38
Als het Ga naar margenoot85 stof doorgoten is Ga naar margenoot86 tot vasticheyt, ende de kluyten t' samen kleven?
|
-
margenoot1
- Door het welcke Godt Iob sijne tegenwoordicheyt te kennen gaf, hem aendachtich maeckte, ende vernederde voor sijne Majesteyt. Siet gelijcke exempelen, Exo. 19.16, 18, 22, etc. Deut. 4.11. 1.Reg. 19.11, 12. Ezec. 1.4. Nahum 1.3.
-
margenoot2
- Verst. Godts besluyten, ende oordeelen. Asoo Psal. 33.11. Prov. 19.21. Iesa. 28.29. Actor. 2.23.
-
margenoot3
- T.w. mits den selven van eenige gebreken ten onrechte, ende dwaeslick te beschuldigen.
-
margenoot4
- D. maeckt u veerdich, om met my in t'samensprekinge te treden, gelijck ghy begeert hebt. 'Tis eene maniere van spreken genomen van de gene, die lange kleederen dragende, de selve opschorten, als sy sich veerdich maken tot eenich werck. Vergel. 1.Reg. 18. de aent. op vers 46.
-
margenoot5
- Godt spreeckt Iob spotscher wijse toe, om hem te vernederen door de overlegginge der menschelicker nieticheyt, vergeleken met de Goddelicke Majesteyt, daer mede hy geschenen hadde in twistinge te willen treden. Siet 1.Reg. 22. op vers 15.
-
margenoot6
- D. maeckte, ende haren gront leyde. Siet bov. 26.7. ende de aenteeck. Hy wil seggen, Nieuwers. Dit, ende het volgende sijn manieren van spreken genomen by gelijckenisse van het bouwen eeniger timmeragie.
-
margenoot7
- Hebr. indien ghy verstant weet: Dat is, kloeck van verstande, seer ervaren ende verstandich zijt. Vergel. 1.Chron. 12.32. 2.Chron. 2.12. Ies. 29.24.
-
margenoot9
- D. ommeloop, ofte breedte, ende diepte.
-
margenoot10
- Godt spreeckt hem weder spotscher wijse toe, als bov. vers 3. And. indien ghy 't weet.
-
margenoot11
- T.w. op datse hare rechte proportie, gestalte, ende schoonheyt soude hebben. Verg. Psal. 19. op vers 5.
-
margenoot12
- Hebr. den steen hares hoecks; D. die het werck t'samen hecht, ende vast maeckt. Vergel. Psal. 118.22. Mat. 21.42.
-
margenoot14
- Sommige verstaen door dese, de alderklaerste sterren: vergel. Psal. 148.3. andere nemen uyt het volgende af, dat hier mede moeten verstaen worden de heylige Engelen. Van de sterren eygentlick genomen, siet ond. versen 31, 32.
-
margenoot15
- D. de heylige Engelen. Siet bov. 1.6. ende 2.1.
-
margenoot16
- Dit woort is hier ingevoecht uyt het voorgaende vers 5.
-
margenootc
- Genes. 1.9. Iob 26.10. Psal. 33.7. ende 104.9. Prov. 8.29. Ierem. 5.22.
-
margenoot17
- Hebr. bedeckt; dat is, ingehouden, ofte afgetuynt, op datse niet en soude buyten hare gestelde palen uytvloeyen.
-
margenoot18
- D. uyt de ordinantie, ende het bevel Godes in eenen oogenblick, gelijck een kint ter werelt uyt sijns moeders lichaem voortkomt. Andere verstaen door des moeders lijf, den afgront, daer mede de aerde in het eerste bedeckt was, Gen. 1.2.
-
margenoot19
- Godt, om te toonen sijne groote macht, vergelijckt de zee by een jonck kint, het welcke moet gekleet, ende noch ingewonden worden. De kleederen nu der zee zijn de wolcken, die haer bedecken, de windeldoeck zijn alle donckerheden, dampen, nevelen, ende schaduwen.
-
margenoot20
- D. voor de zee; te weten, om die in het lant te laten invloeyen.
-
margenoot21
- Dat is, hollicheden daer in maeckte, door de welcke een deel van haer water daer in vloeyen soude: waer uyt dan vele rivieren, ende binnen-wateren ontstaen zijn. And. doe ick over haer mijne ordinantie besloot, te weten, de welcke in't volgende verhaelt wort. ofte aldus: soude ick dan mijn besluyt over haer breken? ick hebbe grendel ende deuren geset; ende geseyt, etc.
-
margenoot22
- Verstaet de duynen, ende oevren der zee, die het water inhouden, dattet niet voorder over den aerdbodem uytvallen en kan, Ier. 5.22.
-
margenoot23
- Van Godts seggen, siet Genes. 1. op vers 10.
-
margenoot24
- T.w. de grendel, waer van in het voorgaende vers dat is, zant, klippen, oever der zee.
-
margenoot25
- Het Hebr. woort is ooc alsoo genomen. Psal. 89.10. Iesa. 48.18. Zach. 10.11.
-
margenoot26
- D. van het beginsel uwes levens af. Vergel. bov. 26.6.
-
margenoot27
- T.w. dat hy voortkomen soude door het oprijsen der sonne, nae de order, die men nu in de nature kan aenschouwen.
-
margenoot28
- D. den oort des hemels, daer hy op elcken dach des jaers voortkomt, nae dat de sonne op, ende onder gaet.
-
margenoot30
- Hebr. vleugelen. Alsoo bov. 37.3. Siet de aenteeck. Verst. de uyterste deelen, ende hoecken der aerde, tot de welcke het schijnsel der sonne sich uytbreyt.
-
margenoot31
- D. uytgeroeyt, als stof datmen uytschuddet. Neh. 5.13. ofte, als yet anders dat uyt sijn plaetse uytgeschuddet wort, Exod. 14.27. Ofte, uytgeschuddet worden. T.w. om datse het licht des daechs schuwen, bedrijvende hare boosheden meest inder nacht, ende die daer mede bedeckende, bov. 24.13, 14. Ioh. 3.20. item om datse by klaren dage vande Overheyt plegen metter doot gestraffet, ende soo uyt de werelt wech-geruymet te worden.
-
margenoot32
- Hebr. het leem des segels; dat is, daer het segel ingedruckt wort. De sin is, gelijck het leem van sich selven geene bysondere forme, ofte gedaente en heeft, maer wel als een segel daer in gedruckt is; alsoo is de aerde des nachts sonder gedaente, ende forme, door de duysternisse, maer des daechs door het licht der sonne verandertse, toonende verscheydene gestaltenisse van de dingen, die daer op zijn.
-
margenoot33
- T.w. de schepselen die op der aerde zijn, ende de selve als een kleet bedecken, ende vercieren. And. ende sy gestellet worden als met een cleet [bedeckt]: verstaende dit van de godtloose; van de welcke in't voorgaende vers gesproken is, die voor het gerichte gestelt worden, daer hen haer proces gemaeckt wort. De misdadige plachten hier voortijden met een kleet overdecket te worden, Esth. 7.8. And. gestellet worden, D. verhinderet in hare boosheyt voort te varen, als of hare handen, ende voeten in een kleet gewonden waren.
-
margenoot34
- D. welvaren, rijckdom, eere. siet bov. 18. op vers 5.
-
margenoot35
- D. haer gewelt, hoochmoet, ende tyrannye waer door sy in staet verheven zijn, ende grooten overlast bedrijven. Alsoo een man des arms, voor de gene, die gewelt pleecht, bov. 22.8. Siet aldaer de aent.
-
margenoot36
- Dat is, vermorselt, vernieticht. Alsoo Psal. 10.15. Ezech. 30.22.
-
margenoot37
- Hebr. tranen, ofte traningen. Verstaet de alderdiepste gronden, spring-aderen; ende opwellingen, uyt de welcke de meeste, ende sterckste vloeden voortbreken.
-
margenoot38
- Hebr. inde ondersoeckinge; dat is, inde plaetse der zee, die de alderdiepste is, ende wel met het diep-loot doorsocht, maer niet gevonden en kan worden.
-
margenoot39
- Vergel. Genes. 1. op vers 2. ende boven 28. op vers 14.
-
margenoot40
- Verstaet de onderste plaetsen der aerde, ende de gangen daer henen leydende, de welcke alsoo genaemt worden, om dat de doode onder de aerde schuylen. Het selve is te verstaen door de poorten van de schaduwe des doots. Vergel. boven 3. op vers 5. ende 10. op vers 21.
-
margenoot41
- Te weten, om te begrijpen ende te bemercken, wat in de wijde werelt omgaet aen allen oorden, ende plaetsen: ofte oock, waerom de werelt niet breeder, ofte enger zy.
-
margenoot43
- Te weten, dat ick tot nu toe u gevraecht, ende voorgestelt hebbe.
-
margenoot44
- D. om te komen tot de plaetse, daer het licht woont; te weten, om dat licht, ende de duysternisse order, ende bepalinge te stellen, ende de selve daer in te onderhouden, ende te regeren. Want verstaet dit, ende het volgende niet slechtelick van de kennisse, die de mensche van dese dingen heeft, maer van de ordinantie, ende het beleyt, ende de regeringe, die Godt alleen daer over heeft.
-
margenoot45
- Verst. de sonne. Alsoo bov. 25.3. Siet de aenteeck.
-
margenoot46
- T.w. die veroorsaeckt wort door het afwesen, ende den onderganck der sonne.
-
margenoot47
- T.w. licht, ofte oock de duysternisse, van de welcke in 't voorgaende vers gesproken is.
-
margenoot48
- Hebr. nemen soudt; dat is, nemen, ende brengen, ofte, nemende brengen. Siet Genes. 12. op vers 15.
-
margenoot49
- Daer mede de loop der sonne bepaelt is, te weten, in eenen natuerlicken dach, bestaende uyt 24 uren, ofte in een jaer door beyde de Solstitia, wanneer inde winter de kortste, ende in de somer de lanckste dach is.
-
margenoot50
- Verst. eene bemerckinge, die met de stieringe, ende regeringe des lichts vereenicht is.
-
margenoot51
- Verst. den wech, dien de sonne doorloopt, om eenen natuerlicken dach, ende het jaer te maken.
-
margenoot52
- Verst. de plaetse daer sy op ende onder gaet, als mede daer sy 't jaer begint ende eyndicht.
-
margenoot53
- Dit is van Godt spotscher wijse tot Iob gesproken. Alsoo bov. vers 3. ende 5. Siet de aenteeck. op vers 3. And. Wist ghy dat ghy doe geboren soudt worden? ende uwe dagen vele souden zijn in getale?
-
margenoot54
- Godt spreeckt by gelijckenisse, om te toonen sijne groote macht, waer door hy kan, alst hem belieft, grooten overvloet van sneeuw, ende hagel voortbrengen, als of hy groote thresooren gereet hadde, daer in hy de sneeuw, ende den hagel, tegens dat hyse gebruycken wilde, wech gesloten hadde.
-
margenoot55
- T.w. om daer mede mijne rechtveerdige oordeelen uyt te voeren. Siet exempelen hier van, Exod. 9.18. Ios. 10.11. 1.Sam. 7.10.
-
margenoot56
- Verstaet door den wech alle redenen, middelen, toevallen, wijsen, werckingen, ende eyndelicke oorsaken, van het gene dat inde lucht geschiet: ende dat niet alleen in't gemeen, maer voornemelick in't bysonder.
-
margenoot57
- D. dat blixem, weerlicht, verschietinge van aengestekene dampen, etc. in de lucht beginnen, ophouden, verschillen in plaetsen, stonden, hoedanicheden, uytkomsten, etc.
-
margenoot58
- Verstaet onder eene soorte van wint alle d'andere: want hoese alle soo verscheydelick nu, ende dan komen te waeyen, en is niemant ten vollen bekent dan Godt. Van den Oosten wint in't bysonder, siet Gen. 41. op vers 6. ende Exod. 10. op vers 13. Vergel. Ioh. 3. vers 8.
-
margenoot60
- T.w. waer door de wateren, uyt de locht vallende, haren loop hebben op d'aerde, om het een, ofte het ander lant te bevochtigen.
-
margenoot62
- Anders, voor de ruysschende vlage. Hebr. weerlicht, ofte vlage der stemmen.
-
margenoot63
- Te weten, om het lant door arbeyt van werck-lieden te bevochtigen.
-
margenoot64
- Dat is, dat seer woest is, zijnde dorre, ende onvruchtbaer in hem selven, ende daer toe door oorloge, ende rooverye onbewoont, ende verlaten van de menschen. Vergel. bov. 30.4. ende de aenteeck.
-
margenoot65
- Hy wil seggen, Neen hy; maer ick alleen brenge hem voort. Alsoo in't volgende.
-
margenoot66
- Het Hebr. woort is oock in dese beteeckenisse genomen, Exod. 16.14. Psal. 147.16.
-
margenoot67
- Te weten, door de vorst, de welcke maeckt, datter geen water meer en schijnt te wesen, maer enckel steen, daer onder het ongevrosen water is schuylende.
-
margenoot68
- D. het opperste, ofte bovenste der zee, ofte der diepe wateren.
-
margenoot69
- D. door de vorst omgrepen, ende vast gehouden, als oft gevangen ware, overmits het door de koude gestremt zijnde niet wech vloeyen en kan.
-
margenoot70
-
Binden, is hier, verhinderen, ofte vast houden, dat het Seven-gesternte niet en rijse, ende metbrenge de soeticheyt der lente. siet van dit gesternte, bov. 9.9.
-
margenoot71
- Verst. door dese stringen, de treckende krachten, waer door Orion in November mede brengt wolcken, regen, onweder, koude. Dese op te lossen, is hare werckinge te verhinderen, ende te doen ophouden.
-
margenoot72
- Wat dit voor een gesternte, ofte teecken zy, daer van is seer verscheyden gevoelen. Eenige verstaen de gesternten, die ontrent den Suydpool zijn, boven 9.9. Binnen-kameren genaemt: maer hier Mazzaroth van Nazar scheyden, om datse seer verre zijn van Europa, ende de plaetse daer Iob woonde. Sommige daerentegen nemen dese Mazzaroth voor Noordsche sterren, bewogen zijnde door de gelijckenisse van het woort Mezarim, boven 37.9. het welck beteeckent verstroyende, te weten, winden, die uyt het Noorden komen. Andere meynen, datse zijn de Mazzaloth, dat is de planeten, ofte de 12 teeckenen Zodiaci, daer van te sien is, 2.Reg. 23.5. oock zijnder diese houden voor het hemelsche teecken genaemt de Croonen.
-
margenoot74
- Verstaet eenige mindere sterren, die rontom den wagen staen, als de kinderen rontom hare moeder.
-
margenoot75
- D. de order, die Godt inde hemelsche lichten, ende teeckenen, ende omloopen houdt, om daer door uyt te voeren het gene hem behaecht.
-
margenoot76
- D. kont ghy den loop, ende de werckingen des hemels daer op de aerde regeren?
-
margenoot78
- T.w. om haer te bevelen, hoe veel waters sy uytgieten sullen, ende wanneer, ende waer.
-
margenoot79
- T.w. bereydt, om uwe bevelen uyt te voeren. Siet Genes. 22. op vers 1.
-
margenoot80
- Het Hebr. woort is genomen voor de nieren. Door de nieren nu wort verstaen het inwendichste, ende innerste van den geest des menschen. Vergel. boven 19. op vers 27. Het Hebr. woort is oock Psal. 51.8. Siet aldaer de aenteeck.
-
margenoot82
- Dat is, hare bewegingen, krachten, wercken, ende gantsche nature ten vollen verklaren. Voor tellen is het Hebr. woort genomen, Psal. 22.18. Anders, wie kan den Hemel als een Sapphyr maken; dat is, geheel klaer, ende helder.
-
margenoot83
- Verstaet de wolcken, om dat in de selve, als in flesschen, het water bewaert wort, het welcke sy door den regen uyt gieten, als het den Heere belieft.
-
margenoot84
- D. doen ophouden, datse geen water meer uyt en gieten; D. wie kan den regen doen ophouden, dan Godt alleen? 'Tis eene gelijckenisse genomen van de vaten, daer uyt men eenige vochticheyt giet, diemen opheft, alsmen daer uyt gieten wil, maer nederset, alsmen op houdt te gieten. And. doen slapen.
-
margenoot85
- D. de aerde, die door lanckduerige droochte in stof verandert is.
-
margenoot86
- D. door overvloedigen regen soo bevochticht is geweest, dat het stof weder t'samen loopt, ende in kluyten verandert, die aen elkanderen hangen.
|