Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iiij. Capittel.

Mordechai treurt en huylt met eenen sack bekleedt zijnde, vers 1. Ende alsoo quam hy tot voor de poorte des Conincks, 2. De Ioden treuren en schreyen over al daer dat wreede placcaet aengeslagen wiert, 3. Esther sendt Mordechai kleederen, maer hy wilse niet aennemen, 4. Sy laet door Hatach vernemen waerom hy dus bedroeft is, 5. ’t welck hy Hatach te kennen geeft, 7. met de copye van de uytschrift, om Esther de selve te vertoonen, ende haer te vermanen tot den Coninck te gaen, ende voor de Ioden te bidden, 8. daer in Esther wel groote swaricheyt vindt, 11. maer Mordechai brengt sulcke redenen by, 13. dat sy hem belooft tot den Coninck te sullen gaen, na dat de Ioden te Susan drie dagen souden gevast ende gebeden hebben, gelijck sy ende hare staet-Ionckvrouwen oock doen souden, 16.

1

ALs Mordechai ¹ wist ² al watter geschiet was, so verscheurde Mordechai sijne kleederen, ende hy trock ³ eenen sack aen met assche: ende hy ginck uyt door het midden ⁴ der Stadt, ende hy riep [met] een groot ende bitter geroep.

1 Uyt de aengeslagene Placcaten des Conincks. siet vers 8.

2 T.w. belangende het omme-brengen der Ioden.

3 D. een treur-kleet, ’t welck hy met assche bestroyde. Siet Ios. 6.7.

4 T.w. Susan.

2

Ende hy quam ⁵ tot voor de poorte des Conincks: want niemant mocht in des Conincks poorten in-komen ⁶ bekleedt met eenen sack.

5 Dat is, in de strate die voor de poorte van des Conincks palleys was, als onder vers 6.

6 Hebr. in een kleet des sacks.

3

Ende ⁷ in al ende een yeder lantschap, [ende] plaetse, daer ⁸ het woort des Conincks, ende sijne Wet aen quam, was een groote rouwe onder de Ioden, met vasten, ende geween, ende misbaer: ⁹ Vele lagen in sacken, ende assche.

7 Hebr. Ende in alle lantschap ende lantschap.

8 D. het placcaet.

9 Hebr. Sack ende assche was velen onderleyt, of, onderspreyt. dat is, vele die eenen sack aen hadden, lagen in der assche, als Ion. 3.6.

4

Doe quamen Esthers ¹⁰ jonge dochters, ende hare Camerlingen, ende sy gaven ’t haer ¹¹ te kennen: Ende het dede de Coninginne seer wee: ende sy sondt kleederen om Mordechai aen te doen, ¹² ende sijnen sack van hem af te doen: maer hy en namse niet aen.

10 Verst. hier, staet-Ionckvrouwen.

11 T.w. hoe sich Mordechai aenstelde, versen 1, 2.

12 T.w. op dat hy weder te hove mochte komen, ende sy des te gevoegelicker met hem van alles spreken, ende haer beraden mochte.

5

Doe riep Esther Hathach, [eenen] van de ¹³ Camerlingen des Conincks, ¹⁴ welcke hy ¹⁵ voor haer gestelt hadde, ende sy gaf hem bevel aen Mordechai, om te weten ¹⁶ wat dit, ende ¹⁶ waerom dit ware.

13 Hebr. gesnedene, And. ontmande.

14 Of, welcken.

15 Hebr. Voor haer aengesichte gestelt hadde, dat is, die op haren dienst passen soude.

16 Dat is, Sy vraechde waerom hy dus bedroeft was, ende eenen sack aengetrocken hadde?

16 Dat is, Sy vraechde waerom hy dus bedroeft was, ende eenen sack aengetrocken hadde?

6

Als Hatach uyt-ginck tot Mordechai, op de strate der Stadt, die voor de poorte des Conincks was,

7

So gaf Mordechai hem te kennen ¹⁷ al wat hem weder-varen was: ende de ¹⁸ verklaringe van ’t silver, ’twelck Haman geseyt hadde te sullen wegen in de schatten des Conincks, ¹⁹ voor de Ioden, om de selve om te brengen.

17 T.w. ’tgene cap. 2. beschreven staet.

18 Siet bov. 3. vers 3.

19 Of, tegen de Ioden, dat is, op dat het hem soude geoorlooft wesen de Ioden te verdelgen, gelijck hier volcht.

8

Ende hy gaf hem ²⁰ de afschrift der geschrevene Wet, die te Susan ²¹ gegeven was, haer te verdelgen, dat hyse Esther liete sien, ende haer te kennen gave: ende ²² haer gebode, dat sy tot den Coninck gin-

20 Of, uytschrift, of, Copye.

21 D. gepubliceert, aengeslagen, ofte aengeplackt was.

22 T.w. In Mordechai hares opvoeders name, die ten dien aensiene noch eenige authoriteyt over haer behouden hadde, of schoon Esther nu Coninginne was. Siet bov. 2.20.

[fol. 228v]

ge, om hem te smeecken, ende ²³ van hem te versoecken voor haer volck.

23 Hebr. van sijn aengesichte: dat is, dat sy selfs in eygener persoone sulcks dede, sonder yemant anders daer toe te gebruycken.

9

Hatach nu quam, ende gaf Esther de woorden Mordechai te kennen.

10

Doe seyde Esther tot Hatach, ende ²⁴ gaf hem bevel aen Mordechai:

24 D. Sy gaf hem antwoorde, die sy hem belaste aen Mordechai te brengen.

11

²⁵ Alle knechten des Conincks, ende ²⁶ ’t volck der lantschappen des Conincks, weten wel, ²⁷ dat al die tot den Coninck ingaet ²⁸ in den binnensten voor-hof, die niet geroepen en is, hy zy man of vrouwe, ²⁹ sijn eenich ³⁰ vonnisse zy, datmen [hem] doode, ten zy dat de Coninck den gouden scepter hem ³¹ toe-reycke, op dat hy ³² levendich blyve: Ick nu en ben dese dertich dagen niet geroepen om tot den Coninck in te komen.

25 Dit zijn den eygene woorden die Hatach Mordechai soude seggen van Esthers wegen.

26 Als of sy seggen wilde, Alle man weet het wel, selfs die verre van het hof ende dese stadt woonen.

27 Siet Herodotum in Thalia.

28 Dese plaetse was voor dat deel des Conincklicken Palleys, daer sich de Coninck onthielt, Siet ond. 5. vers 1.

29 D. des Conincx onweder-roepelicke wet. ofte, aldus: eenerley wet zy van dien. T.w. man ofte vrouw, die sulcx doet. Vergel. Dan. 2.9.

30 Siet ond. 5. vers 2.

31 Hebr. uytstrecke.

32 Hebr. leve.

12

Ende sy ³³ gaven de woorden Esthers aen Mordechai te kennen.

33 D. men gaf.

13

So seyde ³⁴ Mordochai, datmen Esther wederom seggen soude: En beeldt u niet in ³⁵ in uwe ziele, dat ghy sult ontkomen ³⁶ in het huys des Conincks, meer dan alle de [andere] Ioden.

34 Mordochai] Alsoo staet hier, maer doorgaens Mordechai.

35 D. by u selven.

36 D. om dat ghy in het huys des Conincks zijt.

14

Want indien ghy ³⁷ eenichsins swygen sult ³⁸ te deser tijt, so sal den Ioden ³⁹ verquickinge ende verlossinge uyt een andere plaetse ontstaen, ⁴⁰ maer ghy, ende uwes vaders huys sult omme komen: ende wie weet, of ghy [niet] ⁴¹ om sulcken tijt als desen is, tot dit Coninckrijcke geraeckt zijt?

37 Hebr. swijgende sult swijgen.

38 T.w. Nu de Ioden in sulck eenen bedroefden staet zijn.

39 Hebr. ademinge, adem-tocht. Vergelijckt Exod. 8.15. 1.Sam. 16.23.

40 Hy wil seggen, indien ghy in desen uytersten noot geen mede-lijden bewijsen, noch hulpe doen en sult aen uwe lants-lieden ende bloet-vrienden: So sal de Heere dese uwe kleynherticheyt waerlick straffen.

41 Hy wil seggen, vermoedelic en soudt ghy tot dese Conincklicke weerdicheyt niet gekomen zijn, ten ware dat Godt u hadde willen gebruycken, om sijn volck te deser tijt te verlossen.

15

Doe seyde Esther, datmen Mordechai weder aenseggen soude:

16

Gaet, vergadert alle de Ioden die te Susan gevonden worden, ende ⁴² vastet voor my, ende en etet noch en drincket niet, ⁴³ in drye dagen, ’s nachts noch ’s daechs, Ick ende mijne jonge dochters sullen oock alsoo vasten: ende alsoo sal ick tot den Coninck ingaen, ’t welck niet ⁴⁴ nae de wet en is: ⁴⁵ Wanneer ick dan om-kome so kome ick om.

42 Sy wil seggen, in u vasten ende bidden sult ghy mijner by Godt gedencken, dat hy sijnen segen wille geven tot de voorbede die ick den Coninck doen sal.

43 Dit vasten en heeft maer geduert twee nachten, eenen vollen dach, ende twee deelen van dagen: Want ten derden dage is Esther tot den Coninck gegaen, cap. 5.1. Siet dergelijcke maniere van spreken Matth. 12.40. van het verblijf Ionae in den buyck des walvischs, ende Christi in het graf.

44 Van de welcke bov. vers 11. gesproken wort.

45 Het is soo veel als of Esther seyde, Ick ben willich mijn leven in perikel des doots voor mijn volck te stellen, ende te verwachten wat Godt geven sal. Dusdanige maniere van spreken gebruyckt oock Iacob Genes. 43.14. Siet d’aent. aldaer.

17

Doe ginck Mordechai henen, ende hy dede nae alles dat Esther hem geboden hadde.