Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm Lv.

David zijnde in perijckel van omcingelt ende overvallen te worden, klaeght Godt sijne benauwtheyt, ende bidt seer anghstighlick om vernietinge van de aenslagen sijner vyanden, welker wreetheyt, valsheyt ende trouwloosheyt (bysonderlick van eenen) hy Gode voordraeght, doch propheteerende haren ondergangh, ende sich versekerende van Godts verhooringe, sterckt sich selven ende alle geloovige in het vertrouwen op Godt, die de vrome behoudt, ende de godtloose verdoet.

1

¹ EEn’ onderwijsinge Davids: voor den Oppersanghmeester, op Neginoth.

1 Als op den voorgaenden Psalm.

2

O Godt, neemt mijn gebedt ter ooren: ende en verberght u niet voor mijne smeeckinge.

3

Merckt op my, ende verhoort my: ick bedrijve misbaer in mijne ² klaghte, ende maeck ³ getier;

2 Ofte, gepeyns, gebedt: hy wil seggen dat de overdenckinge van alle sijne swarigheden ende perijckelen hem onrustigh ende kermende maeckt in’t bidden.

3 Ofte, rumoer, gerucht.

4

Om den ⁴ roep des vyants, van wegen de beanghstiginge ⁵ des godtloosen:

4 Hebr. stemme, Dat is, den roep, dien mijne vyanden laten gaen, datse my van alle kanten willen omcingelen, ende in’t verderf brengen. Vergel. 2.Sam. 17.11, 12, 13, 14, 21, 24.

5 D. die de godtloose my aendoet.

[fol. 252r]

want sy schuyven ⁶ ongerechtigheyt op my, ende in toorne haten sy my.

6 Ofte, valsheyt, ongelijck, onrecht, D. sy beswaren my met leugenen, stroijende van my allerleije boose stucken, waer mede ick my dit lijden op den hals gehaelt ende verdient hebbe.

5

Mijn herte ⁷ smert in het binnenste van my: ende verschrickingen des ⁸ doots zijn op my gevallen.

7 D. lijdt smerte, als eener barender vrouwe.

8 D. dootlicke.

6

Vreese ende bevinge komt my aen: ende grouwen overdeckt my.

7

Soo dat ick segge; ⁹ Och dat my yemant ¹⁰ vleugelen, als eener ¹¹ duyve, gave! Ick soude henen vliegen, ¹² waer ick blijven mochte.

9 Hebr. wie sal my geven, etc. gemeyne maniere van wenschen by den Hebreen, als boven Psal. 14.7. ende 53. vers 7. Siet Deut. 5. op vers 29.

10 Hebr. eenen vleugel, ofte, veder, D. vleugelen.

11 Een swack ende vreesachtigh dier, dat sich in woestijnen ende holen soeckt te bergen. siet Ierem. 48.28.

12 Hebr. ende soude blijven, ofte, vvoonen: waer ick slechts veyligh konde zijn, wil hy seggen.

8

Siet, ick soude ¹³ verre wech swerven: ick soude ¹⁴ vernachten in de woestijne, ¹⁵ Sela!

13 Hebr. my verre afmaken, svverven, Dat is, verre van hier vluchten, henen swervende, waer het dan oock soude mogen wesen. siet gelijcke t’samenvoeginge van twee woorden Psalm 45. op vers 5.

14 Ofte, herbergen, my onthouden, etc.

15 Siet Psalm 3. op vers 3.

9

¹⁶ Ick soude haesten dat ick ontquame; van den ¹⁷ drijvenden wint, van den storm.

16 Hebr. Ick soude de ontkominge haesten voor my, ofte, my de ontkominge haesten.

17 Hebr. wint der drijvinge, ofte, des storms, des aenvals, D. dese vervolginge, die my haestelick overvalt, of dreyght wech te rapen, gelijck een stormwint alles neder werpt of met sich wech ruckt. Vergel. 2.Sam. 15. vers 14. ende 17.21.

10

Verslindtse, Heere, deylt hare ¹⁸ tonge: want ick sie ¹⁹ wrevel ende twist in de ²⁰ stadt.

18 D. hare sprake. Dit verslinden, ende verdeylen der sprake, schijnt te sien op de oordeelen Godts, die hy gevoert heeft over de bouwers des torens van Babel, ende de rotte van Korah, Genes. 11.7, 8. Num. 16.32.

19 Ofte, gewelt.

20 Ierusalem, als sommige verstaen, duydende den Psalm op Absaloms vervolginge, wanneer (David in haeste gevlucht zijnde) Absalom daer binnen quam, grouwelick te hove huyshoudende, ende raet nemende, hoe men sijnen vader best soude overvallen ende verdelgen, waer inne de Raetslieden niet wel en accordeerden, door dien Godt hare tongen verdeylde, 2.Sam. 17.14. volgens Davids gebedt, hier, ende 2.Sam. 15.31. Andere verstaen’t van Gibea Sauls, daer Saul hof hieldt, (vergelijckt Psalm 59.7.) ofte, niet juyst van eene stadt, maer in het gemeyn van de ongebondene godtloosheyt, die over al, selfs in de steden (daer de beste ordre behoorde te zijn) in swange gingh.

11

Dagh ende nacht ²¹ omringense haer op hare mueren: ende ongerechtigheyt ende overlast is binnen in haer.

21 Te weten, wrevel ende twist omringen de stadt: Ofte, sy (de boose) gaen haer (de stadt) rontomme, Dat is, loopende over al, om alle quaet te bedrijven, ofte, my te achterhalen.

12

²² Enckel verdervinge is binnen in haer: ende list ende bedrogh en wijckt niet van hare strate.

22 Hebr. verdervingen, Dat is, enkel schenderije, allerleije schade, jammer, verdruckinge.

13

Want het en is geen ²³ vyant, [die] my hoont, anders soud’ick het hebben gedragen; ’t en is mijn hater niet, [die] sich tegen my ²⁴ groot maeckt, anders soud’ick my voor hem ²⁵ verborgen hebben.

23 Verstaet, geen openbaer vyant, want (wil hy seggen) was hy my openbaerlick vyant geweest, soo soudet my soo vreemt niet voorkomen, ende soo ondraeghlick niet vallen.

24 Siet Psalm 35. op vers 26.

25 Dat is, my voor hem hebben konnen wachten, hem ontgaen, ontwijcken.

14

Maer ghy zijt het, O mensch als van mijne ²⁶ weerdigheyt; mijn ²⁷ leytsman, ende mijn bekende:

26 Hebr. na mijne schattinge, ofte, weerde, Dat is, mijns gelijcke, geacht ofte geschatt als ick, ofte dien ick achtede als my selven. Anders, mijns ordens, Dat is, van mijnen staet, conditie ende qualiteyt. Hier door verstaen sommige Achitophel, van wiens groot-achtinge ende credijt, soo in het gemeyn, als by David in het bysonder, siet 2.Sam. 16.23. daerom oock van hem (als hy sich by Absalom gevoeght hadde) in ’t bysonder geboodtschapt wert aen David, als zijnde niet alleen seer vreemt, onverwacht, ende trouwlooslick gedaen, maer oock sulcks, dat David (ten aensien van Achitophels uytnemende kloeckheyt) daer op wel te letten hadde. Die desen Psalm op Sauls tijt duyden, verstaen Abner, ofte, andere van Sauls krijghsraet.

27 Ofte, voorneemste vrient, beleyder, Te weten, mijner affairen. Siet Prov. 16.28. ende 17.9. Mich. 7.5.

15

Die wy t’samen ²⁸ in soetigheyt heymelick raet pleeghden: wy wandelden ²⁹ in geselschap ten Huyse Godes.

28 Hebr. den raet (ofte, de verborgentheyt, verborgen raet) soet maeckten.

29 Of, met de t’samenloopende schare, (Psalm 42. vers 5.) Siet van het Hebreeusch woort Psalm 2. op vers 1. Hy wil seggen, datse t’samen verplicht waren niet alleen door den bandt van politijcke vrientschap ende gemeenschap, maer oock door den alderstercksten bandt van religie.

16

³⁰ Dat hen de ³¹ doot als een schult-eysscher overvalle, datse levendigh ter hellen neder dalen: want boosheden zijn in hare ³² wooninge in het binnenste van hen.

30 Ofte, de doot salse, etc.

31 Hy wil seggen, laetse schielick ende schrickelick omkomen. siet boven op vers 10. Dit spreeckt David door den prophetischen Geest ende yver des Heeren gedreven zijnde.

32 De plaetse daer sy verkeeren, ofte, geselschap, omme-gangh.

17

My aengaende, ick sal tot Godt roepen: ende de HEERE sal my verlossen.

18

³³ ’s Avonts, ende ’s morgens, ende ’s middaghs sal ick klagen ende getier maken: ende hy sal mijne stemme hooren.

33 Vergelijckt Dan. 6.11. ende Actor. 3.1. ende 10.3, 9, 30. Hy wil seggen, dat hy niet sal ophouden, noch moede worden, maer Godt met sijne dagelicksche gebeden, (welcker gewoonlicke tijden hy hier verhaelt) als moeijelick ende lastigh vallen. Siet Luce 18.1.

19

Hy heeft mijne ³⁴ ziele in vrede verlost van den strijt ³⁵ tegen my: want ³⁶ met menighten zijnse tegen my geweest.[kolom]

34 Dat is, hy heeft mijn leven uyt perijckel geredt, ende my in vrede gestelt. Dit kan sien op voorgaende verlossingen, ofte, eene geloovige ende prophetische verklaringe zijn van de sekerheyt eener goeder uytkomste, dergelijck vele in dit boeck gevonden worden.

35 Dat is, die sy my aendeden, ofte aendoen wilden.

36 Hebr. in, ofte, met, onder, vele (ofte, groote, machtige) zijn sy geweest tegen, ofte, met my: want het Hebreeusch woordeken kan geduydt worden op vrienden, of, vyanden: ende beyds heeft eenen goeden sin. Gelijck Davids vyanden vele waren, alsoo hadde hy daer en tegen de heyrscharen der heylige Engelen met hem. Vergelijckt Psalm 34.8. ende 57.4. 2.Reg. 6.16. doch in het volgende spreeckt David van sijne vyanden.

20

Godt sal hooren, ende salse plagen, als die van oudts ³⁷ sitt, ³⁸ Sela! dewijle by hen ³⁹ gantsch geene veranderinge en is, ende sy Godt niet en vreesen.

37 Als Richter van den beginne. Vergel. Psalm 93.2.

38 Siet Psalm 3. op vers 3.

39 Hebr. geene veranderingen, noch kleyne noch groote, te weten, van het quade tot het goede: sy en beteren haer niet in het alderminste, wil hy seggen.

21

⁴⁰ Hy ⁴¹ slaet sijne handen aen de gene die ⁴² vrede met hem hadden: hy ontheylight sijn ⁴³ verbont.

40 Dat is, elck een deser godtloosen, ofte de principaelste onder hen, dien d’andere volgen.

41 Of, leyt, streckt uyt, Dat is, hy doetse quaet, overlast, gewelt, ja hy brenghtse om het leven. Siet Genes. 37. op vers 22.

42 Of, sijne vredegenooten, bondtgenooten. Vergel. Psal. 7. vers 5. ende 41.10. ende bov. versen 13, 15.

43 Dat hy met eede, ende dien volgens (met overroepinge van Godts heyligen naem) gemaeckt ende bevestight hadde, dat breeckt hy sonder schroomen.

22

Sijn ⁴⁴ mont is gladder ⁴⁵ dan boter, maer sijn herte is ⁴⁶ krijgh: sijne woorden zijn sachter dan olie, maer deselve zijn ⁴⁷ bloote sweerden.

44 Dat is, de woorden sijns monts: daerom oock het bygevoeght Hebreeusch woort in het getal van velen staet, zijn gladder.

45 Ofte, dan ofse boterigh, ofte, gebotert vvaren. Anders, sy maken haren mont glat, ofte, sy versachten haren mont [als] boter. Anders, sy maken haren mont gladder als boter, ofte, [de vvoorden] sijns monts zijn glat als boter.

46 D. vol van krijgh ofte strijt, sy hebben niet dan enckel strijdt in den sin, tegen my.

47 Hebr. geopende, uytgetogene, Dat is, sy zijn dootlick wondende, sy soecken my daer door in het verderf te brengen. Vergelijckt Prov. 12.18. ende Psalm 57.5.

23

⁴⁸ Werpt ⁴⁹ uwe sorge op den HEERE, ende hy sal u ⁵⁰ onderhouden: ⁵¹ hy sal in eeuwigheyt niet toelaten, dat de rechtveerdige wanckele.

48 David spreeckt hier sich selven ende alle geloovige aen.

49 Hebr. uvve gave, ofte, u geven, Dat is, in alle uwe bekommernissen ende sorgen, (gelijck de Apostel Petrus dit woort gebruyckt, 1.Petr. 5.7.) als ghy geerne wildet, dat u dit ofte dat mochte gegeven worden, al denckende op geven, na den eysch van u gebreck ofte noodt, soo beveelt sulcks alles uwen hemelschen Vader, die sal u geven, dat u saligh is: Ofte, uvve gave, Dat is, al wat hy (de Heere) u geeft, wat u van hem aenkomt, D. wat hy u toeschickt, toesendt, dat werpt ghy weder op hem, vertrouwende, dat hy u sal ontlasten, verlichten, ende eene uytkomste geven, die tot sijner eere ende uwe saligheyt strecke. Vergelijckt Psalm 22. op vers 9. Anders, u pack, ofte, uvven last: doch dese beteeckeninge wort in de Heylige Schrifture niet gevonden.

50 Ofte, voeden, gelijck het Hebreeusch woort elders gebruyckt wort, siet Ruth 4. op vers 15.

51 Hebr. hy sal niet toelaten in eeuvvigheyt de vvanckelinge, den (ofte, des, ofte, voor den) rechtveerdigen. Vergelijckt Psalm 15. op vers 5.

24

Maer ghy, O Godt, sult ⁵² die doen neder dalen in den put des verderfs; de ⁵³ mannen des bloets ende bedroghs en sullen hare dagen niet ter ⁵⁴ helfte brengen: Ick daer en tegen sal op u vertrouwen.

52 Te weten, de voorseyde godtloose.

53 Siet Psalm 5. op vers 7.

54 Hebr. halven, ofte, halveeren, Dat is, sy sullen eenen ontijdigen doot sterven. Vergelijckt Iob 15.32. ende 22.16. ende onder Psalm 58.9, 10. ende 102.24, 25. Prov. 10.27. Eccles. 7.17.