Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

^* Psalm xxv.

* Dese Psalm (als oock de 34. ende 145.) is met sonderlingen vlijt alsoo gemaeckt, dat elck versken begint met een letter des hebreeuschen AB, meest (wantter somtijts wel een is uytgelaten, ende een ander tweemael gestelt) in sulcken order, als de letteren daer in malkanderen volgen. diergelijcks vindtmen in de Psalmen 37. 111. 112. 119. Prov. 31. van het tiende vers af, Thren. capp. 1. 2. 3. 4. doch alsoo, dat in den 111 ende 112 de letteren verandert worden in’t midden der verskens, ende in den 119, heeft elcke letter acht versen: gelijck boven dien noch andere ongelijckheyt gevonden wort, als inde voornoemde plaetsen bysonder is te sien. Dit schijnt den H. Geest alsoo gelieft te hebben, om dese Psalmen der Gemeynte te recommanderen, ende de memorie in’t van buyten leeren te stercken, of het oock eenich ander gebruyck in de Musijcke van dien tijt gehadt mach hebben, is onbekent.

David benaeuwt zijnde van sijne vervolgers, neemt sijne toevlucht tot Godt, bekent sijne sonden, bidt om genade ende vergevinge, ende dat Godt hem sijne wegen wille leeren ende daer in leyden, gelijck hy den sijnen gewoon is te doen, mitsgaders hem van sijne vyanden bevrijden, ende sijne gantsche kercke behouden.

1

[EEn Psalm] Davids. Aleph. Tot u, ô HEERE, ¹ hef ick mijne ziele op.

1 Door een hertgrondelick gebedt, ende verlangen nae uwe hulpe. De maniere van spreken kan eenichsins worden vergeleken met Psal. 24. op vers 4. alsoo Psal. 86.4.

2

Beth. Mijn Godt, ^a op u vertrouw ick, en laet my niet ² beschaemt worden; Laet mijne ³ vyanden niet van vreuchde opspringen ⁴ over my.

a Psal. 22.6. ende 31.2. ende 34.6.

2 Dat den genen wedervaert, die in hare hope ende vertrouwen bedrogen worden.

3 Saul met de sijne, daer op dese Psalm voornemelick schijnt te slaen.

4 Ofte, mijnent halven, mijnent wegen.

3

Gimel. Ia, alle die u verwachten, en sullen niet ^b beschaemt worden: sy sullen beschaemt worden, die trouwlooslick handelen sonder oorsake.

b Iesa. 28.16. Rom. 10.11.

4

Daleth. HEERE, ^c maeckt my uwe ⁵ wegen ⁶ bekent; leert my uwe paden.

c Psal. 27.11. ende 86.11. ende 119. doorgaens.

5 Siet Gen. 18. op vers 19. ende Deut. 32. op vers 4.

6 Te weten, door u woort ende H. Geest.

5

He Vau. Leydt my in uwe ⁷ waerheyt, ende leert my, want ghy zijt de ⁸ Godt mijns Heyls; ⁹ u verwacht ick den gantschen dach.

7 In u woort geopenbaert. Siet Ioh. 17.17. ofte, waerheyt, dat is, uwe waerachtige ende getrouwe beloften, geeft dat ick daer op vast vertrouwe, ende my daer nae richte, om my niet door ongeloove ofte wraeckgiericheyt te vergrijpen.

8 Als Psal. 24.5.

9 D. uwe genadige hulpe ende verlossinge.

6

Zain. Gedenckt, HEERE, uwer barmherticheden, ende uwer goedertierenheden; want ^d die zijn van ¹⁰ eeuwicheyt.

d Psal. 103.17. ende 106.1. ende 107.1. ende 117.2. ende 136. Ierem. 33.11.

10 Vergelijckt 2.Tim. 1.9. ende Ephes. 1.4.

7

Cheth. Gedenckt niet der sonden mijner ¹¹ jonckheyt, noch mijner overtredingen, gedenckt mijner nae uwe goedertierenheyt; om uwer goetheyt wille, ô HEERE.

11 Vergel. Gen. 8.21. Iob 13.26. Eccl. 12.2. Ierem. 3.25.

8

Teth. De HEERE is goet ende recht; daerom sal hy de ¹² sondaers onderwijsen in den wech.

12 Over dewelcke hy sich, nae sijne goetheyt, ontfermt tot harer bekeeringe, ende die hy nae sijne rechtheyt ofte rechticheyt den rechten wech wijst, dien hy den boetveerdigen in sijn woort heeft voorgeschreven. Vergel. vers 9. ende 12.

9

Iod. Hy sal de ¹³ sachtmoedige ley-

13 Siet Psal. 10. op vers 17. het woort, recht, ofte, oordeel, schijnt hier verklaert te zijn door Godts wech, als volcht, gelijck oock elders door, Godts recht, sijn woort ende leeringe verstaen wort. and. soudemen dit mogen vergelijcken met Ierem. 10.24. als of de Propheet seyde: Godt sal de sachtmoedige met oordeel, dat is, reden, mate ende discretie leyden, ende in alles gunstichlijck ende vaderlick regeren, etc. siet d’aenteeck. op Ierem. 10.24. ende vergel. hier het volgende vers met d’aenteeck.

[fol. 256r]

den in’t recht; ende hy sal de sachtmoedige sijnen wech leeren.

10

Caph. Alle ¹⁴ paden des HEEREN zijn goedertierenheyt, ende ¹⁵ waerheyt; den genen, die sijn ¹⁶ verbont ende sijne getuygenissen bewaren.

14 Al wat hy by sijne kinderen doet, sijne gantsche regeringe over hen, is niet dan enckele goetgunsticheyt, die hy nae sijne gewisse beloften aen hen tot haren besten bewijst, hoe vreemt dat het dickwils, ten aensien van menigerley kruys, den vleesche moge toeschijnen. Deut. 32. op vers 4. ende Rom. 8.28.

15 Ofte, trouwe.

16 Die de beloften sijns verbonts met geloove aennemen, ende daer op een Godtvruchtich leven leyden. van’t verbondt Godts, Siet Iere. 31.31, 32, 33, etc. Hebr. 8.6, 8, 9, 15.

11

Lamed. Om uwes Naems wille, HEERE, so vergeeft mijne ongerechticheyt; want die is ¹⁷ groot.

17 Ofte, menichvuldich.

12

Mem. ¹⁸ Wie is de man, die den HEERE vreest? Hy sal hem onderwijsen inden wech, dien hy sal hebben te ¹⁹ verkiesen.

18 D. die den Heere vreest, dien sal hy, etc. Siet Deut. 20. op vers 5.

19 T.w. om daer in te wandelen. verkiesen ende beminnen, behagen, zijn malkanderen so verwant, dat het een onder het ander verstaen ende daer voor gebruyckt wort. Siet Ies. 42.1. Matt. 12.18. Vergel. oock 2.Sam. 15. op vers 15.

13

Nun. Sijne ziele sal ²⁰ vernachten in ’t goede: ende sijn zaet sal de aerde be-erven.

20 Ofte, herbergen, verblijven. de sin is: de Godtvruchtige sullen met haer geloovich zaet den zegen des Heeren genieten, niet alleen in’t eeuwige ende geestelicke, maer oock in het tijdelicke ende lichamelicke. Vergel. Psal. 1. op vers 1. diergelijcke beloften vintmen seer vele in dit boeck, die nochtans het kruys geensins uytsluyten, als hier klaerlick blijckt. Siet versen 16, 17, etc. and. het lant, te weten, Canaan, genoemt het lant van beloften, Hebr. 11.9. Abraham ende sijnen zade belooft, zijnde een voorbeelt ende pant van’t hemelsch Canaan, ende inde Schriftuere heerlick geroemt. siet wijders Psal. 37. op vers 29.

14

Samech. De ²¹ verborgentheyt des HEEREN is voor de gene die hem vreesen; ende sijn verbont, om hen ²² [die] bekent te maken.

21 Die hy in sijn woort (insonderheyt in den H. Euangelio) van sijne liefde ende genade in den Messia) geopenbaert heeft, als door ’t volgende woort, verbont, verklaert wort. Vergel. Prov. 3.32. ende siet Rom. 16.25. 1.Corint. 2.7. ende 4.1. Ephes. 3.3, 4, 9. Colos. 1.26, 27. 1.Tim. 3.9, 16.

22 T.w. die verborgentheyt ende dat verbont; ende dat door sijn woort ende Geest.

15

Ajin. Mijne ²³ oogen zijn geduerichlick op den HEERE; want hy sal mijne voeten uyt het ²⁴ net uytvoeren.

23 Des geloofs ende der hope. Vergel. Cant. 4.9. met d’aenteeck.

24 Dat mijne vyanden leggen om my te vangen.

16

Pe. ²⁵ Wendt u tot my, ende zijt my genadich; want ick ben ²⁶ eensaem ende elendich.

25 Ofte, keert u aengesicht nae my. volgens de belofte Levit. 26.9.

26 Vergel. Psal. 22.21.

17

Tsade. De benaeuwtheden mijns herten hebben haer ²⁷ wijt uytgestreckt; voert my uyt mijne nooden.

27 Zijn veel ende menigerley, nemen seer toe. Hebr. eygentlick hebben haer verwijdet.

18

Resch. ²⁸ Aensiet mijne elende ende mijne moeyte; ende ²⁹ neemt wech alle mijne sonden.

28 Genadichlick ende met medelijden, ende helpt my, als Deut. 26.7. Siet Genes. 16. op vers 13, etc.

29 D. vergeeft. het Hebr. woort beteeckent eygentlick, opheffen, dragen, op, ofte, wechnemen, ende wort voorts gebruyckt van vergevinge der sonden, vergel. Psal. 32.1. met Rom. 4.7. verstaet om Christi wille, die geseyt wort onse sonden gedragen ende wechgenomen te hebben. Ioh. 1.29. 1.Pet. 2.24. wat anders is het, als yemant geseyt wort sijne eygene sonden ofte ongerechticheyt te dragen. Siet daer van Levit. 5. op vers 1.

19

Resch. ³⁰ Aensiet mijne vyanden want sy ³¹ vermenichvuldigen; ende sy haten my met eenen ³² wreveligen haet.

30 T.w. in toorne. Vergel. bov. 21.10.

31 Ofte, zijn, ofte, worden machtich.

32 Hebr. haet des wrevels, ofte, gewelts.

20

Schin. Bewaert mijne ³³ ziele, ende reddet my; laet my niet beschaemt worden, want ick betrouw’ op u.

33 D. mijn leven. siet Genes. 19. op vers 17.

21

Thau. Laet oprechticheyt ende ³⁴ vroomicheyt my behoeden; want ick verwacht’ u.

34 Hebr. rechtheyt. Hy beroept sich voor Godt op sijne onschult, ende sijn recht tegen sijne vyanden: dewijle hy oprecht ende vroom, ofte, richtich, rechtuyt, rechtsinnich was voor Godt ende sijne kercke. siet het eerste vers des volgenden Psalms, ende Psal. 7. op vers 11.

22

O Godt, verlost ³⁵ Israël uyt alle sijne benauwtheden.

35 In wat swaricheden de vroome geweest zijn ten tijde van Saul, siet daer van Psal. 10. ende 12. ende 14, etc.