| |
| |
| |
Tytel der volgende prophetyen, vers 1. prophetye van de nederlage des Conincks van Egypten, Pharao Necho, 2. ende wijders vande geheele verwoestinge van Egypten door Nebucadrezar, met eene bygevoegde belofte, 13. Godts volck wort getroost in hare kastijdingen, 27.
| |
1
HEt woordt des HEEREN, dat tot den Propheet Ieremia geschiet is, tegen de heydenen.
| |
2
Ga naar margenoot1 Tegen Egypten: tegen het heyr van Pharao Necho, Coninck van Egypten; Ga naar margenoot2 dat aen de riviere Ga naar margenoot3 Phrath, Ga naar margenoot4 by Carchemis was: dat Nebucadrezar, de Coninck van Babel, Ga naar margenoot5 sloech, in den vierden jare Iojakims, des soons Iosia, des Conincks van Iuda.
| |
3
Rustet den schilt ende de rondasse toe, ende Ga naar margenoot6 naederet tot den strijt.
| |
4
Ga naar margenoot7 Spannet de peerden aen, ende klimmet op, ghy ruyters, ende stellet u met helmen: Ga naar margenoota vaecht de spiessen, trecket de pantziers aen.
| |
5
Waerom Ga naar margenoot8 sie ick, [dat] sy vertsaecht [ende] achterwaerts gedreven zijn? selfs hare helden zijn verslagen, ende Ga naar margenoot9 nemen de vlucht, ende en sien niet om: daer is schrick van rontomme, spreeckt de HEERE.
| |
6
De Ga naar margenoot10 snelle en ontvliede niet, ende de heldt en ontkome niet: tegen ’t Noorden, aen den Ga naar margenoot11 oever der riviere Phrath zijnse gestruyckelt ende gevallen.
| |
7
Wie is dese, [die] optreckt als een Ga naar margenoot12 stroom? wiens wateren sich bewegen als de rivieren.
| |
8
Ga naar margenoot13 Egypten treckt op als een stroom, ende [sijne] wateren bewegen sich als de rivieren: ende hy seyt; Ick sal optrecken, ick sal de aerde Ga naar margenoot14 bedecken, ick sal de Ga naar margenoot15 stadt, ende die daer in woonen, verderven.
| |
9
Trecket op, ghy peerden, ende Ga naar margenoot16 raset, ghy wagens; ende laet de helden uyttrecken: de Ga naar margenoot17 Mooren, ende de Puteers, die den schilt Ga naar margenoot18 handelen, ende de Lydiers, die den Ga naar margenootb boge handelen [ende] Ga naar margenoot19 spannen.
| |
10
Maer dese dach is des Heeren, des HEEREN der Ga naar margenoot20 heyrscharen; een dach der wrake, dat hy sich wreke van sijne wederpartijders, ende het sweert sal vreten, ende versadicht, ende droncken worden van haer bloet: want de Heere HEERE der heyrscharen, heeft een Ga naar margenoot21 slachtoffer in den lande van’t Ga naar margenoot22 Noorden aen de riviere Phrath.
| |
11
Gaet henen op nae Ga naar margenootc Ga naar margenoot23 Gilead, ende Ga naar margenoot24 haelt Ga naar margenoot25 balsem, ghy Ga naar margenoot26 Ionckvrouwe dochter van Egypten: te vergeefs vermenichvuldicht ghy de medicinen, daer en is geen Ga naar margenoot27 heelinge voor u.
| |
12
De volcken hebben uwe schande gehoort, ende het lant is vol van u gekrijt: want sy hebben sich gestooten, helt Ga naar margenoot28 tegen helt, sy zijn beyde t’ samen gevallen.
| |
13
Ga naar margenoot29 Het woort, dat de HEERE tot den Propheet Ieremia sprack; van de aenkomste Nebucadrezars, des Conincks van Babel, om Egypten-lant te Ga naar margenoot30 slaen.
| |
14
Verkondiget in Egypten, ende doet’et hooren te Ga naar margenoot31 Migdol; doet’et oock hooren te Noph, ende te Thachpanhes: segget; Ga naar margenoot32 Stelter u nae, ende maeckt u gereet; want het sweert heeft Ga naar margenoot33 verteert wat rontom u is.
| |
15
Waerom Ga naar margenoot34 zijn uwe stercke wechgeveecht? sy en Ga naar margenoot35 stonden niet, om datse de HEERE Ga naar margenoot36 voortdreef.
| |
16
Hy Ga naar margenoot37 maeckte der struyckelenden | |
| |
vele: ja Ga naar margenoot38 d’een viel op den anderen: so datse Ga naar margenoot39 seyden, Staet op, ende laet ons wederkeeren tot ons volck, ende tot het lant onser Ga naar margenoot40 geboorte, Ga naar margenoot41 van wegen het Ga naar margenoot42 verdruckende sweert.
| |
17
Daer riepen sy: Pharao de Coninck van Egypten, is [maer] een Ga naar margenoot43 gedruys; hy heeft den Ga naar margenoot44 gesetten tijt laten voor by gaen.
| |
18
[Soo waerachtich als] ick leve, spreeckt de Coninck, wiens naem is HEERE der heyrscharen; hy sal voorseker, Ga naar margenoot45 als Thabor onder de bergen, ende als Carmel by de zee, aenkomen.
| |
19
Maeckt voor u Ga naar margenoot46 gereetschap der gevanckelicke wechvoeringe, ghy Ga naar margenoot47 inwoonersse, ghy dochter van Egypten: want Ga naar margenoot48 Noph sal ter verwoestinge worden, ende sal Ga naar margenoot49 verbrant worden, datter niemant in en woone.
| |
20
Egypten is een seer schoone Ga naar margenoot50 veerse: de Ga naar margenoot51 slachter Ga naar margenoot52 komt, hy komt van ’t Noorden.
| |
21
Selfs hare Ga naar margenoot53 gehuerde, in haer midden, zijn als Ga naar margenoot54 gemeste kalvers; maer die Ga naar margenoot55 hebben sich oock gewendt, sy zijn t’ samen gevlucht, sy en hebben niet gestaen: want de dach haers Ga naar margenoot56 verderfs is over hen gekomen, de tijt harer Ga naar margenoot57 besoeckinge.
| |
22
Ga naar margenoot58 Haer stemme sal gaen als eener slange: want Ga naar margenoot59 sy sullen met krijchsmacht daer henen trecken, ende tot haer met bijlen komen, gelijck houthouwers.
| |
23
Sy hebben haer Ga naar margenoot60 wout afgehouwen, spreeckt de HEERE, hoewel het niet en is te Ga naar margenoot61 ondersoecken: want sy zijn meerder dan de sprinckhanen, so datmense Ga naar margenoot62 niet tellen en kan.
| |
24
De dochter van Egypten is beschaemt: sy is gegeven in de hant des volcx van ’t Ga naar margenoot63 Noorden.
| |
25
De HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls, seyt; Siet ick sal besoeckinge doen over de Ga naar margenoot64 menichte van No, ende over Pharao, ende over Egypten, ende over hare Goden, ende over hare Ga naar margenoot65 Coningen: Ia over Pharao, ende over de gene die op hem vertrouwen.
| |
26
Ende ick salse geven in de hant der gener die haerlieder Ga naar margenoot66 ziele soecken, ende in de hant Nebucadrezars, des Conincks van Babel, ende in de hant sijner knechten: Maer daerna Ga naar margenoot67 salse Ga naar margenoot68 bewoont worden als [in] de dagen van outs, spreeckt de HEERE.
| |
27
Maer Ga naar margenootd ghy, mijn knecht Iacob, en vreest niet, ende en ontset u niet, ô Israël; want siet ick sal u verlossen uyt verre [landen], ende u Ga naar margenoot69 zaet uyt den lande harer gevanckenisse: ende Iacob sal wederkomen, ende stille ende gerust zijn, ende niemant en sal [hem] Ga naar margenoot70 verschricken.
| |
28
Ghy [dan], mijn knecht Iacob, en vreest niet, spreeckt de HEERE; want ick ben met u: want ick sal eene Ga naar margenoot71 voleyndinge maken met alle de heydenen, daer ick u henen gedreven sal hebben, doch met u en sal ick geene voleyndinge maken, maer u Ga naar margenoote castijden met Ga naar margenoot72 mate, ende u Ga naar margenoot73 niet gantsch ontschuldich houden.
|
-
margenoot1
- Ofte, van Egypten, ofte, de Egyptenaers.
-
margenoot3
- Euphrates. Siet Gen. 2. op vers 14. alsoo in’t volgende.
-
margenoot4
- Ofte, te Carchemis: verstaende sulcx van den Coninck Pharao Necho selfs, hebbende sijn leger daer omtrent: also het onseker is, of hy ter tijt van Iosia, dien hy overwon, dese stadt (die Sanherib den Syriers afgenomen hadde) na de victorie hebbe ingenomen, dan of hy nu wederom met sijn leger daer voor is geweest, om die te winnen, ofte van dien tijt af de belegeringe gecontinueert hebbe. siet 2.Reg. 23. op vers 19. ende 2.Chron. 35.20. item Ies. 10.9.
-
margenoot5
- By ’t leven sijns vaders Nabopolassars, na dat Ieremia sulcx alles te vooren gepropheteert hadde, als volgt: na welcke nederlage de Coninck van Egypten t’huys bleef, hoewel hy ten tijde van Zedekia noch eenen tocht voornam, maer te vergeefs. siet 2.Reg. 24.7. ende bov. 37.5, 11.
-
margenoot6
- Om slach te leveren, aldus spreeckt de Propheet de Egyptische krijchslieden aen, bespottender wijse: als of hy seyde, bereydt u vry op ’t beste dat ghy meugt, ’t sal maer te vergeefs zijn, ghy sult evenwel geslagen worden. Vergel. ond. 51.11.
-
margenoot7
- T.w. aen de wagens, van de welcke de wagen-ruyters te dier tijt plachtten te vechten. siet 2.Sam. 10. op vers 18. Hebr. bindet. Vergel. Gen. 46.29. ende Exod. 14.6. 1.Reg. 18.44, etc. alwaer het selve Hebr. woort gebruyckt wort. And. sadelt de peerden.
-
margenoot8
- In ’t prophetisch gesichte, dat hem Godt desen aengaende vertoonde.
-
margenoot10
- Hebr. lichte. T.w. op de voeten: als 2.Sam. 2.18. dat is, snel in’t loopen. Godt wil seggen, dat haer noch snelheyt noch sterckte sal helpen. And. de snelle en sal niet ontvlieden, ende de helt en sal niet ontkomen.
-
margenoot11
- Hebr. aen de hant, ofte, zijde: siet bov. 41.9.
-
margenoot12
- Dese gelijckenissen sien op de gelegentheyt van Egyptenlant, dat vele rivieren ofte waterstroomen hadde. verstaet hier door, de menichte sijner krijchs-lieden, met dewelcke Pharao seer prachtich aenquam.
-
margenoot14
- Met de menichte van mijn krijchsvolck, als met eene wolcke.
-
margenoot15
- Indien men dit duyt op Carchemis, waer van bov. vers 2. so en heeft hy dese stadt noch niet ingehadt, maer nu gemeent te vermeesteren. andere verstaen door, de stadt, in’t gemeyn, steden ende inwoonders: alsoo ond. 47.2.
-
margenoot17
- Hebr. Chusch. siet hier van, ende van de Puteers, ende Lydiers. Gen. 10. op vers 6, 13. dese waren gehuert van den Coninck van Egypten. siet vers 16, 17, 21.
-
margenoot21
- Ofte, slachtmael. D. hy sal sijne vyanden laten slachten, ende dit sijn rechtveerdich oordeel sal voor hem soo aengenaem zijn als een slacht-offer, want sijn naem sal daer door vereerlickt worden. Vergel. Ies. 34.6. Ezech. 39.17, etc. met d’aenteeck.
-
margenoot22
- Want Carchemis tegen ’t Noorden van Egypten af gelegen was.
-
margenoot25
- Om de geslagene wonden te genesen, vergel. bov. 8.22. ende ond. 51.8.
-
margenoot26
- D. ghy volck ofte inwoonders van Egypten, die met uwe menichte, macht, weelde ende onverwinnelickheyt praelt, als of u niemant en soude konnen overweldigen ofte schofferen: gelijck eene jonge dochter praelt met hare schoonheyt ende maegdelicken staet. Vergel. 2.Reg. 19. op vers 21.
-
margenoot27
- Ofte, plaester. Hebr. opganck, rijsinge, opkomen, etc. (siet bov. 30. op vers 13. ende 17.) so dat al u medicineeren niet helpen en sal.
-
margenoot28
- Ofte, heeft gestruyckelt over den anderen. Hebr. helt tegen helt hebben sich gestooten, ofte, helt by, ofte, over helt zijn gestruyckelt.
-
margenoot29
- Dit is nu eene Prophetie van Nabucadrezars optocht nae Egypten. Vergel. Ies. 19.1, etc. ende Ezech. capp. 29. 30. ende 32.
-
margenoot30
- D. ’t lant te overweldigen ende de inwoonders te verslaen. Vergel. bov. 43.11. ende ond. 47.1, etc.
-
margenoot33
- D. sal ’t sekerlick doen: ofte, gelijck het sweert der Babyloniers verslonden heeft wat rontom u is, alsoo sal ’t nu uwe beurte zijn.
-
margenoot34
- Hebr. staet het woort stercke, (in’t getal van velen) wech-geveecht (in’t getal van eenen) D. elck een van uwe stercke krijchslieden: alsoo in’t volgende.
-
margenoot35
- D. sy konden noch dorsten niet staen blijven tegen de Babyloniers.
-
margenoot37
- Hebr. hy vermenichvuldichde den struyckelenden.
-
margenoot39
- Die Pharao uyt andere landen waren te hulpe gekomen, seyden alsoo tot malkanderen. Vergel. Ies. 13.16.
-
margenoot41
- Ofte slechtelick, voor, van. Hebr. van ’t aengesichte.
-
margenoot42
- And. van wegen het sweert des verdruckenden [lants]. siet bov. 25. op vers 38.
-
margenoot43
- D. een poccher ende snorcker, die een groot Boha ende gewoel maeckt, maer ’t heeft met hem in der daet niet te beduyden: hy heeft sijnen tijt sorglooslick versuymt, hy is te laet op: dat moeten wy nu mede ontgelden. And. is verwoest. ofte, geruyneert. Hebr. een groot gedruys, ofte, eene verwoestinge die met groot gedruys, ofte, gekraeck, geschiet.
-
margenoot44
- Ofte, bequamen tijt, om te krijgen, ofte dit onheyl, volgens de gedaene waerschouwinge, voor te komen.
-
margenoot45
- D. gelijck de berch Thabor boven andere bergen, ende de berch Carmel in zee uytsteeckt, alsoo sal Nebucadrezar alle sijne vyanden te boven gaen, ende haer onder sich brengen. Andere nemen ’t als een afgebroken reden van eedtsweeringe in desen sin: soo seker als die bergen vast ende wel gewortelt zijn, sal oock dit mijn werck volbracht worden, van Thabor, siet Iudic. 4. op vers 6. van Carmel, 1.Reg.18. op vers 19.
-
margenoot46
- D. packt ende sackt (alsmen seyt) ende maeckt u bagagie gereedt, die ghy van doen meugt hebben, als ghy passeren sult in gevanckenisse. Vergel. Ezech. 12.4, etc.
-
margenoot47
- Die ghy soo seker ende vast meynt te woonen. Vergel. Ies. 47.8. ende ond. 48.18.
-
margenoot50
- D. gelijck een jonck koe-kalf, eene jonge veerse, vet, dertel, ende weeldich.
-
margenoot51
- Ofte, kerver, houwer. Hebr. de kervinge, snijdinge, versnijdinge. D. de kerver, (dien wy noemen, slachter) ofte, houwer. Siet Iob 35. op vers 13. ende 33. op vers 6.
-
margenoot52
- Ofte, de slachter van ’t Noorden, die komt, die komt, D. sal gewislick ende haest komen.
-
margenoot53
- Die soldaten, die Egypten (de jonge veerse, die weeldige dochter) om gelt ofte soudye gehuert ende aengenomen heeft, die onder haer krijchsvolck zijn.
-
margenoot55
- D. sullen sich om wenden ende soo in ’t volgende.
-
margenoot58
- D. Egypten sal niet meer soo blasen ende snorcken als te vooren, maer wel kleyn pijpen, ende ootmoedich spreken, als de Babyloniers haer sullen overkomen. Vergel. Ies. 29.4.
-
margenoot60
- D. de steden ende dorpen, item het volck, ofte, de krijchslieden van Egypten, die van wegen de dichte menichte der menschen by een wout vol bomen worden vergeleken. Vergel. Ies. 10.18, 19.
-
margenoot61
- T.w. het getal der boomen. D. der menschen.
-
margenoot62
- Hebr. sy hebben geen getal: alsoo Iud. 6. op vers 5.
-
margenoot64
- Ofte, gemeen volck. het Hebr. woort Amon, wort oock alsoo in dit boeck genomen ond. 52.15. voor Hamon. D. menichte, hoop volcks, ofte, schare, die door gewoel ende menichte gedruys maeckt: vergel. Ezec. 30.15. gelijck dan de stadt No, D. nae’t gemeen gevoelen, Alexandria, een seer vermaerde volckrijcke zee ende coopstadt in Egypten was. anders beteeckent, Amon, een voeder, voesterheer, ofte, voesterlinck, die yemant voet ende opqueect, ofte van yemant gevoedt wort: daerom sommige hier oversetten: den voesterheer, ofte, de voesterlingen, D. die haer geneeren van No, gelijck sulcx oock met waerheyt van groote koopsteden geseyt mach worden, dat vele menschen daer van leven. Vergel. Nah. 3.8.
-
margenoot65
- D. niet alleen desen Coninck, maer oock sijne navolgers, ofte, de Vorsten ende regenten van Egypten die op haren Coninck vertrouwden, ende mede als kleyne Coningen in soo een machtich Coninckrijck waren. Vergel. bov. 19. op vers 3. ende wijders Gen. 14. op vers 1. ende Deut. 33. op vers 5. item Ios. 12.9, etc.
-
margenoot66
- D. die nae haer leven staen: als bov. dickwijls.
-
margenoot67
- N. de dochter van Egypten, D. Egypten-lant. siet vers 24. ende 11. met d’aenteeck.
-
margenoot68
- Vergel. Ezech. 29.11, 13, 14. ende siet het contrarie, van Babel, ond. 50.39.
-
margenootd
- Ies. 41.13. ende 43.5. ende 44.1. Ier. 30.10.
-
margenoot73
- Hebr. onschuldich houdende, niet onschuldich houden. als bov. 30.11. D. niet t’eenemael ongestraft laten.
|