Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xix. Capittel.

Prophetische weeklage over quaet huyshouden ende den elendigen uytganck der Coningen Ioahas, Iojakim, ende Zedekia, mitsgaders over den onderganck des gantschen lants van Iuda, onder de gelijckenisse van eene leeuwinne, leeuwen-welpen, ende jonge leeuwen: item, eenen wijnstock met sijne roeden, etc.

1

¹ VOorder heft ghy een weeklage op over de ² Vorsten Israëls,

1 Dit zijn de woorden Godts tot den Prophete Ezechiel.

2 Verstaet de Coningen van Iuda, die de Coninck van Babel onder sijn jock gebracht heeft.

2

Ende segt, Wat was ³ uwe moeder? eene ⁴ leeuwinne, ⁵ onder de leeuwen nederliggende: sy bracht hare ⁶ welpen op in’t midden der ⁷ jonge leeuwen.

3 Verst. het huys, de stamme, ofte het Coninckrijcke van Iuda, ende voornemelick Ierusalem, alwaer de Coningen haer hof, ende haren stoel hadden; ende van waer sy voortkomstich waren. And. Hoe was uwe moeder eene leeuwinne onder de leeuwen nederliggende!

4 Dat is, by eene leeuwinne te vergelijcken, te weten, niet alleen om de Conincklicke macht, ende weerdicheyt, die by de stamme Iuda was, maer oock om de stoutmoedicheyt, fierheyt, ende wreetheyt, die de selve stam dickwijls inde regeringe vertoonde.

5 D. in’t midden van machtige Coningen, wreede volckeren, ofte Coninckrijcken woonende. Vergel. Nah. 2.11.

6 Verstaet door dese, de jonge sonen der Coningen, sie staen metter tijt in de plaetse harer vaderen te komen. Hier nu wort gesproken van de sonen des Conincks Iosia, die van de vromicheyt hares vaders gantsch af-aerdich geweest zijn.

7 T.w. die vry wat ouder, ende stercker zijn dan de welpen: gelijck af te nemen is uyt het volgende vers.

3

Sy tooch nu ⁸ een van hare welpen op: ’t wiert een jonge leeuw: die leerde ⁹ roof te rooven, ¹⁰ hy at menschen op.

8 Namelick Ioahaz, die in de plaetse sijns vaders Coninck wiert, 2.Reg. 23.30.

9 Ioahaz wort hier beschuldicht van roofgiericheyt, ende overlast, bedreven tegen de bygelegene volckeren, als de Egyptenaren: daer na van tyrannye, gewelt, ende bloetstortinge, oock tegens sijne ondersaten bedreven. Vergel. ond. vers 6.

10 Vergel. Deut. 7. op vers 16. ende 31. op vers 17. Psal. 14. op vers 4. ende 27. op vers 2.

4

Dit hoorden ¹¹ de volckeren van hem, hy wiert gegrepen ¹² in hare groeve: ¹³ ende sy brachten hem ¹⁴ met haken nae ^a Egyptenlant.

11 D. de Egyptenaren, gelijck te sien is in’t eynde van dit vers.

12 Men schrijft dat de leeuwen in verborgene putten, ende oock met netten plegen gevangen te worden.

13 Siet 2.Reg. 33.23, 34. Ierem. 22.11, 12.

14 D. met ketenen, die uyt vele schakelen, als uyt haken, bestaen.

a 2.Reg. 23.33. Ierem. 22.11.

5

¹⁵ Sy nu siende, datse in hope was geweest, [doch] hare verwachtinge ¹⁶ verloren was, so nam sy ¹⁷ een [ander] van hare welpen, ’t welck sy [tot] eenen jongen leeuw stelde.

15 T.w. de leeuwinne, ofte moeder deses jongen leeuws, daer van gesproken is, bov. vers 2.

16 T.w. van den gevangenen leeuw Ioahaz weder te krijgen.

17 T.w. Ioiakim, den broeder van Ioahaz, der leeuwinne van Pharao gegeven, ende toegelaten, om in sijns broeders plaetse te wesen. 2.Reg. 23.34.

6

Dese wandelde steets onder ¹⁸ de leeuwen, wiert een jonck leeuw, ende leerde ¹⁹ roof te rooven, hy att menschen op.

18 Verstaet Coningen, ofte volckeren, welcker wreetheyt, grouwsaemheyt, ende moordadicheyt hy navolchde. Siet bov. op vers 2.

19 Vergel. bov. vers 3.

7

²⁰ Hy bekende hare weduwen, ende hy verwoeste hare steden; so dat het lant,

20 D. hadde vleeschelicke gemeynschap met de weduwen der gener, die hy t’ onrechte vermoort, ende geweldelick verdruckt hadde. Siet van het woort bekennen alsoo genomen, Genes. 4. op vers 1. Andere nemen het woort, Almenoth, het welcke weduwen beteeckent, onder 22.25. voor Armenoth, dat is, palleysen, 2.Chron. 36.19. ofte verlatene palleysen, als Ies. 13.22. Siet aldaer de aenteeck. ende dat met desen sin, dat Iojakim oock de goederen der menschen, ja der machtigen, die hy verdruckt hadde, aengetast, ende gerooft heeft, tot dien eynde die besiende, ende kennisse daer van nemende.

[fol. 78r]

ende ²¹ sijne volheyt ²² ontsett wiert ²³ van de stemme sijner brullinge.

21 D. dat het selve vervult, ofte, dat daer in is. alsoo Psa. 24.1. Ies. 6.3. ende onder 32.15.

22 Ofte, woest ende eensaem.

23 D. van sijne tyrannige woedinge, ende verwoestinge.

8

Doe begaven sich de ²⁴ volckeren tegen hem rontom uyt de lantschappen; ende ²⁵ sy spreydden haer net over hem uyt: in hare groeve wiert hy gegrepen.

24 Siet van dese volckeren, ende landen. 2.Reg. 24.2.

25 Siet boven op vers 4.

9

Ende sy stelden hem in gesloten bewaringe ^a[b] met ²⁶ haken, op datse hem brachten tot den Coninck van Babel: ²⁷ Sy brachten ²⁸ hem in vestingen, op dat sijne stemme niet meer gehoort en wierde op de bergen Israëls.

a[b] 2.Chron. 36.6.

26 Siet boven op vers 4.

27 D. haer voornemen was hem te brengen: maer dit hebben sy niet konnen uytvoeren, om dat hy op den wech gestorven is, gelijck Ieremias voorseyt hadde, Ier. 22.18, 19. ende 36.30.

28 D. nae Babel die seer sterck was, ende groote vestingen hadde, Ier. 51.25, 53.

10

²⁹ Uwe moeder was als een wijnstock ³⁰ in uwe stilheyt, geplant by wateren: hy was vruchtbaer, ende vol rancken van wegen vele wateren.

29 Siet bov. op vers 2.

30 Dat is, soo lange als het Coninckrijcke in vrede ende fleur was, ofte, als andere, soo lange als ghy den Coninck van Babel gehoorsaem bleeft, and. in u bloet, dat is, in uwe geboorte, ende eerste voortkomste ter werelt. Vergel. bov. 16.6. ende de aenteeck.

11

Ende ³¹ hy hadde ³² stercke roeden tot scepteren der heerschers, ende de ³³ stamme elcker [roede] ³⁴ wiert hooge tusschen de ³⁵ dichte tacken: ende ³⁶ hy ³⁷ wiert gesien door sijne hoochte, met de ³⁸ menichte sijner tacken.

31 T.w. de wijnstock.

32 Ofte tacken, ofte stocken der sterckte. Verstaet door dese de Coningen, ende Princen vanden Conincklicken bloede uyt de welcke de Coningen Iuda gemaeckt wierden.

33 Hebr. stature, ofte hoochte, als bov. 17.6.

34 T.w. soo lange als de segen des Heeren over dien wijnstock was.

35 Verst. door dese de menichte van andere Heeren, Vorsten, ende aensienlicke des lants.

36 T.w. elcke Coninck, die hier scepteren der heerschers genaemt worden.

37 D. vermaert, ende wijt beroemt.

38 Verstaet het geheele rijcke, ende de macht des Iodischen volcks.

12

Maer hy wiert door ³⁹ grimmichheyt uytgeruckt, [ende] ter aerde geworpen, ende de ⁴⁰ ooste wint heeft sijne vrucht verdroogt: sijne ⁴¹ stercke roeden zijn afgebroken, ende zijn verdroogt: het ⁴² vyer heeftse verteert.

39 Verstaet de rechtveerdige gramschap Godts.

40 Dese beteeckent hier den Coninck van Babel met sijn gantsche heyrleger, als bov. 17.10.

41 Siet op het voorgaende vers.

42 T.w. der goddelicker wrake.

13

Ende nu is hy geplant in ⁴³ eene woestijne: in een dorre, ende dorstich lant.

43 Verstaet het lant van Babilonien, het welcke, hoe wel het in sich selven waterrijck, ende vruchtbaer was, nochtans den gevangenen Ioden was als een dorre, ende verdrietelicke woestijne: gelijck haren vaderen was geweest de woestijne door de welcke sy reysden nae het beloofde lant. Vergel. onder 20.35.

14

Daer toe is een vyer uytgegaen ⁴⁴ uyt eene roede sijner rancken, [dat] sijne vrucht verteert heeft: so dat aen hem geen stercke roede en is, ⁴⁵ [tot] eenen scepter, om te heerschen. Dit is een weeklage, ende is tot een weeklage geworden.

44 D. uyt den Coninck Zedekia, die met sijn rebelleren tegen den Coninck van Babel, over sich, ende het geheele Ioodsche volck een grouwelick verderf gebracht heeft. 2.Reg. 24.20. ende 25.1.

45 Siet bov. op vers 11.