Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het ix. Capittel.

1 Demetrius sendt Bacchidem ende Alcimum met nieuwe macht na Iudeen. 5 Waer teghen Iudas hem steldt met dry duysent mannen, die meest alle wech loopen. 8 De overgeblevene raden Iudas te vluchten. 10 ’t welck hy weygert te doen. 13 ende strijdt tegen de vyanden van ’s morgens vroech tot den avont. 18 ende Iudas wort verslaghen. 20 waer over de Ioden grooten rouwe maken. 30 Ionathan sijn broeder wort in sijn plaetse gestelt. 35 Die hem wreeckt over de kinderen Ambri, die sijnen broeder Ioannem ghevangen ende ghedoodt hadden. 43 Bacchides soeckt Ionathan te slaen, maer wordt van hem gedrongen achterwaerts te wijcken. 50 Ionathan sterckt vele steden in Iudeen. 55 Alcimus wordt beroert ende sterft. 57 Bacchides treckt na den Coninck. 58 Eenige Wet-verbrekers halen hem wederom. 64 Hy belegert Bethbasi, ende wort van Symon geslagen. 70 ende maeckt vrede met Ionathan.

1

ENde als Demetrius hoorde hoe dat Nicanor ende sijn krijghs-volck de oorloghe ghevoert hadden, so voer hy voort Bacchidem ende Alcimum ten tweeden-mael te senden na het landt Iuda, ende met haer den rechter vleugel [sijns krijghs-volcks].

2

Ende sy trocken den wegh, die na Galgala [leydt], ende legherden haer te Masaloth, welck in Arbelen light, ende sy namen het in, ende vernielden vele zielen van menschen.

3

Ende in de eerste maent des hondert ende twee en vijftichsten jaers, sloeghen sy haer leger by Ierusalem.

4

Ende sy braken op ende trocken na Berean, met twintigh duysent mannen [te voet], ende twee duysent ruyters.

5

Ende Iudas was gheleghert tot Eleasa, ende dry duysent uytgelesene mannen met hem.

6

Ende sy sagen de menichte des krijghs-volcks, dat’se vele waren, ende sy vreesden seer, ende vele liepen wech uyt het legher, so datter uyt haer maer acht hondert mannen overbleven.

7

Iudas dan siende dat sijn leger verloopen was, ende dat de oorloge hem perste, wiert in sijn herte benauwt, om dat hy gheenen tijdt en hadde om haer [weder] by een te vergaderen: ende hy wierdt seer verslaghen.

8

Ende seyde tot de overgeblevene, Laet ons opstaen, ende optrecken teghen onse vyanden, of wy’se mochten slaen.

9

Doch sy keerden hem [daer van] af, segghende, Wy en sullen dat niet konnen doen: laet ons liever onse zielen behouden: keert nu wederom, want onse broeders zijn verloopen: ende souden wy teghen haer strijden, wy die so weynich zijn?

10

Ende Iudas seyde, Dat sy verre van my, dat ick sulck een saecke soude doen, dat ick voor haer soude vlieden: also onsen tijt na-by gekomen is, laet ons dan mannelick sterven om onser broederen wille, ende en laet ons niet nalaten eenige beschuldinge teghen onse eere.

11

Onder des brack het krijghs-volck [van Bacchides] op uyt haer leger, ende stont tegen deselve: ende de ruyterie was ghedeelt in twee deelen, ende die met slinghers ende met boghen vochten, hadden den voortocht voor het krijghs-volck: ende alle de machtighe waren gestelt om eerst te strijden.

12

Ende Bacchides was by den rechter vleugel [des krijghs-volcks], ende de slagh-orden bestaende uyt die twee deelen naerderde: ende sy bliesen de trompetten:

13

Ende die met Iuda waren bliesen oock selve de trompetten, so dat de aerde van het gheluyt der legers beefde: ende sy vochten tegen malkanderen van ’s morghens vroegh tot den avont toe.

14

Ende Iudas sagh dat Bacchides, ende het sterckste des legers aen de rechterhandt waren, ende alle de ghene die kloeck van herten waren voeghden haer by hem:

15

Ende den rechter vleugel van haer wierdt geslaghen van deselve, ende hy vervolghde haer nae tot den bergh van Azoten toe.

16

Ende die in den slincker vleugel waren, siende dat den rechter vleugel vermorselt was, hebben haer omgekeert, ende Iudam met de sijne van achteren op de hielen gevolght.

17

Ende de strijdt wierdt gheweldigh, ende daer vielen vele gequetste aen d’eene ende d’andere zijde.

18

Ende Iudas viel oock, ende de overige namen de vlucht.

19

Ende Ionathan ende Simon namen Iudam haren broeder op, ende begroeven hem in het graf sijner vaderen te Modin.

20

Ende het geheele Israël beweende hem ende bedreef grooten rouwe over hem vele dagen, ende seyden,

21

Hoe is de machtige gevallen, die Israël, verlossede?

22

Ende het ghene noch overigh is te segghen van Iuda, ende van sijne oorloghen, ende mannelicke daden, die hy ghedaen heeft, ende de voortreflickheydt der selve, en is niet beschreven, want sy waren seer vele.

23

Ende het geschiedde na den doodt van Iudas, dat alle verbrekers der Wet inde lant-palen Israëls, te voorschijn quamen, ende dat alle die ongerechticheyt werckten, opstonden.

24

Ende in die daghen wiert daer een seer groote hongers noodt, ende het landt viel af met haer.

25

Ende Bacchides verkoor godtloose mannen, ende stelde haer tot heeren des landts.

26

Ende sy sochten de vrienden van Iudas, ende speurden’se na, ende brachten’se tot Bacchidem, die’se strafte ende bespottede.

27

Ende daer was in Israël een soo groote verdruckinge, als daer geene en was geweest vanden dagh datter geen Propheet en was onder haer gesien.

28

Waerom alle de vrienden van Iudas by een

[fol. 59r]

vergaderden, ende seyden tot Ionathan,

29

Van dat uwe broeder Iudas gestorven is, en is geen man gheweest hem gelijck, om uyt te trecken tegen de vyanden, ende tegen Bacchidem, ende tegen de gene die vyanden zijn onses volcks.

30

Nu dan wy hebben u heden uytverkoren, om onse Overste te zijn in sijne plaetse, ende Velt-Overste, om onse oorloge te voeren.

31

Ende Ionathan nam, in die gelegentheyt des tijts, het ampt van Overste aen, ende hy stondt op in de plaetse van sijn broeder.

32

Ende Bacchides dat verstaende, socht hem te dooden.

33

Ende Ionathan, ende sijn broeder Symon, ende alle die met hem waren, dat vernemende, vloden in de woestijne Thekoe, ende legherden haer by het water des meyrs Asphar.

34

Ende Bacchides dit verstaende op den dagh des Sabbaths, quam hy ende alle sijn krijghs-volck over den Iordaen.

35

Ende [Jonathan] sond sijnen broeder, die Overste was over de schare, om aen de Nabatheen sijne vrienden te versoecken, dat’se hare bagagie, die vele was, by haer mochten setten.

36

Ende de kinderen Ambri deden eenen uytval uyt Medaba, ende kregen Ioannem, ende al wat hy hadde, ende dat hebbende zijn’se weder vertrocken.

37

Ende nae dese saken wierdt aen Ionathan ende sijnen broeder Symon geboodtschapt, dat de kinderen Ambri een groote bruyloft hielden, ende dat sy met grooten staet de bruydt, die een dochter was van een van de groote heeren van Canaan, geleydden van Nabadath.

38

Waerom sy ghedenckende aen haren broeder Ioannem, optrocken, ende haer verberghden in een hol des berghs.

39

Ende hare oogen opslaende, sagen sy, ende siet daer quam een gedruysch, ende groote toebereydinge, ende de bruydegom ende sijne vrienden ende broeders ginghen uyt, haer te ghemoete, met vele trommelen, musijcke, ende wapenen.

40

Ende sy resen op uyt hare lage tegen haer, ende doodden’se, ende vele ghequetste vielen, ende de overgeblevene vloden na den bergh: ende sy kreghen alle haren buyt.

41

Ende alsoo wiert de bruyloft verkeert in treuren, ende ’t geluydt harer musijcke in klagen.

42

Ende sy deden alsoo wrake over het bloedt hares broeders, ende keerden weder aen den kant des Iordaens.

43

Het welck Bacchides hoorende quam op den dagh des Sabbaths tot den oever des Iordaens toe, met veel krijghs-volck.

44

Ende Ionathan seyde tot de gene die met hem waren, Laet ons nu opstaen, ende vechten voor onse zielen: want het en is heden niet alsoo gelijck gisteren ende eergisteren.

45

Want siet wy hebben de oorloge voor ons ende achter ons, ende het water des Iordaens is aen d’eene ende aen d’andere zijde, als oock het marasch ende ende kreupel-bosch, ende daer en is geen plaetse om te ontwijcken.

46

Roept dan nu tot Godt [in] den hemel, dat ghy uyt de handen der vyanden mooght behouden worden.

47

Ende de strijdt ginck aen: ende Ionathan streckte sijne handt uyt om Bacchidem te slaen, ende hy ontweeck van hem na achteren.

48

Ende Ionathan, ende die met hem waren sprongen in den Iordaen, ende swommen over, ende sy en gingen niet over den Iordaen tegen haer.

49

Ende aen de zijde van Bacchides vielen dien dagh ontrent duysent mannen: ende hy keerde weder na Ierusalem.

50

Ende hy bouwde stercke steden in Iudeen, ende de sterckte in Iericho, ende Bethel, ende Thamnasa Pharatoni, ende Tepho, met hooghe mueren, poorten, ende grendelen.

51

Ende sy stelden daer in besettinge, om Israël vyandelick te bestrijden.

52

Ende hy maeckte sterck de stadt van Bethsura, ende Gazara, ende Acram: ende hy stelde daer in krijghs-lieden ende voor-raet van spijse.

53

Ende hy nam de sonen van de Overste des landts tot gijselaers, ende hy settede’se inde burght te Ierusalem om te bewaren.

54

Ende in het hondert ende dry-en-vijftighste jaer, in de tweede maendt gheboodt Alcimus dat de muer van den binnensten Voorhof des Heylighdoms soude afgebroken worden, ende hy verbrack de wercken der Propheten, ende hy begon het te verbreken.

55

Ende inden selven tijt wiert Alcimus [met beroeringe] gheslaghen, ende sijne wercken wierden verhindert, ende sijnen mont wierdt toegesloten, ende hy wierdt gheheel lam, ende hy en konde niet een eenigh woort meer spreken, noch over sijn huys eenige bevelen geven.

56

Ende Alcimus stierf in den selven tijt met groote pijne.

57

Ende als Bacchides sagh dat Alcimus ghestorven was, keerde hy weder tot den Coninck, ende het landt Iuda was in ruste twee jaren.

58

Ende alle de verbrekers der wet hielden raet, ende seyden, Siet Ionathan, ende die met hem zijn, woonen in ruste, zijnde seker: laet ons dan nu Bacchidem weder halen, ende hy sal haer alle te samen in eenen nacht grijpen.

59

Ende sy reysden henen ende beraedtslaeghden met hem.

60

Ende hy brack op, ende quam met een groote krijghs-macht, ende hy sondt heymelick brieven aen alle sijne mede-krijgers in Iudeen, dat’se Ionathan ende die met hem waren souden grijpen: doch sy en konden niet, overmits dat haren raedt aen deselve bekent wierdt.

61

Ende sy grepen van de mannen des landts, die beleyders waren van dese boosheydt, vijftigh mannen, ende sy doodden’se.

62

Ende Ionathan, ende Symon, ende die met haer waren, vertrocken na Bethbasi in de woestijne gheleghen, ende hy bouwde op het gene daer afgebroken was, ende maeckte [de stadt] sterck.

63

Ende als Bacchides dat verstont, soo vergaderde hy alle sijne menighte, ende ontboodt oock die in Iudeen waren.

64

Ende hy quam ende legerde hem tegen Bethbasi, ende hy bestreedt het vele daghen, ende maeckte instrumenten, [van gewelt].

65

Ende Ionathan liet sijnen broeder Symon in de stadt, ende hy trock uyt in het landt, ende quam [weder] met een [groot] getal.

66

Ende hy sloegh Odomer ende sijne broeders, ende de sonen Phasiron in hare tenten: ende als hy begon te slaen, ende met sijn krijghs-volck op te trecken,

67

Soo is Symon, ende die met hem waren uytgevallen uyt de stadt, ende verbrandde de instrumenten [van gewelt].

68

Ende sy vochten teghen Bacchidem, ende hy wierdt van haer gheslaghen, ende sy druckten hem gantsch seer, soo dat sijnen raet ende uyttocht ydel was.

69

Ende sy wierden toornigh in haer ghemoedt over dese godtloose mannen, die hem geraden hadden, dat hy in’t lant soude komen, ende sy dooddender vele uyt haer: ende hy nam oock eenen raedt om in haer landt te trecken.

70

Ende Ionathan dit verstaende, sondt tot hem Ghesanten, om met hem vrede te maken, ende dat de gevangene haer mochten vry gegeven worden.

71

Ende [Bacchides] nam [den vrede] aen, ende dede na sijne woorden: ende hy swoer hem, dat hy hem niet en soude soecken eenigh quaedt te doen, alle de daghen sijns levens.

72

Ende hy gaf hem de ghevangene over, die hy te voren in het landt Iuda ghevanghen hadde ghenomen: ende weder-gekeert zijnde trock hy na sijn landt

[fol. 59v]

ende hy en heeft noyt wederom onderstaen in hare landt-palen te komen.

73

Ende alsoo rustede het sweert in Israel: ende Ionathan ginck woonen in Machmis: ende Ionathan begon het volck te richten, ende maeckte dat de godtloose in Israël niet en verschenen.