Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xxvj. Capittel.

Saul verstaen hebbende van de Siphiten waer David was, soeckt hem vers 1, etc. David dit vernemende verspiet Sauls legerplaetse, ende neemt sijne spiesse ende waterbeker ofte flessche, maer en wil niet toelaten dat hem leet geschiede, 4. verwijt Abner daer na sijne slofficheyt, 13. vermaent Saul, 18. die sijn schult ende Davids onschult bekent, 21. sy scheyden in vrientschap, 25.

1

DE ¹ Ziphiten nu quamen tot Saul te Gibea, seggende: ² Houdt hem David niet verborgen op den heuvel van Hachila, voor aen de wildernisse? [kolom]

1 Dit is de tweede verraderije van de Ziphiten: de eerste staet beschreven Cap. 23. vers 19.

2 Sy willen seggen, Ia gewisselick hy is weder by ons gekomen, ende verberght hem op, etc.

2

Doe maeckte hem Saul op, ende toogh af na de woestijne Ziph, ende met hem drie duysent man, uytgelesene van Israël: om David te soecken in de woestijne Ziph.

3

Ende Saul legerde sich op den heuvel van Hachila, die voor aen de wildernisse is aen den wegh: maer David bleef in de woestijne, ende sagh dat Saul achter hem quam na de woestijne.

4

Want David hadde verspieders gesonden, ende hy vernam dat Saul voorseker quam.

5

Ende David maeckte hem op, ende quam aen de plaetse daer Saul sich gelegert hadde, ende David besagh de plaetse daer Saul lagh, met Abner den sone Ner sijnen krijghs-oversten: ende Saul lagh ³ in den wagenburch, ende ⁴ het volck was rontom hem gelegert.

3 Siet d’aenteeck. boven 17.20.

4 And. het krijghsvolck.

6

Doe ⁵ antwoordde David, ende sprack tot Achimelech den ⁶ Hethiter, ende tot Abisai den sone ⁷ Zeruja den broeder Ioabs, seggende, Wie sal met my tot Saul in het leger af gaen? Doe seyde Abisai, Ick sal met u af gaen.

5 Dat is, sprack, want daer en gaet geen vrage voor.

6 Te weten, van afkomste, maer een Israëlijt ofte Iodengenoot van religie: Eygentlick worden Hethiten genoemt, die van Heth, Canaans sone, afkomstigh waren. Siet Genes. c. 10. vers 15. ende 15.20.

7 Dese was de suster Davids, sy heeft drie sonen gehadt, Te weten, Ioab, Abisai, ende Asahel, die na hare moeder genoemt worden de sonen Zeruja, hier ende 1.Chro. 2.16. van wegen de vermaertheyt Davids: maer hares vaders en wort geen gewagh gemaeckt.

7

Alsoo quam David ende Abisai tot ⁸ het volck des nachts, ende siet, Saul lagh te slapen in den wagenburch, ende sijne spiesse stack in de aerde aen sijn hooft-eynde, ende Abner, ende ’t volck lagh rontom hem.

8 T.w. in het leger Sauls.

8

Doe seyde Abisai tot David: Godt heeft heden uwen vyant in uwe hant besloten: laet my doch hem nu met de spiesse ⁹ op eenmael ter aerde slaen, ende ick en sal ’t hem niet ten tweeden mael doen.

9 Ofte, met eenen slagh. Abisai wil seggen, Ick sal hem met den eersten slagh wel soo treffen, dat ick hem voorseker sal dooden, soo dat het niet van nooden sal zijn hem ten tweeden male te slaen.

9

David daer en tegen seyde tot Abisai: ¹⁰ Verderft hem niet: want wie heeft sijne hant aen ¹¹ den gesalfden des HEEREN geleyt, ende is ¹² onschuldigh gebleven?

10 Dat is, doot hem niet.

11 Siet bov. 24.7. in de aenteeck.

12 D. ongestraft gebleven.

10

Voorder seyde David [Soo ¹³ warachtigh als] de HEERE leeft; ¹⁴ maer de HEERE sal hem slaen, of ¹⁵ sijn dagh sal komen, dat hy sal sterven, of hy sal in eenen strijt trecken, dat hy omkome.

13 Verstaet hier op, ick en sal ’t niet toelaten.

14 David wil seggen, Ick late den Heere met hem doen soo als het hem belieft: wat my aengaet, ick en wil de hant aen hem niet leggen.

15 D. de tijt, dien hem Godt bestemt ofte bestelt heeft, dat hy sijnen natuerlicken doot sterve. siet Iob 15. op vers 32.

11

De HEERE late het verre van my zijn, ¹⁶ dat ick mijne hant legge aen den gesalfden des HEEREN: soo neemt doch nu de spiesse, die aen sijn hooft-eynde is, ende de waterflessche, ende laet ons gaen.

16 Hebr. van mijne hant te leggen.

12

Soo nam David de spiesse, ende de waterflessche van Sauls hooft-eynde, ende sy gingen henen: ende daer en was niemant die het sagh, ende niemant die het merckte, oock niemant die ontwaeckte, want sy sliepen alle, want daer was ¹⁷ een diepen slaep des HEEREN op hen gevallen.

17 Dat is, eenen seer diepen slaep van Godt gesonden.

13

Doe David over aen gene zijde gekomen was, soo stont hy ¹⁸ op de hooghte des berghs van verre: datter een groote plaetse tusschen hen was.

18 Hebr. op ’t hooft.

14

Ende David riep ¹⁹ tot het volck, ende tot Abner den sone Ner, seggende, Sult ghy niet antwoorden Abner? doe antwoordde Abner, ende seyde, Wie zijt ghy ²⁰ die tot den Koningh roept?

19 T.w. tot Sauls krijghsvolck.

20 Abner wil seggen: Die dus roept ende tiert, dat ghy selfs den Koningh niet en verschoont, maer hem mede uyt sijnen slaep ontweckt.

15

Doe seyde David tot Abner, ²¹ Zijt ghy niet een man? ende ²² wie is u gelijck in Israël? waerom dan en hebt ghy over uwen heere den Koningh geen wacht gehouden? want daer is een van den volcke gekomen, om den Koningh uwen heere te verderven.

21 Dese vrage affirmeert, als elders meer. Hy wil seggen, Abner, ghy zijt immers een dapper man, een heldt, kloeck en moedigh.

22 Als of hy seyde, Niemant is u gelijck in dapperheyt.

16

Dese sake die ghy gedaen hebt en is niet goet, [soo waerachtigh als] de HEERE leeft, ²³ ghylieden zijt kinderen des doots, die ghy over uwen heere, den gesalfden des HEEREN, geene wacht gehouden en hebt: ende nu, siet waer de spiesse des Koninghs is, ende de waterflessche die aen sijn hooft-eynde was.

23 D. ghy hebt den doot verdient.

[fol. 130r\ David vlucht tot Achis.]

17

Saul nu kende de stemme Davids, ende seyde, Is dit uwe stemme mijn sone David? David seyde, Het is mijn stemme, mijn heere Koningh:

18

Hy seyde voorder, Waerom vervolght mijn heere ²⁴ sijnen knecht alsoo achter na? want wat hebbe ick gedaen? ende ²⁵ wat quaet is’er in mijne hant?

24 D. my.

25 D. wat hebbe ick quaets gedaen? siet d’aent. bov. 24. vers 12.

19

Ende nu, mijn heere de Koningh hoore doch na de woorden sijnes knechts: Indien u de HEERE tegen my ²⁶ aenporret, ²⁷ laet hem het spijs-offer riecken: maer indien het menschen kinderen zijn, soo zijnse vervloeckt voor het aengesichte des HEEREN, dewijle sy my heden verstooten, dat ick niet en mach ²⁸ vast gehecht blijven ²⁹ in het erfdeel des HEEREN, seggende, ³⁰ Gaet henen, dient andere goden.

26 T.w. door sijn bevel, ofte, bysondere beschickinge.

27 Ofte aldus: Hy sal het spijs-offer riecken, ofte, hy riecke het spijs-offer. Dit verstaen sommige aldus: Indien Godt u dat bevolen heeft, soo sal u spijs-offer hem aengenaem zijn. Andere aldus: Soo sal ick den Heere door offerhande versoenen voor de sonde, met dewelcke ick dat verdient hebbe.

28 D. dat ick niet stedes den Godtsdienst mach bywoonen, maer moet gedurighlick omswermen van de eene plaetse tot de andere.

29 D. by het volck des Heeren, dat hem soo lief is als eenigen mensche sijn erfgoet wesen kan.

30 D. sy bewegen my, soo veel als in hen is, van den waren Godtsdienst af te vallen tot de afgoderije der Heydenen.

20

Ende nu, ³¹ mijn bloet en valle niet op de aerde ³² van voor het aengesichte des HEEREN: want de Koningh van Israël is uyt gegaen om een eenige vloo te soecken, ^a gelijck als men een velthoen op de bergen na jaeght.

31 Als of hy seyde, De Heere voor wiens aengesichte ick oprechtelijck wandele, wille u niet toe laten, dat ghy mijn bloet soudet vergieten.

32 D. de Heere sie het, ende straffe het. And. voor het aengesichte des Heeren.

a 1.Sam. 24.15.

21

Doe seyde Saul, Ick hebbe gesondight, keert weder mijn sone David, want ick en sal u geen quaet meer doen ³³ voor dat mijn ziele desen dagh dierbaer in uwe oogen geweest is: siet, ick hebbe dwaeslick gedaen, ende ick hebbe seer grootelicks gedwaelt.

33 Dat is, om dat ghy mijner hebt verschoont, ende my mijn leven niet en hebt genomen, daer ghy het wel haddet kunnen doen.

22

Doe antwoordde David, ende seyde, Siet, de spiesse des Koninghs, soo laet eene van de jongelingen over komen, ende halense.

23

De HEERE dan vergelde eenen yegelicken sijne ³⁴ gerechtigheyt ende sijne getrouwigheyt: want de HEERE hadde u heden in [mijne] hant gegeven, maer ick en hebbe mijne hant niet willen uytsteken aen den ³⁵ gesalfden des HEEREN.

34 D. na dat een yegelick oprechtelick gehandelt ende trouwe ende geloove gehouden heeft.

35 D. aen u, die de gesalfde des Heeren zijt.

24

Ende siet, gelijck als te desen dage uwe ziele in mijne oogen is groot geacht geweest: alsoo zy mijn ziele in de oogen des HEEREN groot geacht, ende hy verlosse my uyt allen noot.

25

Doe seyde Saul tot David: Gezegent zijt ghy mijn sone David, ³⁶ ghy sult het ja gewisselick doen, ende ³⁷ ghy sult oock gewisselick de overhant hebben: Doe gingh David op sijnen wegh, ende Saul keerde wederom na sijn plaetse.

36 Hebr. doende sult ghy het doen, ende vermogende sult ghy vermogen.

37 Dat is, ghy sult uwe vyanden te machtigh vallen, ende ghy sultse overweldigen. Andere nemen het in desen sin, Gaet soo voort in alle uwe saken met gerechtigheyt ende trouwe, gelijck ghy tegen my doet, ende en twijffelt niet, ghy sult de overhant behouden, ende tot de Konincklijcke weerdigheyt komen.