Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xiiij. Capittel.

Wetten van de reyniginge eenes melaetschen, vers 1, etc. van de ceremonien daer in te onderhouden, 3. ende de offerhanden, met de aenhanghselen van dien voor de rijcke, 10. ende voor de arme, 21. van de melaetsheyt der huysen, ende der teeckenen, uyt dewelcke men deselve moeste kennen, 33. van de wijse om die te reynigen, 49. Besluyt deses, ende des voorgaenden Cap. 54.

1

DAer na sprack de HEERE tot Mose, seggende:

2

Dit sal de wet des melaetschen zijn ¹ ten dage sijner reyniginge: ^a Dat hy ² tot den Priester sal gebracht worden.

1 D. als de Priester hem reyn sal verklaren.

a Matth. 8.4. Marc. 1.44. Luce 5.14. ende 17.14.

2 T.w. wat nader tot hem, op dat hy niet en behoefde seer verre buyten het leger uyt te gaen.

3

Ende de Priester sal buyten den leger gaen: als de Priester ³ mercken sal, dat, siet, die plage der melaetsheyt van den melaetschen genesen is,

3 Dese besichtinge ende de verklaringe die daer op volghde, moeste van den Priester na de wetten gestelt in het voorgaende Capittel gedaen werden.

4

Soo sal de Priester gebieden, dat men voor hem, die te reynigen sal zijn, twee levendige reyne ⁴ vogelen neme: mitsgaders

4 Het Hebreeusch woordeken beteeckent in het gemeyn eenen vogel, Deut. cap. 4. vers 17. Psalm 8.9. in het bysonder eenen kleynen vogel: ende onder andere eene mussche, gelijck het van vele genomen wort, Psalm 84. vers 4. ende 102. vers 8.

[fol. 50r\VVetten der Melaetsheyt.]

cederenhout, ende ⁵ scharlaken, ende ⁶ ysop.

5 Verstaet eenige stoffe, als wolle, die in de scharlakenverwe twee mael ingedopt is. siet Gen. 38. op het vers 28. ende Exod. 25.4.

6 Siet Exod. 12. vers 22.

5

De Priester sal oock gebieden, dat men den eenen vogel slachte, in een aerden ⁷ vat over ⁸ levendigh water.

7 In ’t welcke het bloet des geslachtten vogels druypen moeste, ende met het water vermenght worden.

8 Verstaet dat uyt eene springende fonteyne, ofte loopende riviere moeste genomen zijn: ende levendigh genaemt wort, om dattet in ’t vloeijen hem roert, als of het leefde. Vergel. Gen. cap. 26. vers 19. ende de aent. daer op.

6

Dien levendigen vogel sal hy nemen, ende het cederenhout, ende het scharlaken, ende den ysop: ende sal die, ende den levendigen vogel doppen in het bloet des vogels die over het levendigh water geslacht is.

7

Ende hy sal over hem, die van de melaetsheyt te reynigen is, seven mael sprengen: daer na sal hy hem reyn verklaren, ende den levendigen vogel in het ⁹ open velt vliegen laten.

9 Hebr. over het aengesichte des velts uytsenden, ofte los laten.

8

Die nu te reynigen is, sal sijne kleederen wasschen, ende al sijn hayr af scheeren, ende hem in het water af wasschen, soo sal hy reyn zijn; daer na sal hy in het leger komen: ¹⁰ maer sal buyten sijne Tente seven dagen blijven.

10 Vergel. bov. 13. de aent. op ’t vers 46. ende Num. 12. op het vers 14. ende 31. op vers 19.

9

Ende het sal ten sevenden dage geschieden, dat hy al sijn hayr sal af scheeren, sijn hooft, ende sijnen baert, ende de wijnbraeuwen sijner oogen; ja al sijn hayr sal hy af scheeren, ende sal sijne kleederen wasschen, ende sijn vleesch met water baden, soo sal hy reyn zijn.

10

Ende op den achtsten dagh sal hy twee volkomene ¹¹ lammeren, ende een ¹² jarigh volkomen schaep nemen: mitsgaders ¹³ drie tienden meelboeme ten spijs-offer, met olie gemenght, ende eenen ¹⁴ Log olie.

11 Waer van het eene ten schult-offer, het ander ten brand-offer geoffert moeste worden. Siet onder versen 12, 19.

12 Hebr. eene dochter hares jaers.

13 T.w. van een Epha, D. drie Gomer. Siet Exod. 16.36.

14 Een kleyne mate van natte waren, houdende vier quadranten, welcker een was de mate van ander half eijerschale, sulcks dat Log ses gemeene eijerschalen heeft gehouden. Het vierde deel van een Cab, dewelcke hielt vier Logen, ofte vier en twintigh eijerschalen, D. soo veel als in vier en twintigh eijerschalen gaen kan.

11

De Priester nu die de reyniginge doet, sal den man die te reynigen is, ende die dingen stellen, voor het aengesicht des HEEREN, aen de deure van de Tente der t’samenkomste.

12

Ende de Priester sal dat een lam nemen, ende het selve offeren tot een schult-offer met den Log olie: ^b ende sal die ten ¹⁵ beweegh-offer voor het aengesicht des HEEREN bewegen.

b Exod. 29.24.

15 Siet bov. 7. op het vers 30.

13

Daer na sal hy dat lam slachten in de plaetse daer men het sond-offer, ende het brand-offer slacht, in de ¹⁶ heylige plaetse: want het schult-offer, ^c gelijck het sond-offer, is voor den Priester; ¹⁷ het is eene heyligheyt der heyligheden.

16 Hebr. plaetse der heyligheyt. Dewelcke was in den voorhof by den brand-offer altaer. siet Exod. cap. 29. vers 11. ende bov. 4.4. ende 6. op het vers 16, ende 26.

c Boven 7.7.

17 Siet bov. 2. op het vers 3.

14

Ende de Priester sal van het bloet des schult-offers nemen, het welcke de Priester doen sal op het lapken der rechter oore des genen die te reynigen is; ende op den duym sijner rechter hant, ende op den grooten tee sijnes rechteren voets.

15

De Priester sal oock uyt den Log der olie nemen: ende ¹⁸ salse op des Priesters slincker hant gieten.

18 Alsoo oock ond. vers 26. D. op sijne eygene hant, ende volgens niet op de hant des genen, die gereynight wert.

16

Dan sal de Priester sijnen rechteren vinger in doppen [¹⁹ nemende] van die olie die in sijne slincker hant is: ende sal met sijnen vinger van die olie seven mael sprengen voor het aengesicht des HEEREN.

19 Dit woort wort hier in gevoeght, volgens seker gebruyck van de Hebreeusche tale; waer van te sien is Gen. cap. 12. op het vers 15.

17

Ende van ’t overige der selver olie, die in sijne hant sal zijn, sal de Priester doen op het lapken, der rechter oore des genen die te reynigen is, ende op den duym sijner rechter hant, ende op den grooten tee sijnes rechteren voets: ²⁰ boven op ’t bloet des schult-offers.

20 D. op de plaetse, daer op het bloet des schult-offers te voren gestreken was. Siet boven vers 14. ende ond. vers 28.

18

Dat noch over gebleven sal zijn van die olie, die in de hant des Priesters geweest is, sal hy doen op het hooft des genen die te reynigen is: soo sal de Priester over hem versoeninge doen voor het aengesicht des HEEREN.

19

De Priester sal oock het sond-offer bereyden, ende voor hem, die van sijne onreynigheyt te reynigen is, versoeninge doen: ende daer na sal hy het ²¹ brand-offer slachten.

21 Siet boven op het vers 10.

20

Ende de Priester sal dat brand-offer, ende dat spijs-offer op den altaer ²² offeren: [kolom] soo sal de Priester de versoeninge voor hem doen, ende hy sal reyn zijn.

22 Hebr. doen opklimmen.

21

Maer indien hy arm is, ²³ ende sijne hant [dat] niet en bereyckt, soo sal hy een lam ten schult-offer, ter beweginge nemen, om voor hem versoeninge te doen; daer toe een tiende meelbloeme met olie gemenght ten spijs-offer, ende een Log olie:

23 D. indien hy door sijne armoede soo veel niet en kan doen. siet bov. 5. op het vers 7. ende onder versen 22, 30, 31, 32, etc.

22

Mitsgaders twee tortelduyven, ofte twee ²⁴ jonge duyven, die sijne hant bereycken sal: welcker eene ten sond-offer, ende eene ten brand-offer zijn sal.

24 Hebr. sonen eener duyve. Alsoo ond. vers 30.

23

Ende hy sal die ten achtsten dage ²⁵ sijner reyniginge tot den Priester brengen: aen de deure der Tente der t’samenkomste voor het aengesicht des HEEREN.

25 Ofte, tot sijne reyniginge.

24

Ende de Priester sal ’t lam des schult-offers, ende den Log der olie nemen: ende de Priester sal die ten beweegh-offer voor ’t aengesicht des HEEREN bewegen.

25

Daer na sal hy ’t lam des schult-offers slachten, ende de Priester sal van ’t bloet des schult-offers nemen, ende doen op het rechter oorlapken des genen die te reynigen is, ende op den duym sijner rechter hant, ende op den grooten tee sijnes rechteren voets.

26

Oock sal de Priester van die olie, op ²⁶ des Priesters slincker hant gieten.

26 D. op sijne eygene hant. siet bov. op het vers 15.

27

Daer na sal de Priester met sijnen rechteren vinger van die olie, die op sijne slincker hant is, sprengen; seven mael voor het aengesicht des HEEREN.

28

Ende de Priester sal van de olie, die op sijne hant is, doen aen ’t lapken der rechter oore des genen, die te reynigen is, ende aen den duym sijner rechter hant, ende aen den grooten tee sijnes rechteren voets, op de plaetse van het bloet des schult-offers.

29

Ende het over geblevene van de olie, die in de hant des Priesters is, sal hy doen op het hooft des genen, die te reynigen is; om de versoeninge voor hem te doen, voor het aengesicht des HEEREN.

30

Daer na sal hy de eene van de tortelduyven, ofte van de jonge duyven bereyden, van het gene sijne hant bereyckt sal hebben.

31

Van het gene sijne hant bereyckt sal hebben, sal het eene ten sond-offer, ende het eene ten brand-offer zijn, boven het spijs-offer: soo sal de Priester voor hem, die te reynigen is, versoeninge doen voor het aengesicht des HEEREN.

32

Dit is de wet [des genen] in den welcken de plage der melaetsheyt sal zijn, wiens hant in sijne reyninge ²⁷ [dat] niet en sal bereyckt hebben.

27 T.w. dat tot de reyninge der melaetsheyt is vereyscht geweest, bov. vers 10.

33

Voorder sprack de HEERE tot Mose, ende tot Aaron, seggende:

34

Als ghy sult gekomen zijn in het lant van Canan, het welcke ick u tot besittinge ²⁸ geven sal: ende ick de plage der melaetsheyt aen eenen huyse van het lant uwer besittinge sal gegeven hebben;

28 Hebr. ben gevende; D. sekerlick geven sal. Vergel. bov. 9. de aent. op ’t vers 4.

35

Soo sal hy, wiens dat huys is, komen, ende den Priester te kennen geven, seggende, ²⁹ Het schijnt my, als of’er eene plage in het huys ware.

29 D. het dunckt my, ofte, het gelaet sich soo in mijnen oogen, het huys wort voor soodanigh van my aengesien.

36

Ende de Priester sal gebieden, ³⁰ datse dat huys ³¹ ruymen, al eer de Priester komt, om die plage te besien, op dat niet al, wat in dat huys is, onreyn en worde: ende daer na sal de Priester komen, om dat huys te besien.

30 Namelick, de inwoonderen van dat huys.

31 T.w. met den huysraet daer uyt te nemen, ende wech te dragen. Het Hebreeusch woort beteeckent eygentlick, yet uyt het gesichte wech te doen.

37

Als hy die plage besien sal, dat, siet, die plage aen de wanden van dat huys, zijn groenachtige, ofte rootachtige kuylkens, ende haer aensien leeger is dan die wandt;

38

De Priester sal uyt dat huys uyt gaen aen de deure van het selve huys: ende hy sal dat huys seven dagen doen toesluyten.

[fol. 50v\Melaetsheyt. Reyniginge.]

]

39

Daer na sal de Priester op den sevenden dagh weder keeren: indien hy mercken sal, dat, siet, die plage aen de wanden van dat huys uytgespreyt is;

40

Soo sal de Priester gebieden, datse de steenen, in welcke die plage is, uytbreken: ende deselve tot buyten der stadt werpen, aen eene onreyne plaetse.

41

Ende dat huys sal hy rontom van binnen doen schrabben, ende sullen het ³² stof, datse afgeschrabt hebben, tot buyten der stadt aen eene onreyne plaetse uytstorten.

32 Dat is, het afgeschrabde leem, kalck, etc.

42

Daer na sullense andere steenen nemen, ende in gener steenen plaetse brengen: ende men sal ander leem nemen, ende dat huys bestrijcken.

43

Maer indien die plage weder keert, ende in dat huys uytbott, na dat men de steenen uyt gebroken heeft: ende na het afschrabben van het huys, ende na dat het sal bestreken zijn,

44

Soo sal de Priester komen; als hy nu sal mercken, dat, siet, die plage aen dat huys uytgespreyt is; het is eene ³³ knagende melaetsheyt in dat huys, het is onreyn.

33 Vergel. bov. 13. vers 51.

45

Daerom sal men dat huys, sijne steenen, ende sijn hout even afbreken, mitsgaders al het leem van het selve huys: ende men sal het tot buyten der stadt uyt voeren aen eene onreyne plaetse.

46

Ende die in dat huys gaet ten eenigen dage, als men het selve sal toe gesloten hebben: sal onreyn zijn tot aen den avont.

47

Die oock in dat huys ³⁴ te slapen light, sal sijne kleederen wasschen: insgelijcks die in dat huys eet, sal sijne kleederen wasschen.

34 Ofte, slaept. siet Genes. c. 19. op het vers 4.

48

Maer als de Priester sal ³⁵ weder in gegaen zijn, ende sal mercken, dat, siet, die plage aen dat huys niet uytgespreyt en is, na dat het huys sal bestreken zijn: soo sal de Priester dat huys reyn verklaren, dewijle die plage genesen is.

35 Hebr. in gaende in gegaen, D. weder, ofte meer maels in gegaen.

49

Daer na sal hy om dat huys te ³⁶ ontsondigen, twee vogelkens nemen: mitsgaders cederenhout, ende ³⁷ scharlaken, ende ysop.

36 D. door offerhande te reynigen, ende tot een eerlick, ofte reyn gebruyck te eygenen. Vergel. boven 8.15. ende de aent. daer op. Item ond. versen 52, 53.

37 Siet boven op het vers 4.

50

Ende hy sal den eenen vogel slachten in een aerden vat, ³⁸ over levendigh water.

38 Siet boven op het vers 5.

51

Dan sal hy dat cederenhout, ende die ysop, ende het scharlaken, ende den levendigen vogel nemen, ende sal die in het bloet des geslachten vogels, ende in het levende water doppen: ende hy sal dat huys seven mael besprengen.

52

Soo sal hy dat huys ontsondigen met het bloet des vogels, ende met dat levendigh water; ende met den levendigen vogel, ende met dat cederenhout, ende met den ysop, ende met het scharlaken.

53

Den levendigen vogel nu sal hy tot buyten der stadt ³⁹ in’t open velt laten vliegen: soo sal hy ⁴⁰ over het huys versoeninge doen, ende het sal reyn zijn.

39 Hebr. over het aengesichte des velts. Alsoo bov. vers 7.

40 D. het huys ontsondigen, vers 49. siet daer op de aent. ende dese maniere van spreken Exod. cap. 29. vers 37. ond. cap. 16. versen 16, 33. Ezech. 45.20.

54

Dit is de wet voor alle plage der melaetsheyt, ende voor schurftheyt.

55

Ende voor melaetsheyt der kleederen, ende der huysen.

56

Mitsgaders voor geswel, ende voor gesweer, ende voor blaren.

57

⁴¹ Om te leeren, in welcken dage yet onreyn, ende in welcken dage yet reyn is: Dit is de wet der Melaetsheyt.

41 T.w. den Priester, ende door den Priester het volck.