Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het v. Capittel.

1 Christus drijft een legioen Duyvelen uyt een besetene. 12 ende laet de selve toe in de swijnen te varen. 13 die alle in de zee verdrincken. 14 De herders boodtschappen sulcks aen de Gadarenen. 17 welcke Christum bidden, dat hy uyt hare lant-palen vertrecke. 18 't welck hy doet, ende gebiedt den genesenen daer te blijven om dese weldaet bekent te maken. 21 Christus gaet met Iairo om sijn Dochterken te genesen. 24 ende verlost onder wegen een vrouwe van een twaelf-jarich bloet-vloeyen. 36 verweckt Iairi dochterken nu gestorven zijnde.

1

^a ENde sy quamen over op d'ander zijde der zee, in het lant der ¹ Gadarenen.

a Matth. 8.28. Luce 8.26.

1 Mattheus segt, der Gergesenen. siet daer van d'aenteeck. op Matth. 8.28.

2

Ende soo hy uyt het schip gegaen was, terstont ontmoetede hem uyt de graven een mensche ² met eenen onreynen geest.

2 Gr. In eenen onreynen Geest. Matt. cap. 8.28. segt datter twee besetene waren, doch Marcus en vermelt maer van eene, om dat dese ofte de ellendichste was, ofte meest het woort gevoert ende met Christo gesproken heeft.

3

De welcke [sijne] wooninge ³ in de graven hadde, ende niemant en konde hem binden, oock selfs niet met ketenen.

3 Siet hier van Matth. 8.28.

4

Want hy was menichmael met boeyen ende ketenen gebonden geweest, ende de ketenen waren van hem in stucken getrocken, ende de boeyen verbryselt, ende niemant was machtich om hem te temmen.

5

Ende hy was altijt nacht ende dach ^* op de bergen ende in de graven, roepende ende slaende hem selven met steenen.

* Gr. in de bergen, D. inde speloncken die inde bergen waren.

6

Als hy nu Iesum van verre sach, liep hy [toe], ende aenbadt hem.

7

Ende met een groote stemme roepende, seyde hy, Wat hebbe ick met u [te doen], Iesu, ghy Sone Godts des Allerhoochsten. ⁴ Ick besweere u by Godt, dat ghy my niet en ⁵ pijniget.

4 D. ick mane u inde name Godts. Want besweeren is met aenroepinge ofte meldinge van Godts name yemant yet opleggen, ofte van yemant yet begeeren. Siet Actor. 19.12. ende 1.Thess. 5.27.

5 D. inden afgront werpt, om daer gepijnicht te worden, Luc. 8.31.

8

(Want ⁶ hy seyde tot hem, Ghy onreyne geest gaet uyt van den mensche.)

6 N. Iesus.

9

Ende hy vraeghde hem, Welck is uwen naem? ende hy antwoordde, seggende, Mijnen naem is ⁷ Legio, want wy zijn vele.

7 Legio was een regiment krijchsknechten, waer van siet Matth. 26.53.

10

Ende ⁸ hy badt hem zeer, dat hy haer buyten dat lant niet wech en sonde.

8 N. een van dese duyvelen, die als het hooft van d'andere 't woort voerde.

11

Ende aldaer aen de bergen was een groote kudde swijnen weydende.

12

Ende alle de Duyvelen baden hem, seggende, ⁹ Sendt ons in die swijnen, op dat wy in de selve mogen ¹⁰ varen.

9 Dit begeerense van Christo om hem daer mede hatich te maken by de inwoonders aldaer.

10 Gr. Ingaen.

13

Ende Iesus ¹¹ liet het haer terstont toe: ende de onreyne geesten ¹² uytgevaren zijnde, ¹³ voeren in de swijnen, ende de cudde stortede van de steylte af in de zee, (daer warender nu ontrent twee duysent) ende ¹⁴ versmoorden in de ¹⁵ zee.

11 Siet d'aenteeck. op Matth. 8.30.

12 Gr. uytgegaen.

13 Gr. gingen in.

14 Gr. verstickten.

15 D. in het Meyr dat omtrent Gadara was, het welck voor de Galileesche zee selve wort gehouden, daer Gadara aen lach. siet d'aent. op Matth. 8.28.

14

Ende die de swijnen weydden zijn gevlucht, ende bootschapten [sulcks] in de stadt, ende op het lant, ende sy gingen uyt om te sien wat het was, datter geschiet was.

15

Ende sy quamen tot Iesum ende sagen den besetenen sittende, ende gekleedt, ende wel by sijn verstant, [namelick] die het legion gehadt hadde, ende sy wierden bevreest.

16

Ende die het gesien hadden vertelden haer ¹⁶ wat den besetenen geschiet was, ende [oock] van de swijnen.

16 Gr. Hoe het. D. hoe de genesinge aen hem geschiet was.

17

^b Ende sy begonnen hem te bidden, ¹⁷ dat hy van hare lantpalen wechginge.

b Actor. 16.39.

17 N. uyt vreese van meer schade te lijden, toonende daermede datse liever hadden hare tijdlicke goederen, als Christum ende sijn Euangelium.

18

^c Ende ¹⁸ als hy in het schip ginck, badt hem de gene die beseten was geweest, dat hy met hem mochte zijn.

c Luc. 8.38.

18 N. om weder over te varen na Galileen.

19

Doch Iesus en liet hem [dat] niet toe, maer seyde tot hem, Gaet henen nae uw' huys tot de uwe, ende bootschapt haer wat groote dingen u de Heere gedaen heeft, ende [hoe] hy sich uwer ontfermt heeft.

20

Ende hy ginck henen, ende begon te verkondigen ¹⁹ in't [landt] van Decapolis wat groote dingen hem Iesus gedaen hadde, ende sy verwonderden haer alle.

19 Van dit lant siet d'aenteeck. op Mat. 4.25.

21

^d Ende als Iesus wederom in het schip overgevaren was aen d'ander zijde, vergaderde een groote schare by hem, ende hy was by de zee.

d Luce 8.40.

22

^e Ende siet, daer quam een van de ²⁰ overste der Synagoge, met name Iairus, ende hem siende viel hy aen sijne voeten.

e Matth. 9.18. Luc. 8.41.

20 Dese waren als kerckenraden over de Synagogen gestelt, om de selve in goede orden te houden ende regeren. Siet Actor. 13.15.

23

Ende badt hem seer, seggende, Mijn dochterken ²¹ is in haer uyterste, [ick bidde u] dat ghy komt ende de handen op haer legt, op dat sy ²² behouden worde, ende sy sal ²³ leven.

21 By Matt. 9.18. staet dat hy geseght heeft, Mijn dochter is gestorven, siende op het gene hem daer na gebootschapt wiert vers 35.

22 N. by het leven.

23 Dat is, levendich blijven.

24

Ende hy ginck met hem, ende een groote schare volgde hem, ende sy verdrongen hem.

25

^f Ende een seker vrouwe, die twaelf jaren den vloet des bloets gehadt hadde,

f Matth. 9.20. Luce 8.43. Levit. 15.25.

26

Ende veel geleden hadde van vele Medecijn-meesters, ende alle het hare [daer aen] te koste geleyt, ende geen bate gevonden hadde, maer met welcke het veel eer erger geworden was.

27

[Dese] van Iesu hoorende, quam onder de schare van achteren, ende raeckte sijn kleet aen.

28

Want sy seyde, Indien ick maer sijne kleederen mach ²⁴ aenraken, ick sal ²⁵ gesont worden.

24 Siet hier van de aenteeck. op Matt. 9.21. ende 14.36.

25 Gr. behouden.

29

Ende terstont is de fonteyne hares bloets opgedrooght, ende sy ²⁶ gevoelde aen haer lichaem, dat sy van die ²⁷ quale genesen was.

26 Ofte, bekende.

27 Gr. Geessel. Siet cap. 3.10.

30

Ende terstont Iesus bekennende in hem selven ^g de ²⁸ kracht, die van hem uytgegaen was, keerde hem om in de schare, ende seyde, Wie heeft mijne kleederen aengeraeckt?

g Luc. 6.19.

28 D. de werckinge, die door sijne Godtlicke nature aen dese vrouwe was geschiet. Ofte dat dese kracht van hem uytgegaen was.

31

Ende sijne Discipelen seyden tot hem, Ghy siet dat de schare u verdringt,

[fol. 20r]

ende segt ghy, Wie heeft my aengeraeckt?

32

Ende hy sach rontom, om haer te sien, die dat gedaen hadde.

33

Ende de vrouwe vreesende ende bevende, wetende wat aen haer geschiet was, quam ende viel voor hem neder ende seyde hem alle ²⁹ de waerheyt.

29 N. van 'tgene sy gedacht ende gedaen hadde.

34

^h Ende hy seyde tot haer, Dochter, uw' geloove heeft u behouden: gaet henen in vrede, ende zijt genesen van dese uwe quale.

h Matth. 9.22. Marc. 10.52.

35

ⁱ Dewijle hy noch sprack quamen [eenige] van des Oversten der Synagoge [huys], seggende, Uwe Dochter is gestorven, wat zijt ghy den Meester noch ³⁰ moeyelick?

i Luce 8.49.

30 N. om verder te gaen.

36

Ende Iesus terstont gehoort hebbende het woort datter gesproken wiert, seyde tot den Oversten der Synagoge, En vreest niet, gelooft alleenlijck.

37

Ende hy en liet niemant toe hem te volgen dan Petrum, ende Iacobum, ende Ioannem den broeder Iacobi.

38

³¹ Ende quam in het huys des Oversten der Synagoge, ende sach de ³² beroerte, [ende de gene] die seer weenden ende huylden.

31 Siet van dese historie verder de aent. op Matth. 9.23.

32 Ofte, het getier, het gewoel.

39

Ende ingegaen zijnde, seyde hy tot haer, Wat maeckt ghy beroerte, ende [wat] weent ghy? ^k het kint en is niet gestorven, maer het slaept.

k Ioan. 11.11.

40

Ende sy belachten hem: maer hy, als hyse alle hadde ³³ uytgedreven, nam by hem den Vader ende de Moeder des kints, ende de gene ³⁴ die met hem [waren], ende ginck binnen daer het kint lagh.

33 Gr. uytgeworpen.

34 N. Petrum, Ioannem ende Iacobum, die hy met hem genomen hadde vers 37.

41

Ende hy vattede de hant des kints, ende seyde tot haer, ³⁵ Talitha Kumi, 't welck is zijnde overgeset, Ghy dochterken (ick segge u) staet op.

35 De Euangelist hout de Syrische woorden die Christus gebruyckt heeft, om ons Christum gelijck als selfs in sijne tale te doen hooren spreken.

42

Ende terstont stondt het dochterken op, ende wandelde, want het was twaelf jaren [oudt]: ende sy ontsetteden haer met groote ontsettinge.

43

Ende hy geboodt haer seer, dat niemant en soude dat selve weten, ende seyde datmen haer soude te eten geven.