19
Soo dan oock die lijden na den wille Godts, dat sy hare zielen [hem] als den getrouwen schepper, bevelen met weldoen.
|
-
1
- D. in sijne menschelicke nature, gelijck Cap. 3. vers 18.
-
2
- Namel. tot versoeninge ende wechneminge onser sonden.
-
3
- Dat is, sterckt u, namelick, tegen alle aenvechtingen ende verleydingen des vleeschs, des duyvels, ende der werelt.
-
4
- D. wie der sonde gestorven is, ofte wie sijn vleesch ende verdorvene nature gekruyst ende gedoot heeft: alsoo dat het woort vleesch, ende het woort lijden hier anders worden genomen dan in de voorgaende woorden, door een wijse van spreken by de Griecken genaemt Antanaclasis, die in de Schrifture seer gebruyckelick is.
-
5
- Namel. om die voortaen niet meer te dienen. Siet hier van breeder Rom. 6.3, etc. gelijck oock ’t volgende vers verklaert.
-
c
- Rom. 14.7. 2.Corinth. 5.15. Galat. 2.20. Ephes. 4.24. 1.Thessal. 5.10. Hebr. 9.14.
-
6
- Dat is, der natuerlicke ende onwedergeborene menschen. Siet Ephes. 2.3.
-
7
- Namel. na onsen doop, ende bekeeringe.
-
8
- Namel. die onse bekeeringe in onse onwetenheyt voor gegaen is.
-
9
- Dat is, hoewel wy Ioden waren, nochtans geleeft hebben na de gewoonte ofte lusten der Heydenen, daer wy onder woonden: niet dat den Apostel selve alsoo juyst geleeft hadde, maer hy spreeckt alsoo by een wijse van spreken, die communicatie wort genaemt.
-
10
- Ofte, ongeoorloft, onbehoorlick. Dit en wort daer niet by gedaen als of’er eenige afgoderije ware, die niet grouwelick, ofte, ongeoorloft en zy, maer om uyt te drucken de afgrijselickheyt der afgoderije, daer toe de Ioden haer van de Heydenen, daer sy onder woonden, oock dickmael lieten verleyden om haer te behagen.
-
11
- Namelick, onbekeerde Ioden ende Heydenen.
-
12
- Dat is, schelden, ofte lasteren u, ende de leere, om dat ghy deselve navolgende niet en doet gelijck sy.
-
13
- Dat is, alle menschen. Siet Actor. 10.42.
-
e
- Ioan. 5.25. 1.Petr. 3.19.
-
14
- Namel. die ten tijden Noë geleeft hebben, ende nu doot zijn, van dewelcke hy hier voor Cap. 3. versen 19, 20. heeft gesproken: die Noë oock lasterden, om dat hy niet en dede gelijck sy, namelick, houwelicken, eten, drincken, etc. sonder achterdencken van Godts toekomende straffe, gelijck Christus daer van oock spreeckt Matth. 24. versen 37, 38.
-
15
- Namelick, door Noë den prediker der gerechtigheyt, namelick, om haer daer door tot bekeeringe van sulcken sorgeloos leven te brengen.
-
16
- D. gestraft ofte gekastijdt worden: gelijck 1.Cor. 11. versen 31, 32. Namelick, door de sundtvloet, die Godt over het geheele menschelicke geslachte wilde doen komen. Andere verstaen dit van de doodinge des vleeschs, ende van het geestelick leven des Geests. Doch de eerste verklaringe komt met de woorden alhier, ende met het 19 vers van het voorgaende Capittel beter over een.
-
17
- Gr. na de menschen, D. na den uytwendigen stant des menschen in dese werelt.
-
18
- D. in ’t lichaem, door ’t benemen van haer tijtlick leven.
-
19
- Namelick, soo sy Noë hoorden, ende sijne vermaninge waer namen, ende haer daer over bekeerden.
-
20
- D. voor Godt, ofte na Godts genade, die haer wiert aengeboden.
-
21
- D. na de ziele, ende in haren geestelicken stant: gelijck het kan zijn, hoewel Petrus dit niet klaerlick en seght, dat eenige haer in het eynde noch bekeert hebben, siende dat Godt sijne straffe alreede over haer sondt. Immers blijckt hier uyt dat Godt daerom Noë haer tot eenen prediker heeft gesonden, om haer tot bekeeringe te nooden, op dat soo hare lichamen vergingen, ten minsten hare zielen behouden wierden.
-
22
- Namel. in dese werelt. Ende daerom, wil de Apostel seggen, moeten wy op onse hoede zijn, op dat ons het laetste oordeel niet en overvalle, gelijck de sundtvloet de eerste werelt overviel. Siet dergelijck Matth. cap. 24. vers 37. Luce cap. 21. vers 34.
-
23
- Namelick, onder de menschen, alsoo de liefde alles verdraeght, alles ten besten duydt, alles vergeeft. Ende desen sin vereyscht merckelick de plaetse Proverb. cap. 10. vers 12. daer den Apostel dese woorden uyt neemt. Want het is alleen de verdienste Christi die onse sonden voor het oordeel Godts bedeckt, 1.Ioan. 2.1, 2.
-
i
- Rom. 12.13. Hebr. 13.2.
-
24
- Namelick, dat u sulcks moeijelick ofte lastigh valt, gelijck de menschen lichtelick plegen te doen.
-
l
- Proverb. 3.28. Rom 12.6. 2.Corinth. 8.11.
-
25
- Namelick, van Godt. Waer onder oock het verscheyden beroep tot gebruyck der selver gaven wort verstaen: gelijck Ephes. cap. 4. vers 8.
-
26
- Dat is, Godts woort de gemeynte, ofte in het openbaer ende gemeyn, ofte in het bysonder voorstelt ende uytleght tot leeringe, troostinge, ende vermaninge, etc.
-
27
- Dat is, met allen ernst ende eerbiedinge, gelijck het betamelick is Godts woort te spreken.
-
28
- Ofte, bedient, die bediene. Want hy spreeckt hier van het ampt der Diakenen ende Diakenissen. Siet dergelijck Rom. cap. 12. versen 6, 7, 8.
-
29
- Dat is, met ernst ende yver, als die van Godts wege sulcks doet: mildelick, als die door Godts zegen doet het gene hy doet, ende in nederigheyt, als sulcks doende niet uyt sijne eygene krachten, maer daer toe van Godt, die een autheur alles goets is, krachten verkrijgende.
-
n
- Iesa. 48.10. 1.Corinth. 3.13. 1.Petr. 1.7.
-
30
- Gr. en zijt geen vreemdelingen, Dat is, en laet u niet vreemt duncken, ofte en verwondert u niet, gelijck vreemde plegen wanneer haer yet ongewoons over komt. Gelijck oock vers 4.
-
31
- Het Griecks woort pyrosis beteeckent eene werckinge des vyers tot beproevinge.
-
32
- Dat is, aen de verdruckingen die wy na het exempel Christi, ende om sijnent wille lijden. Ofte, die Christus lijdt in sijne ledematen. Siet Rom. 8.17. 2.Corinth. 1.5. Coloss. 1.24. Hebr. 11.26.
-
33
- Namel. dat ghy weerdigh geacht zijt om Christi wille, ende na sijn exempel, te lijden. siet Matth. 5. vers 12. Actor. 5.41.
-
o
- Matth. 5.10. 1.Petr. 2.20. ende 3.14.
-
34
- Dat is, die u met heerlickheyt als kinderen Godts verciert, ghelijck hy de Geest der waerheyt, der wijsheyt, etc. oock elders wort genaemt, Iesa. 11.2. Ioan. 16.13.
-
35
- Dat is, die ons Godt door Christum ende om Christi wille mede deelt, in ons als sijne leden woont, ende ons derhalven Christo in desen gelijckformigh maeckt.
-
36
- Namel. uwe verdruckers.
-
37
- Namel. dese Geest, die dese vrymoedigheyt in u baert.
-
38
- Namel. als ghy in het midden van de verdruckinge sijne kracht ende vertroostinge in u gevoelt, ende daer door by anderen bewijst. siet Matth. 10. vers 19. Luce 12.11. Ioan. 14.16, 17.
-
39
- Namelick, van eenige andere soorte van quaet, daer over de burgerlicke wetten de menschen plegen te straffen.
-
40
- D. met een anders ampt ofte saken, uyt curieusheyt ofte albestierigheyt, waer door dickmael werringen, twisten, ende scheuringen voort komen, ende derhalven oock strafbaer is.
-
41
- Namelick, over het lijden, ofte over de schande, die hem daerom aengedaen wort.
-
p
- Ierem. 25.29. Luce 23.31.
-
42
- D. de kastijdingen. Want gelijck de verdruckingen zijn beproevingen der geloovige, soo zijn oock die den selven kastijdingen, ten aensien van Godts hant, die dese roeden gebruyckt tot haren besten. Siet Hebr. 12.6, etc.
-
43
- D. van de huysgenooten Godts, ofte van sijne gemeynte, Hebr. 3.2, etc.
-
44
- D. hoe vreeslick sal, etc.
-
45
- Dat is, niet dan door veel strijt, vele verdruckingen, benauwtheden, beproevingen, ende kastijdingen, Matth. 7. versen 13, 14. Andersins gaet de saligheyt der geloovige, die door het geloove in Christum gerechtveerdight zijn, ende door sijnen Geest geheylight, na Godts belofte seker ende gewis. Siet Rom. cap. 8. vers 33.
-
46
- Dat is, de onboetveerdige sondaer, gelijck Psalm 1.1. Ioan. cap. 9. vers 31.
-
47
- Namel. om in Godts oordeel te bestaen, Psalm 1.5.
|