39

Ende sy verscheurden hare kleederen, ende maeckten seer grooten rouwe, ende wierpen stof op hare hoofden.

40

Ende sy vielen op haer aengesicht op de aerde, ende bliesen met de basuynen al-arme, ende riepen tot [Godt] in den hemel.

41

Doe geboodt Iudas de mannen, dat sy bestrijden souden de gene die op de burcht waren, tot dat hy ’t heylighdom soude gereynight hebben.

42

Ende hy verkoor onberispelicke Priesters, die de wet lief hadden.

43

Ende sy reynighden het heylighdom, ende namen de steenen der besmettinge wech, ende [brachtense] in een onreyne plaetse.

44

Ende als sy raet hielden wat sy souden doen met den altaer des brand-offers, die ontheylight was,

45

Soo is haer eenen goeden raet in gevallen, den selven wech te nemen, op dat hy haer niet en worde tot smaetheyt, overmits de Heydenen dien besmet hadden: ende sy namen desen altaer wech.

46

Ende sy brachten de steenen op den bergh des huys, in een bequame plaetse, tot datter een Propheet soude komen, om te antwoorden [wat men] met deselve [doen soude.]

47

Ende sy namen geheele steenen na de wet, ende sy bouwden eenen nieuwen altaer, na [de gedaente van] den eersten.

48

Ende sy bouwden het heylighdom, ende het binnenste des huys, ende sy heylighden de voorhoven.

49

Ende sy maeckten nieuwe heylige vaten, ende sy brachten in den tempel den kandelaer, ende den altaer der brand-offeren, ende der reuckwercken, ende de tafel.

50

Ende roockten op den altaer, ende ontstaken de lampen op den kandelaer, ende sy gaven licht in den tempel.

51

Ende sy setteden brooden op de tafel, ende hingen de voorhanghselen op: ende volbrachten alle dese wercken, diese hadden begonnen te maken.

52

Ende sy stonden des morgens vroegh op, den vijf en twintighsten des negenden maents (dese is de maent Chasleu) in het hondert ende acht en veertighste jaer.

53

Ende sy offerden, na de wet, op den nieuwen altaer der brand-offeren, dien sy gemaeckt hadden:

54

Op den tijt, ende op den dagh, op welcke de Heydenen dien ontheylight hadden, op den selven is hy weder ingewijet, met gesangen, ende citheren, ende harpen, ende met cymbalen:

55

Ende alle het volck neder vallende op hare aengesichten, aenbaden, ende danckten [den Godt] in den hemel, die haer voorspoet gegeven hadde.

56

Ende sy hielden dese inwyinge des altaers acht dagen langh, offerende met vreughde brand-offeren, ende slachtende offeranden der behoudenisse ende des lofs.

57

Ende vercierden ’t voorste deel des tempels, met gouden kroonen ende schildekens, ende vernieuwden de poorten, ende de cellen [der Priesteren,] ende maeckten daer deuren aen.

58

Ende daer was een seer groote vreughde onder het volck, ende de smaetheyt der Heydenen is afgekeert.

59

Ende Iudas met sijne broederen, ende de gantsche vergaderinge Israëls, ordineerde dat de dagen der inwyinge des altaers, op hare tijden, jaer na jaer, acht dagen langh, van den vijf en twintighsten dagh des maents Chasleu, souden gehouden worden met vreughde ende blijdtschap.

[fol. 48v]

60

Ende sy bouwden in dien tijt rontom op den bergh Sion hooge mueren, ende stercke torens, op dat de Heydenen niet t’eeniger tijt en souden komen ende deselve wederom vertreden, gelijck sy te voren gedaen hadden.

61

Ende sy setteden daer krijghsvolck in, om deselve te bewaren, ende maeckten den selven sterck, om Bethsura te bewaren, op dat het volck een sterckte soude hebben tegen Idumeen.