Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xviij. Capittel.

In dit Capittel wort verhandelt even het selve, dat 2.Sam. cap. 8. staet.

1

¹ ’TGeschiedde nu na desen, dat David de Philistijnen sloegh, ende brachtse onder: ende hy nam Gath, ende hare onderhoorige plaetsen, uyt der Philistijnen hant.

1 ’t Gene dat tot breeder verklaringe deses Cap. dient, sult ghy vinden 2.Sam. cap. 8.

2

Hy sloegh oock de Moabiten: alsoo dat de Moabiten Davids knechten wierden, ² brengende geschencken.

2 T.w. jaerlicks, tot een teecken van onderdanigheyt.

3

David sloegh oock ³ Hadarezer den Koningh van Zoba na Hamath toe, doe ⁴ hy henen toogh om ⁵ sijne hant te stellen aen de riviere Phrath.

3 And. Hadad-Ezer, 2.Sam. 8.3, 5.

4 Eenige verstaen hier David: Andre Hadar-Ezer.

5 D. sijn leger, vergel. 2.Sam. 8. op vers 3.

4

Ende David nam hem duysent wagens af, ende seven ⁶ duysent ruyters, ende twintigh duysent man te voet: ende David ontzenuwde alle de wagen-[peerden:] doch ⁷ hy behieldt hondert wagens daer van overigh.

6 Siet de verklaringe ofte vergelijckinge deser woorden met het gene dat 2.Sam. 8.4. staet, in de verklaringe aldaer.

7 T.w. David.

5

Ende de Syriers van ⁸ Darmasco quamen om Haderezer den Koningh van Zoba te helpen: maer David sloegh van de Syriers twee en twintigh duysent man.

8 And. Damasco. Alsoo oock vers 6.

6

Ende David leyde ⁹ [besettinge] in Syria van Darmasco, alsoo dat de Syriers Davids ¹⁰ knechten wierden, geschencken brengende: ende de HEERE ¹¹ behoedde David over al waer hy henen gingh.

9 Dit wort hier by gevoegt uyt 2.Sam. cap. 8. vers 6.

10 Verstaet dat sy cijnsbaer gemaeckt zijn.

11 Ofte, gaf heyl, overwinninge, aen David.

7

Ende David nam de goudene schilden, ¹² die by Hadarezers knechten waren: ende hy brachtse te Ierusalem.

12 Hebr. die op, of aen Hadarezers knechten waren.

8

Oock nam David seer veel kopers uyt ¹³ Tibchath, ende uyt ¹³ Chun, Hadarezers steden: daer van heeft Salomo de koperen ¹⁴ zee, ende de pilaren, ende de koperen vaten gemaeckt.

13 . 13 Dese steden worden Betach, ende Berothai genoemt, 2.Sam. 8.8.

13 . 13 Dese steden worden Betach, ende Berothai genoemt, 2.Sam. 8.8.

14 Verstaet hier door de zee een heel groot vat van metael ofte koper gegoten, eene zee genoemt, van wegen de veelheyt des waters, dat daer inne gingh.

9

Doe Thöu de Koningh van Hamath hoorde, dat David de gantsche heyrkracht Hadarezers des Koninghs van Zoba geslagen hadde:

10

Soo sondt hy sijnen sone ¹⁵ Hadoram

15 Hy wort Ioram genoemt, 2.Sam. 8. vers 10.

[fol. 183v\Davids victorien. Ammoniten en--Syriers geslagen.]

tot den Koningh David, ¹⁶ om hem na [sijnen] welstant te vragen, ende om hem te zegenen, van wegen dat hy met Hadarezer gestreden, ende hem verslagen hadde, ¹⁷ (want Hadarezer voerde oorloge tegen Thou) ende ¹⁸ alle goudene, ende silveren, ende koperen vaten;

16 D. om hem te besoecken, ende geluck te wenschen van wegen de victorie die hy bevochten hadde.

17 Hebr. want Hadarezer was een man der oorloge tegen Thou.

18 D. allerley.

11

¹⁹ Dese heylighde de Koningh David oock den HEERE, met het silver ende het gout, ’t welcke hy mede gebracht hadde van alle de Heydenen: van de Edomiten, ende van de Moabiten, ende van de kinderen Ammons, ende van de Philistijnen, ende van de Amalekiten.

19 Hy wil seggen, dat David alle de geschencken, die Thou hem sandt, soo wel Gode geheylight heeft, als’t gene dat hy uyt de overwinninge sijner vyanden verkregen hadde.

12

Oock sloegh ²⁰ Absai de sone ²¹ Zeruja ²² de Edomiten in het soutdal, achtien duysent.

20 Hy was de broeder Ioabs, ende wort gemeynlick Abisai genoemt. Dit feyt dat hier verhaelt wort, dat wort 2.Sam. 8. vers 13. David selfs toegeschreven, alsoo het gene dat de Overste in den krijgh doen, den Koningen gemeynlick toegeschreven wort.

21 Sy was Davids suster, als te sien is boven 2.16.

22 2.Sam. 8.13. worden de Syriers genoemt, niet de Edomiten: Dese twee volckeren spanden te samen, ende des eenen leger is soo wel verslagen geworden als des anderen. Siet wijders Psalm 60. op vers 2.

13

Ende hy leyde besettinge in Edom, soo dat alle de Edomiten Davids knechten werden: ende de HEERE behoedde David over al waer hy henen gingh.

14

Alsoo regeerde David over gantsch Israël: ende hy dede sijnen gantschen volcke ²³ recht ende gerechtigheyt.

23 Siet dese maniere van spreken Genes. 18. 19.

15

Ioab nu de sone Zeruja was over het heyr: ende Iosaphat de sone Ahiluds was ²⁴ Kancelier.

24 Siet d’aenteeckeningen 2.Sam. cap. 8. vers 16. ende 1.Reg. 4.3.

16

Ende Zadok de sone Ahitubs, ende ²⁵ Abimelech, de sone Abjathars, waren Priesters, ende ²⁶ Sausa Schrijver.

25 Hy wort Ahimelech genoemt, 2.Sam. cap. 8. vers 17.

26 Hy wort Seraja genoemt, 2.Sam. 8.17. Ofte het kan wesen, dat Seraja gestorven zijnde, desen Sausa in sijn plaetse Schrijver, ofte Griffier, geworden is.

17

Ende Benaja de sone Iojada was over de Crethi ende Plethi: maer de sonen Davids waren ²⁷ de eerste aen de hant des Koninghs.

27 Dat is, sy waren de voornaemste Bevelhebbers, ofte Officiers, die de Koningh gebruyckte in de voornaemste saken der regeeringe, op dat hyse alsoo soude geschickt maken ende bereyden tot het handelen der saken des Koninckrijcks, ende in maniere van staet. Siet 2.Sam. cap. 8. vers 18.