Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

[fol. 292r]

Het Boeck ECCLESIASTES, Ofte PREDIKER, In ’t Hebreeusch genaemt KOHELETH.

Inhoudt deses Boecks.

VEle onder de geleerde houden het daer voor, dat Salomo dit boeck geschreven heeft in sijnen grooten ouderdom, na dat hy vele jaren van het rechte padt der ware Godtsaligheyt was afgetreden, maer nu wederom tot Godt bekeert. (Siet de aenteeck. 2. Chron. 11. op vers 17.) In het welcke hy door het ingeven des Heyligen Geestes, voor de gantsche gemeynte des Heeren, is betuygende sijn ernstigh berouw ende leetwesen over sijn voorgaende leven, verfoeijende het selve, als zijnde ydelheyt der ydelheden, door dewelcke de mensche niet en kan verkrijgen de tijdelicke ruste, ende ’t genoegen des gemoedts, veel weyniger ’t hooghste goet, het welck is de eeuwige saligheyt. Te gelijcke is sijn voornemen, Alle menschen met sijn exempel ofte voorgangh aen te leyden tot vromigheyt ende Godtsaligheyt. Tot desen eynde beschrijft hy voor eerst in het korte den loop sijnes levens, ende waer in dat hy principalick sijn genoeghte ende vermaeck genomen hebbe. Daer na verhaelt hy oock, dat hy gelett heeft op den handel ende wandel daer mede haer vele menschen in dit leven meest bekommeren, zijnde meestendeels ydelheden, ja oock wel godtloose overdenckingen, hy betuygende, dat de Alwijse ende Almachtige Godt, alles stiert ende regeert na sijnen wille ende welbehagen, ende dat de saken in de werelt geensins by gevalle toe en gaen, gelijck vele menschen haer selven inbeelden. Eyndelick vermaent Salomo alle menschen, dat sy Godt sullen vreesen ende oprechtelick dienen, ende alle goede wercken oeffenen, met eere ende vromigheyt haer verheugende in het gene dat sy van de milde hant Godes ontfangen hebben, insonderheyt dewijle sy noch jongh, sterck, ende by verstande zijn, het gestrenge oordeel Godes altijt voor oogen hebbende.

Wat den tijtel deses boecks aengaet, die is in ’t Hebreeusch Koheleth, in het Griecks Ecclesiastes. Koheleth, komt van Kahal, dat is, vergaderen, ende het beteeckent soo veel als vergaderende, Te weten, een vergaderende ziele: dat is, persoone. Alle menschen zijn van nature als verstroyde schapen; doch Godt sendt sijne dienaers uyt, als herders, om deselve te vergaderen. Eenige meynen, dat Koheleth is een van de eygene namen des Koninghs Salomo, ’t welck sy daer uyt besluyten, om datter in dit boeck doorgaens in het mannelick geslachte staet, amar Koheleth. Dit is mede d’opinie veler onder de Joodsche Rabbinen.

Wat nu aengaet den Grieckschen tijtel deses boecks, Ecclesiastes, dat is, Prediker, dien en moet men hier alsoo niet verstaen, als of Salomo sich daer toe begeven hadde, om voor de gemeynte te prediken, (dit was eygentlick het ampt der Propheten, Priesteren ende Leviten) maer ten dien aensien, dat hy hier als een predicatie doet in dit boeck, vol van goede stichtelicke leeringen ende onderwijsingen: Ende het kan wel wesen, dat hy deselve heeft gelesen, of lesen laten in een volle vergaderinge der gemeynte. Andre verstaen door het woort Ecclesiastes, eenen die in de gemeynte een reden doet; gelijck die plachten te doen, die voor de vergaderinge der geloovigen hare begangene sonden opentlick belijden.