Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iij. Capittel.

Het vierde gesichte, te weten, de Hooge-priester Iosua, in wiens persoon afgebeeldet wert, dat Godt sijne Kercke lief heeft, haer hare sonden vergeeft, haer heylicht, ende tegen den duyvel beschut, vers 1, etc. Christus wort belooft, die alle onse sonden verdelcht, ende den waren vrede mede-brengt, 8.

1

DAerna toonde ¹ hy my ² Iosua ³ den Hoogen-priester, staende ⁴ voor het aengesichte van den Engel des HEEREN, ende ⁵ de Satan stont ⁶ aen sijne rechter hant, ⁷ om hem te wederstaen.

1 T.w. de Engel, siet bov. c. 2. versen 3, 4.

2 Van desen Iosua wort oock mentie gemaeckt Hagg. 1. versen 1, 12. ende c. 2.3. Hy wort alhier gestelt als een beelt der kercke, dewijle hy te dier tijt als de voornaemste opsiender of voor-stander der selver op aerden geweest is, zijnde hooge-priester: Doch andersins, ten aensien dat hy het volck uyt de Babylonische gevanckenisse geleyt, ende den Tempel herbouwt heeft, ende Hooge-Priester was, is hy oock geweest een voorbeelt Iesu Christi, in den name, ende in de daedt.

3 Hebr. den grooten Priester.

4 Iosua stont voor dien Engel, D. Christum, als een beschuldichde voor sijnen Richter, de Satan zijnde de aenklager. Andre nemen hier staen voor dienen, als Psal. 135.2.

5 Dit beteeckent eenen tegen-partijder, of weder-stander. Siet Iob 1. op vers 6.

6 T.w. aen Iosuae rechter-hant.

7 D. dat hy hem (T.w. Iosua) voor Christo aenklaechde ende beschuldichde, als niet weerdich zijnde, dat de Tempel onder sijn beleydt soude herbouwt worden. Siet Apoc. 12.10. De Hebr. woorden die hier gebruyckt worden, luyden soo veel als of wy seyden, De tegenstander stont om hem tegen te staen. Vergelijckt met de woorden des texts, Ephes. 6.12

2

Doch ⁸ de HEERE seyde tot den Satan, ^{9 a} De HEERE ¹⁰ schelde u, ghy Satan, ja de HEERE schelde u, die Ierusalem ¹¹ verkiest: en is ¹² dese niet ¹³ een vyer-brant ¹⁴ uyt den vyere geruckt?

8 T.w. de Sone Godes, dien hy te vooren den Engel des Heeren genoemt heeft.

9 D. Godt de Vader.

a Iudae vers 9.

10 D. dryve u te rugge met uwe valsche aenklachte, hy make u te schande, verstoote ende verdoeme u, ende rechtveerdige sijnen getrouwen dienaer Iosua. Siet Iudae vers 9.

11 Siet bov. 1.17. ende 2.16.

12 T.w. de hooge-Priester Iosua.

13 Siet Iesa. 7. op vers 4. And. [als] een vyer brandt, uyt den vyere gereddet?

14 D. uyt de Babylonische gevanckenisse: Of, uyt den algemeynen onder-ganck gereddet: op dat ick mijne genade aen hem bewijsen soude? waerom begeert ghy dan, dat ick hem soude te schande maken? Siet Amos 4.11.

3

Iosua nu was becleedt ¹⁵ met vuyle cleederen, als hy voor het aengesichte ¹⁶ des Engels stont.

15 D. met besoetelde, onreyne, bevleckte kleederen, daer mede sijne sonden ende onreynicheden wierden aengewesen, als blijckt uyt vers 4.

16 T.w. des Engels van den welcken vers 1. gesproken is, die de Heere Christus was.

4

Doe ¹⁷ antwoordde ¹⁸ hy, ende sprack ¹⁹ tot de gene die voor sijn aengesichte stonden, seggende, Doet dese vuyle cleederen van hem wech: daerna sprack hy ²⁰ tot hem, ^{b 21} Siet, ick hebbe uwe ongerechticheyt van u ²² wech-genomen, ende ick sal u ²³ wissel-cleederen aendoen.

17 D. sprack.

18 T.w. Christus, die de sonden vergeeft, ende den onrechtveerdigen rechtveerdich spreeckt: alsoo oock stracx wederom, daer na (T.w. na dat sy hem de vuyle kleederen hadden uytgetrocken) sprack hy, Te weten, Christus.

19 D. tot d’ander Engelen, die sijne dienaers zijn, altijdt veerdich staende om sijne bevelen te verrichten. Hebr. 1.14.

20 T.w. tot Iosua.

b Mich. 7.18.

21 D. hier uyt sult ghy de waerheyt deser sake vernemen, dat ick uwe ongerechticheden van u hebbe wech-genomen, die door het vuyl kleet vers 3. wierden beteeckent. Vergel. Iesa. 6.7. Ierem. 1.9.

22 Siet 2.Sam. cap. 12. op vers 13.

23 Aldus worden genoemt nieuwe, suyverlicke, schoone kleederen, diemen alleen op feest-dagen aen dede. Siet Iud. 14.12. Hier wort door de wissel-kleederen verstaen de gerechtigheyt Christi, ware heylicheyt, of geestelicken cieraet. Vergel. Mat. 22.11. Luce 15.22.

5

²⁴ Dies segge ick, Laetse eenen reynen ²⁵ hoet op sijn hooft setten: ende sy setteden dien reynen hoet op sijn hooft, ende sy togen hem ²⁶ cleederen aen, ende de Engel des HEEREN ²⁷ stont [daer by]:

24 And. doe seyde ick, T.w. by my selven, als zijnde woorden des Propheten, wenschende dat sulcx door den wille des Heeren mochte geschieden.

25 Van het woort Hoet siet d’aenteeck. Exod. c. 28. op vers 4. De hoet beduydt het priesterlick ampt, daer toe de Heere Iosua heeft verordineert ende bevesticht, na dat hy hem van sijne sonden gereynigt ende geheylicht hadde. Siet 1.Pet. 2.9.

26 T.w. wissel-kleederen, als vers 4.

27 T.w. veerdich om des Vaders bevel uyt te voeren.

6

Doe betuychde de Engel des HEEREN Iosua, seggende:

7

Soo seyt ²⁸ de HEERE der heyrscharen, Indien ghy in mijne wegen sult wandelen, ende ²⁹ indien ghy mijne wacht ³⁰ sult waer nemen, ³¹ so sult ghy oock mijn huys richten, ende oock ³² mijn voor-hoven bewaren: ende ³³ ick sal u wandelingen geven onder dese die [hier] staen.

28 T.w. God de Vader, die voor de weldaden daer mede hy de menschen begenadicht, danckbaerheyt is vereyschende, namelick geduerige oeffeninge inde godtsalicheyt, Luce 1.74, 75. 1.Pet. 1.15, 16.

29 D. indien ghy mijne instelligen ende geboden neerstelick sult onderhouden, gelijck ick die wil onderhouden hebben.

30 Hebr. sult wachten.

31 D. so sult ghy oock de opsicht ende regeringe over mijne kercke hebben, gelijck het uwe voor-ouderen gehadt hebben. Siet 2.Chron. 19.11. de kercke wort meermaels Godes huys genoemt, als Num. 12.7. Ier. 11.15. ende 12.7. Hebr. 3.2.

32 D. ghy sult in u hooge-priester-ampt geduerichlick blijven, ende d’opsicht over mijne kercke hebben, ende behouden. het is even ’t selve ’t welck hy stracx met andre woorden geseyt heeft.

33 D. na dit leven sal ick u opnemen in het eeuwich leven, ende sal u doen wandelen onder de heylige Engelen die hier staen, ende andre hemelsche scharen. Vergel. Matt. 22.30. Hebr. 12.22. ende 1.Tim. 4.8.

8

Hoort nu toe Iosua ghy Hooge-priester, ghy ende ³⁴ uwe vrienden, die voor u aengesichte sitten: want sy zijn ³⁵ een wonder-teecken: want siet ³⁶ ick sal ³⁷ mijnen knecht ³⁸ de ^c SPRUYTE doen comen.

34 D. uwe met-gesellen, de priesters onder uwe opsicht staende. Ofte in ’t gemeyn, de vroome die het met u houden.

35 Of, een wonder. Hebr. mannen des wonders. Eenige verstaen dit alsoo, dat sy voor een wonder by de boose menschen gehouden wierden, overmits sy des Heeren woort hoorden. siet Ies. 8. vers 18. Doch sommige verstaen, dat sy voor een wonder wierden aengesien, overmits sy soo wonderbaerlick uyt de Babylonische gevanckenisse verlost, ende in haer lant weder gebracht waren, zijnde het selve een teecken van de verlossinge door Christum. siet Psal. 71. op vers 7.

36 T.w. de Vader; wiens woorden hier de Heere Christus verhaelt. siet bov. vers 6.

37 D. Christum. Siet Iesa. 42. op vers 1. ende 52.13. De sin is, desen sal ick in de werelt doen verschijnen in de volheyt des tijts, ende hy sal mijnen wille doen, gelijck een getrouwe knecht den wille ende het bevel sijnes Heeren doet.

38 T.w. den Messiam, die een Spruyte is uyt de stamme Isai. Siet Ierem. 23. op vers 5. ende 33.15. ende Zachar. 6.12. Eenige houden het Hebr. woort, zemach in den text.

c Iesa. 4.2. ende 11.1. Ier. 23.5. ende 33.15. Zachar. 6.12.

9

Want siet, aengaende ³⁹ dien steen, welcken ick geleyt hebbe voor het aengesichte van Iosua, ⁴⁰ op dien eenen steen sullen ⁴¹ seven oogen wesen: siet ⁴² ick sal sijn graveersel graveren, spreeckt de HEERE der heyrscharen, ende ick sal de ongerechticheyt ⁴³ deses lants ⁴⁴ op eenen dach wech nemen.

39 N. Christum, (stracx een spruyte genoemt, vers 8) die het fondament ende de hoecksteen sijner kercke is, Gelijck Christus eertijts door den hoecksteen des Tempels wiert afgebeeldet, Psal. 118.22. Iesa. 28.16. Alsoo wederom hier, doe de Tempel is gefondeert ende vernieuwt geworden in de tegenwoordicheyt van Iosua.

40 Ofte, in dien steen, T.w. in Christo, sal zijn, voor eerst de volheyt der Godtheyt, ende daerna overvloet van geestelicke gaven, ende voorts volkomene sorge voor sijne kercke. And. over. verstaende de groote sorge des Vaders over Christum ende sijn rijck.

41 Vergel. met de woorden deses vers, de woorden Zachariae ond. 4.10. ende Apoc. 5.6.

42 D. ick sal hem kostelick uythouwen, gelijckmen eenen kostelicken steen fraey polijst ende glat maeckt. D. Ick sal hem (te weten Christum) vercieren met menigerleye geestelicke gaven. Hebr. Ick sal sijne openingen openen, welcke woorden eenige duyden op het lijden, ende op de wonden onses Heeren Iesu Christi, daer mede onse ongerechticheden zijn uytgedelcht, ende de salicheyt verworven is.

43 T.w. der kercke der Ioden ende heydenen.

44 T.w. op dien dach als Christus sal gekruyst worden.

10

Te dien dage spreeckt de HEERE der heyrscharen, ⁴⁵ sult ghylieden een yegelick sijnen naesten noodigen tot onder den wijn-stock, ende tot onder den vyge-boom.

45 D. ghy sult in vrede leven, ende van alles genoech hebben. Siet 1.Reg. 4.25. Mich. 4.4. Doch verstaet dit niet soo seer van eene tydelicke vrede ende welstant, als van eene gerusticheyt des gemoets, ende vrede der conscientie door ’t geloove, dat Godt met ons om Christi wille versoent is. Vergel. Iesa. 2.4, 5. ende 25.6, 7. Hos. 2.15, 18. ende 14.5, 6, 7. Ioel 3.18. Amos 9.13, 14, 15. Mich. c. 4. vers 4. ende 5.4, 5. In welcke plaetsen, onder verbloemde redenen, de vrede der kercke, ende eenes yederen litmaets der selver wort afgebeeldet.