Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm xvj.

David bidt om bewaringe, met versakinge sijner verdiensten by Godt, verfoeyinge aller afgoderije, ende eene blijde professie sijns geloofs in den Messiam, door welcken hy ende alle geloovige met Godt gemeenschap hebbende, der saliger opstandinge ende des eeuwigen levens sullen deelachtigh zijn: ondertusschen wort de Heere Christus selfs hier ingevoert, sprekende van sijnen doot, opstandinge, ende eeuwige heerlickheyt, den sijnen ten besten.

1

EEn ¹ gouden kleynoot Davids. Bewaert my, ô Godt, want ick betrouwe op u.

1 Of, gouden Psalm. Hebr. Michtam, dat is, het gene van’t beste ende fijnste gout gemaeckt is. Gelijcken tijtel hebben de Psalmen 56. 57. 58. 59. 60. van wegen hare bysondere kostelickheyt ende uytnementheyt. Sommige houden het voor een soorte van een instrument van musijcke, ofte aenvangh van eenigh liedt.

2

[O mijne ziele] ² ghy hebt tot den HEERE geseyt, Ghy zijt ³ de Heere; ^a mijne ⁴ goetheyt [en raeckt] niet tot u;

2 Dese woorden spreeckt David als een voorbeelt Christi, ofte, (soo eenige meynen) Christus selfs in den stant sijner vernederinge tot sijne ziele, gelijck het Hebr. woort uytwijst: elders wort het woort ziele uytgedruckt, Psalm 103.1.

3 And. mijn Heere.

a Iob 22.2. ende 35.7. Psalm 50.9, etc. Rom. 11.35.

4 D. weldadigheyt. De sin is: Ick kan u, ô Godt, met mijne weldaden niets aenbrengen, u geen deught doen, (want ghy in u selven volmaeckt, ende een oorspronck alles goet zijt:) maer wel den vromen, die op aerden leven, als volght.

3

[Maer] tot de heylige, die op der aerden zijn, ende de ⁵ heerlicke, in dewelcke al mijn lust is.

5 Of, voortreflicke, aensienlicke: alsoo noemt hy de geloovige ende heylige, om datse Godts kinderen ende erfgenamen zijn. Van ’t Hebr. woort siet bov. Psal. 8. op vers 2.

4

De smerten der gener, die eenen ⁶ anderen [Godt] ⁷ begiften, sullen vermenighvuldight worden: Ick sal ⁸ hare dranck-offeren van bloet niet ⁹ offeren, ende hare namen ¹⁰ op mijne lippen niet nemen.

6 Niet den waren eenigen Godt, maer eenen afgodt.

7 Verstaet, met eene houwelicks ofte bruylofts-gifte, ende siet van de rasernijen deser geestelicker hoererije, Ezech. 16.31, 32, 33, 34.

8 Der afgoden.

9 Of, uytgieten, uytstorten, gelijck de afgodendienaers gewoon waren te doen in de dranck-offeren. Van de wetlicke dranck-offeren, daer in wijn ofte stercken dranck gebruyckt wierde, siet Exod. 29.40. Num. 15.5, 7, 10. ende 28.7.

10 D. in mijnen mont, als Psalm 50.16. Hy wil seggen, dat hy met de afgoderije, ende watter aen kleeft, gantschelick niet en wil te doen hebben, dat hy een afgrijsen daer van heeft. siet Exod. 23.13.

5

^b De HEERE is het ¹¹ deel mijner erve, ende mijns bekers: ghy ¹² onderhoudt mijn lot.

b Thren. 3.24.

11 Twee gelijckenissen worden hier gebruyckt: d’eene genomen van erven, die met snoeren gemeten, ende by het lot wierden uytgedeelt. siet Deut. 3. op vers 4. ende 32.9. Iosu. 13. etc. d’andere van d’ordre der huyshoudinge, daer de huysvader elcken huysgenoot sijnen beker drancks toedeylde. Vergel. Psalm 11. op vers 6.

12 D. bewaert, ofte houdt in sekere bewaringe voor my. Vergel. 2.Tim. 4.8. 1.Petr. 1.4, 5.

6

De snoeren zijn my in lieflicke plaetsen gevallen; ja ¹³ een schoone erffenisse is my geworden.

13 Hebr. de erffenisse is schoon geworden aen, ofte, over my.

7

Ick sal den HEERE ¹⁴ loven, die my raet heeft gegeven: Selfs ¹⁵ by nachte, onderwijsen my mijne ¹⁶ nieren.

14 Hebr. zegenen.

15 Hebr. in de nachten. siet Psalm 1. op vers 2.

16 D. mijne innerste bewegingen drijven my aen tot mijnen plicht. Siet Iob 19. op vers 27.

8

^{c 17} Ick stelle den HEERE geduerighlick ¹⁸ voor my: om dat hy aen mijne

c Actor. 2.25.

17 Dat dit van onsen Heere Christo gesproken zy, blijckt uyt Actor. 2.25.

18 Hebr. tegen my over.

[fol. 241v]

rechter hant is, en sal ick niet ¹⁹ wanckelen.

19 Als Psalm 15. vers 5.

9

Daerom is mijn herte verblijdt, ende mijne ²⁰ eere verheught haer: oock sal mijn ²¹ vleesch ²² seker woonen.

20 Siet Genes. 49. op vers 6.

21 D. lichaem.

22 Of, veylighlick. Hebr. eygentlick, met, ofte, in vertrouwen, T.w. dat de opstandinge ten derden dage sekerlick volgen sal.

10

^d Want ghy sult mijne ²³ ziele in de ²⁴ helle niet verlaten: ghy sult niet toelaten dat uwe ²⁵ Heylige de ²⁶ verdervinge ²⁷ sien.

d Actor. 2.31. ende 13.35.

23 D. mijn persoon, als elders dickwils, waer door wijders ’t doode lichaem onses Heeren Iesu Christi verstaen wort. Vergel. Levit. 19. op vers 28. ende Psalm 94.17. ende siet hier van Actor. 2.31. ende 13.35, etc.

24 D. graf. Ofte verstaet met sommige, de helsche pijne die Christus in sijn lijden om onsent wille gedragen heeft. Siet van het Hebreeusch woort Genes. 37. op vers 35.

25 T.w. ick, Christus. Anders, goedertierene, weldadige, gunstgenoot. Vergel. Deut. 33. op vers 8. en Psalm 4. op vers 4.

26 Siet Psalm 7. op vers 16.

27 D. ondervinde, lijde, blijvende in ’t graf ende verrottende, gelijck andere menschen. Vergelijckt Psalm 34.13. Ioan. 3.36. ende 8.51. ende siet Iob 7. op vers 7.

11

Ghy sult my het ²⁸ padt des levens bekent maken: verzadinge ²⁹ der vreughden is by u ³⁰ aengesichte; lieflickheden zijn in uwe ³¹ rechter hant eeuwighlick.

28 My in dit leven geleydende, ende daer na opweckende uyt den dooden, ende voerende in de heerlickheyt des eeuwigen levens.

29 Ofte, blijdtschappen, in ’t getal van velen.

30 Vergelijckt Psalm 4.7. ende 17.15. ende siet 1.Ioan. 3.2.

31 Met dewelcke ghy deselve uwen kinderen geeft ende uytdeelt. Vergelijckt Prov. 3.16. Anders, by uwe rechter hant: daer ick (Christus) sal sitten, als ick ten hemel sal zijn opgevaren, ende daer David ende alle uytverkorene sullen gestelt worden, Matth. 25.33.