Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxv. Capittel.

Amazia regeert in 't eerste wel, vers 1, etc. wreeckt sijns vaders doot, 3. hy rust sich ten strijde tegen Edom, niet alleen met sijn eygen volck, maer oock met gehuerde Israeliten, 5. dese gehuerde danckt hy af, door den raet eens Propheten, 7. met de sijne overwint hy de Edomiten, 11. lijdt schade van de afgedanckte Israeliten, 13. vervalt tot afgoderije, 14. beroept vermetelick den Coninck Israels tot den strijt, 17. wort van hem geslagen, 22. verdreven, ende vermoort van sijn eygen volck, 27.

1

^a AMazia vijf-en-twintich jaer ¹ out zijnde wert Coninck, ende regeerde negen en twintich jaer te Ierusalem: ende de naem sijner Moeder was Ioadan van Ierusalem.

a 2.Reg. 14.1.

1 Hebr. een soon van 25 jaer.

2

Ende hy dede dat recht was inde oogen des HEEREN: doch ² niet met een volkomen herte.

2 Hy hadde wel den suyveren godesdienst, die ten tijde sijnes vaders, na de doot van Iojada vervallen was, weder opgericht, maer hy is daer na een afgodendienaer geworden, ende een verwerper van Prophetische vermaninge, mitsgaders een lichtveerdich, vermeten, ende ongeluckich oorloger.

3

Het geschiedde nu, als het Coninckrijcke aen hem gesterckt was; dat hy ³ sijne knechten, die den Coninck sijnen vader ⁴ geslagen hadden, doodde.

3 Van de welcke siet bov. 24. vers 26.

4 Dat is, om-gebracht hadden. bov. 24.25. van 't woort slaen, siet Gen. 8. op vers 21.

4

Doch hare kinderen ⁵ en doodde hy niet, maer hy [dede] gelijck inde Wet ^b in het boeck van Mose geschreven is, daer de HEERE geboden heeft, seggende; ⁶ De vaders en sullen niet sterven om de kinderen, ende de kinderen en sullen niet sterven om de vaders; maer een yeder sal om sijne sonde sterven.

5 Het welcke somtijts schijnt wel geschiedt te zijn. Siet bov. 24. de aenteeck. op vers 25.

b Deut. 24.16. 2.Reg. 14.6. Ierem. 31.30. Ezech. 18.20.

6 Dese wet gaet eygentlick aen den Magistraten, ende Overheden.

5

Ende Amazia vergaderde Iuda, ende steldese nae ⁷ de huysen der vaderen, tot Overste van duysenden, ende tot Overste van honderden, door gantsch Iuda, ende Benjamin: ende hy monsterdese, ⁸ van twintich jaer out, ende daer boven, ende vondtse drie hondert duysent uytgelesene, uyttreckende ten heyre, handelende ⁹ spiessen ende rondasse.

7 D. de huysgesinnen der voornaemsten. vergelijckt Exod. 6.13.

8 Hebr. van den soon van twintich jaer.

9 Siet bov. 11. op vers 12.

6

Daer toe huerde hy ¹⁰ uyt Israël hondert duysent kloecke helden, voor hondert ¹¹ talenten silvers.

10 Dat is, uyt de x stammen.

11 Van deser weerde siet Exod. 25. op vers 39.

7

Maer daer quam een ¹² man Godts tot hem, seggende: ô Coninck, laet het heyr Israëls met u niet gaen: want de HEERE ¹³ en is niet met Israël,

12 Dat is, een Propheet. Siet Iudic. 13. op vers 6.

13 Te weten, om datse van den Heere tot de Afgoden geweken waren.

[fol. 209r]

[met] alle ¹⁴ kinderen Ephraims.

14 Verstaet door dese, Israël, als voor gaet; dat is, de tien stammen, de welcke soo genaemt worden, om dat Ephraim wel de voornaemste der selver stammen was, en Ierobeam hare eerste Coninck uyt de stamme Ephraims afkomstich: Alsoo Ephraim, voor Israël, Ies. 17.3. ende 28.1, etc.

8

Maer so ghy gaet, ¹⁵ doet het, weest sterck ten strijde: Godt sal u doen vallen voor den vyant; want in Godt is kracht, om te helpen, ende om te doen vallen.

15 Hy spreeckt spotscher wijse, soo te verstaen gevende; in dien hy de aengenomene Israeliten gebruyckte, dattet hem niet wel vergaen en soude. Sulcke geboden spotscher wijse gegeven, dienen om de menschen te berispen, ende te dreygen. Siet 1.Reg. 22. op vers 15.

9

Ende Amazia seyde tot den man Godts; Maer wat salmen doen met de ¹⁶ hondert talenten, die ick den benden Israëls gegeven hebbe? ende de man Godts seyde; De HEERE heeft meer dan dit, om u te geven.

16 Daer van gemelt is, boven vers 6. voor dewelcke hy hondert duysent krijchsluyden uyt Israel in sijnen dienst aengenomen hadde.

10

Doe scheydde Amazia die af, te weten de benden die uyt ¹⁷ Ephraim tot hem gekomen waren, datse nae hare plaetse gingen: daerom ontstack haren toorn seer tegen Iuda, ende sy keerden weder tot hare plaetse in hitticheyt des toorns.

17 D. uyt Israel, ofte de 10 stammen, als bov. vers 7.

11

Amazia nu sterckte sich, ende leydde ¹⁸ sijn volck uyt, ende tooch in het ¹⁹ Sout-dal, ende sloech der ²⁰ kinderen van Seïr tien duysent.

18 T.w. dat hy uyt sijne eygene ondersaten aengenomen hadde.

19 Siet 2.Sam. 8. op vers 13. ende 2.Reg. 14. op vers 7.

20 Der Edomiten. 2.Reg. 14.7. die in 't lantschap Seïr woonden. Genes. 36. vers 8. Deut. 2.3.

12

Daertoe vingen de kinderen van Iuda ²¹ tien duysent levendich, ende brachtense op de hoochte der ²² steenrotse, ende stietense vande spitse der steenrotse af, datse alle bersteden.

21 Gelijckse tien duysent doot geslagen hadden; int voorgaende vers.

22 T.w. daer op de stadt Selah gelegen was; van de welcke siet, 2.Reg. 14. op vers 7.

13

Maer de ²³ mannen der benden, die Amazia hadde doen wederkeeren, datse met hem in den strijt niet en souden trecken, die deden eenen inval in de ²⁴ steden van ²⁵ Iuda, van Samaria af, tot ²⁶ Beth-Horon toe, ende sloegen van hen drie duysent, ende roofden veel roofs.

23 Hebr. de sonen der bende. dat is, de hondert duysent Israeliten, die Amazia aengenomen hadde, om die in den krijch tegens de Edomiten te gebruycken, bov. vers 6.

24 Dewelcke waren de frontier-steden des Coninckrijcks van Iuda, langs in de breette daer van palende aen't Coninckrijcke Israels.

25 D. behoorende tot het Coninckrijcke van Iuda.

26 Siet van tweederley Bet-Horon het Leege, ende het Oppere, 1.Reg. 9. op vers 17. hier schijnt van het leege gesproken te zijn; het welcke in de stamme Benjamins gelegen was.

14

Het geschiedde nu, na dat Amazia van het slaen der Edomiten gekomen was, ende dat hy de ²⁷ Goden der kinderen van Seïr mede gebracht hadde; dat hy die sich tot Goden stelde, ende sich voor de selve neder booch, ende die roockte.

27 Verstaet de beelden van der Edomiten Afgoden.

15

Doe ontstack de toorn des HEEREN tegen Amazia: ende hy sondt tot hem eenen Propheet, die seyde tot hem; ²⁸ Waerom hebt ghy de Goden van dat volck gesocht, die haer volck niet gereddet en hebben uyt uwe hant?

28 Dese vrage berispt den Coninck, ende dreygt hem, dat hy niet meer door dese afgoden geholpen en soude worden, dan de Edomiten daer door waren geholpen geweest.

16

Ende het geschiedde, als hy tot hem sprack, dat hy hem seyde; Heeftmen u tot des Conincks Raet-gever gestelt? ²⁹ houdt ghy op, waerom souden ³⁰ sy u slaen? doe hielt de Propheet op, ende seyde; Ick mercke dat Godt ³¹ besloten heeft u te verderven, dewijle ghy dit gedaen, ende nae mijnen raet niet gehoort en hebt.

29 Hebr. houdt op voor u. dat is, tot uwen besten, ofte, dat voor u het beste wesen sal. Siet Gen. 12. op vers 1.

30 Verst. sijne trauwanten, die daer tegenwoordich waren. Hy dreycht den Prophete, in dien hy niet op en hielt hem te berispen, dat hy sijne trauwanten last soude geven hem doot te slaen, ofte immers aen sijn lichaem leet te doen.

31 Hebr. beraetslaecht, raet genomen, ofte, in sijnen raet besloten.

17

^c Ende Amazia de Coninck van Iuda wert des raets, dat hy ³² sondt tot Ioas den sone van Ioahaz, den sone van Iehu, den Coninck Israëls, om te seggen; Komt, laet ons ³³ malkanders aengesichte sien.

c 2.Reg. 14.8.

32 T.w. boden, ofte gesanten. 2.Reg. 14.8.

33 D. tegens malkanderen uyttrecken te velde, om t'samen te vechten, ende malkanderen met gewapender hant te bejegenen, ende soo onder de oogen te sien. Siet 2.Reg. 14. op vers 8.

18

Maer Ioas de Coninck Israëls sondt tot Amazia den Coninck van Iuda, om te seggen; ³⁴ De ^d distel, die op den Libanon is, sondt tot den Ceder, die op den Libanon is, om te seggen; Geeft uwe dochter mijnen sone ter vrouwe: maer het gedierte des velts, dat op den Libanon is, ginck voor by, ende vertradt de distel.

34 Siet de verklaringe deser gelijckenise, 2.Reg. 14. op vers 9.

d Iud. 9.8.

19

Ghy segt, Siet, ghy hebt de Edomiten ³⁵ geslagen; daerom heeft u herte u verheven, om te roemen: nu, blijft in u huys: waerom soudt ghy u in't quade mengen, dat ghy vallen soudt, ghy, ende Iuda met u?

35 Ia slaende geslagen; gelijck staet 2.Reg. 14.10. dat is, dapper, ende geweldichlick geslagen.

20

Doch Amazia en hoorde niet; want ³⁶ het was van Godt, op dat hyse in [hare] hant gave: overmits sy de Goden der Edomiten gesocht hadden.

36 Siet 1.Reg. 12.15. ende de aenteeck. daer op.

21

So tooch Ioas de Coninck Israëls op, ende hy, ende Amazia de Coninck van Iuda ³⁷ sagen malkanders aengesichten, te Beth-Semes, dat in ³⁸ Iuda is.

37 Siet boven op vers 17.

38 Ende is daerom te onderscheyden van een ander deses naems gelegen in Naphtali, Ios. 19.38. Iud. 1.33.

22

Ende Iuda wert geslagen voor het aengesichte Israëls: ende sy vloden, een yegelick in sijne tenten.

23

Ende Ioas de Coninck Israëls greep Amazia, den Coninck van Iuda, den sone Ioas, des soons ³⁹ Ioahaz te Beth-Semes: ende hy bracht hem te Ierusalem, ende ^e hy brack aen den muer Ierusalems, vande ⁴⁰ poorte Ephraims tot aen ⁴¹ de Hoeck-poorte, vier hondert ellen.

39 Anders genoemt Ahazia ende Azaria, siet bov. 21.17. ende 22.1, 6. met d' aent.

e 2.Chron. 32.5.

40 Siet 2.Reg. 14. op vers 13.

41 Hebr. die uytsiende was, ofte, tot de uytsiende poorte. soo wortse genaemt, om datse uytstack aen eenen hoeck der stadt. daerom sy oock de Hoeck-poorte genaemt wert, hier, ende 2.Reg. 14.13.

24

Daer toe [nam] hy al het gout, ende het silver, ende alle de vaten, die in het Huys Godes gevonden werden, ⁴² by Obed-Edom, ende de schatten van het huys des Conincks, mitsgaders ⁴³ Gijselaers: ende hy keerde weder nae Samaria.

42 D. by de nakomelingen van ObedEdom, die deurwachters, ende schat-bewaerders in het Huys Godes waren, 1.Chron. 26.15.

43 Hebr. sonen der borch-tochten, ofte, der verpandingen. siet 2.Reg. 14. op vers 14.

25

Amazia nu de sone van Ioas, de Coninck van Iuda leefde na de doot van Ioas, den sone Ioahaz, des Conincx Israëls, vijftien jaer.

26

^f Het overige nu der geschiedenissen van Amazia de eerste, ende de laetste, siet, zijn die niet geschreven in het boeck der Coningen van Iuda, ende Israël?

f 2.Reg. 14.18.

27

Van den tijt nu aen, dat Amazia afgeweken was ⁴⁴ van achter den HEERE, so ⁴⁵ maecktense in Ierusalem eene verbintenisse tegens hem, doch hy vluchtede nae ⁴⁶ Lachis: Doe sonden sy hem na tot Lachis, ende doodden hem aldaer.

44 D. van den Heere te volgen.

45 Siet 1.Reg. 15. op vers 27.

46 Siet van dese stadt 2.Reg. 14. op vers 19.

28

Ende sy brachten hem op peerden, ende begroeven hem by sijne vaders ⁴⁷ inde stadt Iuda.

47 D. in Ierusalem; welcke stadt, hoe wel sy ten deele lach in de palen Benjamins, ten deele in Iuda; so wert sy nochtans voornemelick een stadt Iuda genoemt, om datse de hooft-stadt was, alwaer de Coningen van Iuda haer hof hielden. Siet 2.Reg. 14.20.