Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xvij. Capittel.

Siet den inhoudt deses Capittels, 2. Sam. 7.

1

¹ ’T geschiedde nu ² als David in sijn huys woonde: dat David tot Nathan den Prophete seyde, Siet ick woone in een cederen huys, maer de Arke des verbonts des HEEREN onder gordijnen.

1 Dese historie wort oock beschreven 2.Sam. 7. byna met de selve woorden: Siet aldaer breeder verklaringe der duystere plaetsen.

2 D. doe hy tot ruste ende vrede gekomen was.

2

Doe seyde Nathan tot David, Doet alles wat in u herte is, want Godt is met u.

3

Maer ’t geschiedde inde selve nacht, dat het woort Godes tot Nathan quam, seggende,

[fol. 193r]

4

Gaet henen ende segt tot David mijnen knecht, Alsoo seyt de HEERE: Ghy en sult my geen huys bouwen om in te woonen:

5

Want ick en hebbe in geen huys gewoont van dien dach af dat ick Israël hebbe ³ op-gevoert tot desen dach toe: maer ⁴ ick ben ⁵ gegaen ⁶ van tente tot tente, ende van Tabernakel [tot Tabernakel].

3 2.Sam. 7.5. staet hier by, uyt Egypten.

4 Dit wort geseyt ten aensien, dat de Tabernakel in geen vaste plaetse is gebleven, soo wel doe Israel in de woestijne was, als doe het in’t lant Canaan is geweest.

5 Hebr. geweest.

6 Hebr. uyt de Tente in de Tente.

6

⁷ Over al daer ick gewandelt hebbe met geheel Israël, hebbe ick wel een woort gesproken tot een van de Richters van Israël, den welcken ick geboodt mijn volck te weyden, seggende, Waerom en bouwt ghy-lieden my geen cederen huys?

7 D. waer henen de Arke des verbonts gebracht wiert, boven de welcke ick mijne tegenwoordicheyt betoone.

7

Nu dan, alsoo sult ghy seggen tot mijnen knecht, tot David, Soo seyt de HEERE der heyrscharen, Ick ^a hebbe u van de schaeps-coije genomen van achter de schapen, op dat ghy een Voorganger over mijn volck Israël soudt zijn.

a 1.Sam. 16.11. Psal. 78.70.

8

Ende ick ben met u geweest over al waer ghy henen gegaen zijt, ende ick hebbe alle uwe vyanden uytgeroeyt van voor u aengesichte: ende ick hebbe u eenen name gemaeckt, gelijck de name is der Grooten die op der aerde zijn.

9

Ende ick hebbe voor mijn volck Israël een plaetse bestelt, ende hem geplant, dat hy aen sijne plaetse woone, ende ⁸ niet meer heen ende weder-gedreven en worde, ende de ⁹ kinderen der verkeertheyt en sullen hem niet meer krencken, gelijck als in’t eerste,

8 D. ’T en sal van d’eene plaetse tot d’andere niet vervoert worden.

9 D. de boose menschen, die geheel ter ongerechticheyt over gegeven zijn.

10

Ende van die dagen af, dat ick geboden hebbe Richters te wesen over mijn volck Israël: ende hebbe alle uwe vyanden ¹⁰ vernedert: Oock hebbe ick u te kennen gegeven ¹¹ dat u ¹² de HEERE een huys bouwen sal.

10 D. gedempt, t’onder gebracht.

11 D. dat hy u nacomelingen geven soude, die u Coninckrijcke souden be-erven. siet ond. vers 25. ende 27.

12 D. ick, want de Heere spreeckt hier.

11

Ende ’t sal geschieden, als ¹³ uwe dagen sullen vervullet zijn, ¹⁴ dat ghy henen gaet tot uwe vaderen, so ¹⁵ sal ick u zaet na u doen opstaen, ’twelck uyt uwe sonen zijn sal, ende ick sal ¹⁶ sijn Coninckrijcke bevestigen.

13 T.w. de dagen uwes levens.

14 D. dat ghy sterven sult.

15 Vergel. 2.Sam. 7.12. met d’aent.

16 Verst. hier niet alleen Salomo ende andere nakomelingen Davids, maer oock Christum selfs: want Salomons rijcke en heeft niet altoos geduert, maer het rijcke Christi duert in eeuwicheyt. Vergel. Luc. 1.32, 33.

12

¹⁷ Die sal ^b my een huys bouwen: ende ick sal sijnen stoel bevestigen ¹⁸ tot in der eeuwicheyt.

17 Salomo heeft een huys van hout ende steen getimmert, maer Christus een geestelick huys, welck is sijne kercke.

b 1.Reg. 5.5. ende 6.12.

18 Dat past alleen op Christum, niet op Salomo.

13

^c Ick sal hem tot eenen vader zijn, ende hy sal my tot eenen sone zijn: ende mijne goedertierenheyt en sal ick van hem niet wenden, gelijck als ick [die] wechgenomen hebbe van dien ¹⁹ die voor u geweest is.

c Psal. 89.27, 29. Hebr. 1.5, 6.

19 Hier by verstaet hy Saul, die van wegen sijne ongehoorsaemheyt van het Coninckrijcke afgestooten is.

14

Maer ^d ick sal hem in mijn huys bestendich maken, ende ²⁰ in mijn Coninckrijcke tot in eeuwicheyt: ende sijnen stoel sal vast zijn tot in eeuwicheyt.

d Luc. 1.33.

20 D. in mijne kercke.

15

²¹ Nae alle dese woorden, ende nae dit gantsche gesichte: alsoo sprack Nathan tot David.

21 D. nae alle dese woorden, door gesichten geopenbaert ende bevolen.

16

Doe quam de Coninck David in, ende ²² bleef ²³ voor het aengesichte des HEEREN: ende hy seyde, ²⁴ Wie ben ick HEERE Godt? ende wat is mijn huys, dat ghy my ²⁵ tot hier toe gebracht hebt?

22 T.w. so lange tot dat hy sijn gebedt geeyndicht hadde, het welck hier volcht.

23 Verst. dit alsoo, dat David voor de Arke des verbondts geseten heeft, die een teecken was van de tegenwoordicheyt des Heeren.

24 Siet Genes. 32. vers 10.

25 T.w. tot de Conincklicke weerdicheyt.

17

Ende dit is kleyn in uwe oogen geweest, ô Godt, daerom hebt ghy van het huys uwes knechts ²⁶ tot van verre henen gesproken, ende ²⁷ ghy hebt my ²⁸ nae menschelicke wyse versien met dese ²⁹ verhooginge, ô HEERE Godt.

26 D. van saken, die noch verre zijn, ende die eerst lange na mijnen tijt souden geschieden.

27 Siet 2.Sam. 7.19. ofte aldus: Ghy hebt my aengesien nae de wijse eens menschen van hoogen staet. (T.w. daer ick maer een schaep-herder was.)

28 T.w. my door Nathan seer goedertierentlick aensprekende. Hebr. nae de wijse [ofte ordre] eenes menschen.

29 Ofte, voortreffelickheyt, ofte, uytnementheyt.

18

³⁰ Wat sal David meer by u daer toe voegen, van wegen de eere ³¹ aen uwen knecht? doch ghy kent uwen knecht wel.

30 Als of hy seyde, My ontbreken woorden om uwe weldaden nae behooren te roemen.

31 T.w. bewesen

19

HEERE, ³² om uwes knechts wille, ende ³³ nae u herte hebt ghy alle dese groote dingen gedaen: om alle dese groote dingen bekent te maken.

32 Door den knecht des Heeren verstaen hier sommige Iesum Christum den Salichmaker, den vaderen belooft, gelijck Ies. 49.6. ende elders.

33 D. nae uwe goetgunsticheyt.

20

^e HEERE, daer en is niemant gelijck ghy, ende daer en is geen Godt behalven ghy, ³⁴ nae allen dat wy met onse ooren gehoort hebben.

e Deut. 3.24. ende 4.35. ende 6.4. 1.Reg. 8.23, 60. Psal. 86.8. Iesai. 37.16, 20. Dan. 3.29. Hose. 13.4.

34 ’Twelck blijckt ende bewesen wort met alle de wonderwercken ende daden, die ghy vanden aenbeginne der werelt hebt gedaen, insonderheyt aen onse vaderen, gelijck wy van de selve gehoort hebben.

21

^f Ende wie is als u volck Israël, een eenich volck op der aerde: ³⁵ ’t welcke Godt henen gegaen is, sich tot een volck te verlossen, dat ghy u eenen name maecktet van groote ende verschrickelicke dingen, met de heydenen uyt te stooten van het aengesichte uwes volcks, ’twelck ghy uyt Egypten verlost hebt.

f Deut. 4.7. ende 33.29. Psal. 147.20.

35 Israel en heeft Godt niet gesocht, maer Godt heeft Israel gesocht, ende sich tot een volck verkoren, om sich toe te eygenen, ende te heyligen. Dit is oock te verstaen van het geestelicke Israel, dat is, de uytverkorene kinderen Godes: want niemant komt tot Christum de fonteyne des levens, ten zy dat de vader hem trecke.

22

Ende ghy hebt u volck Israël u ten volcke gemaeckt tot in der eeuwicheyt: ende ghy HEERE zijt hen tot eenen Godt geworden.

23

Nu dan, HEERE, het woort dat ghy over uwen knecht gesproken hebt, ende over sijn huys, dat worde waer tot in eeuwicheyt: ende doet gelijck als ghy gesproken hebt.

24

Ia ³⁶ het worde waer, ende uwen Name worde groot gemaeckt, tot in eeuwicheyt, dat men segge, De HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls, is Israëls Godt: ende ’thuys Davids uwes knechts zy bestendich voor u aengesichte.

36 T.w. dat ghy tot uwen knecht gesproken hebt.

25

Want ghy, mijn Godt, ³⁷ hebt voor de oore uwes knechts geopenbaert, dat ghy hem een huys bouwen soudt: daerom heeft uwe knecht ³⁸ [in sijn herte] gevonden om voor u aengesichte ³⁹ te bidden.

37 T.w. door den Propheet Nathan, hem te kennen gevende, wat ghy in uwen raet over hem besloten hebt.

38 Dit is hier ingevoegt uyt 2.Sam. 7.27.

39 Wat David te deser tijt gebeden hebbe, wort breeder beschreven, 2.Sam. cap. 7.

26

Nu dan HEERE, Ghy zijt die Godt: ende ghy hebt dit goede over uwen knecht gesproken.

27

Nu dan, het heeft u belieft te segenen het huys uwes knechts, dat het in eeuwicheyt voor u aengesichte zy: want ghy HEERE, hebt het gesegent, ende het sal gesegent zijn in eeuwicheyt.