Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het v. Capittel.

Zerubbabel ende Iesua, door de Propheten Haggai ende Zacharja gesterckt zijnde, vangen weder aen den tempel te bouwen, versen 1, 2. waer van de Konincklicke Lantvooght hen redenen afeyscht, die sy geven, ende hy aen den Koningh Darium overschrijft, met begeerte, dat de Koningh na de waerheyt van dien gelieve ondersoeck te laten doen, ende sijn goet behagen over te senden, 3, etc.

1

^a HAggai nu de Propheet, ende Zacharja de ¹ sone van Iddo, Propheten, ² propheteerden tot de Ioden, die in Iuda ende te Ierusalem waren: In den ³ name des Godts Israëls ⁴ [propheteerden sy] tot hen.

a Hagg. 1.1. Zach. 1.1.

1 D. soons sone: want hy was een soon van Berechia, die een soon was van Iddo, Zach. 1. vers 1.

2 In het tweede jaer des Koninghs Darij. siet Hagg. 1.1. Zach 1.1.

3 D. door bevel.

4 Bevelende hen het gebouw des tempels te hervatten.

2

Doe maeckten sich op ⁵ Zerubbabel de sone Sealthiëls, ende Iesua de sone Iosadaks, ende begonnen te bouwen het Huys Godts, die te Ierusalem [woont:] ende met haer de Propheten Godts, die haer ⁶ ondersteunden.

5 Die de gevangens uyt Babel hadden opgevoert. Siet boven cap. 2. vers 2. ende 3.2. ende 4. versen 2, 3.

6 De yverige door het woort des Heeren sterckende, ende de trage bestraffende. siet Hagg. capp. 1.2. Zach. 1.16, etc.

3

Te dier tijt quam tot hen Thathnai, de Lantvooght aen dese zijde der riviere, ende ⁷ Sthar-Boznai, ende haer geselschap, ende seyden aldus tot hen; Wie heeft u-lieden bevel gegeven dit Huys te bouwen, ende desen muer te voltrecken?

7 Chald. Schethar-Boznai.

[fol. 206v\Tempel gebouwt. Brief aen Darius. Antwoord Darij.]

4

Doe seyden wy ⁸ aldus tot hen: [ende] welcke de ⁹ namen waren der mannen, die dit gebouw bouwden.

8 Als ond. vers 11, etc. verhaelt wort.

9 Dewijle sy dit mede gevraeght hadden, onder vers 10. Andere nemen dese woorden aldus: [wijders seyden sy] welcke zijn de namen der mannen die dit gebouw bouwen?

5

Doch de ¹⁰ ooge haers Godts was over de Oudtsten der Ioden, dat syse niet beletteden, tot dat de sake aen Darium quam, ende sy alsdan daer over eenen brief weder brachten.

10 D. Godt waeckte ende droegh sorge voor hen.

6

Afschrift des briefs, dien Thathnai de Lantvooght aen dese zijde der riviere, met Sthar-Boznai ende sijn geselschap, de Aphersechaiten, die aen dese zijde der riviere waren, aen den Koningh Darius sondt.

7

Sy sonden een verhael aen hem: ende daer in was aldus geschreven: Den Koningh Darius zy alle vrede.

8

Den Koningh zy bekent, dat wy getogen zijn na ’t lantschap Iuda, ten huyse des grooten Godts, het welcke gebouwt wort met ¹¹ groote steenen, ende het ¹² hout wort geleyt in de wanden: Ende dat selve werck wort rasch gedaen, ende gaet voorspoedighlick door hare handen voort.

11 Chald. steen der wentelinge, ofte, rollinge, Dat is, die men niet konde dragen, maer met instrumenten moeste wentelen. Anders, marmersteen.

12 Sy willen seggen, dat het werck zy alreeds soo verre gebracht, dat de balcken tot solderingen geleyt wierden.

9

Doe hebben wy deselve Oudtsten gevraeght, [ende] aldus tot hen geseyt: Wie heeft u-lieden bevel gegeven dit Huys te bouwen, ende desen muer te voltrecken?

10

Wijders hebben wy hen oock hare namen afgevraeght, dat wyse u bekent maeckten: dat wy mochten overschrijven de namen der mannen, die Hoofden onder hen zijn.

11

Ende sy hebben ons dusdanigen antwoort weder gegeven, seggende: Wy zijn knechten van den Godt des hemels ende der aerde, ende bouwen het Huys, dat vele jaren voor desen is gebouwt geweest; want een groot ¹³ Koningh Israëls haddet gebouwt ende voltrocken.

13 Salomo.

12

Maer ^b na dat onse vaders den Godt des hemels hadden vertoornt, heeft hyse gegeven in de hant Nebucadnezars, des Koninghs van Babel, des Chaldeers: dewelcke dat Huys heeft vernielt, ende het volck na Babel wech gevoert.

b 2.Chron. cap. 36. versen 16, 17, etc.

13

^c Doch in den eersten jare van Cores, Koningh van Babel, heeft de Koningh Cores bevel gegeven dit Huys Godts te bouwen.

c 2.Chron. cap. 36. vers 22. etc. Ezra cap. 1, etc.

14

Ia de vaten van Godes Huys, welcke van gout ende silver waren, die Nebucadnezar uyt den tempel, die te Ierusalem was, hadde wech genomen, ende deselve gebracht in den tempel van Babel, die heeft de Koningh Cores uytgehaelt uyt den tempel van Babel, ende sy zijn ^d gegeven aen eenen, wiens naem was ¹⁴ Sesbazar, dien ¹⁵ hy tot Lantvooght hadde gestelt:

d Ezra 1.8.

14 Siet boven 1. op vers 8.

15 Cores, of, Cyrus.

15

Ende hy seyde tot hem, Neemt dese vaten, gaetse afvoeren in den tempel, die te Ierusalem is, ende laet het Huys Godts gebouwt worden op sijne plaetse.

16

Doe quam deselve Sesbazar: ¹⁶ hy leyde de fondamenten van het Huys Godts, ¹⁷ die te Ierusalem [woont:] ende daer is van doe af tot nu toe gebouwt, doch niet volbracht.

16 Chald. hy gaf.

17 Ofte, dat te Ierusalem is.

17

Soo het dan nu ¹⁸ den Koningh goet dunckt, laett’er gesocht worden in den ¹⁹ schathuyse des Koninghs aldaer, dat te Babel is, of het zy, dat een bevel van den Koningh Cores gegeven zy, om dit Huys Godts te Ierusalem te bouwen: ende ²⁰ dat men des Koninghs believen hier van tot ons sende.

18 Chald. by den Koningh goet [is;] Dat is, soo het den Koningh goet vindt, ofte, soo het hem aengenaem is.

19 Dat is, in des Koninghs Cantzelije, daer alle gedenckweerdige schriften henen geleyt ende bewaert wierden. Alsoo onder 6.1.

20 Ofte, dat de Koningh sijn believen hier van tot ons sende. Chald. dat hy des Koninghs believen, (dat is, dat de Koningh sijn believen) hier van tot ons sende.