Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het ix. Capittel

1 Christus eenen blintgeborenen sijne oogen met slijck op eenen Sabbath bestrijckende, ende bevelende hem de oogen te wasschen in ’t water Siloam, maeckt hem siende. 8 ’t welck de blinde sijne gebueren, van haer gevraeght zijnde, verhaelt. 13 ende wort gebracht tot de Pharizeen, den welcken hy het selve oock verhaelt. 16 Waer over sy Christum lasteren, als een verbreker des Sabbaths, ende twijfelen of dese blint geweest was. 18 ende ontbieden daerom sijne ouders, die wel bekennen dat hy blint geboren was, maer voorts haer beroepen op hares soons getuygenisse. 24 welcken sy ander mael roepen ende ondervragen. 27 die haer antwoort, ende uyt dit werck betuyght dat Christus geen sondaer, maer uyt Godt is. 34 ende wort daer over van haer smadelick uytgestooten. 35 De blinde van Christo naerder onderrecht zijnde gelooft in hem, ende bidt hem aen. 40 Christus seght den Pharizeen aen, dat sy geestelick blint zijn, ende dat sy daerom in de sonde blijven om datse sulcks niet en bekennen.

1

ENde voorby gaende, sagh hy eenen mensche ¹ blint van de geboorte af:

1 Namel. die sat ende bedelde, vers 8.

2

Ende sijne discipelen vraeghden hem, seggende, Rabbi, wie heeft’er ² gesondight? ³ dese ofte sijne ouders, dat hy blint soude geboren worden? [kolom]

2 D. eenige bysondere groote sonde gedaen.

3 Het schijnt dat de discipelen in dese dwalinge waren, welcke doe by sommige Ioden was, dat als de mensche sterft, sijne ziele dan weder soude gaen in een ander lichaem, ende dat oversulcks de ziele des blintgeborenen in een ander lichaem soude gesondight hebben.

3

Iesus antwoordde, ⁴ Noch dese en heeft gesondight, noch sijne ouders: ^a maer [dit is geschiet] op dat de wercken ⁵ Godts in hem souden geopenbaert worden.

4 Namelick, dat hy blint geboren soude worden.

a Ioan. 11.4.

5 D. der Goddelicker barmhertigheyt ende kracht, als Christus die aen hem betoonen soude, om daer mede te bevestigen, dat hy de ware Messias is, volgens de voorsegginge, Iesa. 35.5.

4

^b Ick moet wercken ⁶ de wercken des genen die my gesonden heeft, ⁷ soo langh het dagh is: ⁸ de nacht komt, wanneer niemant wercken en kan.

b Ioan. 5.19.

6 Welcke zijn, het Euangelium prediken, ende ’t selve met wonderwercken bevestigen.

7 D. soo lange dit mijn leven ende de tijt mijns diensts van Godt gestelt, dueren sal.

8 D. de doot, na welcke gelijck niemant kan doen ’t gene sijn beroep in dit leven aengaet, alsoo sal ick na mijne doot dusdanige wercken selve op der aerde niet meer doen.

5

⁹ Soo lange ick in de werelt ben, soo ben ick ^c het ¹⁰ licht der werelt.

9 Gr. wanneer.

c Iesa. 42.6. Luce 2.32. Ioan. 1.9. ende 8.12. ende 12.35, 46. Actor. 13.47.

10 Dat is, moet ick de werelt verlichten met mijne leere ende wonderwercken, hoewel ick daer over gelastert ende vervolght worde.

6

Dit geseght hebbende, ^d spoogh hy op de aerde, ende maeckte slijck uyt dat speecksel, ende ¹¹ streeck dat slijck op de oogen des blinden,

d Marc. 8.23.

11 Dit teecken gebruyckt Christus, niet dat daer in eenige kracht was, alsoo het selve meer dient om te verblinden: maer om te toonen, dat de kracht om het gesicht te geven van hem alleen quam, gelijck hy den geheelen mensche oock uyt slijck der aerde geschapen heeft, Gen. cap. 2. vers 7.

7

Ende seyde tot hem, Gaet henen, wascht u in ’t ¹² badtwater Siloam, (’t welck overgeset wordt Uytgesonden.) Hy dan gingh henen ende wiesch hem, ende quam siende.

12 Van dit badtwater siet Iesa. 8.6. ende Luce 13. vers 4. sommige meynen dat het was ’t selve water daer van gesproken wort Ioan. 5. vers 2.

8

De gebueren dan, ende die hem te voren ¹³ gesien hadden dat hy blint was, seyden, Is dese niet die ¹⁴ sat ^e ende bedelde?

13 Gr. sagen.

14 Namelick, ontrent den tempel gelijck schijnt uyt het laetste vers van het voorgaende Capittel, vergeleken met het eerste van dit Capittel. Siet dergelijcke Actor. 3.2.

e Actor. 3.2.

9

Andere seyden, Hy is’t: ende andere, Hy is hem gelijck. Hy seyde, Ick ben ’t.

10

Sy dan seyden tot hem, ¹⁵ Hoe zijn u de oogen geopent?

15 D. hoe zijt ghy siende geworden?

11

Hy antwoordde ende seyde, De mensche genaemt Iesus maeckte slijck ende ¹⁶ bestreeck mijne oogen, ende seyde tot my, Gaet henen aen het badtwater Siloam, ende wascht u. Ende ick gingh henen, ende wiesch my, ende ¹⁷ ick wiert siende.

16 Gr. besalfde.

17 Ofte, ick hebbe gesien.

12

Sy dan seyden tot hem, Waer is die? Hy seyde, Ick en weet het niet.

13

¹⁸ Sy brochten hem tot de Pharizeen, hem [namelick] die te voren blint [geweest was.]

18 Namelick, de gebueren ofte bekende.

14

^f Ende het was Sabbath, als Iesus het slijck maeckte, ende sijne oogen opende.

f Matth. 12.1. Marc. 2.23. Luce 6.1. Ioan. 5.9.

15

De Pharizeen dan vraeghden hem oock wederom, hoe hy siende geworden was. Ende hy seyde tot haer, Hy leyde slijck op mijne oogen, ende ick wiesch my, ende ick sie.

16

Sommige dan uyt de Pharizeen seyden, ¹⁹ Dese mensche en is van Godt niet: want hy en ²⁰ houdt den Sabbath niet. ²¹ Andere seyden, ^g Hoe kan een mensche [die] ²² een sondaer is sulcke teeckenen doen? ^h Ende daer was tweedracht onder haer.

19 Namel. die op den Sabbath uwe oogen met slijck bestreken ende geopent heeft.

20 Gr. bewaert.

21 Namelick, uyt hare vergaderinge, gelijck Nicodemus, ofte yemant dergelijcke, Ioan. 7.50.

g Ioan. 3.2. ende 9.33.

22 Dat is, godtloos, ofte een openbare verachter van Godts wet, gelijck sy hem hier beschuldigen.

h Ioan. 7.12. ende 10.19.

17

Sy seyden wederom tot den blinden: Ghy, wat seght ghy van hem, ²³ dewijle hy uwe oogen geopent heeft? Ende hy seyde, ⁱ Hy is een Propheet.

23 Ofte, dat.

i Luce 7.16. ende 24.19. Ioan. 4.19. ende 6.14.

18

²⁴ De Ioden dan en geloofden van hem niet dat hy blint geweest was, ende ²⁵ siende was geworden, tot dat sy geroepen hadden de ouders des genen, die siende geworden was.

24 Dat is, de Overste der Ioden, gelijck blijckt uyt het 22 vers.

25 Gr. ende sagh: ofte, siende was.

19

Ende sy vraeghden haer, seggende, Is dese uwe sone, welcke ghy seght dat blint geboren is? Hoe siet hy dan nu?

20

Sijne ouders antwoordden haer ende seyden, Wy weten dat dese onse sone is, ende dat hy blint geboren is:

21

Maer hoe hy nu siet, en weten wy niet: of wie sijne oogen geopent heeft, en weten wy niet: hy heeft [sijnen] ouderdom, vraget hemselve: hy sal van hemselven spreken.

22

Dit seyden sijne ouders, ^k om dat sy de Ioden vreesden. ^l Want ²⁶ de Ioden hadden alreede te samen een besluyt gemaeckt, soo yemant hem belede Christum te zijn, dat die ²⁷ uyt de Synagoge soude geworpen worden.

k Ioan. 7.13. ende 12.42.

l Ioan. 12.42.

26 Dat is, de Overste der Ioden waren het te samen eens geworden.

27 Dat is, uytgesloten uyt de gemeenschap des Godtsdiensts, gelijck men nu houdt de gene die uyt de gemeynte gebannen worden.

[fol. 48v]

23

Daerom seyden sijne ouders, Hy heeft [sijnen] ouderdom, vraget hemselve.

24

Sy dan riepen voor de tweede mael den mensche die blint geweest was, ende seyden tot hem, ^{28 m} Geeft Godt de eere: wy weten dat dese mensche ²⁹ een sondaer is.

28 D. belijdt oprechtelick de waerheyt voor Godt, waer mede hem, als een kenner der herten, sijne eere wort gegeven. siet Ios. 7.19. 1.Sam. 6.5.

m Iosu. 7.19.

29 Dat is, een openbaer overtreder van Godts wet.

25

Hy dan antwoordde, ende seyde, Of hy een sondaer is en weet ick niet: een dingh weet ick, dat ick blint was, en nu sie.

26

Ende sy seyden ³⁰ wederom tot hem, Wat heeft hy u gedaen? hoe heeft hy uwe oogen geopent?

30 Namelick, voor de derde mael, om te sien of sy hem ergens in souden konnen achterhalen.

27

Hy antwoordde haer, Ick heb het u alreede geseght, ende ghy en hebt het ³¹ niet gehoort: wat wilt ghy het wederom hooren? Wilt ghylieden oock sijne discipelen worden?

31 Dat is, niet willen verstaen of aennemen.

28

Sy gaven hem dan scheldtwoorden, ende seyden, Ghy zijt sijn discipel: maer wy zijn Mosis discipelen.

29

Wy weten dat Godt tot Mosem gesproken heeft: maer desen en weten wy niet ³² van waer hy is.

32 D. van wien hy is gesonden ende macht heeft ontfangen om te leeren. Waer tegen niet en strijt het gene sy te voren seyden, Ioan. cap. 7. vers 27. want daer sprekense van sijn vaderlant.

30

De mensche antwoordde, en seyde tot haer, Hier in is immers [wat] wonders, dat ghy niet en weet van waer hy is, ende [nochtans] heeft hy ³³ mijne oogen geopent.

33 Dat is, heeft met sulck een treffelick wonderteecken getoont, dat hy van Godt gesonden is: gelijck hy besluyt, vers 33. Siet oock Ioan. 3.2.

31

ⁿ Ende wy weten dat Godt ³⁴ de sondaers niet en ³⁵ hoort: maer soo yemant Godtvruchtigh is, ende sijnen wille doet, dien hoort hy.

n Proverb. 15.29. ende 28.9. Iesa. 1.15. Mich. 3.4.

34 Siet versen 16, 24.

35 D. verhoort.

32

³⁶ Van [alle] eeuwe en is het niet gehoort, dat yemant eens blintgeborenen ³⁷ oogen geopent heeft.

36 D. soo lange de werelt gestaen heeft.

37 Dat is, het gesichte gegeven heeft. Siet vers 10.

33

Indien dese van Godt niet en ³⁸ ware, hy en soude ³⁹ niets konnen doen.

38 Namel. gekomen ofte gesonden.

39 Gr. niet yet, namelick, dergelijcks.

34

Sy antwoordden, ende seyden tot hem, Ghy zijt ⁴⁰ geheel in sonden geboren, ende leert ghy ons? Ende sy wierpen hem ⁴¹ uyt.

40 Siet hier voren versen 1, 2.

41 Gr. buyten, D. uyt hare vergaderinge, ofte Synagoge, gelijck vers 22.

35

Iesus hoorde dat sy hem uytgeworpen hadden, ende hem vindende seyde hy tot hem, Gelooft ghy in den Sone Godts?

36

Hy antwoordde, ende seyde, Wie is hy Heere, op dat ick in hem mach gelooven?

37

Ende Iesus seyde tot hem, Ende ghy hebt hem gesien, ^o ende die met u spreeckt, deselve is’t.

o Ioan. 4.26.

38

Ende hy seyde, Ick geloove, Heere: ende hy ⁴² aenbadt hem.

42 Nam. als hem nu voor den Sone Godts erkennende.

39

Ende Iesus seyde, ^p Ick ben tot een ⁴³ oordeel in dese werelt gekomen, ^q op dat de gene ⁴⁴ die niet en sien, ⁴⁵ sien mogen, ende ⁴⁶ die sien, ⁴⁷ blint worden.

p Ioan. 3.17. ende 12.47.

43 D. met macht om d’oordeelen Godts uyt te voeren, soo in het straffen van de verachters sijns woorts, dien het selve een reuck des doots is, als in’t aennemen van de boetveerdige sondaren, dien het is een reuck des levens, 2.Corinth. 2.16.

q Matth. 13.13.

44 Dat is, die haer geestelicke blintheyt kennen, ende begeeren daer van verlost te worden.

45 Dat is, tot de rechte ende salighmakende kennisse Godts mogen gebracht worden.

46 Dat is, die haer laten voorstaen, datse dese kennisse hebben, diese nochtans niet recht en hebben, Rom. cap. 1. vers 22. ende 2.18.

47 Dat is, dat sy het licht des Euangeliums verachtende, door Godts rechtveerdigh oordeel in hare blintheyt gelaten, ende meer ende meer verhardt worden. Siet Psalm 69.24. Iesa. 6.9. Matth. 13.14.

40

Ende dit hoorden [eenige] uyt de Pharizeen, die by hem waren, ende seyden tot hem, Zijn wy [dan] oock blint?

41

Iesus seyde tot haer, ⁴⁸ Indien ghy blint waert, soo en soudt ghy ⁴⁹ geen sonde hebben: maer nu segget ghy, Wy sien: soo ⁵⁰ blijft dan uwe sonde.

48 Dat is, indien ghy uyt enckele onwetenheyt mijne leere niet aen en naemt; ofte, indien ghy uwe onwetenheyt ende blintheyt kendet.

49 D. geen soo groote ende ongeneselicke sonde, Ioan. 15.22.

50 Namel. op u liggende als een ongeneselicke sieckte.